Dr. Öğr. Üyesi Gözde MERT
Nişantaşı Üniversitesi İktisadi, İdari ve Sosyal Bilimler Fakültesi
İşletme Bölüm Başkanı & Gözde Araştırma Şirketi Kurucusu
“Yapay zekâda lider olan ülke dünyanın hâkimi olacak. Geç olmadan yapay zekâyı düzenleyin.”
Günümüzde yaşamakta olduğumuz teknoloji çağının en önemli buluşlarından biri de “Yapay Zekâ” teknolojisidir. Yapay zekânın ortaya çıkışı, çok eski dönemlere dayanmaktadır. Teknolojik gelişmelere bağlı olarak, çeşitli yapay zekâ programları oluşturulmuş ve robotlar yapılmaya başlanmıştır. Bu gelişmelerin hemen ardından derin öğrenme ve doğal dil işleme gibi kavramlar, gündeme gelmiştir ve yapay zekâyı konu alan filmler yapılmıştır. Bu özellikler robotlara kazandırılmaya başlanmıştır ve şimdiki “yapay zekâ” kavramına ulaşılmıştır.
Yapay zekâ, üzerinde çok fazla araştırma yapılan devasa bir alan. Tasarlanan ve test edilen sistemler, giderek daha da gelişmiş bir hal almaktadır. Gelişen teknolojiyle 2050’ye kadar robotların insanlar gibi düşünmeye başlayacağı tahmin edilmektedir. Bunun sonunda, robotların yaratıcıları üzerinde hâkimiyet kurma olasılıkları göz ardı edilmemektedir. Makinelerle ilgili kültürel korkular ve önyargılar toplumda mevcuttur. Bu durumun gerçekleşme olasılığının yüksek olduğu ve gerçekleştiğinde ise insanlığın %80’inin yok olabileceği düşünülmektedir.
Yapay zekâ; zeki makineler, özellikle zeki bilgisayar programları yapma mühendisliği ya da bilimidir. Düşünme, anlama, faaliyete geçirmeyi sağlayacak bilgi işleme çalışmasıdır. Yapay zekâ; bağımsız makineler (bu makineler insan olmaksızın kompleks işler yapabilir) inşa etmek için araştırma yapan bilişsel bilim dalıdır. Bu hedef, makinelerin düşünmesini ve anlamasını gerektirir. Bu konuda, akıl almaz ilerlemeler sağlanmışsa da hedefe bakıldığında hayal gibi gözükmektedir. İnsanoğlu var oldukça; icatlara, keşiflere, yeni arayışlara devam edecektir. Çünkü insan bu duyguyu, genlerinde taşımaktadır.
2030 yılında yapay zekâ ve robotların mevcut 800.000 işi devralacağı böylelikle bu işleri yapan insanların daha farklı alanlarda çalışabilmek için eğitimler almalarının ve kendilerini geliştirmelerinin gerekliliği belirtilmektedir.
Otonom silahlar gibi sistemlerde yapay zekâ kullanımının, tehlikeli olduğu yönünde görüşler mevcuttur. Yapay zekânın, giderek daha çok hayatımıza girmesine bağlı olarak, bunun etik taraflarıyla ilgili tartışmalar gittikçe önem kazanmaktadır.
Sohbet robotları geliştirmenin çok zor olduğu, Facebook deneyimlerinde ortaya çıkmıştır. Özellikle robot Sophia’dan sonra kafamızda robotlarla ilgili birtakım sorular oluşmaya başladı. Acaba gelecekte robotlar bizden yüzlerce kat güçlü olabilir mi? Bizi yok edebilirler mi? Bu soruların oluşma nedeni belki de Sophia’nın tıpkı bir insan formunda olması ve insanların mimiklerini çok benzer şekilde taklit edebilmesinden ileri gelmektedir. İnsanlar bir robotun bunları yapabildiğini görünce doğal olarak hayrete düştüler ve kaygılanmaya başladılar. Ancak bu kaygıların tamamen yersiz olduğunu düşünenler de vardır. Yapay zekâlara bu özellikleri kodlayanların insanlar olduğunu ve insanlar onlara hangi özelliği kodlarsa o şekilde davranacaklarını savunmaktadır. Yapay zekâ, gelecekte işimizi kolaylaştıracak, pek çok konuda bize yardım edecektir. Elon Musk ise gelecekte yapay zekânın yapabileceklerinden kaygılanmaktadır. Yapay zekânın ölümsüz bir diktatöre dönüşebileceği ve bunun insanoğlunun karşılaşacağı en büyük tehdit olacağı görüşündedir.
Dünya üzerindeki hakimiyetin robotlara geçmesi durumunda hemen hemen her iş alanında yapay zekâlar faaliyet gösterecektir. Bu mesleklerden birkaçı aşağıdadır:
Gazetecilik
Yenilikçi çağda artık robotlar resim çizmeye, boya yapmaya ve şarkılar bestelemeye başladılar bile. Ayrıca pek çok üstün zekâ oyunlarında insanları yenebileceklerini de göstermiş oldular. Üstelik en büyük ve ünlü basın ajansı Associated Press’in 2014 yılından bu yana yapay zekâları kullandığı düşünülürse gazeteci olmaları hiç de şaşılacak bir durum değildir.
Taksi Şoförlüğü
Uluslararası şirketler şimdiden işe koyuldu. Şirketler grubu olan Uber, özel taksi araçlarını otonom araçlarla değiştirmeye çalışıyor. Ayrıca otonom kamyonlarla yük taşımacılığının yapılması da düşünülüyor. Hatta Singapur’da şimdiden çalışmalar ortaya konmuş durumda. Airbus ise bu çalışma mekanizmasını helikopter ve uçak pilotlarının yerine yapmak istiyor.
İnşaat İşçiliği
İlk zamanlar fabrikalarda sıklıkla rastlanılan robotlar artık inşaat sektöründe dikkati çekiyor. Örnek vermek gerekirse Technology Review ismiyle de anılan SAM isimli bir robot, bir günde toplam 1200 adet tuğlayı dizebilme kabiliyetine sahip. İnsan gücünde hesap edilirse bu rakam 300-500 arasına düşüyor. Ayrıca gelecek yıllarda buldozer ve vinç gibi operatör araçlarının yerine de yapay zekâların geçeceği söyleniyor.
Banka Temsilciliği
Robotların gücünü, finans sektöründe aslında ATM’lerin geldiği günden beri az çok biliyoruz. Ancak şimdi sıra veznede yer alan müşteri temsilcilerinde. Andy Mattes tarafından yapılan açıklamalara göre gelişmiş bir bilgisayar insan görevlilerinin yaptığı işleri kolay bir şekilde gerçekleştirebiliyor.
Çiftçilik
Tarım alanında da robotların gücünü görebilmek mümkün. Quartz’ın raporuna göre robotlar, bir milyon çiftçinin yapabileceği işleri gerçekleştirebilecek. Tohumlama, sulama, inek sağma, toprak çapalama vb. Tarım teknolojilerinin devrim niteliğinde olan bu çalışmaları sayesinde artık çiftçilerin iş yükünün büyük bir kısmı da hafiflemiş olacak.
