113.kuruluş yılını kutlayan Gümrük Müşavirleri, Türk ekonomisine “değer” katmaktan kıvanç duyarken, Türk toplumuna daha fazla katkı yapmalarını sağlayacak Meslek Kanunları olmadan Müşavirlik Derneklerine bağlı olarak faaliyette bulunmaları nedeniyle kırgınlar.

Cumhuriyetimizin 100. yılı olan 2023 yılında, bir çok değişik alanda reformlar yapılarak kırgınlıkların giderilmesine yönelik adımlar atılması kuvvetle muhtemel.

Dış ticaretin toplum menfaatlerine uygun olarak yapılmasının sağlanmasında, Ticaret Bakanlığı ile birlikte görev ve sorumluluk yüklenmiş olan Gümrük Müşavirleri de, 22 yıldır sürmekte olan kırgınlıklarının giderilmesini, mağduriyetlerinin sona erdirilmesini haklı olarak bekliyor.

Gümrük Müşavirlerinin bu kırgınlıklarının sebebi, bir yandan, ekonominin can damarı olan dış ticaret ekosistemine muazzam katkı sağlayacak bilgi birikimine, potansiyele ve vizyona sahip olup, diğer yandan, dış ticaretin kamu yararına uygun olarak yapılmasının sağlanmasında en zorlu süreçlerde görev ve sorumluluk yüklenmiş olmalarına rağmen,

Sahip oldukları kapasitenin ekonomiye aktarılmasını sağlayacak, kanunla kurulmuş kamu kuruluşu niteliğindeki meslek örgütleri bünyesinde değil de, üstlendikleri sorumluluğa uygun bir statü olmayan Gümrük Müşavirliği Derneklerine bağlı olarak faaliyette bulunmalarıdır.

Ayrıca; Dünya ülkeleri arasında uluslararası rekabette öne çıkmak için, ülkemizin sahip olduğu bütün beşeri sermayenin optimum kullanılması, ekonomiye katkı sağlayacak hiçbir değerin zayi edilmemesi de gerekli.

Bu nedenle, 113 yıllık köklü bir geçmişe, ekonomiye ve istihdama katkı sağlayacak bilgi birikimine, potansiyele ve vizyona sahip olan Gümrük Müşavirlerinin, bu birikimlerinin ekonomiye aktarılmasını, 22 yıldır sürmekte olan kırgınlıklarının giderilmesini sağlayacak Meslek Kanunu’nun bir an önce çıkarılması gereğine vurgu yapan makalemi kamuoyunun istifadesine sunuyorum.

Gümrük Müşavirleri Meslek Kanunu bağlamında, dış ticaretin ülke menfaatlerine uygun olarak yapılmasının sağlanması ve denetlenmesinde Ticaret Bakanlığı ile birlikte görev ve sorumluluk yüklenmiş olan gümrük müşavirlerinin, Türk ekonomisine yapacağı katkılar üzerine değerlendirmeler.

I.GİRİŞ

Gümrük Müşavirleri ile ilgili çok sayıda akademik çalışma ve makale var. Ancak, “ Gümrük Müşavirleri Meslek Kanunu neden çıkarılmalıdır, kamusal meslek olan gümrük müşavirleri dernekler bünyesinde değil de, neden kanunla oluşturulmuş meslek odalarının çatısı altında faaliyette bulunmalıdır? ” sorularının cevaplandırıldığı, konuyu en temel bakış açısıyla değerlendirip, Meslek Kanunu’nun  çıkarılmasının Gümrük Müşavirlerinin Türk ekonomisine nasıl katkı yapabileceğini ele alan, kendi sektörümüz olan dış ticaret ekosisteminde olmayan insanları bile ikna edecek bir akademik çalışma veya makaleye rastlamadım.

Bu makalenin yazılma sebebi budur; elden geldiğince Türk ekonomisinin en büyük “değer”lerinden olduğu tartışmasız olan ve bu günlerde 113.yılını kutlayan Gümrük Müşavirlerinin, dış ticaretin ülke menfaatlerine uygun yapılmasının sağlanması ve denetlenmesinde nasıl bir görev ve sorumluluk yüklendiği, güçlü yönlerinin neler olduğu, hangi yönlerden ekonomiye katkı yapma potansiyelleri olduğu ile Gümrük Müşavirleri Meslek Kanununun neden çıkarılması gerektiğini, kitabın ortasından, en temel bakış açısı ile ele alarak izah etmeye çalışacağım.

II.DURUM TESPİTİ: KRAL ÇIPLAK

En temel bakış açısı; “kamu/toplum yararı”

Kamu yararı yada toplum yararı, Anayasa Hukukunun en önemli kavramı. Bütün Devlet örgütü, Devlete bağlı  bakanlıkların tamamı, Türk toplumun çıkarı, refahı ve mutluluğu için oluşturulur. Devleti temsilen Bakanlıkların sorumluluğundaki savunma, asayiş, vergi toplama, eğitim öğretim, adalet, dış ticaretin yönetilmesi ve denetlenmesi vb. gibi bütün görevler bu tılsımlı kavram olan “kamu yararına” uygun olarak yapılmak zorunda.

Tarım ve Orman Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı vb. gibi diğer bakanlıkların ithalat ve ihracatta kısmi sorumlulukları bulunmakla birlikte, dış ticaretin ülke ve toplum yararına uygun olarak yapılmasının sağlanması ve denetlenmesi görev ve sorumluluğu tabii ki Ticaret Bakanlığında.

Kral Çıplak

Mevcut durumun fotoğrafını çektiğimde, Gümrük/Ticaret Bakanlığı’nda 1994 yılında Gümrük Kontrolörü olarak başladığım meslek hayatımda, daha sonra Gümrük Kontrolörleri Başkanı, Gümrük Başmüfettişi ve en son olarak da Teftiş Kurulu Başkan yardımcısı olarak uzun yıllar görev yapmış, şimdilerde ise masanın diğer tarafında, dış ticaret sektöründe  bir yandan danışmanlık yapıp diğer yandan, sistemin daha iyi işlemesini sağlayacak çözümler üretmek için çabalayan AR-GE sevdalısı eski bir bürokrat olarak, görüp de görmezden gelemem, bu nedenle,

Cumhuriyetimizin ilanından çok önceki yıllardan beri üstlendikleri kamusal görevi, büyük bir yetkinlik ve başarı ile gerçekleştirmekle kalmayıp, hizmet kalitesini çağa uygun dönüşümlerle daha da artırmak suretiyle, ülke ekonomisinin can damarı olan dış ticaretin, ülke menfaatlerine uygun olarak yapılmasının sağlanması ve denetlenmesi süreçlerinde, vazgeçilemez, ikame edilemez bir  “değer” oldukları tartışmasız olan Gümrük Müşavirlerinin,

dış ticaretin ülke yararına yapılmasının sağlanması ve denetlenmesi süreçlerinde sisteme yapacakları muazzam katkının görmezden gelinerek, “milli bir değer” olan bu güçlerinin toplum yararına sisteme entegre edilmesini sağlayacak, kanunla kurulmuş kamu kurumu niteliğindeki meslek örgütleri bünyesinde değil de, Gümrük Müşavirliği Derneklerine bağlı olarak faaliyette bulunmalarında hiçbir “kamu yararı bulunmadığını”,

Gerek Gümrük Müşavirlerinin gerekse bütün Türk toplumunun “kamu yararı bulunmayan” bu yanlış yapılanma nedeniyle 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun yürürlüğe girdiği 05.02.2000 tarihinden beri mağdur edildiğini, “kralın çıplak” olduğunu, açık yüreklilikle ifade etmek isterim.

Bu mevcut durum tespitinden sonra, Avrupalıların Türkiye’nin bütün nimetlerinden faydalanıp, iş Avrupa Birliği’ne tam üye yapmaya geldiğinde, ülkemize “dış kapının dış mandalı” muamelesi yapmasına benzer şekilde, ekonominin can damarı olan dış ticaret ekosistemine muazzam katkı sağlayacak bilgi birikimine, potansiyele ve vizyona sahip olan Gümrük Müşavirleri görmezden gelinerek oluşturulmuş olan “dış ticaretin toplum yararına yapılmasının sağlanması ve denetlenmesi sisteminin”, “kamu yararına daha uygun” olarak yapılandırılması için neler yapılması gerektiğine yönelik değerlendirmeleri aşağıda açıklayacağım.

III. GÜMRÜK MÜŞAVİRLERİNİN EKONOMİYE KATKI YAPMA POTANSİYELİ

Gümrük Müşavirlerinin ekonomiye katkı sağlayacak güçlü yönlerini 4 ana başlık altında toplamak mümkün:

• Kamusal meslek olan Gümrük Müşavirlerinin, dış ticaretin ülke yararına yapılmasının sağlanması ve denetlenmesine yaptıkları katkı çok büyüktür, inkar edilemez:

Dış ticaretin ülke ve toplum yararına yapılmasının sağlanarak denetlenmesinden birincil derecede tabii ki Ticaret Bakanlığı görevli ve sorumlu. Ticaret Bakanlığı bu sorumluluk gereğince, Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkındaki 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nin 441.maddesinde sayılarak belirtilmiş ve genel olarak dış ticaretin yönetilmesi ve denetlenmesini içeren bütün görevleri yerine getirmek zorunda.

Evet, Gümrük Müşavirleri Ticaret Bakanlığı ile birlikte dış ticaretin ülke menfaatlerine uygun olarak yapılmasının sağlanması ve denetlenmesinden sorumlu. Gümrük Müşavirleri dış ticaret işlemlerinin oluşturulması aşamasında görev icra ettiklerinden, “ dış ticaretin ülke menfaatlerine uygun yapılmasının sağlanması” görevinin icrasında daha aktif rol oynamaktadır.

Ve, gerçekçi olmak gerekirse, dış ticaretin kamu yararına uygun olarak yapılmasının sağlanması ve kontrol edilmesi/denetlenmesi süreçlerinde, Türk ekonomisine kamusal serbest meslek olarak hizmet sunan Gümrük Müşavirlerinin işleri, Ticaret Bakanlığı’na kıyasla çok ama çok daha zor.

Gümrük müşavirleri “kamu yararına uygun” dış ticaret yapmak isteyen ticaret erbabı ile olduğu kadar “kamu yararına uygun olmayan” ticaret yapmak isteyen tacirlerle de bire bir temas halindedir. Gümrük Müşavirleri bu süreçlerde ticaret erbabına danışmanlık yapar, olayın bütüncül çerçevesini çizer, ithalat-ihracatla ilgili karşılaşabileceği bütün risk faktörlerini izah ederek, kendisine ibraz edilen belgelerin sıhhatini imkanları dahilinde araştırıp, doğruluğundan emin olduktan sonra kanunlara/kamu yararına uygun beyan yapılmasını temin eder. Dolayısıyla, ithalat, ihracat ve bütün dış ticaret işlemlerinin kanunlara, kamu yararına uygun yapılmasının sağlanmasında gümrük müşavirlerinin yaptığı katkı çok büyüktür.

Ticaret Bakanlığı dış ticaret işlemlerinde uygulanacak mevzuatı hazırlar sonrasında gümrük müşavirlerinin katkısı ile oluşturulmuş gümrük beyanının mevzuata uygun yapılıp yapılmadığının denetimini gerçekleştirir.

• Dış ticaret işlemlerinin gerçekleştirilmesinde ekonominin içinde firma sahipleri ile bire bir iletişim halinde olan gümrük müşavirlerinin sorunları görme ve çözüm üretme potansiyelleri çok yüksektir

Gümrük Müşavirleri yaptıkları iş gereği, reel ekonominin, ticari hayatın içindedir. Firma sahipleri, meslek örgütleri, yabancı firmalar vb. gibi çok geniş yelpazedeki insanlarla bire bir iletişim halindedir.

Bu nedenle de, dış ticaret, lojistik ve gümrükleme sektörlerinde oluşan sorunları görme ve bu sorunların giderilmesi için çözüm oluşturma becerileri üst seviyededir.

• Gümrük Müşavirlerinin Dünya ekonomisindeki uluslararası rekabette avantaj sağlayacak gelişmeleri takip edip, bu yenilikleri sundukları hizmet kalitesinin artırılmasına entegre ederek, dış ticaretin kamu yararına uygun yapılması sisteminin mükemmelleşmesine katkı yapma beceri ve potansiyelleri çok yüksektir

1615 sayılı Gümrük Kanunu’nun yerini 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun alması, Avrupa Birliğine tam üyelik ve Dünya ticaretindeki diğer bütün gelişmeler derken, dış ticaret çok daha fazla karmaşık ve teknik hal aldı. Bu süreçte gümrük müşavirleri de Dünya’daki  ve dış ticaretteki gelişmeleri yakından takip ederek, zamanın ruhuna uygun açılımlar yaparak çözümler üretir hale geldi.

Doğrudan Devletin kendisi olan Ticaret Bakanlığı ile kamusal meslek olan Gümrük Müşavirleri aslında bir elmanın iki yarısı; her iki taraf da “aynı sudan içen” ve “aynı fidanın gülleri” . Her iki taraf da, ülke ekonomisinin can damarı olan dış ticaretin toplum yararına uygun olarak yapılmasının sağlanmasından ve kontrol edilmesinden sorumlu.

Bu sorumluluğun bir alt gereği olarak Dünya ekonomisindeki, teknolojideki, bilişim sektöründeki bütün gelişmelerin takip edilip, dış ticaretin toplum yararına uygun yapılmasının sağlanması ve denetlenmesi süreçlerinin iyileştirilme de gerekli.

Bu anlamda, sundukları gümrük müşavirliği hizmetinin kalitesini sürekli artıran müşteri odaklı çözümler üreten Gümrük Müşavirleri tedarik zincirindeki, dış ticaretteki, bilişim teknolojisindeki gelişmeleri çok yakından takip ederek AR-GE çalışmalarında kullanıyor.

Hepsinden de önemlisi “güvensizliğin” hakim olduğu dış ticaret ve tedarik zinciri sektörlerinde olağanüstü çözümler oluşturma potansiyeli çok yüksek yeni nesil teknolojik çözüm olan “blokzincir”in sektöre yapacağı katkı, Gümrük Müşavirlerinin çoğu tarafından anlaşılmış durumda. Bu alanda öncü Gümrük Müşavirliği firmalarının Ticaret Bakanlığı’na ve içinde bulundukları sektörlere blokzincir çözümleri üretmesi, Gümrük Müşavirlerinin vizyonunu göstermesi bakımından çok önemli.

• Gümrük Müşavirlerinin dış ticaret sektörünün ihtiyacı olan dış ticaret, gümrük, kambiyo ve mali mevzuata hakim uzman insan gücünün yetiştirilmesinde dolayısıyla da istihdamı artırmada potansiyelleri çok yüksek.

Artık sabit kalemlerle “çarşaf beyanname” doldurulan, eşyayı gümrükten çekmek için 4-5 servise uğranılan günler çok geride kaldı, köprünün altından çok sular aktı. Türkiye’de  her sektörde olduğu gibi, dış ticaret ve gümrükleme sektörlerinde de nitelikli, alanında çok iyi yetişmiş uzmanlara olan ihtiyaç çok fazla.

Gümrük Müşavirliği firmaları, dış ticaret ve lojistik sektörlerinin ihtiyacı olan, alanında uzman gümrükçülerin yetiştirilmesinde de çok başarılılar. İstanbul Gümrük Müşavirleri Derneği Eğitim Akademisi’nin, AREL Üniversitesi ve Evrim Bilgisayar ile müşterek düzenlediği eğitim faaliyetleri çok başarılı ve sektörün ihtiyaçlarının sağlamasına çok güzel hizmet ediyor. Yeni mezun gençler için, ne kadar değerli olduğunu ise, izah etmeye gerek yok.

1. GÜMRÜK MÜŞAVİRLERİ MESLEK KANUNU NEDEN ÇIKARILMALIDIR?

Dış ticareti yöneterek denetlemekten birinci dereceden sorumlu kamu kurumu olan Ticaret Bakanlığı, bu görevin layıkıyla yerine getirilmesini sağlayacak yeterli mevzuat dayanağına, örgüt yapısına ve bütçe imkanlarına sahip.

Oysa Ticaret Bakanlığıyla birlikte dış ticaretin toplum menfaatlerine uygun olarak yapılmasının sağlanması ve denetlenmesinden sorumlu olan Gümrük Müşavirlerinin, yaptıkları iş ve üstlendikleri yükümlülüklerin layıkıyla yerine getirilmesini temin edecek örgüt yapısı ve imkanları bulunmuyor; çünkü Gümrük Müşavirleri sadece ve sadece Müşavir Derneklerine bağlı olarak faaliyet gösteren, topluma, ekonomiye ve Devlete karşı üstlendikleri sorumluluğun yerine getirilmesini sağlayacak olanaklardan yoksun olarak, hiçbir imkan tanınmamakla birlikte çok şey beklenen yarı kamu personeli olarak faaliyet yürütüyor.

Gümrük Müşavirleri  113 yıllık köklü geçmişi olan kamusal serbest meslek mensupları olarak, Türk ekonomisinin vazgeçilmez “değer”i olduklarının, Türk toplumuna ve ekonomisine muazzam katkı yapma potansiyeline sahip olduklarının bilincinde.

Bu bilinç nedeniyle Gümrük Müşavirleri Türk toplumuna ve ekonomisine daha fazla katkı yapmak istiyor. Ancak, kanuni dayanakları, ayrı bütçeleri ve meslek odaları olmadan Gümrük Müşavir Derneklerine bağlı olarak sınırlı imkanlarla bu amaçlarını gerçekleştirmeleri mümkün değil.

Bu nedenle Gümrük Müşavirlerinin meslek odaları şeklinde örgütlenmesini, ayrı bütçeye sahip olmalarını sağlayacak Gümrük Müşavirleri Meslek Kanununun bir an önce yasalaşması  gerekli.

1. GÜMRÜK MÜŞAVİRLERİ MESLEK KANUNUNDA NELER YER ALMALI?

Gümrük Müşavirlerinin güçlü yönlerinin rekabet gücü yüksek ekonomi oluşmasına katkı yapmasını sağlayacak, üstlendikleri ve sorumlu tutuldukları görev ve sorumluluğun vakarı ve ciddiyeti ile orantılı/uygun düzenlemelere Gümrük Müşavirleri Meslek Kanununda yer verilmelidir:

• Gümrük Müşavirleri Akademisi kurulmalıdır

Gümrük Müşavirleri Akademisine, oluşturulacak olan meslek odası kanununun içinde mutlaka yer verilmelidir.

Gümrük Müşavirleri ve Ticaret Bakanlığı “bir elmanın iki yarısı”, her iki taraf da, dış ticaretin kamu yararına uygun yapılmasının sağlanması ve denetlenmesi görevlerini icra ederken “dış ticaretin kamu yararına uygun” yapılmasını sağlamak için oluşturulmuş aynı mevzuatı esas alarak işlem yapıyor.

Ticaret Bakanlığı’na KPSS puanı ile memur, muhafaza memuru, avukat, muayene memuru vb.gibi farklı unvanlarda personel alınıyor. Kariyer meslekler olan Gümrük/Ticaret Uzmanlıkları ile Gümrük/Ticaret Müfettişliklerine KPSS puanı ile başvuru kabül edilerek ilave olarak yapılan yazılı ve sözlü sınavlarla alım yapılıyor.

Gümrük Müşavirliği firmalarında çalışacak stajyerler, mesleğe müşavirlik firmalarında başlayarak, bir yandan mevzuatı öğrenerek sistemin nasıl çalıştığını anlamaya diğer yandan beyanname yazmayı öğrenmeye çalışıyor.

Gümrük Müşavirleri Akademisi, üniversitelerin ilgili bölümlerinden yeni mezun olmuş genç insanlarımızın bir an önce iş bulmasının sağlanması ile istihdamın artırılmasında,  etkili ve başarılı çözümler üretebilir.

Gümrük Müşavirleri Eğitim Akademisi ile Çalışma Bakanlığı İş ve İşçi Bulma Kurumu İŞKUR arasında bir protokol yapılır. Bu protokol kapsamında, İŞKUR’dan finansman tedarik edilerek  yeni mezun gençlerin Gümrük Müşavirleri Akademileri tarafından düzenlenen dış ticaret eğitim programlarına katılmaları ve bu programlar sonucunda “Dış Ticaret Uzmanı Sertifikası” almaları sağlanabilir.

“Dış Ticarette İstihdama Hazırlık Projesi” olarak da isimlendirilmesi mümkün olan bu projeler kapsamında düzenlenen eğitimlere katılmış, beyanname yazma becerisini belli bir seviyeye getirmiş olan Dış Ticaret Uzmanı Sertifikasına sahip gençlerin,  Gümrük Müşavirliği firmalarında çalışmaya başlamadan önce gerekli ve yeterli eğitimi almaları, hem kendileri hem de çalışacakları Gümrük Müşavirliği firmaları için yerinde olacaktır.

Ayrıca, Ticaret Bakanlığı ile Gümrük Müşavirleri Meslek Birlikleri arasında protokol yapılarak, Devlet memuru olmadan önce, Gümrük Müşavirleri Akademileri tarafından düzenlenen eğitimlere katılarak Dış Ticaret Uzmanı Sertifikası almış olanların, Ticaret Bakanlığı tarafından düzenlenen hizmet içi eğitimlerden muaf tutulması sağlanabilir. Böylece, Ticaret Bakanlığı da bu personelin eğitimi için zaman harcamamış, eğitim gideri yapmamış olur.

• Gümrük Müşavirleri Ar-Ge Başkanlığı kurulmalıdır

Gümrük Müşavirleri Araştırma Geliştirme Başkanlığı kurulmalı ve bu AR-Ge Başkanlığına meslek odası kanununun içinde mutlaka yer verilmelidir.

Kamusal meslek icra eden Gümrük Müşavirleri “dış ticaretin toplum yararına yapılmasının sağlanması ile denetlenmesinden” sorumlu. Ve bu sorumluluk, Türk ekonomisinin Dünya ölçeğinde rekabet edebilir ekonomi yapılmasının sağlanması ile de bire bir ilişkili.

Bu nedenle, Dünya ekonomisindeki rekabet üstünlüğü yaratacak bilişim, yazılım, lojistik, blokzincir  vb. gibi bütün alanlarındaki  gelişmelerin, yeni trendlerin çok yakından takip edilip, hiç vakit kaybedilmeden gerekli dönüşümlerin hayata geçirilmesini sağlayacak AR-GE Başkanlığının mutlak suretle kurularak Meslek Kanununda yer alması gerekir.

• Ar-Ge ve Eğitim faaliyetlerinin yapılabilmesini sağlayacak gelir sağlanmalıdır

Gümrük Müşavirleri Meslek Birlikleri tarafından yapılacak eğitim ve Ar-Ge faaliyetleri ile diğer rutin yönetim giderlerinin finansmanın nasıl ve nereden yapılacağına Meslek Kanununda yer verilmesi gerekir.

Devletin Bütçe gelirleri içinde % 30 luk paya sahip olan dış ticaret vergilerine ait gümrük beyanlarının oluşturulması aşamasında, çok ciddi katkısı, görevi ve sorumluluğu bulunan Gümrük Müşavirlerinin, yine topluma ve ekonomiye katkı sağlamaya yönelik olarak yapacakları eğitim ve Ar-Ge faaliyetleri için bu katkıları ile uyumlu, Kanuna dayanan finansman sağlanması gerekir.

Bu finansmanın İhracatçı Birlikleri tarafından yapılan kesintilerden mi, yoksa TOBB tarafından satışı yapılan belgelerden mi, beyanname başına alınan ücretlerden mi, yoksa bütçeden mi karşılanır çok da önemli değil.

• Gümrük Müşavirleri Meslek Kanununda, Gümrük Müşavirlerinin Gümrük ve Ticaret Konseyi çalışmalarında daha etkin olmasını sağlayacak düzenlemelere yer verilmelidir.

2012 yılında oluşturulmuş olan Gümrük ve Ticaret Konseyi, gümrük ve ticaret politikalarının objektif esaslara göre oluşturulması için, ekosistemdeki kamu/özel bütün paydaşların katılımı ile oluşturulmuş olan bir danışma organı.

Konseyin görevleri arasında, uluslararası gelişmeleri izleyip değerlendirerek verimliliği esas alan etkin bir gümrük sisteminin oluşturulmasını sağlamak, gümrük ve ticaret alanında hizmet kalitesini yükseltmek, sistemde aksayan ve uygulamada sorun oluşturan konuları tespit ederek çözüm önerileri getirmek sayılmış durumda.

Dış ticaretin toplum yararına yapılmasının sağlanması ve denetlenmesi görevinin Ticaret Bakanlığı ve Gümrük Müşavirleri tarafından müşterek olarak yapılabilmesi için Gümrük Müşavirlerinin Gümrük ve Ticaret Konseyi çalışmalarında  daha aktif olmasını sağlayacak değişikliklerin yapılması gerekir.

• Dış ticaretin kamu yararına uygun olarak yapılmasını sağlamaları ve denetlemeleri beklenen Gümrük Müşavirlerinin, bu beklentiyi karşılayacak iş üretebilmeleri için gerekli olan yasal düzenlemelere Meslek Kanununda mutlaka yer verilmelidir.

Gümrük Müşavirleri güven sorununun en fazla olduğu sektörlerden birisi olan dış ticaret sektöründe, dış ticaret işlemlerinin en kritik aşamasında, gümrük beyanlarının oluşturulmasında kamusal görev icra etmektedir.

İşlerinin doğası gereği, dış ticaret işlemlerinin toplum yararına yapılmasının sağlanmasında, Ticaret Bakanlığı’ndan daha fazla sorumluluk alarak iş üreten Gümrük Müşavirlerinin, kendilerinden beklenen nitelikte iş yaparak sonuç elde edebilmeleri için gerekli olan yasal düzenlemelerin Meslek Kanununda somutlaştırılması  gerekir.

Gümrük beyanında kullanılan belgelerin sahte olup olmadığını, ithalat vergilerinin kanunen ödenmesi gerektiği kadar beyan edilip edilmediğini kontrol etmeleri, gümrük/vergi kaçakçılığını engellemeleri beklenen Gümrük Müşavirlerinin, hangi durumlarda adli, mali ve disiplin hukuku yönünden sorumlu olacaklarına, Meslek Kanununda ayrıntılı olarak yer verilmelidir.

1. SON SÖZ

Ekonominin can damarlarından olan dış ticaret sektöründe kamusal görev icra eden Gümrük Müşavirleri, Türk ekonomisine katkı yapan “milli” ve vazgeçilmez bir “ekonomik değer”. Ve var olan katkılarının yanında çok daha fazla değer üreterek çok daha fazla katkı yapma potansiyelleri de var.

Ancak Kanunla kurulmuş meslek örgütlenmesi ve ayrı bütçeleri olmadan Gümrük Müşavir Derneklerine bağlı olarak faaliyette bulunan Gümrük Müşavirlerinin, mevcut yapı içinde bu potansiyellerini ekonomiye aktarabilmeleri mümkün değil.

Bu nedenle, var olan potansiyelin Türk ekonomisine aktarılabilmesi için, Gümrük Müşavirlerinin üstlenmiş oldukları sorumluğa uygun kamu kurumu niteliğindeki meslek odaları bünyesinde faaliyete geçmelerini sağlayacak Gümrük Müşavirleri Meslek Kanunu’nun bir an önce çıkarılması gerekli.

2013-2015 yılları arasında Dünya’nın 16. büyük ekonomisi idik, 2021’de ise 21.sıraya geriledik. Bu tablodan rahatsızlık duyan herkesin, kendi sorumluluk alanlarında üzerine düşen görevi yapmaktan geri durmaması aksine daha aktif olması gereken zaman dilimlerinden geçiyoruz.

Bu nedenle, Gümrük Müşavirleri olarak Türk ekonomisine ve istihdama ciddi katkı yapma gücümüzün olduğunu söylüyorsak, bu potansiyelin ekonomiye aktarılabilmesi için Gümrük Müşavirleri Meslek Kanunu’nun bir an önce yasalaşması için mücadele edilmesi gerekiyor.

2022 Ağustos ayındayız ve içinde bulunduğumuz zaman dilimi itibariyle genel seçim sath-ı mailine girilmiş olduğundan, Gümrük Müşavirlerinin sahip olduğu bu ekonomik değerin heba edilmesinden, toplumun ve ekonominin Gümrük Müşavirlerinin yapacakları katkıdan mahrum bırakılmasından rahatsızlık duyan, ülkesini ve mesleğini seven Gümrük Müşavirlerinin, Meslek Kanunu’nun çıkarılmasını sağlamaya yönelik çalışma yapmak için harekete geçmesinin tam zamanıdır.

Şükrü GÜVEN