Faktoring, mal ve hizmet satışlarından doğan vadeli alacakların temlik yoluyla bir faktoring kuruluşuna devredilmesi ve bu alacakların faktoring kuruluşu tarafından yönetilmesidir.

İhracat Faktoringi’nde yurtdışında bulunan ithalatçının (alıcının) ödeme güçlüğü, aczi ve iflası söz konusu olması ve satışa konu herhangi bir ihtilaf/reklamasyon olmaması durumunda, muhabir tarafından ilgili faturanın %100’ü garanti altına alınır.

Sıkça karşımıza çıkan sorulardan birisi alıcı firmanın malı alıp ödeme yapmak istememesi nedeniyle ihtilaf bildirmesi konusudur. Bu konu hakkında ilerleyen dönemlerde detaylarını örnekleri ile paylaşmayı ümidediyorum. Kısaca belirtmem gerekirse, ihracatı yapılacak ürünün kendi özelliklerini taşıyan belgelerin temin edilmesi (Gözetim Belgesi – Inspection Certificate gibi), alıcı ve satıcı arasındaki sözleşmenin özel bir maddesinde yer alan şartların yerine getirilmesi gibi konular önem arz etmektedir. Karşılaştığımız örneklerde siparişe uygun, tam ve eksiksiz yapılan satışlardan doğan ihtilafların çözümüne daha kısa sürede varılmış ve garanti sürecinin kaldığı yerden işlemeye devam ettiği görülmüştür.

ALACAĞIN TEMLİKİ

• İhracat faktöringi gayrikabulürücu bir işlem türüdür. Bu vesile alıcı limiti tahsis edildikten sonra satıcı, faktöring şirketi ile bir gayrikabulürücu sözleşme imzalar.
• Alıcı ile satıcı Intorductory Letter (Bildirim Mektubu) imzalar ve aslını Faktor’e gönderir.
• Yükleme yapıldıktan sonra normalde ihracatta kullandığı evraklara ek olarak NTR (Notification and Transfer of Receivables) hazırlar. Bir nevi temlikname formudur.İhracatta kullanılan evraklar;
• Invoice
• Sipariş Formu / Kontrat / Sözleşme
• Gümrük Beyannamesi
• Yükleme Belgesi (konşimento, cmr, bill of lading)
• Türkçe Fatura (E- fatura ise xml. Elektronik Fatura; Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından, Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğleri ile şekli ve içeriği belirlenmiş olan veri dosyalarıdır.)

Yeri gelmişken gayrikabilirücu ve kabilirücu faktoring’in ne olduğundan bahsetmek isterim;

Gayrikabilirücu faktöring, başta belirlenen limitler ve şartlar çerçevesinde, alacağın ödenmeme riskinin faktoring şirketince üstlenilmesidir.

Kabilirücu faktöring ise faktoring şirketinin alacağın ödenmeme riskini üstlenmediği faktoring şekli olup bu modelde finansman ve tahsilat hizmeti verilir. Alacakların ödenmemesi durumunda faktoring şirketinin satıcı firmaya rücu etme ve yapılan ön ödemeyi talep etme hakkı bulunur.

ALACAĞIN İSKONTOSU

• Faktoring şirketi ihracatçının son mali verileri ile bir kredi limit çalışması yapar. Limit çalışması sonucunda belirli bir tutarda limit tanımlanır ve örneğin %80-90 oranında bir iskonto (ön ödeme) oranı belirlenir.
• Piyasa koşulları çerçevesinde ihracatçıya, uygun faiz oranı bildirilir.
• Faturanın vadesinin geçmemesi koşulu ile ihracatçının istediği tarihte faktöring şirketi ihracatçıya ön ödeme yapar.
• Faturanın alıcı tarafından ödeme güçlüğü nedeni ile ödenmemesi durumunda faktorin şirketi satıcı firmaya rücu ederek yaptığı ön ödemeyi geri talep edemediği gibi faktoring komisyonu, faktoring ücreti ve banka masrafları düşüldükten sonra satıcı firmanın hala alacağı varsa bakiye ödeme yapar.
• İşlemin gayrikabulürücu olmasına istinaden yapılan bu kredi kullanımı ihracatçının memzuçlarına yansımamaktadır.
• İhracat faktoringi yasal mevzuat çerçevesinde herhangi bir vergiye tabi değildir.