Sürdürülebilirlik, gitgide daha sık duymaya başladığımız bir kavram. Satın alma ve tedarik zincirleri açısından baktığımızda, sürdürülebilirliğin hem zorluklar hem de fırsatlar içerdiğini söyleyebiliriz.
Şirketler, sadece dışarıdan gelen baskının bir sonucu olarak veya sürdürülebilirliği yıllık raporuna koymak isteyen üst düzey yöneticilerin isteğiyle çevreci değerlere veya sürdürülebilirliğe bağlı kalamıyor. Sürdürülebilirliği kurum kültürlerine yerleştirmeleri gerekiyor.
Tedarik Zincirinde Sürdürülebilirlik Gerekli Mi?
Bu soruya rahatlıkla “evet” yanıtını vermek mümkün. Tedarik zinciri sürdürülebilirliği şirketlere katma değer sağlar. Maliyetleri düşürür, üretkenliği artırır ve bazı durumlarda geri dönüşü sağlar. Tedarik zinciri sürdürülebilirliğine verilen önem bazen çeşitli regülasyonlar ve yönetmelikler gereği olarak da ortaya çıkabilir.
Ancak günümüzde tedarik zinciri liderlerinin %30’u, tedarik zinciri sürdürülebilirlik girişimlerinin hiç olmadığını veya çok erken aşamada olduğunu belirtiyor (Kaynak: Gartner). Tedarik zinciri sürdürülebilirliğinin önündeki yaygın engeller arasında sınırlı kaynaklar, birbiriyle çelişen öncelikler, sürdürülebilirlik kavramlarının tam anlaşılmaması ve erken kazanımlarda düşük görünürlük sayılabilir.
Adım Adım Sürdürülebilirlik Uygulamaları
Mark Nutburn tarafından kaleme alınan bir makalede yapılan şaşırtıcı bir tespit, sürdürülebilirlik eksikliğinin sadece çevreye zarar vermekle kalmayıp, şirketlerin karlılığı üzerinde de ciddi olumsuz etkilerinin olduğunu ortaya koymaktadır. Nutburn, iklim değişikliğiyle doğrudan ilişkili olduğu tahmin edilen doğal afetlerin, global şirketler açısından her yıl yüz milyonlarca avroluk bir kayba neden olduğunu yaşanan örnekler üzerinden açıklamaktadır.
Peki, sürdürülebilirlik yolculuğuna çıkmak için temel adımlar neler?
Tedarikçi firmaları çevresel performansa göre sınıflandırmak, teşvik edici bir başlangıç olabilir. Tedarikçileri değerlendirme aşamasında, kalite başta olmak üzere pek çok kritere başvuruluyor. Günümüzde bu kriterleri genişletmek mümkün. Örneğin, e-satınalma platformları üzerinden gerçekleştirilen alımlarda, platformların sunduğu FDU (Fiyat Dışı Unsurlar) altyapısı sayesinde, satın alma uzmanları ISO 14001 gibi uluslararası çevre yönetim sistemi belgelerini karşı taraftan talep edebilir.
Ayrıca, sektörel iş birliğine açık olmak, atılacak adımları kolaylaştırabilir. Birçok şirket, karmaşık tedarik zinciri sorunlarının bireysel çabalarla çözülemeyeceğini ve sektörel çapta iş birliğinin gerekli olduğunu kabul ediyor. Benzer tedarik zincirlerini paylaşan emsal şirketler, sürdürülebilirlik performansı için ortak standartlar ve en iyi uygulamaları belirleyebilir, tedarikçilerin aynı ölçütlere göre değerlendirilmesine olanak sağlayabilir.
Bu iş birlikleri, müşterilerinin benzer gereksinimlerini karşılamak için çalışan tedarikçi tarafında ise, denetim yoğunluğu, eğitim yükü ve fazlaca evrak işini önlemeye yardımcı olur.
Son olarak, bilindiği gibi atıkları azaltarak ve binaların, araçların ve makinelerin verimliliğini artırarak hızlı bir şekilde geri dönüş alınabilir.
Sürdürülebilir bir tedarik zinciri elde etmek için bir şirketin tüm tedarik zinciri boyunca çevresel, sosyal, ekonomik ve yasal kaygıları ele alması gerekir. Bütünsel bir yaklaşım benimseyerek, atık ve çevresel ayak izini azaltırken, aynı zamanda çalışma koşullarını, sağlık ve güvenliği iyileştirmek esastır.
