Enflasyon Seviyesi
2023’te yıllık enflasyon;
- TÜİK’e göre yüzde 64,
- ENAG’a göre yüzde 127.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Aralık’ta aylık enflasyonun yüzde 2,93 olduğunu açıkladı. TÜİK’e göre 2023’te yıllık enflasyon ise yüzde 64,77 oldu.
Bu, Türkiye’de son 22 senenin en yüksek yıllık enflasyon oranı. 2023’te yıllık enflasyon TÜİK’e göre yüzde 64, ENAG’a göre yüzde 127
3 Ocak 2024
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Aralık’ta aylık enflasyonun yüzde 2,93 olduğunu açıkladı. TÜİK’e göre 2023’te yıllık enflasyon ise yüzde 64,77 oldu. Bu, Türkiye’de son 22 senenin en yüksek yıllık enflasyon oranı.
Piyasada ağırlıklı beklenti de Tüketici Fiyat Endeksi’nin (TÜFE) aylık yüzde 3 artacağı ve yıllık TÜFE’nin yüzde 65 seviyesine yükseleceği yönündeydi.
Enflasyon Araştırma Grubu’na göre (ENAG) ise Tüketici Fiyat Endeksi (E-TÜFE) geçen ay yüzde 4,12 arttı. E-TÜFE’nin 2023 yılındaki artışı da yüzde 127,21 olarak gerçekleşti.
ENAG, her ay, kendi hesapladığı enflasyon oranını kamuoyuna açıklıyor. Grup, akademisyenler ve ekonomistlerden oluşuyor.
Dövizin Yıllık Artışı Enflasyonun Yıllık Artışı Kadar Oldu Mu ?
Dövizin artışının 2023 yılı enflasyon artışı kadar olmadığı ortada. Otoritelerin döviz kurlarının artışı konusunda;
“Dövizin ve faizlerin artışının yıllık enflasyon kadar olması gerekmiyor”
İfadelerine yer verilmiştir.
Bu bağlamda dövizin artışı sürekli gözlem ve denetim altında, serbest piyasa ekonomisi gereği dalgalı kur yerine, sürekli müdahale edilen bir döviz kuru piyasası söz konusu oldu.
Döviz kurlarının son bir yıllık hareketlerine göz atıldığına, ciddi bir sıkı müdahale geçiren dövizin adeta yerinden kıpırdayamaz olduğu ve yerinde dona kaldığı gözlenmektedir
En üstteki grafik son bir yıl, ikinci grafik ise sadece bir günlük döviz hareketlerinin grafiğini oluşturmaktadır.
Her iki grafik arasındaki bir benzerlik şudur: adeta döviz grafiği üzerine bir cetvel konulmuş ve cetvelle çizgi çizilmiş gibi kalem gibi.
Enflasyonun Artışı Karşısında Dövizin Kaplumbağa Hızıyla Yavaş Hareket Etmesinin Neye Zararı Olur ?
Kuşkusuz ki dövizin yavaş artışı ve piyasanın gerçeklerini yansıtmayan enflasyonun değerlendirmesi karşısında piyasada oluşan mal ve hizmet fiyatlarının yükselmesi ve üretim maliyetlerinin sürekli artması ancak döviz kurlarının yeterince artmamasının karşısında oluşan faturanın bir kısmını ihracatçı ödeme başladı.
İhracatçının üretim maliyeti yükseldi ancak bu maliyetlerle yurt dışına mal satmak için fiyatlama yapmaya kalkan ihracatçımızın verdiği fiyatlar küresel piyasalarda kabul görmemekte ve Pazar kaybına uğramasına neden olmaktadır.
500 Milyar Dolar İhracat Hedefi Rafa Kalktı
Birkaç yıl öncesine kadar Türkiye’nin ihracatının hedefinin 500 Milyar Dolar olduğu belirlenmesine rağmen gerçekleşen ihracatın bu hedeflenen ihracat rakamlarının yanından dahi geçmediğini görmekteyiz. 2023 yılı gerçekleşen ihracat USD.255.809.000 000.- civarı.
İhracat Rakamlarının Düşük Kalması İhracatçılarımızın Beceriksizliğinden Kaynaklanmadı
Döviz kurlarının enflasyon kadar artmamasının faturası ihracat rakamlarında kendini göstermiştir. İhracatçı yüksek maliyetlerle ürettiği malını yurt dışına pazarlamak isterken maalesef mevcut pazarını farklı ülkelere kaptırmış durumda.
Pazarımızı kaybettiğimiz en bariz sektörlerden bir tanesi tekstil sektörüdür. Kâr marjının oldukça sınırlı olduğu tekstil sektöründe maliyetlerin artması ancak bunun yanında döviz kurlarının yeterince artmamasından dolayı tekstil sektörü başta Mısır olmak üzere işgücü maliyetlerinin bizden daha rekabetçi olan ülkelere kaçmış durumda.
Piyasanın Dengesi
Piyasanın her yönden dengesi şaştığı vakit veya piyasanın dinamikleri oynandığında, dövize bağlı dış borçların getireceği maliyetler artmasın derken, piyasanın tüm dengelerini de karıştırmış oluyoruz. Piyasalarımızın dengesi kayboldu. Ücret politikasından, faiz ve döviz kurlarına, istatistiki verilerden işsizliğe kadar her veriyi münferit ele aldığımızda bir problemin karşımıza çıkması daima olasıdır.
Reşat BAĞCIOĞLU
ICC Uluslararası Ticaret Odaları
Türkiye Milli Komitesi
Türkiye Bankacılık Komite Başkanlığı Üyesi
