VESAİK MUKABİLİ (CASH AGAINST DOCUMENTS – CAD)
Bu ödeme şeklinde İhracatçı malları gönderdikten sonra bedelini tahsil etmek üzere tahsile belge (vesaik) gönderir. Belgeler bir talimat ekinde bankaya verilir. Tahsil vesaikini alan banka ödeme veya kabul karşılığı vesaiki alıcıya (ithalatçıya) teslim eder. Bankalar tahsil vesaiki bedelinin tahsiline veya poliçenin kabulünün sağlanmasına aracılık ederler. Bu ödeme şeklinde bankanın yükümlülüğü talimatlara uygun olarak belgelerin tahsile gönderilmesi, teslim edilmesi ve tahsil edilen bedeli yine talimata uygun olarak ödemektir.
VESAİK MUKABİLİNDE İŞLEM ADIMLARI
- Alıcı ve satıcı satım sözleşmesi düzenler.
- Satıcı malı hazırlar ve gönderir
- Satıcı belgeleri fatura, konşimento, menşe şehadatnamesi, çeki listesi, varsa poliçe vs.) talimat ekinde bedeli tahsil edilmek/kabul edilmek üzere tahsil bankasına gönderilmek üzere bankasına verir.
- Banka römiz mektubu düzenler ve ekinde belgeler ile tahsil bankasına (collecting bank) gönderir. Poliçe veya konşimento ciro gerektiriyorsa uygun şekilde cirolar verilir.
- Tahsil bankası ihbar mektubu düzenler alıcıya gönderir .
- Alıcı bankaya gelir. Duruma göre bedelini ödeyerek veya kabul ederek vesaiki alır ve malı çeker.
- Tahsil bankası bedeli transfer eder.
- Gerek ithalatçının bankası, gerekse ihracatçının bankası alıcıya vesaikin alınması ve bedelinin ödenmesi konusunda zorlama yapamazlar. Sadece aracılık görevlerini yerine getirirler.
POSTFİNANSMANLI VESAİK MUKABİLİ İTHALAT
Yurtdışından vesaik mukabili ödeme şekline göre alınacak mallarla ilgili olarak, ihracatçının bankası tespit edilir ve ihracatçının bankası ile ithalatçının bankası arasında, gönderilecek vesaik mukabili işlemle ilgili olaerak ödemenin postfinansmanlı olabileceği şeklinde bir teklif iletilir ve karşı bankanın mütabakatı sağlanır. İhracatçı banka göndereceği vesaik mukabili işlemin ödemesinin postfinansmanlı olması konusunda ithalatçının bankasını postfinansman kredisi açmaya karar verdiğinde;
- Postfinansman tutarı,
- Postfinansman vadesi,
- Postfnansman faiz oranı,
- Postfinansman banka masrafı,
- Psotfinansman sözleşmesi
Konularında tam bir mütabakat sağlanır, ithalatçının bankası ile ihracatçının bankaları arasında protokol imzalanır. Protokol sonrasında ithalatçı ile de ayrı bir sözleşme imzalanır. Bu aşamada ithalatçının bankası nezdinde gayrinakdi bir kredi limiti ve aktif kullanabileceği teminatlandırılmış bir gayrinakkdi kredisinin var olması gerekir. İthalatçı ile ithalatçının bankası arasında yapılacak sözleşmede yurtdışı bankadan sağlanan postfinansman kredisi ile ilgili;
- Postfinansmanın ithalatçıya maliyeti
- Komisyon oranı,
- Bankaların masrafları,
- Postfinansman tutarı,
- Postfinansman vadesi
Konuları sözleşme ile imza altına alınır.
POSTFİNANSMAN KULLANIMI
Yukarıda sayılan postfinansman sözleşmesinin imzalanmasını müteakip, ihracatçının bankası tarafından, ithalatçının bankasına ithalat vesaiki gönderilir. Vesaiki teslim alan ithalatçının bankası, vesaikin alındığını ihracatçının bankasına (acknowledgement), aynı zamanda da ithalatçıya bildirir. Sonrasında uygulanacak işlem adımları şu şekildedir;
- Gelen ithalat vesaiki banka kayıtlarına alınır,
- İthalatçı bilgilendirilir,
- Vesaikin ithalatçıya teslimi sağlanır,
- Teslim edilen her ne kadar “görüldüğünde ödeme / cash against documents” olarak görünse de daha önce yapılan postfinansman protokoli çerçevesinde ithalat vesaki bedelsiz olarak ithalatçıya verilir ve malların gümrükten çekilmesi sağlanır,
- İthalatçıya teslim edilen vesaik ile ilgili, vesaiki gönderen ihracatçının bankasına durum bildirilir,
- Vesaikin tesliminin muhabir bankaya ihracatçının bankasına bildirilmesini müteakip, ihracatçının bankası kendi bünyesinden ihracatçıya vesaik bedelini öder ve ihracatçının kendi bankası ile alacak vereceği kalmaz,
- İhracatçının bankasının vesaik bedelini ihracatçıya ödemesi ile postfinansman kredisi ithalatçının bankasına dolayısı ile ithalatçıya kullandırılmış olur.
POSTFİNANSMAN KREDİSİNİN GERİ ÖDEMESİ
Kullandırılan postfinansman kredisinin belli bir vadesi olduğundan, vade sonunda postfinansman kredisinin geri ödenmesi söz konusudur. Bu postfinansman kredisinin ithalatçıya kullandırılırken garantörü ithalatçının bankasıdır. Postfinansman geri ödemesinde;
- Ana para
- Faiz
- Banka masrafları
İthalatçıdan nakdi / nakit veya nakdi kredi hesabı borçlandırılarak alınarak muhabir bankaya transfer edilir ve postfinansman kredisinin sözleşme hükümlerine göre kapatılması sağlanır.
Postfinansman kredi olanakları oldukça cazip olup, yurt içinden kullanılacak kredi faizlerinden daha düşük bir faizle borçlanılabilir.
