Proje Taşımalarında ‘Sörvey’ Şartı

Alım - Satım

Ahmet CORA
Ahmet CORA
Marmara Üniversitesi İktisat Mezunu. Yaklaşık 5 yıl lojistik firmalarının iş geliştirme ve satış departmanlarında, yaklaşık 16 yıl da yatırımcı kuruluşların “dış ticaret operasyon” departmanlarında çalıştı. 8 yıldır Satınalma Dergisi’sinde makaleleri yayınlanmaktadır.

Bir firma için yatırım kararı almak büyük önem arzeder. Zira bu karar, devamında bir çok satınalma operasyonunu ve satınalmaların teslim şekilleri uyarınca da riskleri beraberinde getirecektir.

Örneğin bir fabrika, elektrik santrali veya da bir konut sitesi kurma kararı alan bir yatırımcının, dünyanın farklı ülkelerinden irili ufaklı malzeme ve ekipmanı, teslim yerlerinden belirlenen proje sahasına kadar ulaştırması ve montaj programına göre burada birleştirmesi gerekmektedir.

Dolayısıyla, bu proje kapsamında yapılacak tüm taşımalar, proje taşıması olarak adlandırılır. (Bu tanım, yatırımcı gözüyledir. Lojistik firmaları, ebatı veya tonajı standart dışı olan her yük taşımasını, proje taşıması diye adlandırır.)

Yatırımcı firma, bu projesi uyarınca üstleneceği tüm nakliyelerin risklerini nakliye sigortası ile minimize etmek isteyecektir. Yalnız proje süresince her bir taşımaya münferit bir nakliye poliçesi düzenletmek hem ekstra iş yükü doğuracak, hem de olası bir atlama veya bildirim gecikmesinde teminat sorunu yaşatacaktır. Bu sebeple projenin inşaat süresince gerçekleşecek tüm taşımaların, genel bir nakliye poliçesi altında toplanması tercih edilir.

Böyle uzun vadeli ve geniş kapsamlı bir poliçe, projenin “Marine Cargo” poliçesi olarak adlandırılır. (Adının “marine” olması yanıltmasın; deniz, hava, kara vs. her türlü taşımayı kapsar)

Yalnız bu tip poliçeyi sağlayabilen sigorta firmaları, proje açısından kritik ekipman olarak tespit edilen malzemeler için “sörvey” yani “gözetim” şartı ileri sürebilirler.

Yani 3.taraf (3rd party) bir gözetim firmasından, bu tip malzemelerin yükleme/aktarma/indirme gibi her riskli aşamasında bulunması ve ekipmanların nizami bir şekilde elleçlendiğini kayıt altına alıp, raporlaması istenebilir. Bu raporda, işlemlerin düzgün yapılmadığı yazılırsa, teminatın tam anlamıyla karşılanması konusunda sıkıntı yaşanabilir.

Genelde alttaki 3 çeşit malzeme, kritik ekipman olarak tanımlanmaktadır;

1) Mal bedeli çok yüksek olan emtealar (1 milyon usd üzeri malzemeler)

2) Hasarlanması durumunda yeniden üretilmesi 6 aydan fazla süren emtealar

3) Ebatları ve tonajı itibariyle standart olarak taşınamayan emtealar (konteynıra veya standart kara aracına sığmayacak malzemeler)

Genelde bu 3 özellik de aynı emtea üzerinde bulunur.

Bu tip ekipmanların nakliye sürecinde oluşacak büyük bir hasarın projeyi geciktireceği, zora sokacağı muhtemeldir. Ama aynı şekilde sigorta firmasını da büyük zarara uğratabilir.

Durumu bir örnekle açıklamaya çalışalım; 100 milyon Euro yatırım bedeli olan bir proje için sigorta firmasına toplam 300 bin Euro sigorta primi ödenecek olsun. Bu proje altında taşınacak onlarca malzemeden birinin de 5 milyon Euro bedelli, İngiltere-Londra’dan getirilecek, bir adet jeneratör olacağını düşünün. Bu malzeme taşınırken sigortacının üstlendiği risk, aldığı toplam prim karşılığında oldukça büyük olacaktır.

Bu sebeple, sigorta firması, 3.taraf bir gözetim firması yetkilisinin (sörveyor) nakliyenin alttaki aşamalarında bulunup, raporlama yapmasını isteyecektir;

1) Londra’da fabrika’da kara aracına yüklenirken
2) Manchester Limanı’nda kara aracından indirilip gemiye yüklenirken
3) Mersin Limanı’nda gemiden tahliye edilip yine bir kara aracına yüklenirken
4) Isparta’da proje sahasında kara aracından indirilirken

Tüm bu süreçler fotoğraflanıp, detaylı anlatımlarla kayıt altına alınacaktır.

Sörveyorun gözetim yapacağı yerler, haritada “X” ile gösterilmiştir.

Sigorta şirketleri, gözetim yapacak firmaları genelde kendileri seçmek istemektedir.

Anlaşılan ‘teslim şekli’ne göre nakliye sorumluluğunu üstlenen ihracatçı veya ithalatçının, bir hafta öncesinden taşıma bilgilerini (taşıma noktalarındaki yetkililer, nakliyeci ve gemi detayları vs.) sigorta firmasına bildirmesi gerekir. Sigorta firması da, gözetimin sorunsuz gerçekleşmesi için yükleme indirme noktalarında bulunacak sörveyor bilgilerini ithalatçı veya ihracatçıyla paylaşmalıdır.

Aslında, kritik ekipmanların taşınmasında yapılacak sörvey işlemi sadece sigorta firması için değil, yatırımcı firma için de önemlidir. Çünkü bir sörveyor gözetiminde yapılan işlemlerde malzemenin vinç ile kaldırılması, indirilmesi, araç üzerine sabitlenmesi gibi konular, sıkı bir disiplin içerisinde ve minimum hata ile yapılmaktadır.

Yani malzemenin satın alınması, nakliyecisinin belirlenmesi ve poliçesinin düzenletilmesi ile yatırımcının işi bitmemiştir. Malzemenin hem hasarsız bir şekilde proje sahasına ulaşması hem de olası bir istenmeyen olayla karşılaşıldığında sigorta açısından sorun yaşanmaması için sörvey konusu atlanmaması gereken bir durumdur.

PAYLAŞIMLAR

Lütfen yorumunuzu girin !
Lütfen adınızı giriniz.

  • Çin'den Ürün Tedariki
  • Küresel Ürün ve Firma Araştırması
  • Ülke / Pazar Analizi ve Raporlaması
  • Akreditif, Gümrük ve Dış Ticaret Danışmanlığı

Dünyaya Açıl

Satınalma Dergisine ABONE OL

Dijital Abonelik ile Satınalma Dergisinin yayınlanmış tüm sayılarına erişebilir, Buyer Network Öğrenme Merkezi'nde eğitim dokümanlarına ulaşabilirsiniz.

SATINALMA DERGİSİ 11 YILLIK ARŞİVİ

Tüm Arşive ve Gelecek 12 Sayıya Dijital Erişim

Buyer Network Öğrenme Merkezi

Kariyerinizi Geliştirecek Uzaktan Eğitim Seçeneklerine Sahip Olun

ŞİRKET ÜYELİK AVANTAJI

10 Yöneticiye Kadar Geniş Takımlar için Şirket Paketini Satın Alın

Satınalma Operasyonları Dijitalleşiyor !

 

 

 

 

 


 

 

 

This will close in 20 seconds