“Ticaret; ulusların zenginliğini eşit yapan bir güçtür.” Gladstone
Lisans anlaşmaları, dış piyasalara girmenin kolay olan yollarından biridir. Lisans anlaşmasında, lisansör (lisans veren) bir üretim süreci, tekniği, marka ve patentleri belirli bir ücret karşılığında lisans alana satmaktadır. Lisans veren lisansör, alan lisansiye, yapılan anlaşma da lisans anlaşması olarak tanımlanmaktadır.
Yeterli bilgi, deneyim, zaman ve kaynağa sahip olmayıp, uluslararası piyasaya girmek isteyen bir firma, lisans anlaşması yoluyla ürünlerini satacak yabancı bir ortağa sahip olabilir. İşletmeler, büyük yatırımdan lisans anlaşmaları ile kaçınabilmektedir. Lisans anlaşmalarının bir başka yararı; sosyal, siyasi ve ekonomik belirsizlik olan ülke pazarlarında, yatırım yapılması konusundaki risklere karşı işletmeyi koruyabilmektedir. Bilinen markası olan firmalar, bu bilinirlikten hareketle esas iş alanlarının dışında da markalarını kullanmak isteyebilirler. Ancak çok iyi bilmedikleri, farklı bir sektörde yatırım yapmaktan kaçınma davranışı sergiledikleri görülmektedir. Buna bir çözüm olarak da lisans anlaşmasının kullanıldığı görülmektedir. Örneğin, Coca-Cola tekstil sektöründe doğrudan yatırımı bulunmadığı hâlde lisans verip, isim hakkını kullandırarak tekstil ürünlerinden de gelir elde etmektedir.
Lisans anlaşmalarının dezavantajlarından biri; belirsizlik ortamıdır. Lisans verildikten sonra, teklifler sadece lisans alan firmanın etkin pazarlama gerçekleştirilebilirse ödenir. Diğer bir dezavantaj ise lisans anlaşması sona erdikten sonra, lisansı alan firma lisansör firmanın rakibi hâline gelebilmektedir. Lisans anlaşması sayesinde lisansı alan şirket, lisansör şirketin tüm ürünlerini ve pazarı en iyi tanıyan şirket hâline gelir ve lisans anlaşması sona erdiğinde bu ürünleri pazarı lisansörden daha iyi tanıdığı için ürününün daha iyi bir versiyonunu üretme ve pazarlama yeteneğine sahiptir. Bu nedenden ötürü lisans anlaşmaları genellikle birkaç yıl veya daha uzun süreler için yapılmaktadır.
Detaylı bilgiler için aşağıdaki eseri okuyabilirsiniz:
Mert, G. (2019). Uluslararası İşletmecilik Teori, Kavram ve Örnek Olaylar, Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara
