Uluslararası Ticarette Sigortanın Önemi – Bölüm 1
Reşat BAĞCIOĞLU
Satınalma Dergisi’nin kıymetli okurları, yazıma geçmeden önce, şimdiden 29 Ekim Cumhuriyet Bayramımızı kutlarım. Cumhuriyetimizin 102.yılı kutlu olsun ve Türkiye Cumhuriyeti ilelebet payidar kalsın.
Sigorta Nedir?
Risk yönetimidir.
Gerçekleşmesi muhtemel olan risklere karşı oluşabilecek zarar ve ziyanın bertaraf edilmesi için yapılan bir risk yönetimidir.
Risk başlamadan önleminin alınmasıdır.
Sigorta derken;
Uluslararası ticarette kullandığımız;
- Taşımacılık sigortası
- Alacak sigortası (İhracat Kredi Sigortası)
Bahsediyoruz.
Uluslararası Ticarette Önemli Unsur: Navlun Sigortası
Uluslararası ticarette sigorta derken aklıma birkaç sigorta konu başlığı gelse de en önemli üç ana başlığından bir tanesinin; uluslararası taşımacılıkta navlun sigortası geliyor.
Önce navlunun ne olduğuna bakalım, sonrasında sigortasını ele alalım:
Navlun (Taşımacılık) Nedir?
Ürünlerin bir taşıma yöntemiyle (denizyolu, karayolu, havayolu veya demiryolu) bir yerden başka bir yere taşınması sırasında oluşan taşıma bedelidir. Bu maliyet, ürünlerin hacmi, ağırlığı, taşıma mesafesi ve taşıma moduna göre değişir. Yalnızca taşımacılığı değil, aynı zamanda lojistik planlamayı da kapsar ve ticaretin her adımında dikkate alınması gereken bir unsurdur.
Taşımacılık ve Risk
Uluslararası taşımacılık çeşitli araçlar olan;
- Gemi
- Tren,
- TIR,
- Havayolu
Araçları ile yapılmakta birlikte her taşıma yönteminin muhtemel risklerini göz önüne almak gerekir. Riskin varlığı muhtemel ise çözümü için sigorta gereklidir.
Navlun sigortası.
Ancak uluslararası taşımacılıkta sigorta şirketleri her ne kadar navlun sigortası yapsalar da her riskin sigorta poliçesinde teminat altına alındığını söylemek zordur. Sigorta şirketlerinin navlun sigortalarında bazı istisnai durumları hariç tutarak sigorta yaptıkları, aklımıza gelen veya hiç düşünemediğimiz rizikoları teminat altına aldıklarını düşünmeyiniz.
Navlun (Taşımacılık) Sigortası
Navlun sigortası, nakliye sırasında müşterilerin mallarında meydana gelen hasar ve ya kayıplar için nakliye şirketinin sorumluluğunu kapsamaktadır. Taşımacılık sırasında yaptırılmış olan navlun sigortasının, muhtemel oluşabilecek rizikoların sigorta şirketine devredildiği şeklidir. Risklerin sigorta şirketine devri ise navlun sigortasının yaptırılması ve üretilen poliçe bedelinin sigorta şirketine ödenmesi ile taşımacılıkta oluşabilecek riskler sigorta şirketine aktarılmış olur.
Dış ticaret işleminde, ihraç konusu malların ithalatçının ülkesine ulaştırılması sırasında, taşımadan kaynaklı riskler oluşabilir.
Bu riskler;
- Malın ithalatçının deposundan, ithalatçının deposuna kadar oluşabilecek muhtemel riskleri kapsar.
- Mallar nakliye aracına yüklenirken,
- Malların konteynere yüklenmesi sırasında,
- İhraç malı dolu konteynerin ihraç limanına kadar kat edeceği yolda,
- İhraç malı dolu konteynerin gemiye yüklenirken,
- İhraç malı dolu konteynerin gemiye yüklenirken vinç operatörü tarafından kaza ile
- İhraç malı taşıyan konteynerin gemiye yüklenirken denize düşmesi,
- İhraç malı konteynerin ihracatçının ülkesinde uğrayabileceği risklerle birlikte, ithalatçının ülkesinde liman sahasında konteynerin tahliyesi sırasında oluşabilecek,
- Konteynerin yüklendiği geminin, yükleme sırasında limanda alabora olması,
- Konteyneri taşıyan geminin açık sularda hava ihtilafı dolayısıyla oluşabilecek dalgalardan dolayı konteynerin ıslanması ve malların zarar görmesi,
- Konteyneri taşıyan geminin açık sularda batması
- Açık denizlerde seyir halinde olan geminin deniz korsanları tarafından gasp edilerek, soyulması
şeklinde sayılabilir.
Reşat BAĞCIOĞLU
ICC Uluslararası Ticaret Odaları
Türkiye Milli Komitesi
Türkiye Bankacılık Komite Başkanlığı Üyesi