Son aylarda Avrupadaki krizin etkileri özellikle imalat sektöründe iyice hissedilmeye başladı, makina, makina yedek parça ve fason üretimi yapan kobi ve firmalar zor bir dönemden geçiyor, çalıştığım, makina imalat sektörünü baz alarak bunun avantajlı yönlerinin olduğunu söylemek yanlış olmaz diye düşünüyorum.
Avrupa başta olmak üzere büyük ekonomiye sahip ülkeler makina ve teçhizat konusunda ülkemizi tercih ediyor ve bu bize ülke olarak önemli bir fırsatın kapılarını aralıyor, yıllarca Avrupa ve Dünya pazarına girmeye çalışan firmalar bu fırsatı iyi değerlendirip kaliteden ödün vermeden krizi avantaja dönüştürebilirler.
Markit’in verilerine göre*; – PMI, önceki ay ölçülen 52,5 seviyesinden gerileyerek, Kasım ayında 51,6 seviyesine düştü. Bu düşüş, üst üste üçüncü ayda da faaliyet koşullarındaki gelişmeye işaret etti. Zayıflayan piyasa koşulları, yeni ihracat siparişlerinde gerçekleşen düşüşün nedeni olarak gösterildi. Satın alma miktarları, üst üste altıncı ayda da artış gösterdi. Buna karşın, büyüme yavaşlayarak, dizilim içinde en düşük seviyede seyretti. Şirketler, yeni sipariş seviyesinde meydana gelen artışın, satın alma faaliyetlerinin artmasına neden olduğunu belirttiler. PMI, imalat koşullarının daha da iyileşeceğine işaret ediyor .
Tedarikçi bir çok firmanın, envanter sayımı ve gelecek yıl satış planlarını yapmaya başladığı bu günlerde, fiyatlarda ve vadelerde esnek olmaya başladığını görüyoruz, hatta kaliteyi bozan firmaların artması da gözümüzden kaçmıyor değil, yaptıkları bu büyük hata, satınalmayı zor duruma sokmakla birlikte yeni firma arayışları ile kendilerine bir şans bekleyen firmalar için avantaja dönüşebiliyor.
Makina imalat sektörünün başını ağrıtan en önemli konulardan biri de, dünya çapında üretim yapan firmaların rekabet amacıyla ülkemize özel ürünler üretmesi ve bu ürün yada ürün gruplarının dünya çapında bulunulabilirliğini iddia etmesi, yedek parça anlamında güven sarsıcı bu durum sizi yurtdışında mağdur durumda bırakabiliyor.
Üretmek gerçekten zor ve karmaşıktır, bu yüzden çoğu girişimcinin tercih etmediği bir yatırım aracı konumundan çıkamıyor maalesef, market türü al – sat mantığı akla daha çok yatkın geliyor, eğer bu ülkenin kalkınması ve millet olarak bir refah seviyesine ulaşılması gerekiyorsa üretmek şart ve mutlaka desteklenmeli.
Prof. Dr. Özer Ertuna’nın “Dünya ekonomik krizi ve Türkiyenin durumu** ile ilgili makalesinden yararlı gördüğüm bir kısmını paylaşmak isterim;
“Krizin kendi içinde hapsedilmesi çok önemlidir. Bundan kastettiğimiz, piyasa krizlerinin reel ekonomiye yansımasını önlemektir. Yani krizler servetlerle ilgilidir. Kriz dönemlerinde servetler el değiştirir. Reel servetlere bir şey olmaz fakat onlara atfedilen değerler değişir. Hisse senetleri fiyatları düşer fakat fabrikalar yok olmaz. İşte kriz yönetiminde temel görev piyasa krizinin reel krize, gelir ve istihdam kaybına dönüşmemesini sağlamaktır. Hedef bu olmalıdır. Bu da kolay bir iş değildir. Ama mümkündür. Bunun pek çok boyutu vardır.
Temel neden, piyasa krizlerinin mali sektörde yaşanmasıdır. Mali sektör de reel sektörün faaliyetleri için vazgeçilemeyecek bir sektördür. Üretim birimleri, şirketler, işlerini çevirebilmek için paraya muhtaçtır. Mali sektörün kredilerini kısması, reel sektörü çaresiz bırakabilir. Burada krizin kendi içinde hapsedilmesi sözünden kastettiğim, kriz süresinde reel sektör için alternatif finansman seçeneklerinin yaratılmasıdır. Devlet veya yeni bir örgütlenme şirketlere doğrudan finansman sağlayabilir. Devlet bu finansmanı şirketlere kısmen ortak olarak, kısmen de finansman bonosu veya tahvil satın alarak sağlayabilir. Bu finansmanın sağlandığı şirketlerin işçi
çıkarmamasına üretimini düşürmemesine özen gösterilmelidir. Devlet işletmelerin finansmanında kullanacağı bu kaynakları da tasarrufçuya güvenilir mali araçlar satarak yaratabilir”
Bir diğer sorun ise nitelikli personel; bu konu profesyonel sosyal ağlarda da sık sık tartışılıyor, üretim her ne kadar makinalarla yapılıyorsa da mutlaka profesyonel bir ekibe ihtiyacınız var ve bu konu insan kaynakları departmanın yeteneği ile doğru orantılı gibi gözükse de İKA ların durumu ortada, verilen ilanlarda birbiriyle çelişkili maddelerin olması, ilanların kopyala/yapıştır mantığıyla yapılması, yapılacak işin içeriğinin tam olarak açık olmaması, mülakatlarda sorulan soruların ciddiyetsizliği ve yapılacak iş ile uzaktan – yakından alakalı olmaması, yine mülakatda genelde ilgili birim liderinin yerine içerikten/konudan/işin mahiyetinden bihaber bir yetkilinin olması vs., ingilizcenin şart olması (ki eğitim verebilirsiniz) kullanılan programı (SAP gibi) bilme şartı (yine eğitimle verebilirsiniz).
Bu sayede büyük firmalarda, sırf ingilizce bildiği için masa başında boş boş oturan elemanları, excel den dahi anlamayan muhasebecileri, sipariş verdiğiniz ürünü şirketinizi arayıp telefona ilk çıkan kişiye söyleyip sonra “biz haber vermiştik” diyenleri, e-mail yerine faks kullanmayı tercih edenleri ve yine e-mail’e dosya ekleyemeyenleri, şirket içi mailleşmenin önemini hala anlayamamış olanları, bunu gereksiz görenleri ve buna bağlı olarak geciken siparişleri görme şansına sahip oluyoruz.
Belki çok iyi bir personeli basit bir şartla kaybediyor veya rakibe paslıyor olmanızın riski, önemsenmeyen konular arasında, personeli bir süre çalıştırmadan takım çalışmasına yatkın olduğunu, analitik düşünebildiğini, liderlik özelliklerini anlayabiliyorsanız o başka, sürekli profesyonel eleman şartı da yeni mezun olmuş iş tecrübesi olmayan gençlerimizin en büyük sorunlarının başında geliyor, gençlerin tecrübe kazanması için ekibe dahil edilmesi, sorumluluk verilmesi gerekiyor.
İmdat BEŞİKCİ
Satınalma Uzmanı, Yeniyurt Makina Ltd. Şti.
