Üreticiler ve ihracatçılar yaşadı, vergiler 1 puan indirimli
Şaban Küçük http://www.taxia.com.tr  
Taxia YMM

İhracatçılar ve sanayiciler için öngörülen 1 puan indirimli kurumlar vergisi bu sene uygulamaya girdi.

• 7351 sayılı Kanun ile değiştirilen Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 32’inci maddesinin;
  • Yedinci fıkrasında ihracat yapan kurumların münhasıran ihracattan elde ettikleri kazançlarına kurumlar vergisi oranının 1 puan indirimli uygulanacağı,
  • Sekizinci fıkrasında sanayi sicil belgesini haiz ve fiilen üretim faaliyetiyle iştigal eden kurumların münhasıran üretim faaliyetinden elde ettiği kazançlarına kurumlar vergisi oranının 1 puan indirimli uygulanacağı hüküm altına alındı.

• Konuya ilişkin açıklamalara 20 seri numaralı Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinde yer verilmiştir. Taslakta, indirimli oranların uygulama sırası, kapsama girenler, indirimin uygulanacağı dönem, yararlanamayacak olanlar, üretim/ihracat dışında faaliyetlerden doğan kazançların olması, ihracat ve üretim faaliyetlerini birlikte yapan mükelleflerde uygulama, bu faaliyetlerden elde edilen kazancın ticari bilanço karından büyük olması, yurt dışına sunulan bazı hizmetlerde %50 kazanç istisnası, serbest bölgede istisnalı kazanç olması, halka açık şirketler için öngörülen indirimli vergi uygulaması ile yatırım teşvik belgesi kapsamında indirimli kurumlar vergisi uygulamasının birleşmesi halinde uygulamanın nasıl yapılacağı kapsamlı örneklerle açıklanmıştır.

• İndirimin Kapsamı Nedir? Kimler Yararlanabilir?

Kurumlar vergisi mükellefleri gerek ihracat faaliyetlerinden gerekse üretim faaliyetlerinden elde ettikleri kazançlarına kurumlar vergisi oranını 1 puan indirimli uygulayabileceklerdir. İhracat yapan kurumların münhasıran ihracat faaliyetinden elde ettikleri kazançları, sanayi sicil belgesini haiz kurumların ise münhasıran üretim faaliyetinden elde ettikleri kazançları söz konusu 1 puanlık indirime konu edilebilecektir.

• İndirimden Yararlanabilmek İçin Gerekli Şartlar Nelerdir?

– İhracat yapan kurumların ihracattan elde ettikleri kazançlarıyla sınırlı olmak üzere kurumlar vergisi oranının 1 puan indirimli uygulanabilmesi için ihracat faaliyetiyle iştigal etmeleri yeterli olacaktır.

– Üretim faaliyetiyle iştigal eden kurumların üretim faaliyetinden elde ettikleri kazançlarıyla sınırlı olmak üzere kurumlar vergisi oranının 1 puan indirimli olarak uygulanabilmesi için ise bu kurumların;

• Sanayi sicil belgesine sahip olma ve
• Fiilen üretim faaliyetiyle iştigal etme

şartlarını birlikte sağlamaları gerekmektedir.

• İndirimden Hangi Dönemde Yararlanılabilir?

Hesap dönemi olarak takvim yılını kullanan mükellefler Tebliğde belirtilen şartları sağlamak kaydıyla 1 Ocak 2022 tarihinden itibaren üretim ve ihracat faaliyetlerinden elde ettikleri kazançları için 1 puanlık bu indirimden yararlanabileceklerdir. Özel hesap dönemi kullananlar da bu imkândan yararlanabilecektir.

• İhracat Faaliyetlerinden Elde Edilen Kazançlarda İndirim Nasıl Uygulanacak?

İhracat yapan kurumlar, gerek mal gerekse hizmet ihraçlarından elde ettikleri kazançlarına münhasır olmak üzere ilgili dönemde geçerli olan kurumlar vergisi oranını 1 puan indirimli uygulayabileceklerdir.

Mükelleflerin ihracat faaliyetlerinin yanı sıra diğer faaliyetlerinden elde ettiği kazançlarının da bulunması halinde ihracattan kaynaklanan ve 1 puan indirim uygulanacak matrah, ihracattan elde edilen kazancın ticari bilanço karına oranlanması suretiyle tespit edilecektir.

• Üretim Faaliyetlerinden Elde Edilen Kazançlarda İndirim Nasıl Uygulanacak?

Sanayi sicil belgesini haiz olan ve fiilen üretim faaliyetiyle iştigal eden kurumlar, münhasıran bu üretim faaliyetlerinden elde ettikleri kazançlarına kurumlar vergisi oranını 1 puan indirimli uygulayabileceklerdir. Birden fazla konuda üretim faaliyetinde bulunan mükelleflerin üretimden elde ettikleri kazancın tespitinde, üretim faaliyetlerinden elde edilen kazançlar varsa üretimden doğan zararlar bir bütün olarak değerlendirilecektir.

Sanayi sicil belgesini haiz mükelleflerin üretim faaliyetlerinin yanı sıra diğer faaliyetlerinden elde ettiği kazançlar bulunması halinde, üretim faaliyetinden elde edilen ve 1 puan indirim uygulanacak matrah, fiilen yapılan üretimden elde edilen kazancın ticari bilanço karına oranlanması suretiyle tespit edilecektir.

• İhracat ve Üretim Faaliyetleri Birlikte Gerçekleştirildiğinde İndirim Nasıl Uygulanacak?

Sanayi sicil belgesini haiz ve fiilen üretim faaliyetiyle iştigal eden mükelleflerin ürettikleri ürünlerin satışından elde ettikleri kazançlarına kurumlar vergisi oranı, üretilen ürünlerin yurt içinde ve yurt dışında satılmasına göre ayrım yapılmaksızın, “üretim faaliyetinden edilen kazanç” olarak bu Kanunun 32’nci maddesinin sekizinci fıkrası uyarınca 1 puan indirimli uygulanacaktır.

• İhracat ve Üretim Faaliyetlerinden Elde Edilen Kazanç Toplamının Ticari Bilanço Karından Büyük Olması Durumunda İndirim Nasıl Uygulanacak?

Sanayi sicil belgesini haiz mükelleflerce üretim faaliyeti ile ihracat faaliyetinden elde edilen ve kurumlar vergisi oranı 1 puan indirimli uygulanacak oran kazancın safi kurum kazancını aşamayacağı tabidir.

Üretim ve ihracattan elde edilen toplam kazancın ticari bilanço karından fazla olması halinde, bu Kanunun 32’nci maddesinin yedinci ve sekizinci fıkraları kapsamında 1 puan indirim uygulanacak matrah, üretim ve ihracat faaliyetinden elde edilen toplam kazancın ayrı ayrı üretim ve ihracattan elde edilen kazanca oranına göre tespit edilecektir. Her halükarda üretim ve ihracattan elde edilen kazanç, safi kurum kazancını aşamayacaktır.

• İhracat Faaliyetinden Elde Edilen Kazancın Bir Kısmının KVK 10/1-ğ Maddesi Kapsamında İndirime Tabi Tutulmuş Olması Durumunda İndirim Nasıl Uygulanacak?

İhracat faaliyetiyle iştigal eden mükelleflerin hizmet ihracından elde ettikleri kazancın %50’lik kısmının Kanunun 10 uncu maddesinin birinci fıkrasının (ğ) bendi kapsamında kurumlar vergisi matrahının tespitinde indirim olarak dikkate alınmış olması halinde, ihracat kazancının zaten söz konusu indirime konu edilerek vergi dışı bırakılmış olan kısmı için kurumlar vergisi oranının 1 puan indirimli uygulanması söz konusu olmayacaktır. İhracat faaliyetinden elde edilen kazancın Kanunun 10 uncu maddesinin birinci fıkrasının (ğ) bendinde yer alan bu indirime konu edilen kısmı indirildikten sonra kalan tutar 1 puan indirimli oranın uygulanacağı matrahın tespitinde dikkate alınabilecektir.

• İndirim Uygulamasında Genel Giderlerin Dağılımı Nasıl Yapılacak?

İndirim kapsamında kabul edilen faaliyetlerden elde edilen kazancın, kurumlar vergisi matrahının tespiti açısından, hasılat, maliyet ve gider unsurlarının; ayrı ayrı izlenmesi, diğer faaliyetlerle ilişkilendirilmemesi ve kayıtların da bu ayrımı sağlayacak şekilde tutulması gerekmektedir.

Gider ve maliyet unsurlarının ayrı hesaplarda izlenmek suretiyle tespitinin mümkün olmadığı hallerde ise müşterek genel giderler, indirim kapsamında olan faaliyetler ile indirim kapsamında olmayan faaliyetler arasında uygun bir dağıtım anahtarı tespit edilerek dağıtılabilecektir.

İndirim kapsamındaki faaliyetler ile bu kapsamda değerlendirilmeyen faaliyetlerde müştereken kullanılan tesisat, makine ve ulaştırma vasıtalarına ilişkin amortismanların ise bunların her bir işte kullanıldıkları gün sayısına göre dağıtımının yapılması gerekmektedir. Hangi işte ne kadar süreyle kullanıldığı tespit edilemeyen sabit kıymetlere ilişkin amortismanlar ise müşterek genel giderlerle birlikte dağıtıma tabi tutulacaktır.

• Kurumlar Vergisi Oranları Tekrar Değişir mi?

Türkiye’de vergi oranları çok sık değişmektedir. Özellikle kuralların yılın ortasında değiştirilmesi, bir geçiş süreci öngörülmemesi, aynı yıl içinde TBMM’de hem indirim hem de oran artışının konuşulması ve değerlendirilmesi vergilemede belirlilik ve öngörülebilirlik açısından soru işaretlerine yol açmaktadır.

Bu konuda 2018-2024 arasında uygulanacak kurumlar vergisi oranlarını bir tablo olarak sunarız. Özellikle en son çıkan 7394 sayılı Kanun ile kurumlar vergisi oranları daha fazla sayıda parametreye bağlı olarak hesaplanabilmektedir.