“Sadece para kazanmayı hedeflediğiniz bir hayat, azminizin olmadığını gösterir. Yalnızca sınırlarınızı zorlayan bir yolculuğa çıktığınızda içinizdeki potansiyeli keşfedersiniz.” Barack Obama

Kariyer, literatürde; “Hayat boyu yapılan işler” olarak ifade edilmektedir. Kariyer bizi nasıl etkiler? Her şeyden önce kariyer, bizim gelişmemize neden olur. Hayatımızı büyük ölçüde kapsar ve yaşam şeklimizi belirler. Başarı duygumuzu güçlendirir. Kariyerimizi, bizim kendimiz etkilediğimiz gibi, çalıştığımız kurumlar da bizim kariyerimizi etkiler.

Kariyerin bir izah ve bir de düzenleme fonksiyonu vardır. İzah işlevi; iş çevresinde olup-biteni anlamaya çalışmamızdır. Bir başka açıdan, izah işlevi, bizi yaşatan ya da hayatta tutan nedendir. İzahta, ne olduğunu, nasıl olduğunu ve sebep-sonuç ilişkilerini ortaya koyabilmek çok önemlidir. İzah etme çabalarınızda karşılaşacağınız güçlükler ise olan-bitenin gizlenmesi ile iltifat ve hediyelerle otoritenin bozulmasıdır. Düzenleme işlevi; işgören ve diğer üyeler arasındaki ilişkiye ait olan kuralların bütününü ifade eder. Birey-birey arasındaki kurallar; kolayca anlaşılabilir, gözlenebilir ve düzenlenebilir. Birey-çalışan ilişkileri ise son derece karmaşık bir yapıdadır. Bu büyük yapıda, sosyal bir çatı oluşturulur ve emredici bir yapı ortaya çıkar.

Kariyerde başarıya; inançlarınız/sezgileriniz, bilgi ve yeteneklerinizi kullanma dereceniz, zaman geçtikçe kazanacağınız deneyim ve gözlemleriniz ile eleştirel düşünce hacminizle ulaşabilirsiniz. Sizi, kariyerinizde, başarıya ulaştıracak olan, hiçbir hazır reçete mevcut değildir. Sadece düşünmekle, başarıya ulaşamazsınız. Sadece başarılı örnekleri gözlemleyerek de başarıya ulaşamazsınız. Yine sadece başarılı örnekleri gözlemleyip, onları not alarak da başarıya ulaşamazsınız. İnsanoğlunun, bugüne kadar, tüm evrende geçerli olan, sadece bir kural bulmuş olması –ki o da ışık hızıdır- hiçbir şeyin garantisi olmadığının bir göstergesidir. Peki başarıya ulaşılması için ne yapılması gerekir? O zaman sizin, biraz şüpheci olmanız ve akılcılıkla kendinize aydınlık bir yol açmanız gerekmektedir. İçten gelen bilgilerinize de başvurmalısınız. Kariyerinizi, sadece inandığınız ve kabul ettiğiniz, çelişkili olan konular çerçevesinde kurmayınız, mantık yapınız. Çelişki kuralı, mantığın en önemli kuralıdır. İçinde çelişki barındıran konuları odağa koyarak, başarılı bir kariyer planı yapamazsınız. Kariyer planlamada objektif olunuz. Objektiflik, gerçeğe temas etmeye çalışmaktır. Subjektiflik ise kabul etmek demektir.  Kariyer planlamanızı; isteklerinizi/sezgilerinizi, güçlü ve hassas olan yönlerinizi, mevcut olan zaman, ortam ve koşulları dikkatli bir şekilde değerlendirerek, bilgili ve bilinçli bir şekilde, sınırları olan bir çerçevede oluşturunuz ve sürekli olarak geliştiriniz.

İş yaşamında; zeki olmak, atak olmak ve etik değerlere uygun davranışlar ortaya koymak, Albert Einstein’ın “Başarılı biri olmaya değil, değerli biri olmaya çalışın.” dediği gibi size başarıyı, kendiliğinden getirecektir.

Dr. Öğr. Üyesi Gözde MERT

Nişantaşı Üniversitesi İktisadi, İdari ve Sosyal Bilimler Fakültesi

İşletme Bölüm Başkanı & Gözde Araştırma Şirketi Kurucusu

Detaylı bilgiler için aşağıdaki eseri okuyabilirsiniz.

Mert, G. (2022). Örnek Olay ve Uygulamalar ile Kariyer Yönetimi ve Planlaması, Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara.