Bildiğiniz gibi en basit tanımıyla, Pazarlama; mevcut veya yeni “ürünler/hizmetler” ortaya koyarak, insanları; bu’na ihtiyaçları olduğuna ikna etmek ve çeşitli ikna teknikleriyle, onları marka elçileri haline getirip, bu ihtiyaca inanmaları’nın devamını sağlamaktır!..
Dikkat ederseniz, ticaret ve sanayi dünyamıza esprili yaklaşımlarla en alt seviyeden 1970’li yıllarda giren ve bugün için en yüksek noktaya ulaşan “Pazarlama” kavramı’nın önemini, artık tartışmamaktayız.
Pazarlama fonksiyonları arasına da; üretim + reklam + halkla ilişkiler + satış + satış sonrası hizmetler + kurumsal iletişim + müşteri ilişkileri yönetimi ve sınırsız müşteri memnuniyeti kavramlarına ilaveten, kurumsal sosyal sorumluluk + sosyal medya kavramları ile birlikte… 2000’li yıllardan sonra, basit anlamda “Depolama ve Nakliyat”ın yerine, girmeye başlayan “Lojistik”in önemini ise, artık tartışıyoruz.
İş hayatımızda daima karşı karşıya kaldığımız değişen ve gelişen müşteri isteklerinin, en doğru şekilde karşılanabilmesi için; maliyetleri azaltmak, verimliliği arttırmak, hızlı – etkin ve güvenli bir tedarik zinciri oluşturmak, “rekabet ilkeleri” çerçevesinde üretim – depolama ve dağıtım kanallarının gelişimini sağlamak, artık işletmelerimizin sürdürülebilir yaşamında bir işletme sanatı olarak “olmazsa olmaz” hale gelmekte… Hatta “geldi de geçiyor” bile!..
Tedarik zinciri, nakliye, depolama ve dağıtım organizasyonunun günümüzdeki orjinal adı olan Lojistik, 2. Dünya Savaşı süresince ön plana çıkan askeri ve stratejik bir terim olmakla birlikte, genellikle iş dünyasında; paydaşların ve müşterilerin ihtiyaçlarını karşılamak üzere, her türlü hammadde, ürün veya hizmetin, ortaya çıktığı başlangıç noktasından başlayarak, tüketilmek üzere bulunduğu son noktaya kadar olan, tedarik zinciri içindeki hareketinin, etkili ve verimli bir biçimde planlanması, üretim noktalarına nakliyesi, hassas bir şekilde stok/depo’lanması, üretim sonrası tekrar satış noktaları’na transferi ve satış süresince kontrol altında tutulması hizmetleriyle, tüm bu hizmetlerin gerektirdiği şekilde “Hava, Deniz ve Karayolu Taşımacılığı” organizasyonudur. (Hatalı ürün değişimi, son kullanma tarihi sonrası iadeler ve imha dahil.)
Öncelikle şunu belirtmek isterim ki, “Lojistik” yukarıda açıklanan anlamıyla, artık ulusal ve uluslararası iş dünyamızın pazarlama fonksiyonları içinde çok özel ve önemli bir yer tutmakta.
Aslında “Lojistik” çok detaylı ve çok geniş içeriklere sahip bir konu olduğundan, her iş kolu için belirli standart çerçevelerle olaya bakış açısı, her zaman istenen neticeleri vermeyebilir. Bu nedenle işe başlamadan önce yapılacak iş planında, lojistiğe özel olarak yer ayırmakta çok büyük yarar var, diye düşünüyorum.
Bir bütün olarak ele aldığımızda, Lojistik ve Lojistik Yönetimi’nin;
Yerel ve Bölgesel Konum… Hizmet veya Ürün Akış Tablosu…
Mevcut Durum Fizibilite Çalışmaları… Varsa – İthalat ve İhracat Yol Haritaları… Satınalma Stratejileri ve Alternatif Planlar…
Hedeflerle İlgili Kapasite ve Yatırım Analizleri…
ERP Kurumsal Kaynak Planlaması ve 5 S Uygulama… Malzeme İhtiyaçları ve Tedariği Zamanlama Planları… Organizasyon Şeması + Görev Tanımları + Swot Analizi… Tedarik Zinciri ve Depo Yönetimi (Hammadde ve Üretim)…
Dağıtım Kanalları + Satış Noktaları ve Satış Sonrası Stok Yönetimi… Müşteri İlişkileri Yönetimi + Süreç İyileştirme ve Yeniden Yapılandırma…
Satış Sonrası Hizmetler – Servis ve Bakım Uygulamaları – Müşteri Memnuniyeti… Lojistik ve Tedarik Zinciri Entegrasyonunda Yazılım ve Sürdürülebilir Bilişim Sistemleri…
ISO Toplam Kalite ve Risk Yönetimi Standartları ile Kurumsal Sosyal Sorumluluk Prensipleri… Lojistik Bütçesi – Stok ve Ulaşım Maliyetleri – Satış Fiyatı ve Maliyet Analizleri – Etik Rekabet…
gibi fonksiyonları… içerdiğini görmekteyiz!..
Ama daha önce de belirttiğim gibi, konuyu; işinize özel olarak, çok iyi düşünmek ve de planlamak gerekiyor.
Burada önemli olan yapılan her türlü yatırım + üretim ve tanıtım çalışmaları sonrasında, ürün veya hizmeti, satış noktalarında müşteriyle buluşturmak ve bu buluşma neticesinde satışınızı gerçekleştirmektir.
Sizlerinde çok iyi bildiği gibi, artık günümüzde sadece satışı gerçekleştirip parayı almakla da iş bitmiyor. Pazarlama.01 + Pazarlama.02 + Pazarlama.03 evrelerinden sonra, “Tüketici”nin kral olduğu Pazarlama.04 çağını yaşamaktayız ve bu çağ’lar tarihteki çağ’lar gibi uzun süreli değil.
Bu nedenle; doğru yerde, doğru ürünle, doğru zamanda, doğru miktarda ve doğru yaklaşımla bulunmak adına, enteresan bir sanat dalı olarak lojistiğin önemi bir kez daha öne çıkıyor.
Yazar: Ali Rıza Değer
Yukarıda özeti yayınlanan bu yazının tümünü Satınalma Dergisi Ocak 2015 sayısında bulabilirsiniz.!
