Üst Yönetim, Veri Hikayeleştirme ve Stratejik Karar Verme Kasları
Dr. Umut KÖKSAL
Hiper rekabet ortamındaki, karmaşıklaşan, çevikleşmenin bir zorunluluk olduğu günümüz modern iş dünyasında, işletme yöneticileri açısından veri hikayeciliği en kritik yetkinliklerden birisi olarak değerlendirilmeye başlanmıştır.
Her düzeydeki yöneticiler açısından farklı iş süreçlerine ilişkin dashboardlar, analitik araçlar bilgi sağlarlarken-örneğin AR-GE, Pazarlama, Satış, Finans, İK, Mühendislik vb. alanlarda, üst düzey yöneticilerin asıl gereksinim duydukları ve duyacakları konu, bu raporlardaki rakamlardan ziyade, rakamların içgörüler olarak değerlendirilmesi yolculuğunda; bu içgörüleri bağlam-duygu ve aksiyon ile ilişkilendirip, entegre eden anlatılardır.
Etkin bir veri hikayeciliği, stratejik kararlar alma noktasındaki üst yöneticiler açısından ham sayıları stratejik anlam yaratmaya transforme edecek, C Level yöneticiler, direktörlerin trendlerin ardındaki sadece “ ne” sorusunu değil, “ neden “ sorusuna cevap vermelerini, kavramalarını, daha proaktif kararlar verebilmek adına senaryoları öngörmelerini ve daha çevik bir yönetim tarzı sergilemelerini kolaylaştırır.
Veri Hikaye Anlatıcılığının Üst Yönetimin Stratejik Kararlarına Etkilerini Şu Şekilde Özetleyebiliriz:
- Rakamların ardındaki stratejik anlamı vurgulayarak karmaşık verileri netleştirme, açıklığa kavuşturma
- Odaklanmış, içgörü odaklı anlatımlar aracılığıyla karar verme sürecini hızlandırma, reaktif karar verme sürecini proaktif karar verme sürecine dönüştürme
- Departmanlar arası iletişimi, ilişki yönetimini, daha da ötesi sinerjiyi güçlendirerek liderlerin daha harmonize şekilde ve tutarlı yönetsel davranışlar sergilemelerine yardımcı olma
Farklı sektörler için üst düzey yöneticilerin veri hikayeleştirmeden ne şekilde yararlandıklarına ilişkin örnekler düşünebiliriz. Örneğin, perakende giyim sektöründeki bir şirketin üst yönetimi, veri hikayeciliğini kullanılarak, uzun uzun sunulan tablolar,sıkıcı grafikler ile karşılaşmak yerine hava durumu eğilimleri, sosyal medya duyarlılığı, mağaza düzeyinde stok verilerini birbirine bağlayan bir satış hikayesi ile karşılaşırlarsa, daha proaktif, daha sağlıklı stratejik kararlar verebilir. Bu hikaye sayesinde, belirli ürünlerin neden belirli şehirlerde istenilen performansı göstermediği, bu performans düşüklüğü sezonsal/doğal mı yoksa tedbirler alınması gereken bir durum mu gibi farklı bakış açıları geliştirilebilir. Satış süreci açısından veri hikayeciliği yapılarak, bu şirketteki ürün yönetimi stratejileri yeniden gözden geçirilip, revize edilebilir yeniden tasarlanabilir ve bu daha yüksek miktar ve karlılık bazlı satış sonuçları doğurabilir.
Yine sağlık sektöründe de, artık günümüzdeki çok önemli dallardan bir tanesi haline gelen sağlık ve hastane işletmeciliği ya da yöneticiliği açısından bakacak olursak, hasta bekleme süreleri-ziyaret başına düşen maliyet ve verimlilik metrikleri ile hasta, hasta yakını ve refakatçi memnuniyet, algı skorlarının birleştirildiği bir veri hikayesi örneğinde de, bu hastanede hem hasta hizmet verimliliğini artırıcı aynı zamanda da hastanenin finansal performansına katkılar sağlayacak bir strateji geliştirilmesinin önü açılmış olur.
Bu örneklerin sayılarını farklı sektörlerde birbirinden farklı, yüzlerce, binlerce örnek ile çeşitlendirebiliriz.
Başarı için iş zekası takımlarına ve üst düzey yöneticileri 3 kritik önerim var:
Veri hikayeleri, (1) karmaşık konularda netliği artırarak, (2) yönetici ekipler arasında daha hızlı uyum sağlanmasını sağlayarak, (3) kanıtlarla desteklenen anlatılarla karar önyargılarını azaltarak, (4) işlevler arası iletişimi iyileştirerek ve (5) uzun vadeli yatırımlara olan güveni artırarak üst yönetimin stratejik kararlarını güçlendirir.
Bu faydalardan maksimum yarar elde edebilmek için iş zekası takımları ve yöneticiler işbirliği içerisinde hareket etmelidirler. Bunun yolu ise tüm şirket genelinde yukarıdan aşağıya, her düzeydeki çalışanların veri odaklı karar verme yetkinliklerinin geliştirilmesi, veri analitiği, veri hikayeleştirme konularında kaslarının güçlendirilmesi ve bu bakış açılarının kurum kültürünün bir parçası haline getirilmesidir.
Dr. Umut KÖKSAL