Gıda Perakendecisinde Kısıtlar Teorisi Tamamlama Çözümü Vaka Çalışması – 2021

Alım - Satım

Utkan ULUÇAY
Utkan ULUÇAY
Ankara Fen Lisesi - ODTÜ End. Müh. Lisans - Çukurova Ünv. End. Müh. Y.Lisans - TCZB Bankacılık Okulu - TOCICO Tedarik Zinciri - Finans Sertifiksyonu - ISCEA DDMRP Planner - TOC4EFC Tekstil (iplik, kumaş, terbiye, konfeksiyon, ticaret) 30+ yıl tecrübe Şimdi Anladım! (Perakendede Kısıtlar Teorisi Tamamlama Çözümü roman) kitap tercümesi Yalın - Kısıtlar Teorisi - Sürdürülebilirlik - Kalite - Değişim Yönetimi

Kuruyemiş ve kuru gıda dağıtımı için İstanbul’daki merkez dağıtım deposundan İstanbul mağazalarına besleme yapan bir firmayla çalışılmıştır. Firmanın ekibi yüksek lisans- doktora ayarında mühendislerdir; işletme – kod – yazılım – planlama – genel müdür yelpazesinde proje odaklıdır. Önce Kısıtlar Teorisi kavramı anlatılmıştır, akabinde Kendin Yap Kılavuz kitabımı esas alarak kendi ERP sistemlerine bütünleşik otomatik sipariş (tamamlama) yazılımını kendileri hazırlamıştır.

Ürünün zirai tabiatı nedeniyle tedarikte hasat zamanı, kıtlık – kuraklık – devlet fiyat politikası vb faktörleri gözetmek gerekmektedir. Dolayısıyla öncelikli çalışma dağıtım merkezinde değil, mağazalarda yapılmıştır. Tedarik tarafında S&OP uygulaması devam etmektedir. Mağazalar için özel günleri yönetmek amacıyla tahmin uygulaması devrededir.

İşlek ve küçük ölçekli bir mağaza seçilmiştir. Satıştan brüt kar açısından bakıldığında karın %77 si sadece 3 kategoriden gelmektedir. Kategorilerde uzun kuyruk hali vardır, örneğin 58 kalem kuruyemişin ilk 16 sı %78 e denk gelmektedir.

Ürün seçiminde karlı-hareketli ürünlere aynı fişte birlikte görünen ürünler eklenmiştir. Hafta sonu ve haftalar arası farklara bakılmıştır.

Yaklaşık 250 kalem ürün arasından 100 kalem ürün seçilmiştir, 2021 Muharrem ayı (09/08/2021 – 07/09/2021) ve 2020 Muharrem ayı (20/08/2020 – 17/09/2020) ile LFL (LikeForLike) karşılaştırma yapılacaktır.

Karşılaştırma parametreleri (KPI) aşağıdaki gibi belirlenmiştir, örnek olarak 2020 hesaplaması verilmiştir:

  • Servis oranı =bulunabilirlik ölçüsüdür, hedef yükseltilmesidir.
    • Servis oranı = 1 – (yok satan ürünlerin yok satma tutarı TL / toplam satış tutarı TL)
    • Servis oranı Muharrem 2020 = 1 – 7435 / 286671 = %97,4
  • GMROI =kazanç verimidir, hedef yükseltilmesidir.
    • GMROI = toplam brüt kar TL / ortalama stok maliyeti TL
    • GMROI Muharrem 2020 = 47567 / 76342 = %62
  • Stok yeter gün sayısı =Firmanın seçtiği başarı kriteridir, hedef bir haftaya düşürmektir
    • Stok Yeter Gün Sayısı = SYGS = stok KDVsiz satış fiyatlı TL/ ortalama satış KDVsiz satış fiyatlı TL
    • Muharrem 2020 SYGS = 94900 / 9154 = 10,4 gün

Siparişler Pazartesi, Çarşamba, Cuma sabahları verilecektir. Muharrem ayı nedeniyle firmanın tahmin çarpanları incelenmiştir. Önemli bir birikim olmadığı sürece satışın artacağı öngörüsü nedeniyle iade için acele edilmeyecektir. Asgari stok ve asgari satınalma paket boyu firmanın verisine göre düzenlenmiştir.

Değerlendirme kolaylığı açısından tampon renklerine katsayı verilerek ortalama tampon puanı hesaplanacaktır, hedef ortalamanın 1,5 (sarı-yeşil arası) olmasıdır. Değerlendirmenin stok TL tutarı üzerinden yapılması daha doğru olacaktır. Katsayılar: Kırmızı (yetersiz stok) 0, sarı 1, yeşil 2, mavi (aşırı stok) 3 alınacaktır. Başlangıçta 2,67 iken ay sonunda 2,29 ile daha dengeli bir görünüm almıştır. Bazı ürünlerde ortalama günlük satışa göre standart paket büyüklüğü çok fazladır, dolayısıyla aşırı stoklu ürünler yavaş erimektedir. Kapsam dışında bırakılan ürünler bunlardır. Günlük satışı hedef tamponun 1/6 sı kadar olan ürünler “darbeli satış” kabul edilir, tekrar etme durumuna göre bu ürünlerin tamponlarına çarpan verilir.

Hafta Kırmızı Sarı Yeşil Mavi Toplam Tampon Puanı TOC dışı çarpan
6-13 Ağsts 0 5 23 72 100 2,67 37 7
21-27 Ağsts 8 12 20 60 100 2,32 32 26
14-20 Ağsts 3 18 23 56 100 2,32 33 33
21-27 Ağsts 2 19 27 52 100 2,29 34 36

 

Temel başarı kriterlerinin ve bazı temel parametrelerin başlangıç – bitiş değerleri yazının sonunda verilmiştir. Firma pilot testi başarıyla tamamladığı için kendi hazırladığı otomatik sipariş modülünü tüm mağazalarına yaygınlaştırmaktadır. Bundan sonraki süreçte firma için iyileştirme noktaları:

  • Seçilmiş ürünlerde mağazalara transfer için paket boyunu küçültmek,
  • Seçilmiş ürünlerde teşhir stok alanının tampona uygunluğunu sağlamak,
  • Depodan mağazalara rotası belirlenmiş milkrun taşıma sistemi kurmak,
  • En azından standart paket boyundaki iadeleri milkrun döngüde toplamak,
  • Koçtaş Fix gibi mağaza sınıflaması yaparak teşhirde satan ürünleri bulundurmak, diğerleri için internet siparişine yönlendirmek,
  • Büyük süpermarketlerde kuru gıda-yemiş reyonlarını işletme fırsatı aramak
  • FILLRATE100 ile performans karşılaştırması yapmak
  • Merkez Depo için uygun tamamlama çözümünü araştırmaktır.
Parametre 2020 Muharrem 2021 Muharrem Fark Beklenen İyileşme Açıklama
Servis Oranı %97,41 %99,99 +2,58 >%99 Tamamlama bulunurluk sağlıyor, yok satmalar azalmış
Satış tutarı KDVsiz, TL 265.466 298.670 +%12 +%10-20 Satışlar miktar+fiyat içerikli olarak artmış
Satış miktarı, kg veya adet 15.726 15.242 -%3 +%10-20 Satışlar miktar bazında azalmış
Stok yeter gün sayısı 10,4 2,00 -%80 -%20-40 Stoklar azalıyor, devir hızı yükseliyor, gün aşırı sipariş veriliyor
Stok tutarı KDVsiz, TL 94.900 19.911 -%79 -%20-40 Stoklara bağlanan para açığa çıkıyor
Ay boyunca stok miktarı, kg veya adet 160.260 102.623 -%36 -%20-40 Bulunurluk artarken, yok satmalar azalırken bir yandan da stoklar azalıyor
2021 muharrem başlangıç – bitiş stok miktarı 9 Ağustos – 4497 birim

7 Eylül       – 3218 birim

-%28 -%20-40 Ay başlangıcına göre stoklar azalmış
2021 Muharrem başlangıç – bitiş tampon Puanı 9 Ağustos – 2,67 puan

7 Eylül       – 2,29 puan

 Ortaya yaklaşıyor 1,5 civarına gelmesi Stok dağılımı taleple uyumlu hale geliyor, yetersizler ve aşırılar azalıyor
GM – ROI %62 %104 +%67 +%40-100 Stok devir hızı artıyor

Muharrem ayı hicri takvim nedeniyle alışılmış ay döngüsünden farklıdır, LFL için Muharrem ayı tarihleri dikkate alınmıştır. Bu ay içindeki en önemli gün 18 Ağustos Aşure Günüdür, firma ekibinin önceki senelere bakarak belirlediği tahmin katsayılarını yeterince dikkate almadığımız için 7 kalem üründe (toplam 100 kalem içinde %7) 5 ayrı günde mağazalar arası transferle stok takviye edilmiştir, mağaza yönetimi doğru zamanda müdahale etmiştir.

Belirlenen başarı kriterlerine bakıldığında Kısıtlar Teorisi Tamamlama sistemi beklenen faydayı sağlamıştır.

Utkan Uluçay

20/12/2021, İstanbul

Utkan.Ulucay@gmail.com   /     05325987515    /   scai>tech    /  blog sayfası   /  FILLRATE100

PAYLAŞIMLAR

Lütfen yorumunuzu girin !
Lütfen adınızı giriniz.

  • Çin'den Ürün Tedariki
  • Küresel Ürün ve Firma Araştırması
  • Ülke / Pazar Analizi ve Raporlaması
  • Akreditif, Gümrük ve Dış Ticaret Danışmanlığı

Dünyaya Açıl

Satınalma Dergisine ABONE OL

Dijital Abonelik ile Satınalma Dergisinin yayınlanmış tüm sayılarına erişebilir, Buyer Network Öğrenme Merkezi'nde eğitim dokümanlarına ulaşabilirsiniz.

SATINALMA DERGİSİ 11 YILLIK ARŞİVİ

Tüm Arşive ve Gelecek 12 Sayıya Dijital Erişim

Buyer Network Öğrenme Merkezi

Kariyerinizi Geliştirecek Uzaktan Eğitim Seçeneklerine Sahip Olun

ŞİRKET ÜYELİK AVANTAJI

10 Yöneticiye Kadar Geniş Takımlar için Şirket Paketini Satın Alın

Satınalma Operasyonları Dijitalleşiyor !

 

 

 

 

 


 

 

 

This will close in 20 seconds