İtirazen Şikayet Konusu; İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle; Teknik Şartname’nin 3.4.4’üncü maddesinde; elektrik ve şebeke suyunun idare tarafından bedelsiz olarak yüklenicinin kullanımına sunulacağının belirtildiği, aynı Şartname’nin 4.5’inci maddesinde ise üçüncü şahıs personeline verilen yemeğin mutfak giderleri, elektrik, su, demirbaş malzeme kullanımı ve işçilik maliyeti karşılığı olarak sözleşme birim fiyatı üzerinden hesaplanacak olan % 15 oranındaki bedelin fatura edilerek yüklenicinin hakedişinden kesileceğinin düzenlendiği, söz konusu düzenlemelerin birbiriyle çeliştiği, ayrıca Şartname’nin 4.5’inci maddesinde yer alan düzenleme ile yükleniciye, ihalenin tarafı olmayan üçüncü kişilere hizmet verme zorunluluğunun getirildiği; kesinti oranının neye göre hesaplandığı, iş kapsamında yüklenici tarafından yaptırılacak olan sigortanın bahse konu kişileri kapsayıp kapsamadığı, olası bir gıda zehirlenmesi durumunda anılan kişilere karşı yüklenicinin sorumlu olup olmadığı hususlarının da belirsiz olduğu,
Teknik Şartname’nin 4.5’inci maddesinde; talep olması halinde üçüncü şahıs personeline sözleşme birim fiyatı üzerinden kesilecek fiş karşılığı yemek verileceğinin belirtildiği, ancak bahse konu yemeğin ilgili personeller tarafından tüketilmemesi durumunda anılan düzenlemenin yükleniciye ek maliyet oluşturacağı, ayrıca sözleşme birim fiyatının yüksek maliyetli ve düşük maliyetli yemeklerin ortalaması alınmak suretiyle ortaya çıktığı, dolayısıyla bahse konu personelin yüksek maliyetli yemeklerin verildiği günlerde yemek yemesi durumunda, sözleşme birim fiyatı üzerinden hesaplanarak kesilecek fişin, yenilen yemeğin bedelini karşılamayacağı, yine sözleşme birim fiyatı üzerinden hesaplanacak tutarın ihale konusu iş kapsamında ödeneceği belirtilen fiyat farklarını da kapsamayacağı, bunların yanı sıra yemek bedelinin % 15’inin kira olarak ödenmesinin yükleniciyi zarara uğratacağı, Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin ilgili maddeleri ile Sözleşme Tasarısı’nın 12’nci maddesi uyarınca hakediş ödemelerinin yalnızca idare tarafından yapılması gerektiği iddialarına yer verilmiştir
25.04.2024 tarihli ve 2024/UH.I-612 sayılı Kamu İhale Kurulu kararına göre;
Yapılan inceleme ve tespitler neticesinde; Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin “Hakediş ödemeleri” başlıklı 42’nci maddesinde “a) Sözleşme bedelinin iş süresince dönemler itibariyle ödenmesi:
Sözleşme konusu hizmetin yüklenici tarafından belli bir süre boyunca devamlı olarak verilmesi (4 üncü maddede tanımlanan sürekli nitelikte bir iş olması) veya işin bölümlere ayrılabilir olması durumunda sözleşmede belirtilen aralıklarla, kesin ödeme mahiyetinde olmamak ve kazanılmış hak sayılmamak üzere geçici hakediş ödemeleri yapılır. Yüklenici tarafından yapılan işlerin bedelleri, sözleşmedeki kayıtlara ve ilgili kanunlara göre yapılacak kesintiler de çıktıktan sonra, sözleşmenin ödemeye ilişkin hükümleri çerçevesinde kendisine ödenir.
…
Hakediş raporlarının düzenlenmesi aşağıdaki esaslara göre yapılır.
1- Toplam Bedel Üzerinden Birim Fiyat Sözleşmelerde; Geçici hakediş raporları yüklenicinin başvurusu üzerine, sözleşme veya eklerinde aksine bir hüküm bulunmadıkça ayda bir defa düzenlenir.
….
İşe başladığından beri meydana getirilen işler, kontrol teşkilatı tarafından yüklenici veya vekili ile birlikte hesaplanır ve bulunan miktarlar, teklif edilen birim fiyatlarla çarpılmak suretiyle sözleşmedeki esaslara uygun olarak hakediş raporuna geçirilir.
…
Her hakediş tutarına, eğer sözleşmede öngörülmüşse eklenecek miktar dâhil edilir. Bulunan miktardan, bir önceki hakediş tutarı çıkarılarak bulunan miktara, ilgili mevzuata göre hesaplanacak Katma Değer Vergisi (KDV) eklenir. Bu miktardan sözleşmede yazılı kesintiler, varsa yüklenicinin idareye olan borçları ve cezalar ile kanunen alınması gereken vergiler kesilir. Hakediş raporu, yüklenici veya vekili tarafından imzalandığı tarihten başlamak üzere en geç sözleşmesinde yazılı sürenin sonunda, eğer sözleşmede bu hususta bir kayıt yoksa otuz gün içinde tahakkuka bağlanır. Bu tarihten başlamak üzere otuz gün içinde de ödeme yapılır…” hükmü,
Sözleşme Tasarısı’nın “Ödeme yeri ve şartları” başlıklı 12’nci maddesinde “12.1. Sözleşme bedeli (ilave işler nedeniyle meydana gelebilecek artışlara ilişkin bedel dâhil) TÜRASAŞ Sivas Bölge Müdürlüğü-Muhasebe Müdürlüğünce ve Genel Şartname’nin hatalı, kusurlu ve eksik işlere ilişkin hükümleri saklı kalmak kaydıyla aşağıda öngörülen plan ve şartlar çerçevesinde ödenecektir:
Ödemeler Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nde yer alan hükümler çerçevesinde aylık olarak yapılacaktır.
12.1.1. Hakediş raporu, yüklenici veya vekili tarafından imzalandığı tarihten başlamak üzere 30 gün içinde tahakkuka bağlanır. Bu tarihten başlamak üzere otuz gün içinde de ödeme yapılır…” düzenlemesi,
Yemekhane İaşe Teknik Şartnamesi’nin “Genel Hükümler” başlıklı 3’üncü maddesinde “…3.4. Demirbaş Malzeme ve Tesisat Kullanımı: … 3.4.4. Elektrik ve şebeke suyu idare tarafından bedelsiz olarak yüklenicinin kullanımına sunulacaktır…” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “Diğer Hususlar” başlıklı 4’üncü maddesinde “ …4.5. Bölge Müdürlüğümüz sahasında çalışan firmalar tarafından talep olması halinde, o günkü (7066 Model) yemek tabelasına eklemek suretiyle TÜRASAŞ Sivas Bölge Müdürlüğü’nde çalışan diğer yüklenici firma personeline de sözleşme birim fiyatı üzerinden yemek verebilecektir. Yemek yiyebilecek diğer firma personelinin sayısı idarece tutulan kayıtlara göre yıllık 5000 ( ±% 5), günlük ortalama 20 kişi olarak belirlenmiştir. Bu yemeklerin bedelleri yararlananlar tarafından fiş almak suretiyle peşin ödenecektir. Bu kapsamda fabrikamız sahasında çalışan 3. şahıs personeline verilen yemek miktarları üzerinden mutfak giderleri, elektrik, su, demirbaş malzeme kullanımı ve işçilik maliyeti karşılığı olarak, minimum TÜRASAŞ Sivas Bölge Müdürlüğü sözleşme birim fiyat üzerinden hesaplanacak olan % 15 oranındaki tutar, hakedişinden kesilerek, karşılığında TÜRASAŞ Sivas Bölge Müdürlüğünce yemekhane yüklenicisi firmaya fatura edilecektir.” düzenlemesi,
Söz konusu Şartname’nin “Ödeme” başlıklı 11’inci maddesinde “11.1. Yükleniciye hakedişi, ayda bir olmak üzere yapılan iş kadar ve sözleşmedeki bedel üzerinden ödenecektir…” düzenlemesi yer almaktadır.
Yemekhane İaşe Teknik Şartnamesi’nin 4.5’inci maddesinde; TÜRASAŞ Sivas Bölge Müdürlüğü sahasında çalışan diğer firmaların talep etmesi halinde söz konusu firmaların personeline de ihale konusu işin yüklenicisi tarafından yemek verilebileceği, bu yemeklerin bedellerinin, yararlananlar tarafından fiş almak suretiyle peşin olarak ödeneceği, fiş bedelinin minimum, sözleşme birim fiyatı üzerinden % 15 oranında hesaplanacak olan tutar olacağı, bahse konu bedelin yemekhane yüklenicisine ödeneceği ve hakedişinden aynı miktarda kesinti yapılacağı belirtilmiştir.
Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin 42’nci maddesi ile Sözleşme Tasarısı’nın 12’nci maddesi uyarınca ise; hakediş ödemelerinin yükleniciye idare tarafından yapılması gerektiği, Teknik Şartname’de yer alan söz konusu düzenlemenin, ihale konusu işin yüklenicisinin hakediş tutarının bir kısmının TÜRASAŞ Sivas Bölge Müdürlüğü sahasında çalışan diğer firmalar tarafından ödenecek olması sonucunu doğurduğu, dolayısıyla anılan düzenlemenin mevzuata uygun olmadığı anlaşıldığından başvuru sahibinin iddialarının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.
Mehmet ATASEVER
S.B. Strateji Geliştirme E. Bşk.
KİK E. Üyesi
