Karbon Kredilendirme ve Denkleştirme Yönetmeliği Taslağı: TR KDS’nin Temel İlkeleri ve Ulusal Kredi Sisteminin Çerçevesi
Gül SALDIRANER
EG Partner – SMMM – Bağımsız Denetçi
www.eg-econsulting.com
İklim değişikliğinin etkileri artık yalnızca çevre ve ekosistemlerle sınırlı değil; üretimden tedarik zincirine, dış ticaretten enerji maliyetlerine kadar ekonomik yapıların tamamını etkileyen bir gerçeklik haline geldi. Aşırı sıcaklıklar, düzensiz yağışlar, uzun kuraklık dönemleri ve orman yangınları, ülkeleri iklim politikalarını gönüllü tedbirlerin ötesine taşıyıp bağlayıcı hukuki düzenlemelere yönelmeye zorladı. Paris Anlaşması da bu dönüşümün küresel çerçevesini oluşturuyor ve ülkeleri hem ulusal emisyon azaltım hedefleri belirlemeye hem de karbon piyasaları kurmaya teşvik ediyor.
Bu dönüşüm, 2025 yılında yürürlüğe giren 7552 sayılı İklim Kanunu ile yeni bir safhaya evrildi. Kanun, emisyon azaltımı, uyum politikaları, izin süreçleri, denetim mekanizmaları ve finansman araçlarını kapsayan bütüncül bir yapı sunarak Türkiye’nin iklim politikasını ilk kez yasal bir zemine taşıdı. Kanunda belirlenen karbon yönetimi çerçevesinin uygulanabilmesi için bu yapının ikincil düzenlemelerle tamamlanması öngörülmüştür. Bu doğrultuda, karbon piyasasının iki temel ayağını oluşturan ve birbirini tamamlayan taslak düzenlemeler hazırlanarak kamuoyu görüşüne açılmıştır:
- Türkiye Emisyon Ticaret Sistemi (TR-ETS) Yönetmeliği Taslağı – Zorunlu karbon fiyatı ve tahsisat sistemi
- Karbon Kredilendirme ve Denkleştirme Yönetmeliği Taslağı – Ulusal karbon kredisi, gönüllü piyasa ve uluslararası karbon işlemleri
Bir önceki yazımda ETS taslağını ele almıştık. Bu yazıda ise ikinci halkaya, yani Türkiye Karbon Denkleştirme Sistemi (TR KDS) ile oluşturulan yeni kredi mekanizmasına odaklanıyoruz.
Arka Plan
Küresel iklim yönetişimi, Paris Anlaşması’nın uygulama dönemine geçilmesiyle birlikte daha bütüncül ve düzenleyici bir nitelik kazanmıştır. Ülkeler, yalnızca ulusal katkı beyanları oluşturmakla kalmayıp, emisyon azaltımını destekleyecek piyasa mekanizmalarını, izleme-raporlama altyapılarını ve finansman araçlarını da geliştirmekle yükümlü hale gelmiştir.
IPCC’ye göre küresel sıcaklık artışının 1,5°C sınırında tutulabilmesi, emisyonların çok hızlı ve kalıcı biçimde azaltılmasını gerektirmektedir. Ancak mevcut teknolojik ve ekonomik koşullar, bazı sektörlerde emisyonların kısa vadede tamamen ortadan kaldırılmasını mümkün kılmamaktadır. Bu nedenle doğrudan azaltım çabalarının yanı sıra, doğrulanmış azaltım ve giderim projeleri yoluyla emisyonların başka alanlarda dengelenmesi, uluslararası politika mimarisinin tamamlayıcı bir unsuru haline gelmiştir.
Temmuz ayında yürürlüğe giren İklim Kanunu ise, uluslararası iklim rejimine uyum çerçevesinde karbon yönetimine ilişkin temel piyasa araçlarını tanımlayarak; emisyon ticareti, karbon kredileri ve uluslararası karbon transfer mekanizmalarının ulusal düzeyde yapılandırılmasına yönelik hükümler içermektedir. Karbon Kredilendirme ve Denkleştirme Yönetmeliği Taslağı da bu çerçeveyi detaylandırarak, gönüllü piyasalar ve uluslararası karbon işlemlerine ilişkin kuralları ulusal bir sistem altında toplayan tamamlayıcı düzenleme niteliği taşımaktadır.
Yönetmelik taslağını değerlendirmeden önce, çerçevenin daha net anlaşılabilmesi amacıyla karbon piyasalarının temel kavramlarını kısaca açıklamak yerinde olacaktır.
Karbon Kredisi Nedir?
Karbon kredisi, doğrulanmış bir sera gazı azaltımı veya giderimi karşılığında üretilen ve piyasalarda işlem görebilen bir sertifikadır. Uluslararası standartlara göre her bir karbon kredisi, 1 ton CO₂ eşdeğerinin atmosfere salımının önlendiğini veya atmosferden giderildiğini ifade eder. Bu krediler; belirlenmiş metodolojilere göre geliştirilen projelerin izlenmesi, bağımsız doğrulayıcılar tarafından denetlenmesi ve kayıt sistemlerine işlenmesi sonucunda oluşturulur. Bu yönüyle karbon kredisi, ölçülmüş bir iklim faydasının finansal olarak temsil edilen karşılığıdır.
Karbon Denkleştirme (Offsetting) Nedir?
Karbon denkleştirme, bir kurumun tamamen ortadan kaldıramadığı emisyonlarını, başka bir yerde gerçekleştirilen doğrulanmış azaltım veya giderim projeleri aracılığıyla telafi etmesi sürecidir. Bu işlem, oluşturulmuş karbon kredilerinin kullanılması, yani itfa edilmesi yoluyla gerçekleştirilir. Dolayısıyla, karbon kredisi doğrulanmış iklim faydasını temsil eder; karbon denkleştirme ise bu faydanın bir kurumun emisyonlarını dengelemek amacıyla kullanılmasını ifade eder. Denkleştirme işlemi, ilgili karbon kredilerinin kalıcı biçimde itfa edilmesiyle sonuçlanır. Bu nedenle, uluslararası karbon piyasalarında bir kredinin yalnızca tek bir aktör tarafından talep edilmesi temel ilke olarak kabul edilmektedir. Bu mekanizma, aynı kredinin yeniden piyasaya sürülmesini engelleyerek karbon muhasebesinde çift kullanım riskini ortadan kaldırır.
Karbon Kredisi ve Denkleştirmenin Temel İşleyişi
Uluslararası standartlarla uyumlu kredilendirme süreçleri genel olarak aşağıdaki adımlarla ilerler.
- Proje geliştirme – iklim faydası yaratan bir faaliyet tasarlanır.
- Bağımsız doğrulama ve kayıt – proje metodolojiye göre incelenir ve kaydedilir.
- İzleme ve ölçüm – proje uygulandıkça sağlanan azaltımlar ölçülür.
- Doğrulama – bağımsız kuruluş verileri denetler.
- Kredi oluşturma – doğrulanan miktar krediye dönüştürülür.
- Kayıt sistemi – kredi benzersiz bir numarayla sisteme girilir.
- İtfa (retirement) – işletme krediyi kullanır ve artık yeniden satılamaz.
Bu aşama, kredinin yalnızca bir kez kullanılabileceğini ve bir daha piyasada işlem göremeyeceğini garanti eder.
Karbon Denkleştirme Projelerine Örnekler
Bu liste uluslararası kabul görmüş kategorilere dayanır.
- Yenilenebilir enerji (rüzgâr, güneş)
- Metan yakalama (çöp depolama alanları, biyogaz)
- Temiz ocak ve pişirme çözümleri
- Orman koruma ve yeniden ağaçlandırma
- Toprak karbonu artırma uygulamaları
- Karbon giderim teknolojileri (biyokömür, DAC, mineralizasyon)
Karbon Kredilendirme ve Denkleştirme Taslak Yönetmeliği
Amaç ve Kapsam
Karbon Kredilendirme ve Denkleştirme Yönetmeliği Taslağı’nın amacı, Türkiye Karbon Denkleştirme Sistemi’nin (TR KDS) kurulmasına ve uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemektir. Bu çerçevede taslak; Türkiye sınırları içinde yürütülen program ve projelerden karbon kredisi üretilmesi, bu kredilerin ulusal sistemde kayıt altına alınması, denkleştirme işlemlerinin yürütülmesi ve Türkiye’de üretilen karbon kredilerinin uluslararası karbon piyasalarında kullanılmasına ilişkin hükümleri düzenlemektedir.
Taslağın kapsamı özellikle dört ana başlık altında şekillenmektedir:
- TR ETS kapsamı dışında kalan faaliyetlerden kaynaklanan sera gazı emisyonlarının azaltımı veya giderimine yönelik program ve projelerden karbon kredisi üretilmesi ve bu kredilerin TR KDS kapsamında ticareti,
- Gönüllü taahhütlere ve TR ETS kapsamındaki tesislerin denkleştirme amacıyla karbon kredisi kullanımına ilişkin düzenlemeler,
- Türkiye’de gerçekleştirilen program ve projelerden üretilen karbon kredilerinin uluslararası karbon piyasalarında yetkilendirilmesi ve kullanımına yönelik esaslar,
- Uluslararası karbon kredilendirme programlarının kayıt sistemlerinde, Türkiye’de uygulanmış veya uygulanmakta olan program ve projelerin takibine ilişkin hükümler.
TR KDS’nin Temel İlkeleri: Turkuaz Kredi Sistemi
TR KDS, ulusal ve uluslararası iklim politikalarıyla uyumlu olacak şekilde kurgulanmış bütüncül bir karbon denkleştirme çerçevesidir. Sistem; ilgili kurumlar arasında işbirliği, koordinasyon ve düzenli bilgi paylaşımını esas alır. TR KDS kapsamında üretilen krediler “Turkuaz Kredi” olarak adlandırılır ve her biri bir ton CO₂ eşdeğerini temsil eder.
Program ve projelerin Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları (SKA) ile uyumlu olması zorunludur. Her bir çalışmanın, iklim değişikliğiyle mücadeleye yönelik hedefi de kapsamak üzere, en az üç SKA’ya katkı sağlaması gerekir. Sisteme başvuran projelerin daha önce herhangi bir uluslararası karbon standardı kapsamında kredi üretmemiş veya YEK-G gibi enerji niteliği sertifikalarına konu olmamış olması gerekir.
Ayrıca TR KDS’de bütünlüğü ve bağımsızlığı sağlamak amacıyla, bir projenin geçerli kılma ve doğrulama işlemleri aynı kuruluş tarafından yürütülemez.
TR KDS’de Kurumsal Yapı ve Sorumluluklar
Türkiye Karbon Denkleştirme Sistemi (TR KDS), Başkanlık, TSE, TÜRKAK ile geçerli kılıcı ve doğrulayıcı kuruluşların görev paylaşımıyla işleyen çok katmanlı bir yapıya sahiptir. Sistemin bütünlüğü, güvenilirliği ve uluslararası standartlarla uyumu bu kurumsal işleyiş üzerinden sağlanmaktadır.
Başkanlık, TR KDS’nin genel yönetiminden, sistemin güvenilirliğini gözetmekten ve gerekli hâllerde proje süreçlerini incelemekten sorumludur. Metodolojilerin geliştirilmesi sürecini koordine eder, TSE ile işbirliği içinde teknik incelemeleri yürütür ve ulusal kayıt sistemine yönetici erişimine sahiptir.
Türk Standardları Enstitüsü (TSE), metodolojilerin oluşturulmasından proje başvurularının alınmasına, kayıt süreçlerinin yürütülmesinden Turkuaz Kredilerin itfasına kadar tüm teknik ve idari süreçleri işletir. Geçerli kılma ve doğrulama personelinin eğitim esaslarını belirler, TR KDS’ye ilişkin kılavuz ve prosedürleri yayımlar ve yıllık faaliyet raporlarını hazırlar.
TÜRKAK, geçerli kılıcı ve doğrulayıcı kuruluşların akreditasyonunu uluslararası standartlar (ISO 14064-2, ISO 14064-3, ISO 17029) doğrultusunda yürütür. Ayrıca akreditasyon kararlarını ve değişikliklerini kamuoyuna ve yetkili kurumlara bildirir.
Geçerli kılıcı ve doğrulayıcı kuruluşlar ise projelerin TR KDS gerekliliklerine uygunluğunu teyit eden teknik süreçlerden sorumludur. Geçerli kılma aşamasında metodolojinin uygunluğunu inceleyerek görüş oluşturur; doğrulama aşamasında proje verilerinin doğruluğunu değerlendirir ve raporlar.
Bu kurumsal yapı, TR KDS’nin güvenilir, izlenebilir ve uluslararası standartlarla uyumlu şekilde işlemesini sağlayan temel bileşenleri oluşturur.
TR KDS’nin İşleyişi: Metodoloji, Başvuru, Doğrulama ve Turkuaz Kredi İhracı
Türkiye Karbon Denkleştirme Sistemi (TR KDS), metodolojilerin geliştirilmesinden program ve proje başvurularının alınmasına; geçerli kılma, kayıt, izleme ve doğrulama süreçlerinden doğrulanan azaltımların Turkuaz Kredi olarak ihracına kadar tüm aşamaları kapsayan kurumsal bir yapıya sahiptir. Metodolojiler Başkanlık ve TSE işbirliğiyle geliştirilmekte; projelerin başvuru, kayıt ve geçerli kılma süreçleri TSE tarafından yürütülmektedir. İzleme ve doğrulama bağımsız kuruluşlarca gerçekleştirilir ve doğrulanan emisyon azaltımları, proje sahibinin Türkiye Karbon Denkleştirme Kayıt Sistemi’ndeki hesabına Turkuaz Kredi olarak aktarılır. Kredilerin ihraç, devir, iptal ve itfa işlemleri de aynı kayıt sistemi üzerinden şeffaf biçimde izlenir.
1. Metodolojilerin Geliştirilmesi
TR KDS kapsamında uygulanacak tüm program ve projeler, sistem tarafından teknik incelemesi yapılmış ve Başkanlıkça onaylanmış metodolojiler temelinde yürütülür.
Gerçek veya tüzel kişiler metodoloji geliştirmek üzere Başkanlığa başvurabilir; başvuru bedelinin ödenmesiyle süreç resmen başlar. Başkanlık tarafından uygun bulunan başvurular değerlendirilmek üzere Türk Standartları Enstitüsü’ne (TSE) iletilir. TSE tarafından geliştirilen veya uygun bulunan metodolojiler, metodoloji geliştirme bedelinin ödenmesini takiben Başkanlık tarafından onaylanarak yürürlüğe girer. Metodoloji hazırlama ve değerlendirme süreçlerinin teknik ayrıntıları ise Başkanlık ve TSE tarafından müştereken yayımlanacak bir tebliğ ile belirlenir.
2. Program ve Proje Başvuruları
Program veya proje sahibi kuruluşlar, TR KDS’nin esaslarına uygun şekilde TSE’nin belirlediği başvuru usulüne göre başvuruda bulunur. TSE, başvuru dosyalarını 10 iş günü içinde inceler ve TR KDS gerekliliklerine uygunluğunu değerlendirir.
Uygun bulunan başvuruların kayıt bedeli ödendikten sonra süreç resmen başlar. Bu aşamadan sonra proje, akredite bir geçerli kılıcı kuruluş tarafından incelenir ve geçerli kılma raporu hazırlanır. Rapor, proje sahibi tarafından TSE’ye sunulur.
Geçerli kılınan program veya projeler, Türkiye Karbon Denkleştirme Kayıt Sistemi’nde proje sahibi adına açılan hesaba işlenir.
Proje sahipleri tarafından yapılacak değişiklik talepleri de TSE tarafından değerlendirilir; onaylanan değişiklikler, değişiklik bedelinin ödenmesinden sonra kayıt sistemine işlenir.
Kayıt sisteminin hesap türleri ve işlem kuralları ise TSE tarafından yayımlanacak uygulama esasları ile belirlenir.
3. İzleme, Doğrulama ve Turkuaz Kredi İhracı
Geçerli kılınmış bir proje, metodolojisinde belirtildiği şekilde yıllık olarak izlenir. İzleme süreci; beklenen sera gazı azaltım veya giderimi ile Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarına katkıya ilişkin çıktıları kapsar.
Proje çıktıları, ilgili alanda akredite edilmiş bağımsız bir doğrulayıcı kuruluş tarafından doğrulanır ve doğrulama raporu hazırlanır. Bu rapor proje sahibi tarafından TSE’ye iletilir.
Doğrulama raporunda teyit edilen emisyon azaltım veya giderim miktarı kadar Turkuaz Kredi, proje sahibinin TR KDS’deki hesabına ihraç edilir. Kredi ihracı, ilgili bedelin ödenmesini takiben gerçekleştirilir.
Projelerin kredilendirme dönemleri, metodolojideki kriterler esas alınarak proje sahibi talep ettiğinde ve yenileme bedeli ödendiğinde uzatılabilir.
Turkuaz Kredilerin ihracı, devri, iptali, geri çekilmesi ve itfa işlemleri ise tamamen Türkiye Karbon Denkleştirme Kayıt Sistemi üzerinden yürütülür.
Denkleştirme İşlemleri
Bu bölüm, karbon kredilerinin hem Türkiye Emisyon Ticaret Sistemi (TR ETS) hem de gönüllü taahhütler kapsamında nasıl kullanılacağını düzenleyen esasları ortaya koymaktadır.
1. Genel İlkeler
Denkleştirme süreçlerine ilişkin kurallar ve sınırlar Başkanlık tarafından belirlenir. Bu süreçte uygulanacak tüm kıstaslar ve sınırlamalar ayrıca Başkanlıkça açıklanır ve resmî internet sitesinde yayımlanır. Turkuaz Kredilerin herhangi bir takas garantisi bulunan organize piyasalarda işlem görebilmesi için Başkanlık onayı zorunludur.
2. Karbon Kredilerinin TR ETS’de Kullanımı
Türkiye’de üretilmiş karbon kredileri ile TR KDS kapsamında oluşturulan Turkuaz Krediler, TR ETS kapsamındaki yükümlülüklerin belirli bir oranının karşılanmasında kullanılabilir. Bu orana ilişkin üst sınır, dönemsel olarak Başkanlık tarafından açıklanır.
Denkleştirme amacıyla kullanılacak kredilerin:
- ETS kapsamı dışındaki faaliyetlerden üretilmiş olması,
- Denkleştirmede kullanılacak karbon kredilerinin, üretildikleri tarihten itibaren beş yılı aşmamış olması gerekir.
YEK-G belgeleri ve enerji niteliği sertifikaları TR ETS’de denkleştirme için geçerli kabul edilmez.
3. Turkuaz Kredilerin Gönüllü Taahhütlerde Kullanımı
TR ETS kapsamında tahsisat teslim yükümlülüğünü karşılamak için kullanılan Turkuaz Krediler, gönüllü taahhütlerde tekrar kullanılamaz. Gönüllü amaçlarla kullanılmak istenen Turkuaz Krediler, proje sahibinin talebi üzerine TR KDS kayıt sisteminde itfa edilerek kalıcı biçimde devre dışı bırakılır.
Kamu kurumları, Turkuaz Kredilerin gönüllü taahhütlerde kullanımını artırmak amacıyla teşvik mekanizmaları geliştirmekle yükümlüdür.
Yetkilendirme Süreçleri
Taslak yönetmeliğin yetkilendirme hükümleri, Türkiye’de üretilen karbon kredilerinin uluslararası piyasalarda kullanılabilmesi için gerekli kurumsal çerçeveyi tanımlar. Bu kapsamda temel yetki, Karbon Piyasası Kurulu kararları doğrultusunda Başkanlığa verilmiştir.
Başkanlık; karbon kredisi sahibi kurum ve kuruluşları yetkilendirme, uluslararası piyasa kullanımına ilişkin politikaları belirleme ve gerekli düzenlemeleri yürütme görevini üstlenir. Uluslararası piyasada kullanılacak karbon kredileri için yetkilendirme belgesi alınması zorunludur ve başvuru süreçlerine ilişkin teknik ayrıntılar Başkanlık tarafından ayrıca yayımlanır.
Karbon Piyasası Kurulu; uluslararası piyasaya konu olabilecek sektörleri, proje türlerini, metodolojileri ve sınırlamaları belirler. Başkanlık, kurul kararları doğrultusunda teklif çağrısına çıkarak uluslararası kullanıma uygun projeleri seçer ve uygun görülen karbon kredileri için yetkilendirme belgesi düzenler. Yetkilendirilmiş krediler Türkiye Uluslararası Karbon Kayıt Sistemi’ne kaydedilir ve belirlenen süre dışında kullanılamaz.
Paris Anlaşması’nın 6. maddesi kapsamında yetkilendirilmiş karbon kredilerine ilişkin yetkilendirme belgeleri ise Karbon Piyasası Kurulu kararları doğrultusunda Başkanlık tarafından iptal edilebilir veya kapsamı değiştirilebilir.
Yetkilendirme süreci, çifte sayımın önlenmesini teminen ulusal katkı beyanında gerekli düzenlemelerin yapılmasını da kapsar. İtfa edilmiş kredilere yetkilendirme belgesi verilmez; yanıltıcı bilgi veya belge tespiti halinde ise yetkilendirme iptal edilir.
Genel olarak bu bölüm, Türkiye’de üretilen karbon kredilerinin uluslararası piyasalara aktarımını düzenleyen, şeffaflık ve bütünlüğü esas alan bir yetkilendirme yapısını ortaya koymaktadır.
Uluslararası Karbon Kayıt Sistemi
Taslak, Türkiye’de uluslararası karbon kredilendirme programları kapsamında geliştirilen projelerin izlenmesi için Türkiye Uluslararası Karbon Kayıt Sistemi’nin kurulmasını öngörmektedir. Sistem; yetkilendirilmiş projelerin, uluslararası programlarca kredilendirilmiş faaliyetlerin ve ithal edilen karbon kredilerinin ulusal düzeyde takibini sağlar. Türkiye’de geliştirilen projelerin bu sisteme kaydı zorunludur. TR KDS dışında karbon kredisi üretimine başlamış projelerin, sistem kayıt almaya başladıktan sonra 90 gün içinde; henüz herhangi bir uluslararası karbon programına kayıt olmamış projelerin ise kayıt tarihinden itibaren en geç 90 gün içinde sisteme kaydedilmesi gerekir. Gerekli durumlarda Başkanlık ile uluslararası standartlar arasında protokoller yapılarak kayıt sistemlerinin entegrasyonu sağlanabilir. Hesap türleri, işlem kuralları ve katkı payları ise Başkanlık tarafından yayımlanacak usul ve esaslara göre belirlenir.
Denetim, Şeffaflık ve Yaptırımlar
TR KDS kapsamında görev yapan geçerli kılıcı ve doğrulayıcı kuruluşlar, TSE ve TÜRKAK tarafından yürütülen denetimlerde tüm bilgi ve belgeleri —muhasebe kayıtları dâhil— eksiksiz ve zamanında sunmakla yükümlüdür. Denetimin engellenmesi, yanıltıcı bilgi verilmesi, tespit edilen uygunsuzlukların belirlenen sürede giderilmemesi veya geçerli kılınmış/ doğrulanmış raporlarda ciddi hatalar bulunması hâlinde, ilgili kuruluşların yetkisi Başkanlığın görüşü alınarak TÜRKAK tarafından iptal edilir. Yetkisi iptal edilen kuruluşlar üç yıl boyunca yeniden akreditasyon başvurusu yapamaz. Geçerli kılma ve doğrulama süreçlerine ilişkin tüm teknik ve kurumsal kurallar ise TSE tarafından yayımlanan TR KDS usul ve esasları ile belirlenir.
Şeffaflık ilkesi gereği, Turkuaz Krediler de dâhil olmak üzere karbon kredilerinin üretimi, kullanımı ve itfasına ilişkin yıllık veriler Başkanlığın resmî internet sayfası üzerinden kamuoyuna açıklanır.
Yaptırımlara ilişkin hükümler uyarınca, projelere dair yanlış veya eksik beyan verilmesi hâlinde söz konusu karbon kredileri hem TR ETS yükümlülüklerinde hem de gönüllü taahhütlerde kullanılamaz. TR ETS kapsamında denkleştirme sınırlamalarına aykırı davranılması durumunda ilgili tesis yükümlülüğünü yerine getirmemiş sayılır. Ayrıca, uluslararası kayıt sistemine kaydolma yükümlülüğünü yerine getirmeyen proje sahipleri hakkında da İklim Kanunu’nun ilgili yaptırım hükümleri uygulanır.
Sonuç
Karbon Kredilendirme ve Denkleştirme Yönetmeliği Taslağı, Türkiye’nin karbon piyasası yapısını TR ETS ile birlikte tamamlayan ve ulusal iklim politikasını daha bütüncül bir temele oturtan önemli bir düzenleyici adımdır. Taslak; karbon kredilerinin üretilmesi, doğrulanması, ulusal kayıt sistemine tescil edilmesi ve uluslararası karbon piyasalarında kullanılmasına ilişkin süreçleri ayrıntılı biçimde tanımlayarak hem yatırımcılar hem de kamu otoriteleri için öngörülebilir ve şeffaf bir çerçeve sunmaktadır.
Metodolojik standartların belirlenmesi, bağımsız doğrulama yükümlülüğü ve çifte sayımı önleyen güvenlik mekanizmaları, Türkiye’de oluşturulan karbon kredilerinin uluslararası nitelikte kabul edilebilirliğini güçlendirmektedir. Paris Anlaşması’nın 6. maddesiyle uyumlu bu yapı, Türkiye’nin küresel karbon piyasalarına entegrasyon kapasitesini artırmaktadır.
Taslağın sahadaki işleyişi; kayıt sistemi, doğrulama süreçleri ve proje geliştirme faaliyetlerinin kendi çerçeveleri içinde hayata geçirilmesiyle bütünlük kazanacaktır. Bu bütünleşik yapı, Türkiye’nin karbon piyasasını daha izlenebilir, şeffaf ve uluslararası standartlarla uyumlu bir yapıya taşıyacak önemli bir adımı temsil etmektedir.
Gül SALDIRANER
EG Partner – SMMM – Bağımsız Denetçi
www.eg-econsulting.com
KAYNAKLAR/ REFERENCES
[1] İklim Değişikliği Başkanlığı, – Taslaklar. https://iklim.gov.tr/taslaklar-i-2124