Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü’ne (FAO=Food and Agriculture Organization of the United Nations) göre, dünyadaki gıda fiyatları, bitkisel yağ fiyatlarındaki düşüşle hafifleyerek Mayıs ayında üst üste ikinci ay boyunca düştü. FAO’nun küresel gıda fiyat endeksi Mayıs ayında bir önceki aya göre %0,6 düştü. Nisan ayında düşüş %0,8 oldu. Endeks, ortalama et, süt ürünleri, tahıllar, bitkisel yağlar ve şeker fiyatlarındaki aylık değişimi ölçmektedir.
Ancak endeks, Rusya-Ukrayna savaşının küresel ticareti bozmaya devam etmesi nedeniyle Mart ayındaki son yüksek seviyesine yakın kalmaya devam ediyor. Endeks, Mart ayında 2011’den bu yana en yüksek noktasına ulaşmıştı.
Son birkaç yılda, pandemiye bağlı tedarik zinciri kıtlığı, şiddetli hava koşulları ve daha yakın zamanda ihracat yasakları ve Ukrayna’da devam eden savaş nedeniyle gıda fiyatları keskin bir şekilde arttı.
Küresel Gıda Fiyatları Endeksi
Sebze ve süt ürünleri fiyatları küresel olarak düşüyor
Bitkisel yağ fiyatlarındaki düşüş kısmen, Endonezya’nın geçen ay palmiye yağı üzerindeki kısa ihracat yasağını kaldırmasından kaynaklanıyor ve bu da Nisan ayı sonunda yerli yemeklik yağ fiyatlarının yükselmesiyle yürürlüğe girdi. Yasak, küresel bitkisel yağ arzının, savaştan önce en büyük ayçiçek yağı ihracatçısı olan Ukrayna’daki savaş tarafından zaten sıkıştırıldığı sırada geldi. Çin’deki kilitlenmelerin talebi azaltması nedeniyle süt ürünleri fiyatları da düştü.
Rusya-Ukrayna savaşının ortasında et ve buğday fiyatları yükselmeye devam ediyor
Tüm endeksler arasında tahıl fiyatları Mayıs ayında en fazla artış gösterdi. Rusya’nın Şubat ayında Ukrayna’yı işgalinden bu yana, Ukrayna ve Rusya’daki üretim beklentilerinin azalması nedeniyle buğday fiyatları tırmanıyor – ancak fiyatlar Mart 2008’de ulaşılan rekor seviyenin altında kalıyor. ABD’de, buğday vadeli işlem fiyatları 2022’nin başından bu yana % 48 arttı. Rusya ve Ukrayna birlikte toplam küresel buğday üretiminin yaklaşık % 13’ünü oluşturuyor. Daha yüksek tahıl fiyatları, Hindistan’ın artan yerel gıda fiyatlarını ve yoğun ısı dalgalarının bir sonucu olarak daha düşük buğday verimini ele almak için yürürlüğe konan ihracat yasağına da yanıt veriyor.
Bu arada, FAO’ya göre, Ukrayna’daki tedarik zinciri aksaklıkları nedeniyle et fiyatları rekor seviyeye yükseldi. Genel olarak, tedarik zinciri takılmaları, devam eden işgücü kıtlığı ve daha yüksek gübre ve yakıt maliyetleri nedeniyle et fiyatları pandemi sırasında yükseldi.
