HANGİ YÖNTEMLE İHRACAT YAPIYORUZ?  

Genel anlamda bakıldığında dış ticaret tacirlerinin tercih ettiği yöntem; kuralı olmayan ödeme şekilleri ile ihracat yapmaktır.

Anlayacağınız;

• Para bir tarafa, mal bir tarafa

kuralını benimsemektedirler.

Peşin ihracat.. Parası peşin gelecek ve ihracatçı malını gönderecek. Ancak yok öyle bir dünya. Her zaman peşin parayı bulmak mümkün değil. Peşin para ile ihracat yapmak ilk etapta güveni ve finansman gücünü ortaya koyar. Kim kaybetti de ihracatçımız bulsun?

Mal mukabili ihracat da kolay ihracat yöntemidir. Kuralı pek yok. ICC – International Chamber and Commerce dahi bu ödeme şekline bir kural getirmemiş. Ne halleri varsa görsünler der gibi. Mal mukabilinde ihracatçı ithalatçısına güveniyor veya zorunlu gönderiyordur. Ama istatistiki verilere bakıldığında para batıran ihracatçılar, mal mukabili ihracat yaptıklarından dolayı para batırmışlar ve sermayeleri azalmıştır.

VESAİK MUKABİLİ (CASH AGAINST DOCUMENTS – CAD)

GENEL KURALLAR 

Bu ödeme şeklinde İhracatçı malları gönderdikten sonra bedelini tahsil etmek üzere tahsile belge (vesaik) gönderir. Belgeler bir talimat ekinde tahsil bankasına verilir.  Tahsil bankası; ithalatçının bankası veya ihracatçının kendi bankalarından biri de olabilir. Tahsil vesaikini alan banka ödeme veya kabul karşılığı vesaiki alıcıya (ithalatçıya) teslim eder.  Bankalar tahsil vesaiki bedelinin tahsiline veya poliçenin kabulünün sağlanmasına aracılık ederler. Bu ödeme şeklinde bankanın yükümlülüğü talimatlara uygun olarak belgelerin tahsile gönderilmesi, teslim edilmesi ve tahsil edilen bedeli yine talimata uygun olarak ödemektir.

İhracatçının belgeleri bankasına teslim ederken talimatında yer alması gereken bilgilerden bazıları şöyledir;

• İthalatçının adı ve adresi,
• İthalatçının bankasının adı ve adresi,
• İhracatçının dosya referansı,
• İhraç edilen mallara ait fatura bilgileri,
• İhraç edilen mallarla ilgili tüm evrakların isimleri ve sayıları,
• Mallarla ilgili satışın teslim şekli,
• Vesaikin hangi koşul ile ithalatçıya teslim edileceği,
• Mal bedelinin tahsil edilememesi halinde alınacak aksiyonun detayları,
• Tahsil bankasının banka masrafları hangi tarafa ait?
• Vesaikin tesliminde bir poliçe var ise, poliçeye aval alınıp alınmayacağı,
• İşlem vadeli ve poliçeli ise, poliçenin kabulünü müteakip, poliçenin muhafaza edileceği yer / veya gönderileceği kişi,
• Poliçede protesto şerhinin var olup olmayacağı,
• Tahsil edilecek mal bedelinin hangi hesaplara aktarılacağı vs.

Vesaik mukabili işlemler için Uluslar arası Ticaret Odaları’nın çıkartmış olduğu URC – Uniform Rules for Collections Brochure No: 522’da yayımlanan maddelere uyulması gereklidir. Bankalar, ithalatçılar, ihracatçılar bu kurallara uymak zorundadır.

VESAIK MUKABİLİ ÖDEME ŞEKLİNDE TARAFLAR

SATICI ((ihracatçı) Drawer, exporter, principal)

Yüklediği mallara ilişkin belgeleri tahsil talimatı ile birlikte bankasına verir. Akreditifte amir, ithalatçı olduğu halde tahsil vesaikinde amir ihracatçıdır.

ALICI ((ithalatçı) Drawee, importer)

Kendisine sunulan belgelerin bedelini öder ya da vadeli bir poliçeyi kabul eder.

TAHSIL BANKASI; Amir Banka / Collecting or presenting bank)

Tahsil vesaikini ödeme ya da kabul karşılığında ithalatçıya veren bankadır. Ayrı bir banka olabileceği gibi tahsile gönderen bankanın şubesi de olabilir.

TAHSİLE GÖNDEREN BANKA (Muhabir Banka / Remitting Bank)

İhracatçının seçtiği bir bankadır. İhracatçının belgelerini ithalatçının ülkesindeki bankaya göndermektedir. Belgeleri kendi talimat mektubu ekinde gönderir. İhracatçının vereceği talimatları yerine getirir ve ödeme yapılana kadar takip eder.

KOMİSYONCU (opsiyoneldir) Agent: Alıcı ile satıcıyı ortak bir platformda buluşturur ve satıcının malını alıcıya satarak, bu işlem üzerinden komisyonunu alır

VESAİK MUKABİLİNDE İŞLEM ADIMLARI

• Alıcı ve satıcı satım sözleşmesi düzenler.
• Satıcı malı hazırlar, gerekli yasal formaliteleri yerine getirerek malı ithalatçı emrine gönderir
• Satıcı belgeleri  (fatura, konşimento, menşe şahadetnamesi, kontrol sertifikası, çeki listesi, varsa poliçe vs.) talimat ekinde bedeli tahsil edilmek / kabul edilmek üzere tahsil bankasına gönderilmek üzere bir talimat mektubu ekinde kendi bankasına verir.
• Banka römiz mektubu düzenler ve ekinde belgeler ile tahsil bankasına (collecting bank) gönderir. Poliçe veya konşimento ciro gerektiriyorsa uygun şekilde cirolar verilir.
• Tahsil bankası  ihbar mektubu düzenler alıcıya gönderir. Aynı zamanda ihracatçının bankasına da vesaikin alındığını ve tahsil talimatına uygun olarak tahsil edileceği bilgisini verir
• Alıcı bankaya gelir. Duruma göre bedelini ödeyerek veya varsa poliçeyi kabul ederek vesaiki alır ve malı çeker.
• Tahsil bankası vesaik bedelini ihracatçının bankasının talimatına uygun olarak transfer eder.
• Gerek ithalatçının bankası, gerekse ihracatçının bankası alıcıya vesaikin alınması ve bedelinin ödenmesi konusunda zorlama yapamazlar. Sadece aracılık görevlerini yerine getirirler.

Vesaik mukabili işlem prosedürü. Vesaik mukabili işlemde ihracatçının bankası tahsil vesaikini talimat mektubu ekinde ithalatçının bankasına gönderir. Ancak bazı zamanlar ihracatçının tahsil vesaikini, kendi bankasını kullanmadan tahsil vesaikini direk olarak ithalatçının bankasına göndererek talimat verdiği de görülebilir.

Dünya ticaretinin ortak dili Uluslararası Ticaret Odalarının çıkartmış olduğu kurallar olduğundan, bir ihracatçı neyi bilmelidir diye bir soru aklımıza geldiğinde; kesinlikle dünya ticaretinin ortak dilinin bilinmesi gerekir derim. ICC Kuralları..

REŞAT BAĞCIOĞLU

Ticaretle ilgili alım-satım ve danışmanlık taleplerinizi https://satinalmadergisi.com/ticaritalep/ sayfasından iletebilirsiniz.