İhracatın Türkiye ekonomisinin büyümesine verdiği katkı artarken ihracatçıların üzerinde en çok tartıştıkları konulardan biri katma değeri yüksek ihracat… Yüksek katma değer yaratacak sektörler, ürün grupları ve hatta bu potansiyele sahip firmaların teşvik edilmesini esas alan bir strateji geliştirilmesi noktasında hemen herkes hemfikir. Peki bu strateji nasıl belirlenecek, nasıl yürütülecek. İKMİB, kimya sektörünün yüksek katma değer içeren ürün gruplarında ihracatı artırmaya yönelik çalışmaları kapsamında medikal sektörünü yakından izliyor ve stratejik sektör olarak ele alınması gerektiğini vurguluyor. Türkiye’nin ihracatında kilogram başına birim fiyatlar 1,2 dolarken medikal ihracatında birim fiyat 20 dolara yükseliyor. Üstelik doğru adımların atılması ve sektörün desteklenmesi halinde bu rakamı çok daha yukarılara çıkarmak mümkün…

Ülkemizde medikal üretimi 1980’li yıllardan itibaren ivme kazandı. Medikal alet ve malzeme üreten firmalar ağırlıklı olarak Ankara, İzmir, İstanbul, Bursa, Adana, Gaziantep, Samsun ve Trabzon’da yer alıyor. Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Ulusal Bilgi Bankası’na (TİTUBB) kayıtlı 13 bin 170 firma bulunuyor. Bunlardan bin 509’u üretici firmalardan oluşuyor. Artan nüfus, ortalama yaşam süresinin yükselmesi, sağlık harcamalarındaki artış, kronik hastalıklardaki artış, sigorta sisteminin yaygınlaşması, ülkedeki refah seviyesinin yükselmesi gibi faktörlerin etkisiyle medikal alet ve ürünlere yönelik talep her geçen yıl artıyor.

Türkiye medikal sektöründeki yarışa geç katılsa da firmaların kendi kaynakları ile Ar-Ge ve teknolojiye yaptıkları yatırımlar sayesinde son 10 yılda ihracatta önemli gelişmeler yaşandı. İstanbul Kimyevi Maddeler ve Mamülleri İhracatçıları Birliği (İKMİB)verilerine göre son 10 yılda dörde katlanan medikal sektörü ihracatı 2006 yılında 108,7 milyon dolar seviyesindeyken 2016 yılında 507,9 milyon dolara ulaştı. Geçtiğimiz yıl en fazla medikal ihracatı yaptığımız ilk 10 ülke; Almanya, Çin, Irak, Hollanda, Fransa, Azerbaycan, Suriye, İtalya, KKTC ve ABD şeklinde sıralandı.

Sektörün 2016 ihracatında ilk sırada, “Tıpta, cerrahide, dişçilikte ve veterinerlikte kullanılan diğer alet ve cihazlar” yer aldı. Toplam medikal ihracatında birim fiyat 20 dolar olurken, ilk sırada yer alan bu ürün grubunda birim fiyatın 47 dolara kadar yükseldiği dikkat çekti. 2017 yılının Ocak-Haziran aylarında ise 285 milyon dolarlık ihracat gerçekleşti.

İhracattaki olumlu ilerlemeye karşın ithalat halen yüksek seyretmeye devam ediyor. Geçtiğimiz yıl medikalde 2,98 milyar dolarlık ithalat gerçekleşti. Bu dönemde en fazla ithalatı ABD, Almanya, Çin, İtalya, Japonya, Malezya, İrlanda, Fransa, İsviçre ve İngiltere’den yaptık. 2017’nin 6 aylık döneminde yapılan ithalat ise 1,4 milyar dolar oldu. Yüksek teknolojiye sahip medikal araçlar ve cihazlar ithalatta ilk sırada bulunuyor.

ABD, Almanya, Güney Kore gibi devler medikal ve tıbbi cihazlar alanında teknolojiye yön veren ülkeler olarak dikkat çekiyor. Geçtiğimiz yıl Almanya’nın medikal ihracatı 36,4 milyar dolar, İtalya’nın 8,5 milyar dolar, Güney Kore’nin ise 4,1 milyar dolar olarak gerçekleşti.

Medikal alet sektörünün küresel ticaret hacmi 2015 yılı sonu itibariyle 1,17 trilyon dolarlık büyüklüğe ulaşmış durumda. Dünya medikal cihaz sektörü pazarının büyüklüğü ise 400 milyar doların üzerinde. Yüksek teknoloji alanında küresel medikal alet pazarından en büyük payı alan beş ülke: ABD, Japonya, Almanya, Fransa ve İtalya şeklinde sıralanıyor. Bu ülkelerin küresel pazardan aldığı pay yüzde 67’yi buluyor.

İstanbul Kimyevi Maddeler ve Mamülleri İhracatçıları Birliği (İKMİB) Yönetim Kurulu Başkanı Murat Akyüz, medikal sektörünün stratejik sektör olarak desteklenmesi gerektiğine dikkat çekerek şunları söyledi: “Medikal ihracatımız son 10 yılda dörde katlanmasına rağmen sektörün potansiyelini ve dünyadaki büyükleri göz önüne aldığımızda mevcut rakamları yeterli görmüyoruz. İKMİB olarak medikal sektörüne duyduğumuz inançla firmalarımızı dünya pazarlarına açılmaları için gerek fuarlar gerekse sektörel ticaret heyetleri düzenleyerek destekliyoruz. Dünyanın en büyük medikal fuarı olarak değerlendirilen MEDICA Fuarı’nın Türkiye milli katılım organizasyonunu gerçekleştiriyoruz. Bu organizasyonlarda firmalarımızın girişimci yanlarının ve cesaretlerinin çok yüksek olduğuna şahit oluyoruz. Avrupalı ya da ABD’li firmaların seviyelerine ulaşmamız için daha çok çaba harcamalıyız ancak firmalarımızın bunu tek başlarına yapmaları zor. Ar-Ge ve inovasyon yatırımları ile katma değeri yüksek stratejik ürünlerin desteklenmesi gerekiyor. Hükümetimizin yerli üretimin teşvik edilmesi noktasındaki vizyon ve girişimlerinin çok değerli olduğunu düşünüyoruz. Medikalde yerlilik oranı ülkemizde yüzde 15’ler seviyesinde. Oysa Almanya’da bu oran yüzde 30’larda. Stratejik olarak düşünülmesi gereken medikal sektöründe yerlilik oranının artması ülkemiz açısından önem taşıyor. Medikalin stratejik sektör olarak desteklenmesini istiyoruz ”.

Uluslararası rekabet geliştirme projesi olan Medikal Sektörü Yurtdışı Pazarlama Takımı MediClusTR’yi kurduklarını da belirten İKMİB Başkanı Akyüz, “Medikal sektörümüzle yakın işbirliği halinde çalışıyoruz. Üyelerimizin sorunlarının dile getirilip çözüm üretildiği, ihracatı artırabilecek görüşlerin paylaşıldığı komite toplantıları düzenliyoruz. Bu işbirliğinin sonucu olarak hastane yatakları ve mobilyalarından tıbbi malzeme ve ekipmanlara, ortopedi cihazlarından ilaç tanı ve biyoteknoloji ürünlerine, hastane sarf malzemelerinden gaz ünitelerine kadar farklı alanlarda sektörde faaliyet gösteren 44 firmamız ile Medikal Sektörü Yurtdışı Pazarlama Takımı MediClusTR’yi kurduk. Yurtdışı pazarlarda ortak bir sinerji ile hareket ederek ihracatımızı artırmak amacıyla çok verimli aktiviteler gerçekleştirdik. Önümüzdeki günlerde Sağlık Yurtdışı Pazarlama Takımı olarak oluşturduğumuz ikinci kümemizin ihtiyaç analizini gerçekleştirip gerekli eğitimleri almalarını sağlayacak ve yurtdışı hedef pazarlara açılmalarına destek olacağız” diye konuştu.