Hazırgiyim ve konfeksiyon sektörü, Covid-19 nedeniyle 2020 yılı genelinde olağanüstü bir süreç yaşadı. Sektör olarak dalgalı bir ihracat performansı gösterdik.
Aslında 2020 yılının ilk 2 ayında Türkiye ve bölgemiz ihracat performansı gayet iyiydi. Bu olumlu ihracat performansımızı bakarak, yıl genelinde bir önceki yıla kıyasla daha olumlu bir performans bekliyorduk.
Maalesef bildiğiniz üzere mart ortasında Covid-19 salgınının Türkiye’ye de yayılmasıyla bambaşka bir senaryo ile karşılaştık.
2020 Mart-Nisan-Mayıs aylarında Covid-19’un etkilerini ihracat rakamlarımızda yoğun bir şekilde hissettik. Konfeksiyon ihracatımızın %70’ini gerçekleştirdiğimiz Avrupa pazarımızda perakende zincirleri pandemi nedeniyle mağazalarını kapattıkları için ihracatçılarımızın aldığı siparişler ötelendi, yeni siparişlerimiz oldukça azaldı.
Tüm bu olumsuz gelişmelerin etkisiyle pandemi başladıktan sonraki 3 aylık dönemde ihracat kaybımız %44 oldu.
Haziran ayıyla birlikte dünyada ve ana ihraç pazarımız Avrupa’da önlemlerin gevşetilmesiyle birlikte ihracatımızdan olumlu sinyaller gelmeye başladı. Haziran-Ekim arasında dönemde yüzde 22’lik artışla 662 milyon dolar ihracat yaptık.
Bu beş aylık periyotta Ege İhracatçı Birlikleri bünyesinde ay bazında ihracat lideri olduk. 2020 yılında EHKİB olarak geçen yılki seviyemiz olan 1,3 milyar doları yakaladık. Türkiye geneli hazır giyim ihracatımız ise geçen yıla göre % 3 azalarak 17,1 milyar seviyesinde gerçekleşti.
Hazır giyim endüstrisi olarak Aralık ayında oldukça iyi bir performans gösterdik. Aralık ayında ihracatımız Türkiye genelinde %25,3; Ege Hazır Giyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği olarak ise %13,9 arttı. Bu ihracat rakamlarıyla Türkiye geneli ve Birlik özelinde tüm Aralık aylarının ihracat rekorunu kırdık.
Hazır giyim ve konfeksiyon sektörünün 2021 yılı performansının pandemi koşullarındaki gelişmelere bağlı olacağını kabul etmekle birlikte, 2020 yılının getirdiği zorluklar içinde sektör olarak böyle bir performans göstermemiz bizi gelecek için cesaretlendiriyor, daha çok motive ediyor. 2021 yılında EHKİB olarak 1,5 milyar dolar ihracatı hedefliyoruz.
2020 yılında Ege Hazır Giyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliğimizden 1305 üye firmamız ihracat gerçekleştirirken, Birlik olarak 167 ülkeye ihracat gerçekleştirdik.
Hazır giyim ve konfeksiyon ihracatımızın niteliğine de değinmek isterim. Geleneksel olarak Türkiye’nin açık ara en fazla dış ticaret fazlası veren sektörüyüz. 2019 yılında yaklaşık 16 milyar dolar net ihracat gerçekleştirerek ülkemize içinde bulunduğumuz ekonomik ortamda ciddi oranda döviz kazandırdık.
Tüm bunları da göz önüne alarak sektörümüzün katma değer gücünü gösteren önemli bir veriyi de sizinle paylaşacağım: Türkiye olarak ortalama Kg başı ihracat birim fiyatımız 1,32 dolar seviyesinde gerçekleşirken; sektörümüzün KG başı ihracat birim fiyatımız Türkiye ortalamasının oldukça üstünde olduğunu söylemek isterim.
2019 yılında Türkiye konfeksiyon ihracat birim fiyatımız 13,22 dolar; EHKİB konfeksiyon ihracat birim fiyatımız ise 16,41 dolar olarak gerçekleşti.
Bildiğiniz üzere, tüm dünyada ve özellikle perakende sektöründe görülen kısıtlamalarla birlikte hedef pazarlarımızda yaşanan yavaşlamalar ihracat performansımızı doğrudan etkiledi, sektörümüz bu duruma hızlı reaksiyon gösterdi, ilk şokla beraber Türk konfeksiyon sektörü talep düşüklüğü sebebiyle oluşan atıl kapasiteye hızlıca medikal tekstillere yöneltme becerisini gösterdi.
Sektör olarak maske ve ameliyat önlüğü üretimi başta olmak üzere diğer medikal ürün ihracatımızda da kayda değer ihracat rakamlarına ulaştık. Öncelikle konfeksiyon sektörü olarak ülkemizin ve sağlık kuruluşlarımıza destek olduk. Ardından dünyanın bu konuda önemli tedarikçileri arasına girdik.
Tabiki bu dönemde kapasitelerimizi tam dolduramadık. Bu noktada devletimizin Kısa Çalışma Ödeneği, bez/kumaş maske ihracatının önünün açılması, Eximbank tarafından ihracatçılarımızın kullandıkları kredilerin vadelerinin 3 ila 6 aya kadar uzatılması gibi aldığı tedbirler neticesinde firmalarımızın bu süreci en az hasarla atlatmasına katkı sağladı.
Sektörümüzün istihdam potansiyelinden de söz etmek isterim. Bilindiği üzere geleneksel olarak imalat sanayinin istihdam deposu olan hazır giyim ve tekstil sektöründe imalat ve perakendede yaklaşık 1,5 milyon kişi istihdam edilmektedir.
Ayrıca sektörümüz kadın istihdamında da açık ara birinci sektör konumundadır. Sektörde kadın istihdamı %50-55 seviyelerindedir. Bu noktada sektörümüzün nitelikli istihdama katkı sağladığını belirtmek isterim. Bildiğiniz üzere tekstil mühendisliği mesleğine yönelik azalan ilgiyi tekrar canlandırmak adına bir proje başlattık ve sonuçların çok iyi olduğunu ifade etmek isterim. Tekstil Mühendisliğini tercih edecek ve ilk 80 binde yer alacak başarılı öğrencilere eğitim hayatları boyunca burs imkanı sağlıyoruz. Projemizle sektörün önemli bir ihtiyacı olan nitelikli iş gücü ihtiyacının karşılanmasına önemli katkı sağlıyoruz.
Pandemi döneminde sektörde yükselen trendleri yakından takip ediyoruz. Bu kapsamda Birlik olarak sektörümüzün gündemini belirleyen “Sürdürülebilirlik” ve “Dijitalleşme” kavramları doğrultusunda yeni dönem stratejilerimizi planlıyoruz.
Pandemi öncesinde sektörümüzün çevreyle ilgili kamuoyunda sahip olduğu olumsuz algıyı değiştirmek için Ege İhracatçı Birlikleri olarak pandemi öncesinde çalışmalarımıza başlamış, bu anlamda 2020 yılını “Sürdürülebilirlik Yılı” ilan etmiştik.
Sürdürülebilirlikle ilgili URGE projesi, dünyanın en büyük sivil sürdürülebilirlik inisiyatiflerinden biri olan Birleşmiş Milletler Global Compact Üyeliği, Moda Devrimi Sergisi gibi birçok organizasyon ve proje düzenledik, hatta bu sene 15.sini düzenlemeyi planladığımız ancak pandeminin yayılmasının engellenmesi kapsamında alınan tedbirler nedeniyle defile yapılmadan Aralık ayı içerisinde dijital ortamda gerçekleştireceğimiz EİB Moda Tasarım Yarışmamızın “TECH-TILITY” temasını da sürdürülebilirlik ve dijitalleşme çerçevesinde oluşturduk.
Sürdürülebilirlik alanında üyelerimiz arasında farkındalık yaratmak amacıyla webinar etkinlikleri düzenliyoruz, yeni yılda da düzenlemeye devam edeceğiz.
Birlik olarak dijitalleşmenin yeni normalde önemini kavradık, bu doğrultuda üyelerimizin dijital altyapılarını geliştirmeyi arzuluyoruz. 15 Temmuz- 14 Ağustos tarihleri arasında Uluslararası Hazırgiyim Federasyonu ve Sourcing Journal İşbirliğinde, Foursource E-Ticaret Platformunun altyapı desteğiyle gerçekleşen Global Apparel Sourcing Expo dijital fuarına 30 üye firmamızın katılımına destek olduk. Bu fuarın firmalarımızın için önemli bir deneyim olduğunu düşünüyorum.
27-28 Ekim tarihlerinde 25 üye firmamızın katılımıyla Hollanda ve çevre ülkelere yönelik bir sanal ticaret heyeti organize ettik. Diğer pazarlarımızla ilgili de çalışmalarımız devam ediyor, fiziksel fuarların/heyetlerin/seyahatlerin olmadığı bir dönemde, dijital platformlar aracılığıyla müşterilerimize ulaşmayı hedefliyoruz.
2021 yılı faaliyetlerimiz de pandemi koşulları çerçevesinde şekillenecek. Uzmanlara göre aşılama sürecinin başlamasıyla birlikte 2021 yılının ikinci yarısında hayatın yeniden normale dönmesi, seyahat kısıtlamalarının kalkması bekleniyor. Dolayısıyla fiziksel faaliyetlerimizi (fuarlar/heyetler) yılın ikinci yarısı için kurgulamayı planlıyoruz.
Dijital platformlarda yer alma çalışmalarımız kapsamında çok önem verdiğimiz projemizden söz etmek isterim. Markamızın ismi AHA (AegeanHasApparel).
Pandemi nedeniyle Birliğimiz üyelerinin ve sektörün uluslararası platformlarda tanıtımının yapılması amacıyla bir strateji belirlenmesi ve vizyon oluşturulması projesi yürütüyoruz. Yeni yılda kurgulayacağımız faaliyetlerin merkezinde bu projemiz yer alacak.
Avrupa’da da seyahat engellerinin kaldırılmasıyla birlikte Birliğimizce her yıl düzenli olarak milli katılım organize edilen Premiere Vision Manufacturing Paris fuarı eylül edisyonu ile yine eylül ayında gerçekleşen Munich Fabric Start Sourcing fuarında firmalarımızla birlikte yer almayı hedefliyoruz.
Yine önemli ihraç pazarlarımız arasında yer alan ülkelere yönelik sanal ve fiziksel sektörel ticaret heyetleri organize etmeyi planlıyoruz.
İspanya, sahip olduğu marka ve alım gruplarıyla küresel anlamda hem çok büyük hem de EHKİB olarak ihracatımızda 322 milyon dolarla birinci sırada yer alıyor.
Ege Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği ve Ege Tekstil ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği olarak Uludağ Tekstil İhracatçıları Birliği iş birliğinde İspanya’ya bu sene sanal sektörel ticaret heyeti düzenleyeceğiz.
2021 de önemli pazarlarımız arasında yer alan ABD pazarında da aktif olmayı hedefliyoruz. Bu ülkeye yönelik olarak da sanal heyet düzenlemeyi hedefliyoruz.
EİB 16. Moda Tasarım Yarışmamızı 2021 yılı ekim ayında fiziki olarak gerçekleştirmeyi hedefliyoruz.
2021 yılında sektörümüzde yeni dönemin trend konuları sürdürülebilirlik ve dijitalleşme konularında üyelerimizin kapasitelerini geliştirmeye yönelik faaliyetlerimiz/eğitimlerimiz/webinarlarımız devam edecek.
EHKİB olarak projelerimiz yeni yılda da devam edecek. Bildiğiniz üzere Tekstil Mühendisliği Algısının Yükseltilmesi Projemiz gayet başarılı ilerliyor. Başarılı gençlerimizin tekstil mühendisliği bölümlerini tercih ettiklerini görüyoruz. Yeni yılda da projemizle ilgili tanıtımlarımıza devam etmeyi hedefliyoruz. Projemizin güzel çıktıları yeni projelere başlamak için bize motivasyon sağlıyor. Sürdürülebilirlik ile ilgili gençlerimize yönelik yeni bir projemizi de hayata geçireceğiz. Yeni yılda önceliklerimiz arasında olacak bir proje.
Son olarak URGE projemiz ile ilgili bilgi vermek isterim. Sürdürülebilir URGE projemiz kapsamında ocak ayında çevresel sürdürülebilirlik danışmanlık faaliyetimize başlıyoruz. Bu kapsamda projemizde yer alan hazırgiyim ihracatçısı 12 firmamızda çevresel boyutların etki değerlendirmesinin yapılması, sera gazı emisyonlarının hesaplanması gibi faaliyetler yürüteceğiz.
Bu vesileyle yeni yılda pandemisiz, sağlıklı, huzur dolu günler dilerim.
Burak Sertbaş
Ege Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı
