Türkiye’nin Gayrimenkul Platformu GYODER, gayrimenkul sektörünün alt segmentlerini üçer aylık dönemler halinde irdelediği, ‘GYODER Gösterge’ Türkiye Gayrimenkul Sektörü 2017-4. Çeyrek Raporu’nu yayınladı. GYODER’in, Türk Ekonomi Bankası (TEB) katkılarıyla hazırladığı raporda; 2017 yılında ilk el satılan konutlarda yüzde 4,4, ikinci el satılan konutlarda ise geçen yıla göre yüzde 5,6 oranında artış yaşandığı vurgulandı. Konut satışlarının ise bir önceki yıla göre yüzde 5,06 artış göstererek 1 milyon 409 bin 314 seviyesinde kapandığı belirtilen raporda; yabancılara yapılan konut satışlarının geçen yıla göre yüzde 22.2’lik büyüme 22 bin 234 seviyesine gerçekleştiği ifade edildi.

GYODER (Gayrimenkul ve Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneği), dünya ve Türkiye ekonomisinden, temel makroekonomik göstergelere, sektör içi üretim rakamlarından, çeşitli istatistiklere kadar önemli bilgiler aktaran ‘GYODER Gösterge’ ile gayrimenkul sektörüne ışık tutmaya devam ediyor. Türk Ekonomi Bankası (TEB) katkılarıyla hazırlanan GYODER Gösterge, tasarımında ve içeriğinde gerçekleştirilen revizyonlar sonucu yepyeni bir kimlikle yayınlanıyor. Temel ekonomik verilerin yanı sıra konut, krediler, AVM, ofis, lojistik, turizm ve GYO gibi gayrimenkulün tüm alt segmentlerini kapsayan raporda, Prof. Dr. Emre Alkin’in de değerlendirmeleri yer alıyor. Rapor, aynı zamanda GYODER Gösterge’nin yenilenen web sitesinde yayınlanıyor.

Konut satışları 2017’de yüzde 5,06 oranında arttı

Türkiye gayrimenkul sektörünün dinamiklerinin incelendiği GYODER Gösterge 2017-4. Çeyrek Raporu’nda; ilk el satılan konutlarda, üçüncü çeyreğe kıyasla dördüncü çeyrekte yüzde 1,4’lük bir artış görülürken, ikinci el satışlarda yaşanan daralmanın yaklaşık 1,6seviyesinde gerçekleştiği, ipotekli satışların ise yüzde 6,7 oranında azaldığı belirtildi.

Yapı izin belgesi adedi dördüncü çeyrekte azaldı

2017 yılı 4. Çeyrekte yüzölçümü bazında yapı ruhsatı adedi önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 32, yapı kullanma izin belgesi adedi ise yüzde 3,3 azaldı. Daire sayılarına göre yapı ruhsatı miktarı önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 40,1 azalırken, yapı izin belgesi miktarı ise yüzde 2,1 oranında artış gösterdi. Yeni konut üretimi ve tamamlanan konutların arzı devam ediyor.

Konut fiyat endeksleri yavaşladı

2017 yılı ikinci çeyreği ile birlikte konut fiyat endeks artışının fark edilir şekilde yavaşlama trendine geçtiği ve üçüncü çeyrekte de bu durumun artarak devam ettiği görüldü. Nisan ayında yüzde 13,13 olan konut fiyat endeksi yıllık artışı Ekim ayında yüzde 11,7’ye kadar geriledi.

Tüketiciler senet kullanmayı tercih etti

Markalı konut projelerinden konut satın alan tüketiciler, 2017 yılı 4. çeyrekte peşinat, senet ve banka kredisi kullanımı seçeneklerinden en fazla senet kullanımını tercih etti. Son çeyrek dönemde stok erime hızı yüzde 3,5 oranında gerçekleşirken, markalı konut projelerinde gerçekleştirilen satışların yüzde 3,7’lik oranı ise yabancı yatırımcılara yapıldı.

Alman vatandaşların gayrimenkul yatırımında artış

2017’de yabancıların gayrimenkul yatırımlarında en çok tercih ettiği il İstanbul oldu. 2017’de 2016 yılına göre Almanya vatandaşları tarafından yapılan gayrimenkul yatırımlarında, yaklaşık yüzde 100’den fazla, kişi adedi olarak ise yüzde 26 oranında artış yaşandı.

Toplam konut kredisi hacmi 186 milyar TL’yi aştı

Kullanılan yeni konut kredisi miktarı 2017 yılının üçüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı dönemine yüzde 24 artarak 16,3 milyar TL’ye ulaştı. Bununla birlikte 2017 yılı ilk çeyreğinde 18,8 milyar TL, ikinci çeyrekte 17,8 milyar TL olan ‘kullanılan yeni konut kredisi miktarı’ 2017 yılı 3. çeyreğinde de düşüş trendine devam etti. Toplam konut kredisi hacmi ise 2017 yılı üçüncü çeyrek itibarıyla 186 milyar TL’yi aştı. Konut kredilerinin bireysel krediler içindeki payı bir önceki yılın aynı dönemine göre artarak yüzde 38,1 oldu. Konut kredisi faiz oranlarında 2017 yılı ikinci çeyreğinden itibaren yükselme görüldü. 2017 Aralık ayı itibarıyla konut kredilerinde aylık faiz oranı yüzde 1,08, yıllık bileşik faiz ise yüzde 13,78 seviyesinde gerçekleşti.

331 bin metrekare yeni ofis alanı pazara dahil oldu

2017 dördüncü çeyreğinde toplam 331 bin 616 metrekare yeni ofis alanı tamamlanarak pazara girdi ve toplam arz, yıl sonu itibarıyla 5,79 miyon metrekareye yükseldi. Son çeyrekte gerçekleşen kiralama işlemi 74 bin 52 metrekare olup, 2017 yılının toplam kiralama işlemini 300 bin 651 metrekareye çıkardı. 2017 dördüncü çeyrekte ofis boşluk oranı yüzde 24,03 olarak gerçekleşti.

2016’da 390 olan AVM sayısı 429’a ulaştı

Türkiye genelinde 2016 yıl sonu itibarıyla 390 olan toplam AVM sayısı, 2017 yıl sonu itibarıyla 429’a ulaştı. En fazla AVM’ye sahip iller sırasıyla; 124 adet ile İstanbul, 36 adet ile Ankara, 26 adet ile İzmir oldu. 2017 yılında açılacağı deklare edilen 57 AVM’den, 39’unun açılışı gerçekleşebildi. Bu arada yıl sonu itibarıyla yaklaşık 12 milyon 611 binmetrekareyi bulan toplam kiralanabilir alan stokunun, 2018 yılında 15 milyon metrekareyi geçmesi bekleniyor.

Gelen turist sayısı yüzde 20 arttı, kişi başı harcama azaldı

2017’nin ilk 11 ayında Türkiye’ye gelen 30.70 milyon yabancı turistin yüzde 32’si İstanbul’a, yüzde 31’i Antalya’ya, yüzde 7’si Muğla’ya geldi. Gelen turist sayıları 2016 ile karşılaştırıldığında yüzde 20’nin üzerinde artış yaşandığı gözlendi. Türkiye’de otellerin doluluk oranları yüzde 60,3 iken, İstanbul’daki doluluk oranları yüzde 62,6 oldu. Türkiye genelinde ortalama oda fiyatı, 67,62 Euro, İstanbul’da ise 76,89 Euro seviyesinde gerçekleşti. Ayrıca yılın ilk 9 ayında yabancı turistin yaptığı harcamalar kişi başı 614 Dolar oldu. 2016 yılında bu rakamın 633 Dolar olduğu göz önünde bulundurulduğunda, kişi başı harcamalarda düşüşler yaşandığı görüldü.

Değişen talepler yeni gelişen pazarların cazibesini artırıyor

Türkiye’nin birincil lojistik pazarları İstanbul-Kocaeli bölgesinde, 2017 yıl sonu itibarıyla geçtiğimiz yıla kıyasla kiralama işlem hacmi yüzde 73 arttı. Anadolu Yakası’nda Tuzla-Gebze hattı, Avrupa Yakası’nda ise Esenyurt-Hadımköy-Kıraç üçgeni en yüksek talep gören ana pazarlar olmaya 2017 yılında da devam etti. Yeni depo yatırımlarındaki en önemli kriterlerin başında, depo büyüklüğü ve verimli kullanım alanlarının yanı sıra operasyonu kolylaştıracak lokasyon ve teknik özellikler geliyor. Uluslar arası standartlar paralelinde talep gören minimum 12-13 metre standart depolara ek olarak otomasyonlu depolarda 20-30 metre yüksekliklere çıkan talepleri beraberinde getiriyor. Bu kriterlere uygun yatırımlar için yeni gelişen alt pazarların cazibesi artıyor.

GYO’ların toplam değeri 25,8 milyar TL

Üçüncü çeyrek bazında açıklanan GYO piyasa değeri verilerine göre; toplam 31 GYO’nun, Türk Lirası bazlı değerinin 25,8 milyar TL, Dolar bazlı değerinin ise 7,2 milyar Dolar seviyesinde olduğu ve geçen senenin aynı çeyreğine göre düşüş gösterdiği ifade edildi.

Türkiye’nin en büyük ihtisas fuarı UNICERA İstanbul Seramik, Banyo, Mutfak Fuarı’nda düzenlenen ve yoğun ilgi gören seminerlerde ünlü tasarımcılar sektöre ışık tuttu.Ödüllü İtalyan tasarımcı Sandro Meneghello “Firmalar, ürünün annesi; tasarımcılar da babasıdır” sözüyle anne-baba kavramlarına vurgu yaparak ürünün her iki taraf için de önemli olduğunu ifade etti. Alman Tasarımcı Michael Schmidt ise Rusya, Çin, ABD ve Ortadoğu ülkelerinin gösterişli ve lüks ürünleri, Avrupalıların ise sade ürünleri tercih ettiklerini kaydetti

Türkiye’nin en büyük ihtisas fuarı UNICERA İstanbul Seramik, Banyo, Mutfak Fuarı, 3 Mart tarihine kadar CNR EXPO Yeşilköy’de tüm hızıyla devam ediyor. CNR Holding kuruluşlarından İstanbul Fuarcılık, Türkiye Seramik Federasyonu (TSF) ve Tesisat İnşaat Malzemecileri Derneği (TİMDER) işbirliğiyle gerçekleştirilen fuarda, dünyaca ünlü ödüllü tasarımcılar katıldıkları seminerlerde sektöre ışık tuttu. Fuar kapsamında düzenlenen seminerde; Milano’daki “Ev Seramik Nesneleri” yarışmasında birincilik kazanan İspanyol Perezfortea Studio’dan Sergio Perez Fortea; HAFELE, HETTICH ve BBQUBE gibi ünlü markalara tasarımlar gerçekleştiren Alman code2design’dan Michael Schmidt; ünlü İtalyan şirketleri için ödüllü ürün tasarlayan Studio Di Progettazione E Disegno Industriale’den Davide Vercelli; 10 kez Red Dot Tasarım Ödülü, 5 kez Design Plus, 2 kez GOOD Design Award, 4 kez ADI Design Index ödülü alan İtalyan Meneghello Paolelli Associati’den Marco Paloelli ile Sandro Meneghello ve İtalyan Nespoli e Novara’dan Alberto Novara ile Tiziana Bertoia yaptıkları sunumlarla tecrübelerini aktardı.

“Önemli olan modası geçmeyecek ürünler tasarlamak”
“Banyo Ortamında Yaratıcılık” konulu seminerde konuşan Sergio Perez Fortea, 17 yıldır farklı ülkelerle, farklı endüstrilerle çalışmaya ve deneyim biriktirmeye özen gösterdiğini kaydetti. Tasarımlarında estetiğe önem verdiklerini söyleyen Fortea, “Klasik, yenilikçi ve her dönemin yansımasını üzerinde taşıyan koleksiyonlar üretiyoruz. Farklı eğilim ve trendleri takip ediyoruz. Ancak modası hiç geçmeyecek ürünler tasarlamaya özen gösteriyoruz. Son zamanların trendi ise doğal materyallerin kullanılması. Bu tür tasarımlar, hem zarif hem minimalist hem de doğayla uyumlu” şeklinde konuştu.

“El yapımı gibi görünen tasarımlar popüler”
“Farklı kültürlerde lüksün tanımı – banyo ürünlerinin arkasındaki hikaye” konulu seminerde katılımcılarla bir araya gelen Michael Schmidt de ürün ya da koleksiyonun başarılı olmasının, tasarım sürecinin verimli geçmesine bağlı olduğunu söyledi. Zengin, gösterişli, geleneksek, muhafazakâr ve retro tarzda tasarımlar yaptıklarını belirten Schmidt, “El yapımı gibi görünen tasarımlar, son 6 yıldır oldukça popüler. Bu tasarımlar, fabrikasyon ürünleri gibi mükemmel durmuyor. İnsanlar tarafından tercih edilme sebebi ise diğer ürünlerden farklı ve tek ürün olduğunun düşünülmesi. Rusya, Çin, ABD ve Ortadoğu ülkelerinde gösterişli ve lüks ürünler tercih ediliyor. Avrupa ülkeleri ise daha sade ürünleri seçiyor” şeklinde konuştu.

“Tasarım bir illüzyondur”
“Banyo Ortamında Yaratıcılık” konulu seminerde deneyimlerini ziyaretçilerle paylaşan Davide Vercelli ise moda dünyasında ya da diğer estetik alanlarda ürünün çok fazla görünür olmasının insanları sıktığını iddia etti. Vercelli, “İnsanlar çeşitliliği daha çok tercih ediyor. Bu da çeşitli tasarımların ortaya çıkmasını sağlıyor. ‘Üçüncü boyut’ ismini verdiğim yeni bir trend var. Bu ismi vermemdeki sebep ise duvar yüzeylerindeki çıkıntı ve desenler. Ayrıca yer fayanslarında da farklı tasarımları görebilmek mümkün. Halı görünümlü fayansların çok zarif olduğunu söyleyebiliriz. Bizde kumaş ya da halı olduğu algısı yaratıyor. Oysa ki tamamen bir illüzyon” diye konuştu.

“Firmalar, ürünün annesi tasarımcılar da babasıdır”
“Banyo Tasarımındaki 6 Önemli Nokta” konulu seminerde konuşan Sandro Meneghello, objelere uzaktan bakıldığı zaman farklı şekillerde tasarlamayı başardıklarını dile getirdi. Doğru ortağı bulmanın ve doğru tasarımı yapmanın önemine vurgu yapan Meneghello, “Tasarladığımız ürünler ne bizim ne de firmanındır. Ürün, tasarımcı ve firma arasında kalan bir noktadır. Biz her zaman firmaların ürünün annesi, tasarımcıların da ürünün babası olduğunu söyleriz. Çünkü her iki taraf da ürüne ve ismine önem verir. Ürünün başarılı olmasına iki tarafta özen gösterir. Tıpkı anne ve baba gibi..” şeklinde konuştu.

“Geleneksel ürünleri teknoloji ile birleştiriyoruz”
“Başarının Sırrı” konulu seminerde İtalya’nın tasarım alanındaki başarısından bahseden Alberto Novara, İtalya’nın, proje kültürünü benimsemiş bir ülke olduğunu kaydetti. Novara, “İtalya’nın Lombardia, Emilia Romagna, Veneto ve Piemonte bölgelerinde konumlanan 29 bin tasarım firması bulunuyor. Tasarımlarda estetiğin yanı sıra ürünün kullanışlı olmasına özen gösteriyoruz. Geleneksel ürünleri yeni teknolojilerle birleştirerek tasarımlarımızı gerçekleştiriyoruz Ayrıca tasarım sektörü, İtalya ekonomisi için oldukça önemli. 4.4 milyar dolar ciroya sahip tasarım endüstrisi, İtalya ve Avrupa ekonomisine büyük katkı sağlıyor” dedi.