Sanayici İhracatçı

Hammadde üreten veya hammaddeyi alıp, işleyip, üzerine katma değer koyarak, mamul hale getiren kurumdur sanayici. Ayrıca kendi ürettiği sanayii üretimini yurt dışına satarak ülkemize döviz getiren kurumlar da ihracatçılardır.

Sanayici, imalatçı ve ihracatçı kesimin de kendi içinde çözemediği problemlerin başında kuşkusuz ki maliyet gelmektedir. Maliyetin ardından ihraç edilecek mallar için yurt dışından alıcı bulması gerekecek. Alıcı bulunur da, ya teklif edilen birim fiyattın alıcıya uygun olup olmaması da önemli. Kısaca ihracatçının ürettiği malların maliyetini kurtaracak ve kendisine biraz kazanç sağlayacak bir fiyatla ürününü satabilmesi önemli. İhracatçının vereceği fiyatın global pazarlarda rekabetçi olması şarttır.

Üretim Maliyetleri Artarsa Uluslararası Piyasalarda Rekabetçi Olamayız

Üretim maliyetlerinin sürekli artması dolayısıyla yurt dışına satılacak ihraç mallarının fiyatını da arttıracaktır.

Yüksek maliyetlerle üretilen ihraç mallarını yurt dışına satabilmek için;

• Üretimle ilgili telafi edici, maliyet düşürücü devlet teşviklerinin var olması veya yeterli değilse arttırılarak ihracatçının desteklenmesi

veya

• İhracatta kullanılan döviz kurlarının en az enflasyon artışı kadar serbestçe artmasına olanak verilmeli ki sanayici ihracatçı ürettiği malını başa baş maliyetle yurt dışına satsa da döviz kurlarının enflasyon kadar artmasından dolayı ihracatçımız olası kur farkıyla dahi kâr sağlayabilmelidir.

Üçüncü bir yolu var mıdır sanayici ihracatçıya destek sağlayan ?

• Döviz kurları enflasyon kadar artmıyorsa ve baskı altında ise, enflasyon rakamları doğru ölçülmüyorsa, soruna doğru yaklaşım gösterilemeyecek ve ihracatçı ise ihracat yapmaktan vazgeçerek mevcut kontratlarını da iptal etme yoluna gidecektir.

Yukarıda bahsettiğimiz üçüncü yol ülkemizde sanayicilerin yüz yüze kaldıkları bir gerçektir kabul etsek de, kabul etmesek de…

USD / TRL bir günlük / gün içi grafiği. Dövizin kat ettiği yol tıpkı Konya Ovası’nda otoyolu gibi dümdüz. Hiç sapma yok.

Dövizin belli bir aylık grafiği. Bırakın enflasyon kadar artış sağlanmasını 24 Ağustos 2023 tarihinde TCMB faiz kararını açıkladı ve kur kayda değmeyecek ölçüde aşağı yönlü hareketlenirken arka kapıdan döviz satışlarıyla dövize müdahale edildi ve kurlar ciddi anlamda geriledi. İhracatçı hangi döviz kurunu esas alarak malını yurt dışına satsın? Mevcut döviz kurunu esas aldığında, yukarıdaki grafikte olduğu gibi sert müdahalelerle dövizin hareketi engellenir, dövizin artış hızı enflasyonun altında kaldığında ihracatçının yurt dışına sattığı maldan muhtemelen zarar edeceği ortadadır.

Yukarıdaki grafiğe bakıldığında kurlara müdahale edilmediğini söyleyebilen bir kişi çıkar mı? Yukarıdaki grafik bırakın ihracat rakamlarının arttırılmasına destek vermeyi, olsa olsa ithalatçıyı destekleyen bir görünüm sergilemektedir.

İhracatçı Kendisine Sağlanan Devlet Desteklerinin Ne Kadar Farkındadır, İhracatçı Ne Kadar Bilinçlidir ?

İşte ben bu konuda tüm imalatçı ve ihracatçılarımızın devletimizin kendilerine sağlanan devlet olanaklarının tamamen farkında olmadığını düşünmekteyim.

İhracat Adına

İhracatçının bilgilendirilmesi, eğitilmesi ve desteklenmesi ülkemizin ihracat rakamlarının arttırılması açısından önemli rol oynasa da, para piyasalarındaki araçların kullanılmasında ihracatçının bileğini bükecek kararların alınmamasına özen gösterilmelidir. Ekonomi tarihinin sayfalarına bakıldığında kurları baskılamak ve durdurmak ihracatçıyı değil, ithalatçıyı destekler. Kurlar artmasın da varsın ihracatınız az olsun mantığı ne denli doğru sonuçlar verir ?

Reşat BAĞCIOĞLU

ICC Uluslararası Ticaret Odaları

Türkiye Milli Komitesi

Türkiye Bankacılık Komite Başkanlığı Üyesi