Prof. Dr. Murat Erdal ile sektör sohbetlerinde konuğumuz,

Sakarya Satınalma Yöneticileri ve Profesyonelleri Derneği Başkanı
Sn. Emre SALİHOĞLU

• Emre Bey, Merhaba, Röportajımıza geçmeden önce sizi tanıyabilir miyiz ?

Tabi ki. 1981 Yılında Sakarya’da doğdum. İlk ve Orta Öğretimimi Sakarya’da tamamladım. Çocukluk yıllarımda resim ve müziğe meraklıydım. Sakarya çapındaki ilköğretim resim yarışmalarında derecelerim oldu. Sakin bir çocukluk orta öğretim döneminin ardından eğitim hayatıma Abant İzzet Baysal Üniversitesi İşletme bölümü ile devam ettim ve 2004 yılında aile şirketimizde ilk iş hayatıma başladım. Ardından kapı ve pencere sektöründe faaliyet gösteren Belçika merkezli Deceuninck grubuna bağlı Winsa ve sonrasında da İsveç merkezli Wingroup şirketinin üretim tesisi olan Alimex Alüminyum San ve Tic A.Ş de kademeli olarak Satınalma pozisyonlarında görev aldım ve halen Alimex ’de iş hayatıma Satınalma Müdürü olarak devam ediyorum. Eğitim hayatım boyunca ailemin desteği bana çok şey kattı. Sosyal, meraklı, hayvan sever ve sakin ama yeri geldiğinde de bir o kadar heyecanlı bir karaktere sahibim. Tatlı ve tuzlu su balıkçılığı, doğa yürüyüşü, kitap okuma, teknoloji takibi, yelken sporu hobilerim arasında. Tüm enerjimi kendilerinden aldığım çok sevdiğim bir eş ve dünyalar tatlısı bir kız çocuğuna sahibim. Hayatımın iş ve SASAYDER faaliyetleri dışında kalan tüm vaktini ailem ile birlikte geçiriyorum.

• Önemli bir sektör tecrübesine sahipsiniz. Ülkemizde satınalma mesleğinin gelişimini nasıl değerlendirirsiniz ?
  

Ben mesleğimi çok severek icra ediyorum. Sevmediğiniz bir işi yapmak, bir kez geldiğimiz hayatta kendimize vereceğimiz en büyük ceza olur. Türkiye’de Satınalma profesyonelleri olarak mesleğe tercihen değil, tesadüflerin getirdiği sonuçlar ile atılmış birçok arkadaşımız var. Bu sebeple öncelikle mesleği seven profesyonellerin olması hem verimlilik hem de gelişim için hayati önem taşıyor. Türkiye’de Satınalma mesleği genel olarak şirketlerin vitrinlerinde itibarlı bir yere sahip fakat yine de olması gereken noktada değil. Bu durumun gelecek dönemlerde daha da iyileşmesini temenni ediyorum. Satınalma mesleğini idari işler ya da diğer farklı birim görevleri ile ortak yürüten şirketler de var. Birbirinden farklı fonksiyonlarda olan mesleklerin aynı görevde bulundurulmasını da kurumsallıktan uzak olmaya bağlıyorum. Satınalma kendi içinde apayrı bir fonksiyona sahip bir destek birimi olarak organizasyon şemasında olmalıdır. Bu noktada da çalışmalarımız ile fonksiyonel merkezileşmenin yayılması adına elimizden geleni yapmaya çalışacağız.

• Sakarya Satınalma Yöneticileri ve Profesyonelleri Derneği kuruldu. Öncelikle hayırlı olsun. Siz de dernek başkanlığını yürütüyorsunuz. Derneğin kuruluş amacı ve faaliyet alanı hakkında bilgi alabilir miyiz?

Çok teşekkürler. Aslında hikayemiz 2 yıl önce Türkiye çapında faaliyet gösteren bir Satınalma meslek organizasyonun Sakarya liderliğini üstlendikten sonra başladı. Her biri farklı sektörde yer alan alanında söz sahibi firmaların Satınalma Yöneticilerinin bulunduğu 8 kişilik yönetim ekibim ile yerel olarak daha aktif olmak, sinerji yakalamak ve daha hızlı lokal fayda sağlayabilmek adına Sakarya özelinde bir Satınalma meslek derneği kurma kararını aldık. Yaklaşık 11 ay süren altyapı çalışması ve dernek tüzüğümüzün hukuki değerlendirme sürecinin ardından 2018 yılı sonunda resmi olarak derneğimizi kurduk. Vizyonumuz mesleğimizin Sakarya vilayeti ile ulusal ve uluslararası iş birlikleri içinde gelişmesini sağlayarak, yüksek verimli, rekabetçi kurum ve kuruluşlar oluşturulmasına katkıda bulunmak.

Misyonumuz ise de sürdürülebilir, güncel ve etik Satınalma yaklaşımı çerçevesinde Satınalma mesleğinin Sakarya’da yükselmesine ve gelişmesine katkıda bulunmaktır. Buna yönelik amaç ve faaliyetlerimiz ise Milli Satınalma projeleri geliştirme, Eğitim, Seminer, Konferans ile mesleki farkındalık ve yetkinlikleri artırma, Tedarikçi geliştirme ve ayrıca portföy paylaşım sistemi ile hızlı referans alışverişi sağlama, STK iş birlikleri sayesinde proje geliştirme çalışmaları ile de farklı fonksiyonlardaki birçok kurum ile ortak amaca yönelik çalışmalarda aktif rol alma. Fakat öncelikli amacımız, dönemimizin de en büyük ihtiyacı olan Milli Satınalma projesi geliştirmek üzerinedir.

Her Satınalma profesyonelinin İthal ikamesi ürün tedariki konusunda sorumlu olduğunu düşünüyor ve bu bağlamda yapılacak tüm faaliyetlerin ticari olmasından çok sosyal sorumluluk bilincinde olması gerektiğini savunuyorum. SASAYDER’in kuruluşu ile daha da genişleyen bu sosyal sorumluluk projesi konusunda beni cesaretlendiren yöneticim Sn. Galip Arbak’a minnettarım.

• Sanayinin yoğun olduğu bölgelerde Derneklerin kurulması hayli sevindirici. Meslek derneği kurmayı planlayan arkadaşlara tavsiyeleriniz var mı? Nelere dikkat edilmeli?

Öncelikle mesleğinizin niteliği çerçevesinde hukuki altyapının çok sağlam olması gerekiyor. Takdir edersiniz ki direkt para ile ilişkili bir mesleğe sahibiz. Etik kuralları dahilinde mesleği icra ediyor olmak Satınalma profesyonellerinin en büyük sermayesidir. Aynı zamanda dernek faaliyetleri ve amaçlarının da bu etiğe uygun olması ve bu zeminde yönetilebilir olması için hukuk danışmanlarının altına imza atabildiği bir tüzüğe sahip olunmasını tavsiye ederim. Bunun yanında yanınızdaki ekibiniz gerçekten sadece ekip değil yol arkadaşları da olmalılar. Tüm fikirleri açıkça konuşabildiğiniz, tartışabildiğiniz ve nihayetinde aynı amaç için enerjinizi ortaya koyabildiğiniz bir yönetim ekibiniz olmalı. Zatı haliyle bu enerji, sizlere motivasyon olarak daha iyisi için geri dönüyor. Ben bu bağlamda SASAYDER yönetiminde çok sağlam bir ekip ile çalışıyorum. Dernek faaliyetleri sosyal zamanınızı da ciddi oranda alıyor, bu sebeple anlayışlı ve destek veren bir eşiniz olmalı. Ben bu konuda da şanslı olduğumu düşünüyorum.

• Dünyada ve Türkiye’de satınalma iş çevresinin gelişiminde temel trendler nelerdir ? Nasıl yorumlarsınız?

    Satınalmayı kendi içinde Kaynak yönetimi (Stratejik Satınalma) ve Operasyonel Yönetim olarak ayırırsak, özellikle son dönemde Operasyonel Satınalmanın teknolojiden ciddi şekilde pay almaya başladığını görüyoruz. Talep Yönetimi ve Planlama – Satınalma zincirinin teknoloji ile harmanlanması ve koordinasyonu ile birlikte proses akış hızlarının arttığı, insan müdahalesinin ise azaldığı dijitalleşmiş bir modelden bahsediyoruz.

Çalıştığım şirkette özellikle bu trendi yakından takip ederek örnek uygulamaları hayata geçirmeye gayret gösteriyorum. Maliyetlerin her zamandan daha fazla baskı altında kaldığı bir döneme girdik. Ticaret savaşları ve bunların küresel etkileri Çin’den Amerika’ya kadar olan coğrafyalarda göstergeleri ciddi etkiliyor. Satınalma profesyonelleri olarak bizlerin de bu rekabet ortamı içerisindeki yükü oldukça fazla. Doğru yöntem ve taktikler ile stratejik, teknolojik araçların azami kullanımı ile verimli, istihbari kaynakların kullanımı ile her zamandan daha fazla gözü açık olmamız gerekiyor.

• Bahsettiğiniz trendler işletme içi ve dışı (özellikle alıcı-tedarikçi ilişkilerine) yeni boyutlar getiriyor. Özelikle teknolojinin etkisi hayli belirgin. İşletmelerimiz bu yeni dalganın farkında mı ? Rekabette bu boyutu konuşabilir miyiz?

     Esnek ERP yapılarının çok yaygın olmadığı bir sistem yaygınlığı Türkiye’de göze çarpıyor. Bununla birlikte de sabit proses akışları yeni trendler ile yorumlanarak geliştirilemiyor ya da buna kaynak ayrılmıyor. “Proseste problem yok ise kaynak ayırmaya gerek yok”. Fakat gelecek kesinlikle dijital! Rekabeti sağlayacak en iyi enstrümanlar dijital olacak. Kullandığımız ERP’lerde yeni trendlere uyum sağlayacak geliştirmeleri kendi içlerinde ya da 3. parti yazılım destekleri ile yapamazsak şirketlerimiz maalesef treni kaçırmış olacaklar ya da geç adaptasyon ile geride kalarak yarışı devam ettirmeye çalışacaklar. Bunu öngörerek hazırlıklarımızı yapmamızda fayda olacaktır.

• İlerleyen dönemde satınalma mesleğinin geleceği noktayı nasıl görüyorsunuz? İhtiyaç ne şekilde değişim gösteriyor. Yetkinlik alanları değişiyor mu ?

Tam da yerinde bir soru oldu. Az önceki soruya cevaben belirttiğim gibi “Gelecek Dijital”. Özellikle Operasyonel Satınalma süreçlerinde insan kaynağından ziyade dijital kaynakların süreçleri yöneteceğini düşünüyorum. Ağırlıklı olarak Endirekt Satınalma gruplarında portföylere girmeye hak kazanmış tedarikçiler ile tüm talep-teklif-fiyat analizi- sipariş çevrim-sipariş iletme ve teyit kontrolü gibi iş döngülerinin algoritmalara devrolduğu süreçler ile insana ihtiyaç duymayan bir çok 3.parti yazılım desteklerini günümüzde bile görebiliyoruz. Peki bizler bu durumda Satınalma departmanları içinde hangi görevleri yürüteceğiz? Esas değişim bu noktada başlıyor. “Doğru İletişim ve doğru taktik”.

Algoritmaların sağlayamadığı strateji, ilişkisel yönetim, istihbarat, güç dengeleri dahilinde müzakere becerileri ve taktikleri, hukuk gibi konulardaki yetkinlikler günümüzde ve gelecekte de Satınalma Meslektaşlarının mutlaka ceplerinde olması gereken unsurlar olarak karşımıza çıkacaktır. Bu bağlamda SASAYDER olarak eğitim programlarımız ile Sakarya’daki meslektaşlarımızın yetkinliklerine katkıda bulunmak için faaliyetler düzenlemeyi planlıyoruz.

• Mesleği düşünen genç arkadaşlarımıza tavsiyeleriniz nedir ?

Öncelikle Satınalma biriminin şirket içindeki yeri ve öneminin iyi kavranması, anlaşılması ve bu konumun gerektirdiği karakteristik özelliklerin kendi karakterleri ile ne kadar uyum sağladığını analiz etmeleri ile başlayalım. Bu analiz ile gerçekten bu meslek profilinde başarılı olabilir miyim? Ve en önemlisi bu meslek beni mutlu eder mi? Sorularına pozitif cevap aramalarını öneririm.

Mesleğin neredeyse %80’i iletişim kalan %20 si ise teknik donanımdan oluşmakta. İletişimi her koşulda her pozisyondaki herkes ile hızlı, verimli, adil, yapıcı ve sonuç odaklı olarak yürütmek kolay değil ama becerebildiğimizde ise çok keyif verici. İçsel motivasyonun tam kaynağı. İletişim becerisi çok iyi olan genç arkadaşlarımızın teknik becerilerini de tecrübe ve eğitim ile arttırarak mesleğe rahatlıkla adapte olabileceğini düşünüyorum.