Tedarik Zinciri Konseyi (SCC) tarafından 1996 yılında yayımlanan SCOR modeli tedarik zinciri süreçlerinin performansını ölçmekte kullanılan yöntemleri ve metotları tanımlamaktadır. Supply Chain Operation Reference olarak adlandırılan bu model iş uygulamalarındaki değişikliklere uyum sağlamak için düzenli olarak güncellenmektedir.

2014 yılında Tedarik Zinciri Konseyi (SCC) ve 2015 yılında Amerikan Taşımacılık ve Lojistik Derneği ile birleşen Amerikan Üretim ve Stok Kontrol Derneği (APICS) geniş bir üye tabanı, üreticiler, distribütörler ve perakendeciler de dahil olmak üzere sektörlerin geniş bir kesitini temsil etmektedir. APICS uzmanlık alanındaki eğitimlerinin ve sertifikasyon faaliyetlerinin yanı sıra SCOR modelinin geliştirilmesine ve sürdürülmesine katılan teknoloji tedarikçileri ve uygulayıcıları, akademisyenler ve resmi kurumlardan oluşmaktadır.

Modelin 12. Versiyonundaki altı ana süreç yapısı; Şekil-1 ‘de gösterildiği gibi Planlama-Tedarik-Üretim-Sevk-İade-Gerçekleştirme olarak tanımlanmıştır.

2022 yılında son güncelleme (Ver.14) sonrasında dijital standart olarak “SCOR DS” formatında yeni süreçler ile zenginleştirilen SCOR modeli yedi ana başlık altında tanımlanmıştır. Bunlar; Orkestrasyon (Düzenleme), Planlama (Plan), Sipariş (Order), Kaynak (Source), Dönüştürme (Transform), Gerçekleştirme (Fullfill) ve İade (Return) süreçleridir. (Şekil-2)

SCOR, bir kuruluşun işini nasıl yürütmesi gerektiğini veya sistemlerini/bilgi akışını nasıl uyarlaması gerektiğini belirlemeye çalışmaz. Şekild-3’de gösterildiği gibi model, tedarik zinciri analizini birden fazla düzeyde destekleyecek şekilde tasarlanmış olup ilk üç süreç düzeyine odaklanmıştır. SCOR’u kullanarak tedarik zinciri iyileştirmeleri uygulayan her kuruluşun, endüstriye, kuruluşa ve/veya lokasyona özgü süreçleri, sistemleri ve uygulamaları kullanarak modeli en azından Seviye-4’e kadar uygulaması beklenmektedir.

SCOR metrikleri hiyerarşik bir yapıda düzenlenmiştir. SCOR; seviye-1, seviye-2 ve seviye-3 metriklerini açıklar. Şirketler, seviye 4 süreçleri olarak adlandırılan seviye 3 süreçleri içindeki faaliyetlere ilişkin standart süreç tanımları geliştirebilirler. Seviye-4 süreçleri genellikle sektöre, ürüne, konuma ve/veya teknolojiye özgüdür.

SCOR Referans Modeli 4 Ana Bölümden Oluşmaktadır:

• Performans: Süreç performansını tanımlamak ve stratejik hedefleri tanımlamak için standart ölçümler
• Süreçler: Yönetim süreçlerinin ve süreç ilişkilerinin standart tanımları
• Uygulamalar: Önemli ölçüde daha iyi süreç performansı sağlayan yönetim uygulamaları
• İnsanlar: Tedarik zinciri süreçlerini gerçekleştirmek için gereken bilgi ve becerilere ilişkin standart tanımlar.

Performans, tedarik zinciri sürecinin yürütülmesinin sonuçlarının ölçülmesi ve değerlendirilmesine odaklanır. Tedarik zinciri performansını anlamaya, değerlendirmeye ve teşhis etmeye yönelik kapsamlı bir yaklaşım üç unsurdan oluşur: Performans Nitelikleri, Metrikler ve Süreç / Uygulama Olgunluğu.

• Performans Nitelikleri (Performance Attributes): Tedarik zinciri performansının önceliklendirilmesi ve iş stratejisiyle uyumlu hale getirilmesi için kullanılan tedarik zinciri performansının stratejik özelliklerini içeren göstergeler (Bkz. Tablo)
• Metrikler: Süreç hiyerarşi düzeylerinden oluşan performans ölçümleri

Metrik, Süreçlerin performansını ölçmek için kullanılan bir standarttır. Metrikler, kullanıldıkları performans değerlendirmesinin stratejik yönüne, kapsamlarına ve amaçlarına göre kategorize edilir.

• Süreç/Uygulama Olgunluğu: Tedarik zinciri süreçlerinin ve uygulamalarının, kabul edilen en iyi uygulama süreç modellerini ve önde gelen uygulamaları ne kadar iyi bir şekilde birleştirip yürüttüğünü değerlendirmek için bir referans aracı kullanılan objektif, spesifik açıklamalar.

SCOR İyileştirme Programı ve SCOR Yarış Pisti

SCOR Yarış Pisti Modeli, SCOR sürecini ve destekleyici metodolojileri kullanarak bir SCOR iyileştirme programının nasıl organize edileceğini açıklar. Bkz. Şekil-4

Metodoloji 5 farklı adımda açıklanmıştır:

• SCOR Öncesi Program Adımları: Kuruluşu görev açısından kritik SCOR iyileştirme programına hazırlayın
• Kapsamı Belirleyin: Bir SCOR iyileştirme programı için iş ortamını anlayın ve tedarik zincirinin kapsamını tanımlayın
• Tedarik Zincirini Yapılandırma: SCOR iyileştirme programının performans ölçümlerini ve süreçlerini belirleyin
• Projeleri Optimize Edin: Süreç kapsamını, önceliğini ve beklenen faydaları içeren proje portföyünü oluşturun.
• Uygulama: Portföydeki projeleri uygulayın ve faydaların gerçekleştirilmesine başlayın.

SCOR Yarış Pisti modelini detaylı olarak görmek için lütfen bir sonraki sayfadaki Grafik 5’e bakınız.

SCOR modeli, APICS üyelerinin ve tedarik zinciri endüstrisi konu uzmanlarının gönüllü çabalarıyla geliştirilmekte ve sürdürülmektedir. APICS, gerekli model değişikliklerini belirleyerek, bu değişiklikleri araştırıp doğrulayarak ve önerilen değişikliklere ilişkin fikir birliğini geliştirerek tedarik zinciri yönetimini aktif olarak geliştirmektedir. Günümüzde, ASCM, şirketlerin tedarik zincirlerini optimize etmelerini, rekabet avantajlarını korumalarını ve finansal sonuçlarını olumlu yönde etkilemelerini sağlayan yeni ürünler, hizmetler ve ortaklıklar ile sektördeki yenilikçiliğe liderlik etmektedir.

SCOR Modeli’nin başarısı paralelinde 2006 yılı itibariyle tedarik zinciri yönetimiyle ilişkili ve tedarik zincirine entegre olan diğer referans modeller de yayımlanmaya başlanmıştır.

• Tasarım Zinciri Referans modeli (DCOR: Design Chain Operations Reference Model, 2002)
• Müşteri Zinciri Referans Modeli (CCOR: Customer Chain Operations Reference Model, 2006)
• Ürün Hayat Döngüsü Referans Modeli (PLCOR: Product Life Cycle Operations Reference Model, 2006)

Ayrıca öneri aşamasında, taşımacılık ve depo yönetimi hizmetleri referans modelleri üzerinde çalışmalar sürmektedir.

Bilgi için: https://scor.ascm.org/

Altay ONUR