Akreditifteki Riskler

Akreditifteki risklerden söz ettiğimizde kısaca;

• Bilgi noksanlığı
• Ülke Riski : (Politik ve ticari riskler)
• Sahtekarlık Riski
• Yaptırım riskleri
• Mücbir Sebep Riskler
• Mala ilişkin Riskler
• Döviz Kurlarına ait Riskler
• Bankalara ait Riskler.
• Lojistik riskleri
• Sigorta riskleri

Bu riskleri detaylandırmak mümkündür elbet.

Bu risklerden sadece bir tanesini cımbızlayıp bu makalemde ele almak istiyorum;

                                           “Bankalara ait riskler”

Akreditiflerde risklerin ne olduğu sayarken elbette ki bankaların risklerini de sayıyoruz. Bankaların yanlış yönlendirmelerinden, evrak incelemelerinin getirdiği risklere ve akreditif lehtarı tarafından bankalara sorulan sorulara, bankalarca verilen yanıtların eksik bilgi içermeleri gibi.

Bankalar Ve Akreditif

Bankalar bir akreditifin ayrılmaz asli bir tarafıdır. Alıcı ve satıcının güven erezyonuna uğradığı zamanlarda akreditifli ödeme ön plana çıkmış ve adeta bankalar taraflara güven unsuru olarak akreditifin bir tarafı olmuşlardır.

Alıcı ve satıcının bankalara büyük ölçüde güven duyduğu bir akreditif işleminde, bankaların hata yapması, yanlış yorum yapması veya akreditifin tarafı olan ithalatçı veya ihracatçının para kaybetmesine neden olacak hatalar yapması hiçbir zaman için kabul edilemezdir.

Bankaların akreditifte yaptıkları hatalara baktığımızda;

• Bilgi noksanlığı dolayısıyla yaptıkları hatalar
• Kasten yapılan hatalar

Şeklinde ifademe şaşıracak olan bankacı meslektaşlarım olabileceği gibi akreditifin tarafı olan ihracatçılar / akreditifin lehtarının düşüncelerini aldığımızda her iki hatanın da bankalar tarafından yapıldığını ifade eden ihracatçıların sayısı azımsanamaz.

Akreditifte Bankalar Hata Yapar mı ya ?

Evet yaparlar…

Bir akreditif evrakının incelenmesinde ICC Uniform Customs and Practice for Documentary Credit Brochure no: 600 esasına göre yapılması gerekirken;

• Bankaların evrak incelemesinde farklı yorumlar yaparak aslında olmaması gereken rezervlere muhatap etmektedirler ihracatçıyı. Demem odur ki UCP 600 kuralları gereği incelenen bir akreditif evrakında negoşe bankası / ihracatçının bankası hatalı karar verip “bu bir rezervdir” dediği varsayılan bir hataya, amir bankanın aynı görüşte olmayıp, ihracatçının bankasının rezerv diye iddia ettiği olmayan bir rezervi amir banka rezerv olarak görmeyebilir. Amir banka ile ihracatçının bankası arasında rezerv konusunda görüş ayrılığı oldu mu? Elbette.
• Bence ihracatçının bankası akreditife teyidini eklemiş olduğundan biraz da korku belası, aman ne olur, ne olmaz düşüncesi ile çok küçük, rezerv olmayacak derecedeki farklılıklara rezerv koyarak adeta teyid korkusuyla topu oyun alanında tutmayıp, topu taca göndermeyi tercih etmektedirler.
• Öyle bankalar vardır ki genelde ithalatçının bankası bunu yapıyor; ihracatçının bankasının hiç rezerv bulmadığı akreditif evrakını inceleyen ithalatçının bankası / amir banka, sürpriz bir rezerv maddesi ile akreditif evrakına rezerv koyduğunu ihracatçının bankasına bildiriyor. Bu yetmezmiş gibi rezervli olduğunu iddia ettiği akreditif evrakını UCP 600 article 16 maddesi gerekirken, ihracatçının bankasının risk ve sorumluluğunda elinde tutması gerekirken, bu akreditif evrakını ithalatçıya teslim ederek, aynı zamanda rezerv bildiriminde ısrar etmektedir ihracatçının bankasına karşı.

Bu işlemi yapan bankalar adeta tilkilik veya çakallık yapmaktadır.

Bankaların bilerek, kasten yaptıkları bu hatalar, bankacılık kurallarına aykırı olduğu gibi etik değildir. Ülke riskinin yüksek olduğu ülkelerde bu şekilde aksiyon alan bankalar için iş büyük ölçüde ihracatçının üzerine kalacaktır.

Nasıl mı? Satınalma Dergimizin Mart 2021 Tarihli 99. Sayısındaki makalelerimde “Akreditif ve 3 Çakal” isimli makalemdeki kahramanın bir tanesi size sözünü ettiğim art niyetle davranan, kasten hata yapan bankalardı.  Konu akreditif olunca inanın söyleyecek çok sözüm var. İftira falan da değil.

Ben bu dürüstlük rayından çıkan bankalara “Çakal” demesem de, çakal yakıştırmasını yapacak illa ki sizlerden biri çıkacaktır.

Reşat BAĞCIOĞLU

Ticaretle ilgili alım-satım ve danışmanlık taleplerinizi, https://satinalmadergisi.com/ticaritalep/ sayfasından iletebilirsiniz.