Tıbbi Sarf Malzemesi Alım İhalesi Teknik Şartnamesinde Zeyilname İle Değişiklik Yapılması?
Mehmet ATASEVER
Simdata Danışmanlık Y.K. Başkanı
İtirazen Şikayet Konusu; Başvuru sahibinin dilekçesinde özetle; ……. Tıbbi Cihaz Danışmanlık İnş. Turz. İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından yapılan şikayet başvurusu üzerine idarece ihalenin 19’uncu kısmı olan “Manuel Doğum Vakum Çan Seti (KİWİ) Teknik Şartnamesi”nde zeyilname ile gerekli düzeltmelerin yapılması yönünde düzeltici işlem kararının alındığı ve alınan kararın EKAP üzerinden 03.07.2025 tarihinde bildirildiği, şikayet başvurusu üzerine yapılan değişiklikleri içeren zeyilname bildiriminin ise 07.07.2025 tarihinde EKAP üzerinden yapıldığı, anılan Teknik Şartname’de yapılan değişiklikte maddi hata olduğu, değişikliğin anne ve bebeğin sağlığını riske edecek nitelikte olduğu, şöyle ki; ihalenin 19’uncu kısmı olan “Manuel Doğum Vakum Çan Seti (KİWİ) Teknik Şartnamesi”nin 4’üncü maddesinin yayımlanan ilk halinin “Ürünün pompa kısmında sadece başı çekmenin kuvvetini gösteren ayrı bir çekme kuvvet indikatör mekanizması olmalıdır.” şeklinde olduğu, ancak ihaleyi gerçekleştiren idare tarafından zeyilname yapılarak 4’üncü maddenin “Ürünün pompa kısmında sadece başa uygulanacak vakum basıncını gösteren ayrı bir mekanizma veya başa uygulanan basınç göstergesi olmalıdır.” şeklinde değiştirildiği, ancak yapılan zeyilnamede 4’üncü maddenin eski halinin “Ürün pompa kısmında sadece başa uygulanacak vakum basıncını gösteren ayrı bir mekanizma olmalıdır.” şeklinde olduğunun ifade edildiği, 4’üncü maddenin ilk halinde böyle bir düzenlemenin bulunmadığı, değişiklik yapıldığı söylenen düzenleme içeriğinin Teknik Şartname’nin 4’üncü maddesinde değil 3’üncü maddesinde yer aldığı, Teknik Şartname’nin 3’üncü maddesinde “Ürün pompa kısmında sadece başa uygulanacak vakum basıncını gösteren ayrı bir mekanizma olmalıdır.” şeklinde düzenleme yer aldığı, idarece 3’üncü madde 4’üncü maddeymiş gibi esas alınarak mevcut 4’üncü maddenin değiştirildiği, başka bir ifadeyle mevcut olmayan bir 4’üncü madde metni üzerinden değişlik yapılarak mevcut 4’üncü maddede yer alan teknik özellik (kontrollü başı çekme kuvvet özelliği) yok edilerek anne ve bebek sağlığının riske atıldığı iddia edilerek, Teknik Şartname’nin anılan maddesinde yapılan değişikliğin iptal edilerek, doğru olan eski haline getirilmesi gerektiği, ayrıca zeyilname ile yapılan değişiklikte yer verilen “sadece başa uygulanacak vakum basıncını gösteren ayrı bir mekanizma veya başa uygulanan basınç göstergesi olmalıdır” ifadesi ile aynı şeyin kastedilmekte olduğu, yapılan düzeltme ile başa uygulanan basıncın iki kez tekrar edilmesinin ötesinde bu özelliğin bu maddenin konusu olmadığı, başa uygulanacak basınç için teknik özelliklerin Teknik Şartname’nin 3’üncü ve 6’ncı maddelerinde belirtildiği iddialarına yer verilmiştir.
Güncel Kamu İhale Kurulu Kararına Göre;
Yapılan inceleme ve tespitler neticesinde; 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhale dokümanında değişiklik veya açıklama yapılması” başlıklı 29’uncu maddesinde “İlân yapıldıktan sonra ihale dokümanında değişiklik yapılmaması esastır. Değişiklik yapılması zorunlu olursa, bunu gerektiren sebep ve zorunluluklar bir tutanakla tespit edilerek önceki ilânlar geçersiz sayılır ve iş yeniden aynı şekilde ilân olunur.
Ancak, ilân yapıldıktan sonra, tekliflerin hazırlanmasını veya işin gerçekleştirilmesini etkileyebilecek maddi veya teknik hatalar veya eksikliklerin idarece tespit edilmesi veya isteklilerce yazılı olarak bildirilmesi halinde, ihale dokümanında değişiklikler yapılabilir. Yapılan bu değişikliklere ilişkin ihale dokümanının bağlayıcı bir parçası olan zeyilname, son teklif verme gününden en az on gün öncesinde bilgi sahibi olmalarını temin edecek şekilde ihale dokümanı alanların tamamına gönderilir. Zeyilname ile yapılan değişiklikler nedeniyle tekliflerin hazırlanabilmesi için ek süreye ihtiyaç duyulması halinde, ihale tarihi bir defaya mahsus olmak üzere en fazla yirmi gün zeyilname ile ertelenebilir. Zeyilname düzenlenmesi halinde, teklifini bu düzenlemeden önce vermiş olan isteklilere tekliflerini geri çekerek, yeniden teklif verme imkanı sağlanır. …” hükmü,
Anılan Kanun’un “İdareye şikâyet başvurusu” başlıklı 55’inci maddesinde “Şikayet başvurusu, ihale sürecindeki işlem veya eylemlerin hukuka aykırılığı iddiasıyla bu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gereken tarihi izleyen günden itibaren 21 inci maddenin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde beş gün, diğer hallerde ise on gün içinde ve sözleşmenin imzalanmasından önce, ihaleyi yapan idareye yapılır. İlanda yer alan hususlara yönelik başvuruların süresi ilk ilan tarihinden, ön yeterlik veya ihale dokümanının ilana yansımayan diğer hükümlerine yönelik başvuruların süresi ise dokümanın satın alındığı tarihte başlar.
İlan, ön yeterlik veya ihale dokümanına ilişkin şikâyetler birinci fıkradaki süreleri aşmamak üzere en geç ihale veya son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılabilir. Bu yöndeki başvuruların idarelerce ihale veya son başvuru tarihinden önce sonuçlandırılması esastır. Şikâyet üzerine yapılan incelemede tekliflerin hazırlanmasını veya işin gerçekleştirilmesini etkileyebilecek maddi veya teknik hataların veya eksikliklerin bulunması ve idarece ihale dokümanında düzeltme yapılmasına karar verilmesi halinde, gerekli düzeltme yapılarak 29 uncu maddede belirtilen usule göre son başvuru veya ihale tarihi bir defaya mahsus olmak üzere ertelenir. Ancak belirlenen maddi veya teknik hataların veya eksikliklerin ilanda da bulunması halinde 26 ncı maddeye göre işlem tesis edilir. …” hükmü yer almaktadır. İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 14’üncü maddesinin üçüncü fıkrasında “Şikayet başvurusu üzerine idarece alınan kararla bir hak kaybına veya zarara uğradığını ya da zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia edenler bu hususa ilişkin başvuruyu itirazen şikayet başvurusu olarak doğrudan Kuruma yaparlar.” hükmü yer almaktadır.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Şikâyet üzerine dokümanda değişiklik yapılması” başlıklı 15.1’inci maddesinde “İhale Uygulama Yönetmeliklerinin “İhale ve ön yeterlik dokümanında değişiklik veya açıklama yapılması” başlıklı maddesinde “Kanunun 55 inci maddesi uyarınca şikayet üzerine yapılan incelemede; başvuruların ya da tekliflerin hazırlanmasını veya işin gerçekleştirilmesini etkileyebilecek maddi veya teknik hataların veya eksikliklerin bulunması ve idarece ihale veya ön yeterlik dokümanında düzeltme yapılmasına karar verilmesi halinde, ihale veya son başvuru tarihine on günden az süre kalmış olsa dahi gerekli düzeltme yapılarak yukarıda belirtilen usule göre son başvuru veya ihale tarihi bir defa daha ertelenebilir. Belirlenen maddi veya teknik hataların veya eksikliklerin ilanda da bulunması halinde ise ihale sürecine devam edilebilmesi, ancak Kanunun 26 ncı maddesine göre düzeltme ilanı yapılması ile mümkündür.” hükmü yer almaktadır. Buna göre, şikayet başvurusu üzerine, idarenin dokümanda düzeltme yapılmasına karar vermesi halinde, Kanunun 29 uncu maddesinin ikinci fıkrasında yer alan ve zeyilnamenin doküman indirenlerin tamamına ihale veya son başvuru tarihinden en az on gün önce bildirilmesini öngören düzenlemedeki on günlük süre ile bağlı olmaksızın ihale veya son başvuru tarihine kadar (ihale veya son başvuru günü hariç) zeyilname ile dokümanda düzeltme yapılabilecektir. Ancak zeyilnamenin son bildirim tarihi ile ihale veya son başvuru tarihi arasında on günden az süre kalması halinde, ihale tarihinin ertelenmesi zorunlu olup, bu erteleme sadece bir defa yapılabilecektir. İhale veya son başvuru tarihinin ertelenmesi halinde, yeni ihale veya son başvuru tarihinin, zeyilnamenin son bildirim tarihinden itibaren on günden az olmayacak şekilde belirlenmesi gerektiği hususuna dikkat edilmelidir. Zeyilname ile ihale veya son başvuru tarihinin ertelenmesi halinde, erteleme süresi ihale veya son başvuru tarihinden itibaren hiçbir durumda yirmi günü geçemeyecektir.” açıklaması yer almaktadır.
İhalenin 19’uncu kısmı olan “Manuel Doğum Vakum Çan Seti (KİWİ) Teknik Şartnamesi”nin 3’üncü maddesinde “Ürünün pompa kısmında sadece başa uygulanacak vakum basıncını gösteren ayri bir çekme kuvvet mekanizmasi olmalıdır.” düzenlemesi,
4’üncü maddesinde “Ürün pompa kısmında sadece başı çekmenin kuvvetini gösteren ayrı bir çekme kuvvet indikatör mekanizmasi olmalıdır.” düzenlemesi (zeyilname ile değiştirilmeden önceki hali),
6’ncı maddesinde “Vakum cihazı kullanıldığında başa uygulanacak basınç göstergesi basıncı doğumu yaptıran uzman hekime bilgi verecek şekilde yeşil (uygun basınç miktarı) kırmızı (tehlikeli) renklerle gösterir olmalıdır.” düzenlemesi yer almaktadır.
Yukarıya aktarılan mevzuat hükümlerinden ilan yapıldıktan sonra ihale dokümanında değişiklik yapılmamasının esas olduğu, değişiklik yapılması zorunlu olursa, bunu gerektiren sebep ve zorunlulukların bir tutanakla tespit edilerek önceki ilanların geçersiz sayılacağı ve ihalenin yeniden aynı şekilde ilan olunması gerektiği, ancak, tekliflerin hazırlanmasını veya işin gerçekleştirilmesini etkileyebilecek maddi veya teknik hatalar veya eksikliklerin idarece tespit edilmesi veya isteklilerce yazılı olarak bildirilmesi halinde, zeyilname düzenlenmek suretiyle ihale dokümanında değişiklik yapılabileceği, yapılan bu değişikliklere ilişkin zeyilnamenin, ihale dokümanının bir parçası olarak EKAP’a yükleneceği ve ihale tarihinden en az on gün öncesinde bilgi sahibi olmalarını temin edecek şekilde, EKAP üzerinden e-imza kullanarak doküman indirenlerin tamamına bildirim ve tebligat esasları çerçevesinde gönderileceği, belirlenen maddi veya teknik hataların veya eksikliklerin ilanda da bulunması halinde ise ihale sürecine devam edilebilmesinin Kanun’un 26’ncı maddesine göre düzeltme ilanı yapılması ile mümkün olduğu, yapılan değişiklik nedeniyle tekliflerin hazırlanabilmesi için ek süreye ihtiyaç duyulması halinde, zeyilname ile ihale tarihinin bir defaya mahsus olmak üzere en fazla yirmi gün ertelenebileceği,
Diğer taraftan, idareye şikâyet başvurusu üzerine ihale dokümanında düzeltme yapılmasına karar verilmesi halinde, ihale tarihine on günden az süre kalmış olsa dahi zeyilname ile gerekli düzeltme yapılarak yukarıda belirtilen usule göre ihale tarihinin bir defa daha ertelenebileceği, zeyilnamenin son bildirim tarihi ile ihale tarihi arasında on günden az süre kalması halinde, ihale tarihinin ertelenmesinin zorunlu olduğu, bu ertelemenin sadece bir defa yapılabileceği, ihale tarihinin ertelenmesi halinde, yeni ihale tarihinin, zeyilnamenin son bildirim tarihinden itibaren on günden az olmayacak şekilde belirlenmesi gerektiği anlaşılmaktadır.
İdarece gönderilen ihale işlem dosyasının incelenmesi neticesinde, istekli olabilecek …………… Tıbbi Cihaz Danışmanlık İnş. Turz. İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti tarafından 02.07.2025 tarihinde ihalenin 19’uncu kısmı olan “Manuel Doğum Vakum Çan Seti (KİWİ) Teknik Şartnamesi”nin 2’nci ve 4’üncü maddelerine yönelik şikâyet başvurusunda bulunulduğu, idare tarafından 03.07.2025 tarihinde anılan istekliye ve doküman edinen diğer isteklilere idarece alınan kararın bildirildiği, şikâyete cevap içeriğinde itirazın haklı bulunarak gerekli düzeltmelerin zeyilname ile yapılacağının bildirildiği, şikâyet başvurusu üzerine yapılan değişiklikleri içeren zeyilname bildiriminin ise 07.07.2025 tarihinde EKAP üzerinden ihale dokümanı edinenlere yapıldığı,
Anılan zeyilname ile yapılan değişiklikte ihalenin 19’uncu kısmı olan “Manuel Doğum Vakum Çan Seti (KİWİ) Teknik Şartnamesi”nin 4’üncü maddesinin eski hali “Ürün pompa kısmında sadece başa uygulanacak vakum basıncını gösteren ayrı bir mekanizma olmalıdır.” şeklinde iken yeni halinin “Ürünün pompa kısmında sadece başa uygulanacak vakum basıncını gösteren ayrı bir mekanizma veya başa uygulanan basınç göstergesi olmalıdır.” şeklinde değiştirildiği anlaşılmıştır.
Yapılan incelemede, itirazen şikayete konu olan hususun ………. Tıbbi Cihaz Danışmanlık İnş. Turz. İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından idareye yapılan şikayet başvurusu üzerine idarece düzenlenen zeyilnameyle ihalenin 19’uncu kısmı olan “Manuel Doğum Vakum Çan Seti (KİWİ) Teknik Şartnamesi”nin 4’üncü maddesinde yapılan değişiklikte maddi hata olduğu, değişikliğin anne ve bebeğin sağlığını riske edecek nitelikte olduğuna yönelik doğrudan Kuruma yapılan itirazen şikayet başvurusu olduğu anlaşılmıştır.
Anılan Teknik Şartname’nin 4’üncü maddesinde yapılan değişiklik incelendiğinde, maddenin değişiklikten önceki halinin idarenin yapmış olduğu zeyilnamede ifade edildiği şekilde olmadığı, zeyilnamede 4’üncü maddenin eski hali olarak ifade edilen düzenlemenin Teknik Şartname’nin 3’üncü maddesine benzerlik arz ettiği, dolayısıyla zeyilname ile 4’üncü maddede yapıldığı söylenen değişikliğin maddi bir hata içerdiği, yapılan değişikliğin içeriği dikkate alındığında, hangi maddenin değiştirilmiş olduğu konusunda isteklilerin tereddüt yaşayacakları ve söz konusu belirsizlik nedeniyle de sağlıklı bir teklif hazırlanmasının mümkün olmadığı anlaşıldığından, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Mehmet ATASEVER
Simdata Danışmanlık Y.K. Başkanı
Sağlık Bak. SGB E. Bşk./KİK E. Üyesi
Mhatasever@gmail.com
Mehmetatasever.org