Talaşlı İmalatçılar Ve Fiyatlandırma Sorunu
Özel sektörde ayakta kalmak zordur. Hiçbir şey yerinde durmaz, dinamiktir her şey. İşler açılır, daralır, fiyatlar yükselir düşer, nakit akışı bollaşır, daralır. Sürekli bir koşuşturmaca, personel sirkülasyonu da değişkendir. Amaç az kişiyle çok iş yapmaktır. Acaba gelen her işi alsam yetiştirebilir miyim, taşere mi etsem, başkasına mı paslasam diye düşünüp dururuz. İşler çoğaldıkça personel sayısını mı artırsam yoksa mevcut personelin mesaisini mi artırsam ikileminde çok kalırız. Ya işler umulduğu gibi gitmez daralırsa işçi çıkarmak zorunda kalırsam. Çünkü kolay kolay eleman çıkarmak istemez işverenler öyle herkesin zannettiği gibi. Ama en nihayetinde bavulunu alıp gidemez ki çalışan gibi. Gemiyi en son o terk edecektir. Vergi, SGK borçları onun sırtındadır. Çıkan işçilerin ikramiye alacakları vardır. Bunları düşünerek 3 kuruş kazandığında 2 kuruşunu kenara koymak zorundadır.
İşe teklif verilir, ihaleye girilir, iş alınır, avans istenir, işe başlanır, malzeme alınıp montaja başlanır. Malzeme terminlerinde gecikmeler yaşanır, imalatta aksilikler baş gösterir. En tecrübeli personeli ayrılır, hep dik durmak zorundadır işveren. (Siyasetle kolkola adrese teslim ihale kazanan ve işi yarım bıraktığı halde devamını da daha yüksek miktarlara alarak parasına para katan işverenlerden bahsedilmemektedir. Bu ülkenin emekçi işverenleri yazımızın konusudur.)
Gelelim hizmet sektöründe özellikle de talaşlı imalat sektöründe fiyatlandırma sorununa… Malzeme fiyatlarında yaklaşık fiyatlar teklif veriliyor. Sadece stok malzeme olup olmamasına ve vadeye göre, markaya göre değişiyor teklifler. Ancak talaşlı imalat sektöründe fiyatlar çok değişkenlik gösteriyor. Aynı işlemeye 100 TL/adet veren de oluyor 1000 TL/adet veren de. Abartmıyorum maalesef durum bu şekilde.
Talaşlı imalat işini dışarıya veren firma olarak amacımız karşımızdaki firmayı zor durumda bırakmak veya iflas ettirmek değil.. Onun da yaşaması ve işini devam ettirmesi, kar etmesi ve ayakta asıl amacımız. Çünkü uzun yıllar aynı firmayla çalışmayı arzuluyoruz. Ancak bu zamana kadar sürekli çalıştığım firma bulamadım. Ya çok ucuza teklif veriyorlar ama çok geç teslim ediyorlar. Amaçları işi kaçırmamak ama aslında çok yoğun olduklarını söylemiyorlar. Ya da tam tersi işlerinin yoğunluklarından dolayı bizim işimizi yapamayız teşekkür ederiz demek yerine çok aşırı yüksek fiyat vererek işi almak istemediklerini hissettiriyorlar.
Tabii olarak fiyatlandırmada değişik etkenler olabilir. Firmanın büyüklüğü, kirası, giderleri, çalışan kişi sayısı, kurumsal veya küçük atölye olması, aldığı işin sürekliliği ve parça sayısı gibi. Bu arada yabancı göçmen işçi çalıştıran firmalar da var sektörde. Bu fiyatlandırmada önemli etken. Açıkçası diğerleri için haksız rekabet oluşturan bir durum bu. Genellikle talaşlı imalatçılar küçük ve orta ölçekli firmalar.
Halbuki fiyat vermek için maliyetlerin artmasına bağlı olarak değişen esnek bir formülleri olmalı.
Malzeme maliyeti + kesici takım maliyeti + malzemenin büyüklüğü ve ağırlığı (işin zorluğu) + makine parkur süresi + işçilik + genel giderlerin payı + kar + risk + beklenti = FİYAT
Makine imalatçıları olarak talaşlı imalatçılardan daha makul ve anlaşılabilir fiyatlar vermeleri. Gönderilen malzeme kaybolmadan ve malzemeye zarar vermeden resme uygun işleme yapılması. İmalat sonrası ısıl işlem varsa çekme ve uzama paylarının hesaplanması.
DİPNOT: Talaşlı imalat firma sahipleri dertli. İş çok ancak usta bulmak sıkıntılı. Usta ücretleri yüksek. Sürekli çalıştıracak usta bulmak zorlaştı. Gençlerin ilgisini bu yöne çekmek lazım. Sanayinin can damarı olan sektöre firma açılışından SGK desteğine, makine ve teçhizat alımına kadar çeşitli teşvikler ve destekler uygulanabilir.
Cavit SOY
Anno Metal A.Ş.
Satın Alma Müdürü
