Türkiye İstatistik Kurumunun yayınladığı 2022 yılı Hanehalkı Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması sonuçları, Türkiye’deki hanelerin %94,1’inin evden internete erişim imkanına sahip olduğunu ortaya koymaktadır (1). Rapora göre; 16-74 yaş grubundaki bireylerin %85’i interneti kullanmaktadır. İnternetin baş rol oyuncusu olan sosyal medya ise Türk insanı için günlük hayatın bir parçasıdır. Öyle ki, dünya genelinde sosyal medya kullanıcılarının nüfusa oranı %59,4 iken, Türkiye’de bu oran %73,1’dir. Bir internet kullanıcısı, günde ortalama 2 saat 58 dakikasını sosyal medyada geçirmektedir. Pandemi şartlarının ortadan kalkmasıyla birlikte az da olsa düşüş görülse de, 2022 yılı verilerine göre Türkiye’de en popüler sosyal medya platfomu 57,9 milyon kullanıcı sayısıyla YouTube olmuştur. Youtube’u, 48,65 milyon kullanıcıyla Instagram, 29,86 milyon kullanıcıyla TikTok ve 18,55 milyon kullanıcıyla Twitter takip etmektedir (2).
Yukarıda verilen rakamlar, sosyal medyayı yalnızca bireylerin eğlence aracı olmaktan çıkarmakta, bu platformlarda var olmayı markalar için de bir tercih değil zorunluluk haline dönüştürmektedir. Günümüzde, müşterilerin sosyal ağ akışlarında yer alan markaların fark edilme olasılığı diğerlerine göre daha yüksektir. Peki sosyal medyada var olmak ne demektir ?
Sosyal medya varlığı, bir markanın sosyal medya platformlarında sahip olduğu görünürlüğü ve topluluğuyla yani hedef kitlesiyle kurduğu bağı ifade etmektedir.
Küresel ölçekte sosyal medya araştırmaları yapan bir kuruluş olan BrandWatch’ın 2022 Marka Görünürlük Raporu (3); incelenen global 75 marka içinde görürlüğü en fazla olanların spor sektöründen olduğunu ortaya koymuştur. İkinci sırayı teknoloji markaları alırken, otomotiv, yiyecek-içecek ve eğlence markaları onu takip etmektedir (1). En görünür markaların %20’sinin spor endüstrisinden olması, başta futbol olmak üzere insanların en sevdikleri oyuncular ve takımlarla etkileşim kurma heveslerinin ve rahat giyinmeye düşkünlüğün şaşırtmayan bir sonucudur.
Sosyal medya, pazarlama iletişimi için güçlü bir araçtır ancak onlarca yerel ve küresel rakibin arasından sıyrılmak için dikkate alınması gereken bazı stratejik kurallardan bahsetmek mümkündür. Bunlardan kısaca bahsedelim.
Doğru Mecrayı Seçmek
Sosyal medya yeni oyuncularla sürekli büyüyen rekabet yoğun bir ekosistemdir ve her sosyal medya platformunun kendine özgü nitelikleri ve kullanım amacı vardır. Instagram görsel ve video içerik paylaşımı özelliğiyle ön plana çıkarken, Twitter haberleri anlık takip etmek ve görüşlerini paylaşmak isteyenlerin tercih ettiği bir kanaldır. YouTube video içerikler izleyerek bilgi edinmek, LinkedIn ise profesyonel iş bağlantıları oluşturmak için kullanılmaktadır. Platform belirleme aşamasında, öncelikle aşağıdaki soruların tam olarak yanıtlanması gerekmektedir;
Hedef kitle kimlerden oluşuyor ? (kadın, erkek, yaş vb.)
Hangi platformda aktifler ?
Ne tür içerikler izliyorlar ?
Birbirinden farklı kitle demografisine sahip sosyal medya araçlarının her biri farklı bir yaklaşım gerektirmektedir. Örneğin, genç sosyal medya kullanıcıları TikTok veya Twitch’i kullanırken, daha ileri yaşta olanlar Facebook veya Instagram’ı tercih etmektedir. Ayrıca üretilen içeriğin her platformun algoritması için optimize edilmesi, pazarlama mesajlarının potansiyel müşterilere ulaşmasını sağlayacaktır.
Yaratıcı ve Kaliteli İçerik Üretmek
Sosyal medyada içerik kraldır. Sosyal medya kullanıcıları, yalnızca birkaç saniye içinde izledikleri içerikten olumlu ya da olumsuz biçimde etkilenirler. Olumsuz algıların başlıca sebepleri, ilgisiz içerik, düşük kaliteli görsel ve videolar, dilbilgisi ve yazım hatalarıdır. Bu nedenle pazarlamacıların, doğru seçilmiş görsel ve videolarla desteklenmiş, editoryal olarak kaliteli, tutarlı ve sürekliliği olan içerikler sunması markanın mevcut ve potansiyel müşteriler açısından görünürlüğünü artıracaktır.
İçerik üretimi marka kimliğinde bütünsel bir yaklaşımı da gerektirmektedir. Bu nedenle, marka stratejisinin sosyal medya stratejisiyle uyumlu olması ve ortak mesajlar iletiyor olması gereklidir. Şirketler genellikle aynı içeriği tüm kanallarda yayınlama hatasına düşmektedir. Oysa her platformun hedef kitlesinin farklı beğeni ve beklentileri vardır. Örneğin Instagram’da paylaşılmış bir gönderi takipçiler tarafından çok beğenilirken aynı içerik Youtube’da çok ilgi çekmeyebilir. Dolayısıyla, içerik üretirken platform yaklaşımlarının özelleştirilmesine dikkat edilmelidir.
Etkileşim Yaratmak
Sosyal medya topluluğu oluştururken en sık yapılan hata, takipçi ve görüntüleme satın almaktır. Oysa günümüz internet kullanıcıları hesap sahiplerinin organik olmayan büyüme girişimlerine dair çok uyanıktır ve etkileşimi olmayan bir markanın nasıl bir görünümde olduğuna dair fikri vardır. Sahte beğeni ve görüntüleme satın alan hesapları fark eden kullanıcılar, kandırıldığını düşünmekte ve bunu yapan markaları göz ardı etmektedir.
Sosyal medya yalnızca markanın yüzünü gösterdiği bir mecra değildir. Aynı zamanda hedef kitlenin beğenileri, hoşlanmadıkları veya endişeleri hakkında gerçek ve anlık bilgilerin edinildiği bir araçtır. Bu nedenle pazarlamacıların takipçilerle bağ kurmak için fırsatlar yaratması ve çeşitli yöntemlerle etkileşime teşvik etmesi gerekmektedir. Soru cevap videoları, anketler, yarışmalar, çekilişler ve canlı yayınlar bu amaçla kullanılabilen yöntemlerdir. Ayrıca, etkin bir iletişim, yorumlara ve doğrudan mesajlara yanıt verilmesini gerektirmektedir. Dürüst, güven veren ve özel hissettiren cevaplar sadık takipçi oluşturmakta; erişimi ve görünürlüğü artırmaya yardımcı olmaktadır.
Reklam Vermek
Platform algoritmaları organik içeriğe kıyasla ücretli içeriğe daha fazla yer vermektedir. Dolayısıyla, hashtagler ve anahtar kelimeler organik olarak sosyal medya görünürlüğü oluşturulabilse de, yoğun rekabet ortamında reklamın desteğinden faydalanmak bir zorunluluktur. Sponsorlu içerikler ve influencer iş birlikleri, hedeflenmiş kitlenin dönüşüm oranını artırmakta oldukça etkili yöntemlerdir.
Sosyal medyada reklam stratejisi belirlemek bir denge sağlama işidir. Gezinmeleri sırasında onlarca tanıtıma maruz kalan kullanıcılar, hedefli reklamlardan kurtulmanın yollarını aramakta ve hatta sosyal ağların reklam göstermeyen versiyonları için daha fazla ödemeye razı olmaktadır. Ücretli tanıtımı kabul ettirmenin yolu, organik gönderilerin arasında sıkıştırılmış “reklama benzemeyen reklamlar “sunmaktır.
Güncel Olayları Ve Trendleri Takip Etmek
Trendler sosyal medyanın ana dinamikleridir. Yeni bir şarkı, farklı bir dans, bir giyim şekli ve kitlelerin dikkatini çeken her şey pazarlamanın da gündeminde olmak zorundadır. Bir yeniliği markayla uyumlu hale getirerek etkili bir içeriğe dönüştürmek marka bilinirliğinizi artırarak organik trafik artışları sağlamaktadır.
Sosyal ağlarda hızla yankı bulan güncel olaylar da sosyal medyanın bir başka tetikleyici unsurudur. Takipçiler, destekledikleri markaların sosyal konularda daha duyarlı olmalarını beklemektedir. Bir şeyler yolunda gitmiyorken proaktif davranarak doğru adımlar atan markalar sosyal medyada arkalarına daha fazla destek almaktadır. Bunun en yakın örneği 2023 Şubat ayında yaşadığımız depremdir. Yaraların sarıldığı dönemde şirketlerden destek beklentileri artmış ve depremden etkilenenlere yardım yapan firmalar alkışlanmıştır.
Veriye Önem Vermek
Sosyal medya yeni markaları keşfetmeyi her zamankinden daha kolay hale getirmiştir. Ancak etkili bir sosyal medya yönetimi sürekli izleme ve ölçmeyi gerektirmektedir. Sosyal medya stratejisti Ariel Boswell “Sosyal medya sürekli değişen bir alandır, birkaç ayda bir yeni bir özellik, yerleşim veya algoritma değişikliği olur. Bu değişikliklerin stratejinizi nasıl etkilediğini görmek ve dönüşmeye hazır olmak için varsayımları test edin ve performans ölçümlerinize göz atın.” diyerek ölçmenin önemine vurgu yapmaktadır (4). Pazarlamanın kullandığı pek çok performans göstergesi gibi, markanın sosyal medyadaki varlığını ortaya koyan bazı metrikler mevcuttur. Takipçi, erişim ve gösterim sayıları, etkileşim oranı, beğeni, yorum ve paylaşım sayıları vb. bunlardan bazılarıdır. Ayrıca, hedef kitleye ulaşmak için SEO’yu planlamak, doğru hashtag ve anahtar kelime seçimi yapmak ve aktif olan bütün sosyal kanalları birbirine bağlamak önemlidir.
Sosyal medya platformlarını takip eden, verimliliklerini ölçen yazılımları etkin bir şekilde kullanmak gönderinin platform türüne göre planlanmasını, analiz edilmesini ve denetilmesini sağlayarak elde edilen gerçek verilerle gelecek planlamalar için içgörü sağlamaktadır.
Son söz yerine;
Bir sosyal ağın amacı iletişim tesis etmek ve bunu sürdürmektir. İletişim, sadece satış yapmaktan daha fazlasıdır ve başarılmış bir iletişim, sosyal ağlardaki marka görünürlüğünü artırmanın en iyi yoludur.
Dr. Özlem KARAMAN
Kaynakça:
- https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Hanehalki-Bilisim-Teknolojileri-(BT)-Kullanim-Arastirmasi-2022-
- https://datareportal.com/reports/digital-2023-turkey
- https://www.brandwatch.com/reports/brand-visibility/view/
- https://blog.hubspot.com/blog/tabid/6307/bid/4663/how-to-monitor-your-social-media-presence-in-10-minutes-a-day.aspx
