Kurumsal Zekânın Eksik Halkası: Duygusal Çeviklik

Kurumsal Zekânın Eksik Halkası Duygusal çeviklik Satınalma Dergisi 7 Gün 7 Gündem

Kurumsal Zekânın Eksik Halkası: Duygusal Çeviklik

Karen KALUSTYAN

Kurumsal Zekânın Eksik Halkası Duygusal çeviklik Satınalma Dergisi 7 Gün 7 GündemBir toplantı odasını düşünün. Masada alınacak büyük kararlar var; hedefler tutmamış, ekip dağılmış, iş yükü artmış. O anda odayı dolduran sessizlikte, en çok neye ihtiyaç var? Cevap sanıldığından daha basit: Duygusal çeviklik.

Modern iş dünyasında çeviklik artık sadece proje yönetim metodolojilerine ya da teknolojiye özgü bir kavram değil. En az onun kadar değerli ve stratejik olan, bireylerin duygular karşısındaki çevikliğidir. Yani bir başka deyişle, duygusal çeviklik.

Duygusal Çeviklik Ne Değildir?

Duygusal çeviklik, duygularını bastırmak, her koşulda gülümsemek ya da “güçlü gözükmek” demek değildir. Aksine, duyguların farkında olmak, onları tanımak, ama onlar tarafından yönetilmemek demektir. Bu, özellikle liderlik pozisyonlarında çalışanlar için altın değerindedir. Çünkü bir liderin duygusal tıkanıklığı, ekibin enerjisini ve yönünü doğrudan etkiler.

Bilim Ne Diyor?

Harvard Üniversitesi’nden Psikolog Dr. Susan David’in çalışmaları, duygusal çevikliğin yüksek olduğu bireylerin daha az tükenmişlik yaşadığını, daha yaratıcı olduklarını ve değişim süreçlerini daha kolay yönettiklerini ortaya koyuyor. 2023 yılında yapılan bir araştırmada, duygusal çevikliği yüksek ekiplerin kriz dönemlerinde %30 daha hızlı toparlandığı gözlemlendi. Çünkü bu kişiler duygularını inkâr etmeden, aksine onları bilgiye dönüştürerek kullanabiliyorlar.

Kurumsal Hayatta Neden Kritik?

Çünkü hiçbir kurum, sadece strateji kitapçıklarıyla yönetilmez. İnsan faktörü, en sofistike sistemleri bile altüst edebilir. Zor bir geri bildirimi nasıl vereceğini bilen bir yönetici, toplantı sırasında yükselen tansiyonu sakinlikle yöneten bir ekip lideri ya da değişime direnen ekip arkadaşını anlayışla karşılayan bir proje yöneticisi… Bunlar, duygusal çevikliğin canlı örnekleridir.

Bir kurumun kültürü, kriz anlarındaki davranışlarla inşa edilir. Ve bu anlarda duygusal çeviklik, sadece bireyleri değil, tüm kurumun direncini şekillendirir.

Peki Nasıl Geliştirilir?

Duygusal çeviklik, öğrenilebilir bir beceridir. Şeffaf iletişim, düzenli geribildirim döngüleri, psikolojik güvenliğin olduğu çalışma ortamları ve empati temelli liderlik yaklaşımları bu beceriyi destekler. Son zamanlarda birçok şirket, duygusal çevikliği artırmak için mindfulness, liderlik koçluğu ve duygusal zekâ temelli eğitimler düzenlemeye başladı. Çünkü insanı anlamadan kurum yönetilemez.

Bir insan kaynakları uzmanı olarak yıllar içinde şunu çok net gözlemledim: Kurumların en büyük krizleri, strateji eksikliğinden değil, duygu yönetimindeki yetersizlikten kaynaklanıyor. İşten ayrılma süreçlerinden performans görüşmelerine, çatışma anlarından dönüşüm projelerine kadar her kırılma noktasında, duygusal çevikliği yüksek bireylerin durumu nasıl dengelediğine defalarca tanık oldum.

Duygularına kör kalan ekipler zamanla tükeniyor, birbirini dinlemeyen yöneticiler kurum içi güveni kaybediyor. Ama duygularını fark eden, onları bastırmadan yönetebilen çalışanlar —ve liderler— yalnızca kendi potansiyellerini değil, çevrelerinin potansiyelini de açığa çıkarıyor.

Kurumsal Zekânın Eksik Halkası Duygusal çeviklik Satınalma Dergisi 7 Gün 7 GündemArtık biliyoruz ki, başarılı organizasyonlar sadece güçlü vizyonlarla değil, duygusal zekâyla da yönetiliyor. Kurumlar duygusal çevikliği bir “yumuşak beceri” olarak değil, hayati bir yetkinlik olarak görmeye başladıklarında, gerçekten dönüşüm başlıyor.

Ve belki de asıl değişim, tam da bu farkındalıkla başlıyor.

Karen KALUSTYAN

İhracat İşlemlerinde Yaptığımız Hatalar – Bölüm 4

İhracat İşlemlerinde Yaptığımız Hatalar Bölüm 4 Satınalma Dergisi 7 Gün 7 Gündem

İhracat İşlemlerinde Yaptığımız Hatalar – Bölüm 4

İhracat Evraklarını Hazırlarken Yapılan Hatalar

İhracat İşlemlerinde Yaptığımız Hatalar Bölüm 4 Satınalma Dergisi 7 Gün 7 Gündemİhracat evraklarının, ihraç edilen malların mülkiyeti niteliğindedir. Bu evraklarla ithalatçı tarafında malların gümrüklerden çekileceği ve mallarla ilgili gümrük vergilerinin yatırılacağı söz konusudur. İhracat işlemindeki evrakların hem ihracatçı, hem de ithalatçının ellerini kolaylaştırmaktadır.

Evrakların usulüne uygun ve doğru biçimde hazırlanması dış ticaretteki tarafları işlerini kolaylaştırdığı gibi, evrakların biri veya bir kaçının hatalı olması halinde sorunlar başlar. Sorun derken risklerden bahsetmek istiyorum. Bir riskin oluşması, riski yaratan tarafa maddi kayıplar vereceği kesindir. Bir taraf risklerden dolayı maddi kayba uğrarken, karşı taraf ise tam tersi bu riskten avantaj sağlayacaktır.

İhracatta Yapılan Hata İthalatçıya Avantaj Sağlar

Ihracat Evrak Hatasıİhracat işlemlerinde sehven yapılan hatanın ithalatçı tarafa avantaj sağlayacağı unutulmamalıdır. İthalatçının art niyetli olması halinde, ihracatçının yaptığı hatayı kolaylıkla lehine çevirebilir. Her ne kadar dış ticaret işlemlerinde iyi niyetli olmak esastır kuralı söz konusu olsa, bu iyi niyet kuralı tüm dış ticaret tacirleri için geçerli olmaktan uzaktır.

Oyunu kuralına göre oynamak esastır. Adı her ne kadar;

Vesaik Mukabili işlem – Cash Against Documents – CAD

Ihracatta Hatalar Görsel 2olsa da, kurallara göre hareket etmek gerekir. Vesaik mukabili işlemde ithalatçı ve ihracatçının bankaları aracıdır ancak garantör değildir. Durum böyle iken bankalar işlemlerimize aracı olsalar da, vesaik mukabili işlemde ihracatçının yaptığı hata, tanzim ettiği hatalı evrak, bankalara verilen talimatın faturasını ihracatçı öder.

Dış Ticarette Yapılan Her Hata İhracatçıya Kayıp ve Zarar Olarak Dönüş Yapar

Madem ki uluslararası ticarette rol alıyoruz, oyunun kurallarını iyi bilmemiz gerekir. Risksiz Dış Ticaretin Kurallarını bilmek hata yapmamızın ve bunun sonucunda para ve zaman kaybetmemizin önüne geçer.

Vesaik mukabili işlemle yola çıktığımızda, yolumuz bankaların aracık etmesi ile kesişmektedir. Bankalar her ne kadar garantör olmasa da işlemimize aracılık edecekler ve ihracatçının talimatlarını yerine getirecekler. Hazırlanacak evrakların ise vesaik mukabili esasına uygun olarak hazırlanması gereklidir. Vesaik mukabili işlemlerde bankalar aracılık hizmetini yerine getirirken evraklarımızdan doğacak sorumlulukların da bankalarca gözetilmesi gerekir.

İhracat evrakları arasında bulunan deniz konşimentosunun;

Consignee ; aracı bankanın /ihracatçı bankanın adı

Olmalıdır ki deniz konşimentosunun mülkiyet hakkını bankamıza verelim ve herhangi bir problemli süreçte bankamız bu mülkiyet hakkını kullanarak gerekli talimatları verebilsin.

Deniz Konşimentosu Görsel

Vesaik mukabili işlemle ilgili olarak tanzim edilen deniz konşimentosunun yukarıda görüldüğü gibi tanzimi halinde, malların mülkiyet hakkı bankamızda olabileceği gibi, bankamız da tüm talimatları ihracatçıdan alacağından dolayı, olası malın bir yerden bir yere nakledilmesi ve paranın tahsilatında ihracatçının bankası burada yetkili konumda olacaktır ve ithalatçının malların mülkiyeti konusunda herhangi bir hak ve hukuku olmayacaktır.

İhracatçının Yaptığı Yanlış

Malın mülkiyetini temsil eden deniz konşimentosunun hatalı tanzimi halinde bir olumsuzluk veya ithalatçının malları almaması halinde ithalatçının üzüleceği kaçınılmazdır. Malların mülkiyetini temsil eden deniz konşimentosunda

Consignee : Importer / ithalatçı

Şeklinde tanzim edip bu konşimento ve evrakları ihracatçı kendi bankasına tahsil için verdiğinde, ihracatçı teknik bir hata yapmıştır.

Deniz Konşimentosu Görsel 2

Yukarıda örneğini gördüğümüz konşimentoyu bu şekilde tanzim edip bankamıza tahsil kaydı ile verdiğimizde, malların mülkiyetini ithalatçımıza vermiş oluyoruz. Her ne kadar konşimento fiziki olarak kendi bankamızda olsa da, mülkiyet hakkı ithalatçıdadır.

Bu senaryoda ithalatçı malları almaktan vazgeçtiğinde, ihracatçımız en basit biçimde bankasına talimat verecek ve evrakların karşı muhabir bankadan talep edilip, ihracatçıya iadesini sağlayacaktır. İthalatçının ülkesindeki gümrük sahasında bulunan malların da ihracatçının ülkesine iadesi talep edildiğinde ihracatçı veya bankası nakliyeci şirkete talimat vermek istemesi halinde, nakliyeci şirketin malların iadesi konusunda deniz konşimentosunda malların mülkiyet hakkının bulunduğu consignee kısmında yer alan kişi olan ithalatçının talimat vermesini ve konşimentoyu ciro etmesini isteyecektir.

Sorarım size, ithalatçınızla malın alımı konusunda ihtilaf yaşandığı oyunda ithalatçı kendi adına tanzimli ve mülkiyet hakkının kendisine ait konşimentoyu ciro etmeye razı olur mu?

İthalatçı konşimentoyu ciro ederse sorun yok da, ya ithalatçı konşimentosu ciro etmeye yanaşmaz ise?

Ne olacak dersiniz?

Mallar ithalatçının gümrüğünde bekleyecek. Kuşkusuz ki ithalatçı bir çakallık veya tilkilik peşinde olacaktır. Çünkü fırsat ayağına gelmiş ithalatçının ve bu fırsatı gole çevirmesi an meselesidir.

İhracatçının Bilgisizliği

İhracatçımız bilmeden kendisine bela yarattı ve bela da ihracatçıyı buldu. Bu koşulda ya ithalatçının gönlünü yapacak, tavizkar davranacak, ya da..

İhracatçının yapacağı her hata, kayıp, zarar ve yitirilen sermaye anlamına gelir. Bir hatalı evrak tanzimi ve fırsatların ithalatçıya verilmesi.

İhracat İşlemlerinde Yaptığımız Hatalar Bölüm 4 Satınalma Dergisi 7 Gün 7 GündemReşat BAĞCIOĞLU

ICC Uluslararası Ticaret Odaları

Türkiye Milli Komitesi

Türkiye Bankacılık Komite Başkanlığı Üyesi 

Aracı Bankalardan Gelen Akreditiflerin Zorlukları, Riskleri ve Çözüm Önerileri

Aracı Bankalardan Gelen Akreditiflerin Zorlukları, Riskleri Ve çözüm önerileri Satınalma Dergisi 7 Gün 7 Gündem
Aracı Bankalardan Gelen Akreditiflerin Zorlukları, Riskleri ve Çözüm Önerileri

Turan AKIN

Aracı Bankalardan Gelen Akreditiflerin Zorlukları, Riskleri Ve çözüm önerileri Satınalma Dergisi 7 Gün 7 Gündemİhracat yapmak, ihracatçı olmak öyle kolay iş değil, hele ürünlerimiz az gelişmiş, gelişmekte olan ülkelere göre ise yada hep söylendiği gibi kaliteli, katma değerli ürünümüz yoksa işimiz daha da zor. İhracatçılarımız Afrika, Türki Cumhuriyetler, Uzakdoğu, Ortadoğu, Rusya gibi ticaret yapmanın zor olduğu ülkeleri karış karşı geziyor.

Heyetler, Fuarlar, birebir ziyaretler vs. derken her şey hazır, fiyat uygun, lojistik çözüldü ama konu ödeme yöntemine gelince tarafların anlaşması bazen çok zor oluyor.

Tümünü peşin satan gibi davrandığımızda o üründe tekel değiliz ki alıcı bize mecbur olsun, tüm parayı peşin göndersin. Dünyanın gelişmiş bir ülkesinden Türkiye haritasına bakıldığında kuzeyde Rusya-Ukrayna, güneyde Suriye ve Ortadoğu var. Şimdi coğrafyamıza İsveç’ten, Norveç’ten, İngiltere’den bakalım, empati kuralım, o ülke patronları ile duygudaş olalım.

Müşterimizi iyi anlayıp ama müşteri aşığı da olmadan, elimizde tutmamız gereken şirin bir  kuş gibi müzakereyi iyi yönetmek, ticari diplomasiyi çalıştırmak gerek fikrindeyim.İhracatta ve Satınalmada ön hazırlık, Know Your Customer (KYC), Know Your Seller (KYS) kritik önemdedir, uluslararası ödeme yöntemlerine hakimiyet sizi güçlü kılar.

Gençliğinden beri Afrikayı ülke ülke gezmiş, hem ihracat hem yatırımları olan değerli bir dostum var. Gerek bankacılık dönemi gerek danışmanlık dönemimde sürekli iletişimdeyiz.
Gelişmiş ülkeler dışındaki ülkelere güvenli ihracat yapmak, Alıcıyı ikna etmek çok zor.
Çoğu alıcıya Alacak Sigortası çıkmaz veya limit çok düşüktür ama Alıcı 2/3 kat fiyatlı ürün almak zorunda. Faktoring şirketleri o ülkelerde yoktur, ticari riskler yüksek diye hiç çalışmazlar.

Bu durumda ne yapmalıyız? Akreditifler (L/C) belki bize yardımcı olur, ama nasıl?

Bilindiği gibi akreditifler ihraç edilen malın bedelinin ödenmesi konusunda belirli koşulların yerine getirilmesinden sonra ödemenin ihracatçıya yapılacağına ilişkin bir çeşit banka teminatıdır, şartlı ödeme taahhüdüdür. Diğer bir ifade ile bir bankanın; dış görünümleri itibarıyla uygun bulunacak belgelerin süresi içinde ibraz edilmesi halinde lehdara (ihracatçı) ödeme yapacağını taahhüt etmesidir.
İthalatçı (amir); bankasından ihracatçı lehine bir akreditif açmasını ve ihracatçının ülkesindeki bir muhabir banka aracılığıyla haberdar edilmesini ister. İhracatçı gerekli belgeleri doğru, eksiksiz hazırlayıp istenen tüm özel şartları da yerine getirerek tahsilatı bekler, ödemeye hak kazanır. Ancak tabii ihracatçının bu süreci çok iyi yönetmesi gerekir.
Bu sistem, diğer ödeme yöntemlerine göre daha karmaşıktır, ithalatçı için bankalarda kredi limit gerektirir, bu durum ihracatçı için çok önemli bir avantajdır. Pahalı olmasına rağmen taraflar için en güvenilir olanıdır. Hem satıcıya hem de alıcıya çeşitli faydaları vardır; mal bedelinin banka taahhüdünde olması, transfer riskinin büyük ölçüde ortadan kalkması, satıcı ve alıcının kredi imkanı elde etmesi, gerekli koşulların yerine getirilmesinin (belgelerin incelenmesi) bankaca sağlanması bu faydalar arasındadır.
Alıcı, ihracatçısına hiç güvenmediği  durumlarda parasını bankasına koyunca bankalar çok kolay akreditif açar, nakit karşılıklı kredi. İşin içinde akreditif olduğu için anlaşma yapılan bir sürede de ürünlerin yükleneceği artık kesindir, bu hafta olmadı haftaya, bu ay yetişmedi gelecek aya denme ihtimali iyice azalmıştır, yani planlama yapılabilir.
Konumuza dönecek olursak; Afrika gibi, Türki Cumhuriyetler gibi zorlu coğrafyalara ihracat yaparken Türkiye’ye bazen direkt akreditif almak çok zor oluyor.
Genel olarak Bankalara sorduğumuzda muhabirimiz değil, akreditif şu şu bankalardan gelirse teyit ekleriz derler. Ama iş keşke o kadar kolay olsa, her Alıcının bizim istediğimiz bankada akreditif kredi limiti yok ki. Limit oluşturmak da o tür ülkelerde keşke basit olsa.
Bu bağlamda bazı işlerde third party dediğimiz aracı bankalar devreye giriyor, alıcı ülkesine göre değişse de genelde global ticarette ve finansta güçlü İngiltere, Fransa, Almanya, ABD gibi ülke bankaları devreye giriyor. Bu durum çok kötü olmasa da kötünün iyisi diyelim. İyi tarafı ihracat pazarlığı olumsuzdan olumluya dönebilir, baştan iyi bir maliyet hesabı yapıp teklife bu ek maliyetler ilave edilip yol alınabilir.Kötü tarafları;
  • İşlem ek maliyetleri nedeniyle ürün fiyatı artıyor, bu bankaların komisyonları genelde ihracatçıya yüklenir,
  • İstisnalar hariç artık bir Türk bankasının akreditife teyit ekleme ihtimali kalmasa da belki bu gelişmiş ülke bankalarına güveniriz, risk alan kazançlı çıkabilir,
  • Vesaik kontrol yetkisi bu gelişmiş ülke bankalarında olduğu için rezervleri (hatalı belge) yönetmek çok zor, hatasız belge düzenlenebiliyor olmalı,
  • Süreleri baştan iyi planlamak gerek, üretim yetişmeyip Alıcıdan düzeltme istedikçe bu aracı bankalar her bir düzeltme başına 150/200 usd kesebilir,

Çözüm Seçenekleri;

  • Alıcımızla baştan iyi iletişim kurup daha Sözleşme imzalamadan önce bankasını soralım,
  • Bu Alıcı banka ismini sadece halihazırda çalıştığımız bankalarımıza değil, ülke bazlı diğer uzman bankalara soralım. Örneğin Libya’ya ihracat yapacaksak yıllardır çalıştığım bankamı değiştirmem derseniz ürünü siz değil komşunuz, diğer bir ilimiz veya başka bir ülke satar.
  • Sıkı bir baskı politikası ile önce taslak L/C’yi alalım, taslağı kontrol edip, bankamıza sorup öyle yol alalım, siz onay vermeden kesinlikle pat diye orijinal akreditifi kabul etmeyeceğimizi en baştan söyleyelim. Taslak L/C mümkün olduğunca bankalarının yazdığı taslak olsun, bazı Alıcılar oturup kendisi swift formatı ile L/C yazıyor.
Aracı Bankalardan Gelen Akreditiflerin Zorlukları, Riskleri Ve çözüm önerileri Satınalma Dergisi 7 Gün 7 Gündemİhracatta ve Satınalmada ön hazırlık, Know Your Customer (KYC), Know Your Seller (KYS) kritik önemdedir, uluslararası ödeme yöntemlerine hakimiyet sizi güçlü kılar.
Turan AKIN

Küresel Krizlerde Satın Alma Kararları Nasıl Şekillenir?

Küresel Krizlerde Satın Alma Kararları Nasıl şekillenir Satınalma Dergisi 7 Gün 7 Gündem

Küresel Krizlerde Satın Alma Kararları Nasıl Şekillenir?

Küresel Krizlerde Satın Alma Kararları Nasıl şekillenir Satınalma Dergisi 7 Gün 7 GündemBir taş suya düştüğünde, yalnızca düştüğü noktayı değil, tüm yüzeyi etkiler. Tedarik zinciri de böyledir. Bir üretim tesisinin kapanması, bir konteynerin gecikmesi, bir ülkenin liman grevi ya da bir ham madde krizinin başlaması… Bunların her biri sadece yerel bir sorun değildir. Bunlar zincir tepkiler yaratır. Ve bu tepkiler, satın alma profesyonellerinin kararlarını yeniden tanımlar.

Bu yazıda, küresel krizlerin tedarik zincirindeki domino etkisini, satın alma kararlarının nasıl şekillendiğini ve bu dalgaların içinde nasıl stratejik bir kaptan gibi yol alınabileceğini birlikte ele alacağız.

Eskiden kriz dönemleri geçici sayılırdı. Şimdi kriz, yönetilmesi gereken bir sürekli değişken haline geldi. COVID-19 pandemisi, Ukrayna-Rusya savaşı, enerji krizi, konteyner krizi, iklim felaketleri… Tüm bu yaşananlar bize tek bir şey öğretti: Tedarik zinciri artık kırılgandır. Ve her karar, zincirin tamamını etkiler.

Zincir tepkisi, tedarik zincirinin herhangi bir halkasında yaşanan bir değişimin, diğer tüm halkalara dalga dalga yayılmasıdır.

Bir konteyner gecikir → Üretim aksar

Üretim aksar → Müşteri teslimatları kayar

Teslimatlar kayar → Satış hedefleri şaşar

Satışlar düşer → Bütçe sapmaları başlar

Ve bu döngüde, her şeyin başlangıç noktası çoğu zaman bir satın alma kararıdır.

Kriz anında satın alma kararları neden daha kritik hale gelir sorusu çok tartışılan bir konudur.

  • Zaman baskısı artar.
  • Bilgi akışı bulanıklaşır.
  • Risk algısı yükselir.
  • Karar verirken içgüdüler ve deneyimler devreye girer.

Bu koşullarda alınan kararlar, sadece bugünü değil; markanın itibarını, müşteri bağlılığını ve operasyonel sürekliliği doğrudan etkiler.

Kriz dönemlerinde tetiklenen karar dinamiklerini 4 başlıkta özetleyebiliriz.

  1. Kısa Vadeye Aşırı Odaklanma

Kriz anında ilk refleks “bugünü kurtaralım” olur. Ancak bu refleks, uzun vadede daha büyük riskler doğurabilir.

Öneri: Kısa vadeli çözümler üretirken, uzun vadeli stratejiyi zayıflatmamaya özen göstermektir.

  1. Güvenilir Tedarikçiye Bağlanma Eğilimi

Kriz döneminde bilinen, tanıdık tedarikçiye sarılma eğilimi yüksektir. Ancak bu da alternatif yaratma refleksini törpüler.

Öneri: Tedarikçi çeşitliliğini artıran “Plan B” yapıları kurgulamaktır.

  1. Fiyat Odaklılık Yerine Esneklik Arayışı

Kriz zamanlarında en düşük fiyat değil, en yüksek esneklik değer kazanır. Teslim tarihi esnek olan, hızlı cevap verebilen tedarikçiler ön plana çıkar.

Öneri: Değerlendirme kriterlerine “kriz tepkisi puanı” eklemektir.

  1. Stok Politikalarının Değişmesi

“Just in time” yaklaşımı, krizlerde “just too late” olabilir. Birçok firma yeniden “güvenli stok” anlayışına dönmeye başladı.

Öneri: Kritik ürünlerde minimum güvenlik stoğu belirlemek ve tedarik süresine göre güncellemektir.

Tüm bu süreçlerde stratejik düşünme için 5 yaklaşımı tercih edebiliriz.

  • Kriz Simülasyonları yapmak

Farklı kriz senaryoları için “biz ne yapardık?” tatbikatları, refleksleri geliştirmeye yardımcı olur.

  • Tedarikçi Risk Haritası oluşturmak

Hangi tedarikçi ne kadar kırılgan? Coğrafi, politik, iklimsel ve finansal kriterlerle analiz edilmesi faydalı olacaktır.

  • Erken Uyarı Sistemleri kurmak

Küresel haber akışını, sektör raporlarını, ham madde trendlerini izleyen bir “zayıf sinyal” mekanizması oluşturulabilir.

  • Çevik Satın Alma Ekibi Yapısı geliştirmek

Roller net, sorumluluklar esnek olmalı. Krizde hız kazanmanın yolu, hiyerarşiyi hafifletmekten geçer.

İletişim Şeffaflığına Yatırım yapmak

  • Krizde bilgi, altın değerindedir. Doğru bilgiye erken ulaşan, doğru kararı erken alır.

Kriz anlarında alınan kararlar, aslında “bir sonraki normale” zemin hazırlar. Ve bu zemin; sadece kayıplarla değil, yeniden yapılanmayla da şekillenir. Kimi firmalar krizde boğulur, kimi firmalar krizle birlikte yeniden doğar. Farkı yaratan, zincirin en zayıf halkasındaki vizyoner düşünmedir.

Küresel krizlerde satın alma, sadece sipariş değil; stratejik rehberlik sürecine dönüşür. Ve bu süreçte her karar, sadece rakam değil; bir mesajdır.

“Hazırlıksız yakalanmadık.”

“Alternatiflerimiz vardı.”

“İlk dalgadan sonra biz hâlâ buradayız.”

Bunlar kurumun iç sesi değil; piyasanın, müşterinin, yatırımcının kulağına giden güçlü mesajlardır. Aklımızda tutalım, krizi yöneten, zinciri yönetir. Zinciri yöneten, pazarı şekillendirir.

Küresel Krizlerde Satın Alma Kararları Nasıl şekillenir Satınalma Dergisi 7 Gün 7 GündemEfsun YÜKSEL TUNÇ

Eğitmen ve Yönetim Danışmanı

Yaşam ve Yönetici Koçu

efsun@indus.com.tr

https://www.linkedin.com/in/efsunyukseltunc/

Instagram @indusefsun

 

 

Çevresel Raporlama Yapan Şirketlerin %70’i Tedarik Zincirinde İzlenebilirlik Sistemi Kurdu

Iso 20400 Sürdürülebilir Tedarik Eğitimi Haber çevresel Raporlama Yapan şirketlerin ’i Tedarik Zincirinde İzlenebilirlik Sistemi Kurdu

Dünyanın En Büyük Çevre Raporlama Platformu Olan CDP’nin  2024 Yılı Türkiye Sonuçları ve Lider Şirketler Açıklandı

Iso 20400 Sürdürülebilir Tedarik Eğitimi Haber çevresel Raporlama Yapan şirketlerin ’i Tedarik Zincirinde İzlenebilirlik Sistemi KurduSabancı Üniversitesi Kurumsal Yönetim Forumu’nun 2010 yılından bu yana Türkiye çalışmalarını üstlendiği CDP’nin “Türkiye 2024 İklim Değişikliği ve Doğa Raporu” sonuçları ve lider şirketler, “CDP Türkiye 15. İklim Değişikliği & Doğa Konferansı: 2024 Sonuçları ve Ödül Töreni” ile açıklandı.

CDP, bu yıl dünya genelinde 23.000’e yakın şirketi derecelendirdi; bu şirketlerin yalnızca %2’si en yüksek derecelendirme notu olan “A” notunu aldı. Türkiye’den 28 şirket, CDP’nin Küresel A Listesi’ne girerek bu lider gruba dahil oldu.

CDP aracılığıyla dünya genelinde yaklaşık 25.000 şirket çevresel verilerini raporlarken, Türkiye’den 138 şirket raporlama yaptı. Bir önceki yıla kıyasla, Türkiye’den raporlama yapan şirket sayısı iklim değişikliği tema alanında %21, su güvenliğinde %65 ve ormansızlaşmada ise %220 oranında arttı.

Türkiye çalışmalarını Sabancı Üniversitesi Kurumsal Yönetim Forumu’nun üstlendiği, dünyanın en büyük çevre raporlama platformu olan CDP’nin 2024 yılı Türkiye Sonuçları, 16 Mayıs 2025 Cuma günü, ”CDP Türkiye 15. İklim Değişikliği ve Doğa Konferansı: 2024 Sonuçları ve Ödül Töreni” ile açıklandı. Garanti BBVA’nın ana sponsorluğunda Türkiye faaliyetlerini gerçekleştiren CDP Türkiye’nin 2024 yılına ait analizlerini ve bulgularını içeren “CDP Türkiye 2024 İklim Değişikliği ve Doğa Raporu” ve CDP’nin Global Derecelendirme Metodolojisine göre belirlenen CDP Global Liderleri, etkinlik sırasında kamuoyu ile paylaşıldı.

CDP’de Yeni Dönem ve Artan Raporlama

2024’te CDP, İklim Değişikliği, Ormansızlaşma ve Su Güvenliği soru setlerini tek ve entegre bir Kurumsal Soru Seti altında birleştirerek raporlama yapısını köklü biçimde dönüştürdü. Plastikler ve biyoçeşitlilik ilk kez bağımsız tema alanları olarak ele alınırken, küçük ölçekli işletmelere yönelik yeni bir özel KOBİ Soru Seti de raporlama sürecine dahil edildi. CDP aracılığı ile dünya genelinde yaklaşık 25.000 şirket çevresel verilerini açıklarken, Türkiye’den 138 şirket raporlama yaptı. Bir önceki yıla kıyasla, Türkiye’de raporlama yapan şirket sayısı iklim değişikliği tema alanında %21, su güvenliği alanında %65 ve ormansızlaşma alanında ise dikkat çekici şekilde %220 arttı.

CDP Türkiye 2024 İklim Değişikliği ve Doğa Raporu’na göre; Türkiye’den CDP’ye raporlama yapan şirketlerin büyük çoğunluğu, çevresel risk ve fırsatları, üst düzey yönetişim ve stratejik karar alma süreçlerine entegre ediyor. Ancak bu ilerleme diğer raporlama temalarıyla orantısız bir şekilde, büyük ölçüde iklim değişikliği konularında yoğunlaşmış durumda. Su güvenliği alanında orta düzeyde kurumsal olgunluk gözlemlenirken, ormansızlaşma, plastikler ve biyoçeşitlilik gibi diğer çevresel temalarda bu düzey oldukça düşük kalıyor. Şirketlerin raporlamada dengeyi sağlayabilmeleri için doğa temelli konuları yönetişim, strateji ve performans ölçüm sistemlerine daha güçlü biçimde entegre etmeleri gerekiyor.

Şirketlerin Tamamına Yakını İklim Değişikliği Konusunda Sorumluluk Alıyor

Rapora göre; şirketlerin %98’i iklim değişikliği konusunda yönetim kurulu düzeyinde sorumluluk alırken, %93’ü yönetim kurullarının iklim yetkinliğine sahip olduğunu belirtti. Ayrıca şirketlerin %78’i üst düzey yöneticilerin ücretlendirmesini iklim hedeflerinin başarısına bağladıklarını raporladı. Buna karşın, doğa temelli konular, kurumsal yönetişim yapıları ve teşvik sistemlerinde yeterince yer bulamıyor.

Şirketlerin %82’si Suyla İlgili Özel Hedefler Belirledi

2024 yılında Türkiye’deki şirketler arasında su risklerine yönelik farkındalık ve yönetim kapasitesi belirgin şekilde arttı. CDP’ye su güvenliği teması kapsamında raporlama yapan şirket sayısı bir yıl içinde %65 artış gösterdi. Raporlamalara bakıldığında su stresi kaynaklı sistemik risklerin oldukça yaygın olduğu görüldü. Şirketlerin %66’sı suyu stres altında olan havzalardan çektiğini belirtirken, tesislerin %72’si doğrudan bu yüksek riskli bölgelerde yer alıyor.

Geri Dönüşüm, Yeniden Kullanım ve Döngüsel Ürün Tasarımı Sınırlı Düzeyde

2024 yılı itibarıyla Türkiye’den raporlama yapan şirketlerin plastik kullanımını tedarik zinciri genelinde haritalamaya başladığı ve bu alanda hedefler belirlediği görülüyor. Ancak geri dönüşüm, yeniden kullanım ve döngüsel ürün tasarımı gibi uygulamalar oldukça sınırlı düzeyde. Şirketlerin %40’ının, plastik ham madde kullanımını azaltmaya ve geri dönüştürülebilirliği artırmaya yönelik hedefleri var. %47’si ise plastik kullanımını operasyonları ve tedarik zinciri genelinde haritalamış durumda. Rapora göre şirketlerin yalnızca %30’u ormansızlaşmayı önleme hedefine sahip. %70’i tedarik zincirinde izlenebilirlik sistemi kurarken, sadece %10’u temin ettikleri ürünlerin gerçekten bu kriterlere uygun olup olmadığını aktif olarak izlediğini raporladı.

Şirketler Gelecekteki Düzenlemelere Hazırlık Konusunda Adımlar Atıyor

Türkiye’den raporlama yapan şirketlerin %92’si, değer zincirlerini tamamen haritalandırmış ya da bu süreci başlatmış durumda. Şirketlerin neredeyse tamamı (%98) çevresel bağımlılıkları, etkileri, riskleri ve fırsatları belirlemek ve yönetmek için sistematik süreçler uyguladıklarını bildiriyor. Şirketlerin %80’i iklim değişikliği için, %55’i ise su güvenliği için senaryo analizlerini kullanıyor. Bu oran ormansızlaşma için yalnızca %2 seviyesinde. Şirketlerin %59’u önümüzdeki üç yıl içinde karbon fiyatlandırma sistemleri kapsamına girmeyi bekliyor. %44’ü ise iklim geçiş stratejilerine paralel olarak yatırım, harcama ve gelir planlamalarını şimdiden dönüştürmüş durumda.

CDP Türkiye 15. İklim Değişikliği ve Doğa Konferansı

Konferansın açılış konuşmalarını Garanti BBVA Genel Müdür Yardımcısı Cemal Onaran ve Sabancı Üniversitesi Yönetim Bilimleri Fakültesi Dekanı Ayşegül Toker yaptı.

Cemal Onaran konuşmasında, “Şeffaflıkla yapılan raporlama, artık bir tercih değil, bir zorunluluk. İklim krizinin etkisini her geçen gün daha fazla hissediyoruz ve bu krizi hiçbirimiz tek başımıza çözemeyiz. Sürdürülebilirlik alanında iş dünyasına rehberlik eden, ortak bir dil oluşturmamızı sağlayan CDP bu nedenle çok kıymetli. Garanti BBVA olarak bu yıl hem iklim hem de su alanında Global A Listesi’nde yer aldık. Bizi onurlandıran bu sonuç, gelecek için de büyük motivasyon kaynağı oldu. CDP Türkiye’nin ana destekçisi olmaktan büyük gurur duyuyoruz” ifadelerini kullandı.

Ayşegül Toker şöyle konuştu: “Sabancı Üniversitesi Yönetim Bilimleri Fakültesi olarak, Türkiye ve dünyada sürdürülebilir kalkınmanın başarılmasına yönelik hem kendi hedeflerimiz hem de iş birlikleri aracılığıyla katkı sağlamayı stratejimizin en önemli unsurlarından biri olarak görüyoruz. CDP ile kurduğumuz hayati ortaklık, bu önemli çabamızın güçlü bir kanıtı olarak durmakta ve Kurumsal Yönetim Forumumuz bu kritik girişimin öncüsü olarak hizmet vermektedir.”

Konferansa canlı bağlantı ile katılan Uluslararası Sürdürülebilirlik Standartları Kurulu (ISSB) Yönetim Kurulu Üyesi Veronika Pountcheva, Türkiye’nin sürdürülebilirlik ve raporlama konularında önemli ilerlemeler kaydettiğini, çok sayıda şirketin sürdürülebilirlik raporları yayımladığını ve bu sayının giderek arttığını ifade etti. Pountcheva, “Türkiye’de bakanlıklar, düzenleyici kurumlar, standart belirleyiciler, finans sektörü, akademi ve iş dünyası arasında da güçlü bir etkileşim söz konusu. Küresel sürdürülebilirlik standartlarıyla uyumlu raporların yayımlanması çok önemli bir adım. Şirketler bu raporları iş süreçlerinin, finansal sistemlerin, karar alma mekanizmalarının ve stratejik planlamaların merkezine entegre etmeli.” dedi.

Konferans için bir video mesaj ileten Doğa ile İlgili Finansal Beyanlar Görev Gücü (TNFD) CEO’su Tony Goldner, “CDP’nin iklim ve doğaya entegre yaklaşımı dünyanın ihtiyaç duyduğu bütüncül çevresel eylemin ilerletilmesinde kilit bir rol oynamaktadır. Bu ortak hedef doğrultusunda birlikte çalışmaya devam etmeyi sabırsızlıkla bekliyoruz” diye konuştu.

CDP Türkiye Ülke Programları Yöneticisi Mirhan Köroğlu Göğüş, 2024 yılında Türkiye’den raporlama yapan şirketlerin verilerine dayanan “CDP Türkiye 2024 İklim Değişikliği ve Doğa Raporu”nun sonuçlarını aktardığı konuşmasında şu ifadeleri kullandı: “2024, sürdürülebilirlik raporlaması açısından önemli bir eşik yıl oldu. Dönüşen raporlama ekosisteminde CDP, küresel veri standardizasyonunun gerçekleştirilmesinde kritik bir rol oynadı. İklim, su, ormansızlaşma, plastikler ve biyoçeşitlilik gibi, doğayı da içine alan farklı temalarda tutarlı ve karşılaştırılabilir raporlamaları teşvik ederek, sürdürülebilirlik raporlamasında birlikte çalışabilirliğin yaygınlaşmasına katkı sağladı.”

“Dönüşen Raporlama Ekosisteminde Birlikte Çalışabilirliği (Interoperability) Güçlendirmek” Paneli

Sabancı Üniversitesi Kurumsal Yönetim Forumu Direktörü Ata Can Bertay’ın moderatörlüğünde gerçekleştirilen panele; EBRD İklim Adaptasyonu ve Doğa Finansmanı Müdürü Rachael Barza, GRI Stratejik İletişim Başkanı Cristina Gil White ve CDP Avrupa Etkileşim Yöneticisi Benan Ürgün katıldı.

Panelde son yıllarda hızla dönüşen sürdürülebilirlik raporlaması ekosisteminde kurumların değişen rolü ve bu yeni düzende nasıl daha etkin bir şekilde birlikte çalışılabileceği konusu tartışıldı. Rachael Barza konuşmasında, doğaya etkilerini ve bağımlılıklarını anlamaya çalışan şirket ve yatırımcılarla yürüttükleri çalışmalardan bahsetti. Barza, bu sürecin yalnızca raporlama yükümlülüklerini karşılamaktan ibaret olmadığını, aynı zamanda doğa temelli yatırımların ortaya çıkmasına ve şekillenmesine doğrudan katkı sağladığını vurguladı. Cristina Gil White, konuşmasında sürdürülebilirlik raporlamasının küresel iş dünyasında artık yerleşik bir uygulama haline geldiğini ve Türkiye’nin bu alanda yükselen bir ivme yakaladığını söyledi. White, CDP ile GRI iş birliğinin şirketlere daha uyumlu ve kolay bir raporlama süreci sunduğunu ve ayrıca, ESRS ve ISSB gibi raporlama çerçeveleri ile güçlü bir, birlikte çalışabilirlik hedeflediklerini vurguladı. Benan Ürgün ise CDP’nin değişen raporlama ekosistemindeki rolüne odaklanarak; CDP’nin farklı iklim ve doğa raporlama çerçeveleri arasında birlikte çalışabilirliği nasıl teşvik ettiğinden, zorunlu raporlama standartlarıyla olan uyumundan bahsetti.

CDP Ödül Töreni- Türkiye’den 28 Global Lider

CDP, bu yıl dünya genelinde 22.700’ün üzerinde şirketi derecelendirdi; bu şirketlerin yalnızca %2’si en yüksek not olan “A” derecelendirme notunu almaya hak kazandı. Türkiye’den 28 şirket, CDP’nin Küresel A Listesi’ne girerek bu lider gruba dahil oldu.

Etkinlik sonunda gerçekleştirilen CDP Ödül Töreni’nin açılış konuşmasını T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, İklim Değişikliği Başkanı Halil Hasar ve Kamu Gözetimi ve Denetim Standartları Kurumu (KGK) Başkanı Hasan Özçelik yaptı. Halil Hasar konuşmasında “Sürdürülebilir finansman mekanizmalarına erişim açısından çevresel raporlama her geçen gün daha kritik bir hale geliyor. Bu bağlamda CDP, şirketlerin düzenlemelere uyum sağlamasında ve şeffaf veri sunumunda kilit bir rol üstleniyor. Türkiye’nin 2053 Net Sıfır Hedefi kapsamında CDP’nin katkıları bizim için kıymetli. İklim Değişikliği Başkanlığı olarak; şeffaf, tutarlı ve güvenilir bir sürdürülebilirlik raporlama çerçevesi, bizim vazgeçilmezimizdir” dedi.

Hasan Özçelik ise “Şeffaflık, sürdürülebilirliğin temelidir. Kamu Gözetimi Kurumu olarak yayımladığımız Türkiye Sürdürülebilirlik Raporlama Standartları ile iş dünyamızın iklim değişikliği ve doğa temelli risklere karşı hesap verebilirliğini artırmayı, yatırımcıların güvenini pekiştirmeyi ve küresel sürdürülebilirlik gündemiyle daha güçlü bir uyum sağlamayı hedefliyoruz” diye konuştu.

Türkiye’den CDP’nin Global Liderleri arasına girmeyi başaran 28 şirkete ödülleri Halil Hasar ve Hasan Özçelik tarafından takdim edildi. Ardından lider şirketlerin CEO’larından gelen mesajlar paylaşıldı.

CDP Global A Liderleri

CDP 2024 Global A İklim ve Su Liderleri (Çifte A):

AKBANK T.A.Ş.

ANADOLU ISUZU OTOMOTİV SANAYİ VE TİCARET A.Ş.

ARÇELİK A.Ş.

AYDEM YENİLENEBİLİR ENERJİ A.Ş.

BRİSA BRIDGESTONE SABANCI LASTİK SAN. VE TİC. A.Ş

CARREFOURSA CARREFOUR SABANCI TİCARET MERKEZİ A.Ş.

ÇİMSA ÇİMENTO SANAYİ VE TİCARET A.Ş.

ENERJİSA ENERJİ A.Ş.

KORDSA TEKNİK TEKSTİL A.Ş.

MAVİ GİYİM SANAYİ VE TİCARET A.Ş.

MİGROS TİCARET A.Ş.

QNB BANK A.Ş.

SABANCI HOLDİNG A.Ş.

TÜRKİYE GARANTİ BANKASI A.Ş.

TÜRKİYE VAKIFLAR BANKASI T.A.O.

CDP 2024 Global A İklim Liderleri:

ABDİ İBRAHİM İLAÇ SANAYİ VE TİCARET A.Ş.

ELSAN ELEKTRİK GEREÇLERİ SANAYİ VE TİCARET A.Ş.

FİBA YENİLENEBİLİR ENERJİ HOLDİNG A.Ş.

KOROZO GROUP

TEKNOSA İÇ VE DIŞ TİCARET A.Ş.

TÜRK TELEKOMÜNİKASYON A.Ş.

TÜRKİYE HALK BANKASI A.Ş.

YAPI VE KREDİ BANKASI A.Ş.

CDP 2024 Global A Su Liderleri:

BORÇELİK ÇELİK SANAYİİ TİCARET A.Ş.

COCA-COLA İÇECEK A.Ş.

ŞEKERBANK T.A.Ş.

T.C. ZİRAAT BANKASI A.Ş.

TÜRKİYE SINAİ KALKINMA BANKASI A.Ş.

Iso 20400 Sürdürülebilir Tedarik Eğitimi Haber çevresel Raporlama Yapan şirketlerin ’i Tedarik Zincirinde İzlenebilirlik Sistemi KurduRaporun tamamına ulaşmak için:

https://cdpturkey.sabanciuniv.edu/tr/content/cdp-turkiye-iklim-ve-doga-raporu-2024

CDP Türkiye hakkında daha fazla bilgi için:

https://cdpturkey.sabanciuniv.edu/tr

Sabancı Üniversitesi Kurumsal Yönetim Forumu hakkında daha fazla bilgi için: https://cgft.sabanciuniv.edu/tr


SÜRDÜRÜLEBİLİR TEDARİK ZİNCİRİ YÖNETİMİ VE YEŞİL SATINALMA MAKALELERİ

SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK EĞİTİM TESTLERİ

Anadolu Efes’in Açık İnovasyon Programı BrewFuture’ın Yeni Dönem Başvuruları Başladı

Anadolu Efes’in Açık İnovasyon Programı Brewfuture’ın Yeni Dönem Başvuruları Başladı

Anadolu Efes’in Açık İnovasyon Programı BrewFuture’ın Yeni Dönem Başvuruları Başladı

Anadolu Efes’in Açık İnovasyon Programı Brewfuture’ın Yeni Dönem Başvuruları BaşladıAnadolu Efes’in sürdürülebilirlik hedeflerine daha hızlı ve etkili bir şekilde ulaşmak amacıyla geçtiğimiz yıl hayata geçirdiği açık inovasyon programı BrewFuture, ikinci döneminde daha kapsayıcı bir yapıyla geri dönüyor.
İleri aşama girişimlere kapılarını açan programın başvuruları,
30 Mayıs 2025 tarihine kadar devam edecek. Girişimler, program kapsamında bütçeli pilot çalışmalar ile ürünlerini test etme ve girişimlerini ölçeklendirme imkanına sahip olacak. 

Anadolu Efes’in ileri aşama girişimler ile kurum-girişim iş birliklerini arttırmayı amaçlayan açık inovasyon programı BrewFuture programının ikinci dönemi başlıyor. İş birimlerinin öncelikli ihtiyaçlarına çözüm üretmeyi hedefleyen BrewFuture açık inovasyon programı bu yıl; operasyonel verimlilikten dijitalleşmeye, satış sistemlerinden veri analitiği ve yapay zekaya kadar birçok alanda ileri aşama girişimlerle iş birliği yapmayı hedefliyor. Ticari ürünü bulunan, çözüm odaklı teknoloji girişimleri 30 Mayıs 2025’e kadar programa başvuru yapabiliyor.

Yeni dönemde seçilecek girişimler, Anadolu Efes’in farklı birimlerinden her biri alanında uzman ekiplerle yakın temas içinde çalışarak ürün ve hizmetlerini öncelikli operasyonel ihtiyaçlar doğrultusunda test etme imkanı yakalayacak. Aynı zamanda girişimler, Anadolu Efes’in Türkiye ve yurt dışındaki operasyonlarında satış ve ölçeklenme fırsatlarını değerlendirme imkânı bulacak.

BrewFuture açık inovasyon programı bu yıl Operasyonel Verimlilik, Dijitalleşme, Veri Analitiği & Yapay Zeka, Satış Sistemleri, Yeni Gelir Kaynakları, Sürdürülebilirlik Risk Yönetimi odak alanları kapsamında başvuru alacak.

Anadolu Efes, BrewFuture ile sadece kendi dönüşümünü hızlandırmakla kalmayıp, aynı zamanda girişimcilik ekosistemine de katkı sunmayı hedefliyor. Programın esas amacı, pilot uygulamaların (PoC) ötesine geçerek uzun vadeli ve sürdürülebilir iş birlikleri kurmak.

Brewfuture ilk yılını başarıyla tamamladı 

BrewFuture açık inovasyon programı ilk dönemini başarıyla tamamladı. İlk döneminde iklim eylemi, döngüsel ekonomi ve tarım uygulamaları temalarına odaklanan açık inovasyon programının ilk döneminde 160’ın üzerinde ihtiyaç belirlendi. Programa, 120 girişim başvuru yaptı. Yapılan sunumlar ve değerlendirmeler sonucunda; 5 girişim pilot uygulama (PoC), 2 girişim ise ise Ar-Ge çalışmaları kapsamında programa dahil edildi.

BrewFuture 2025 başvuruları 30 Mayıs’a kadar devam ediyor.
Detaylı bilgi ve başvuru için: www.thebrewfuture.com

Rakip Out Partner In

Rakip Out Partner In Satınalma Dergisi 7 Gün 7 Gündem

Rakip Out Partner In

Cavit SOY

Rakip Out Partner In Satınalma Dergisi 7 Gün 7 GündemÇin aldı başını gidiyor. Avrupa durdu. Amerika macera ve eski konumuna ulaşma peşinde, içeriye oynuyor, sadece kendisi kazanma derdinde. Uzak Doğu’da yeni ülkeler yükselişte. Arap Dünyası satın almalarla atılım peşinde, fazla paralarını geleceğe yönelik değişik yatırımlara yönlendiriyorlar.

Rusya ise savaşın bitmesine ve ambargonun kalkmasına bel bağlamış durumda. Bunun için önüne ne getirilirse kabul etmekten başka şansı olmadığının farkında.

Bu durumda Türkiye olarak biz ne yapabiliriz diye düşünürken aklıma bazı fikirler geldi. Sizlerle de paylaşmak istedim.

Bence biz artık şu ana kadar uyguladığımız yöntemleri bırakıp, yepyeni bir yol izlemeliyiz. RAKİP sözcüğünü hayatımızdan çıkartıp, PARTNER kelimesine odaklanmalıyız. Kıskançlığı bir tarafa bırakıp ortaklıklar, şirket evlilikleri, birbirini destekleme, birlikte ortak projeler yürütme, karşılıklı akıl danışma, tecrübelerden yararlanma, iş paslama, birlikte büyüme, el ele verme, ortak havuz oluşturma gibi değişik yol ve yöntemler.

Özelikle yurt dışına iş yaptığımızda hemen yaptığımız işle ilgili yan sanayi kollarını haberdar etme, onları da müşterimizle tanıştırma, onları nazara verme, reklam etme, tanıştırma. Adeta paylaştıkça çoğalan mutluluk misali. Kazan & Kazan.

El Uzatma GörselEğer bunları yapmaz, birbirimizin kuyusunu kazmaya, küslükleri devam ettirmeye, arkadan iş çevirme ve kötülemeye, her şeyi sır gibi saklamaya devam edersek ne biz, ne rakiplerimiz ne de ülkemiz kazanır. Hep beraber kaybetmeye devam ederiz.

Hâlbuki Çin’in şöyle bir uygulama yaptığını duydum. Mesela Çinli bir firma gömlek satacak ve alıcı Türk firma. Hemen pantolon, çorap, palto, ayakkabı, t-shirt v.s. tekstille ilgili tüm dostlarını ve iş çevrelerini hemen haberdar edip Türk firma ile tanıştırıyormuş. Böylece tüm Çin tekstil sektörü hep beraber kazanma yoluna gidiyorlarmış. Tabi benim ki sadece bir duyum. Çin’le ticaret yapanlar bu konuyu daha iyi bilirler.

Unutmayın, bir firmanın reklamı ve çekiciliği sayesinde AVM ye gelen müşteriler AVM deki diğer dükkânları da görmüş ve keşfetmiş olurlar. Yurtdışından müşterini OSB’ye iş görüşmesine veya sözleşme imzalamaya getiren bir firma sayesinde OSB’deki diğer firmalar da nasiplenir, reklamlarını yapmış olurlar. O anda sözleşme imzaladığınız firmaya OSB’deki diğer firmaların yetkililerini çağırıp tanıştırmak size ne kaybettirir? Siz endüstriyel fırın satarken, ileride yedek parça olarak kullanacağı vantilatörü ve motoru Türk firmasından alsa fena mı olur?

Artık kendimizle yarışmayı, kendimizle rekabet etmeyi, birbirimizin ölümüne sevinmeyi, düşene bir tekme de biz vurup çukura itmeyi bir tarafa bırakıp milletçe Dünya ile rekabet etmeye başlamalıyız. Dolu dolu OSB her zaman daha iyidir. Ne kadar boş, kiralık, satılık fabrika binaları varsa o kadar loş görünür.

Çin nasıl büyüdü? Kopyalayarak. Her gördüklerini kopyaladılar. Bu arada anti parantez belirtmek isterim ki, kopyalamak ta ustalık ve beceri ister. Sonra kendi projelerini geliştirdiler, kendi patentlerini aldılar ve yepyeni keşifler yaptılar.

Bence bu saatten sonra rakiplerimizi bizim makinamızı kopyaladılar diye mahkemeye vermeyi bırakalım. Birbirimizle didişmeyi bırakalım. Biz birbirimizle uğraşırken başkaları uçuşa geçiyor, farkına bile varamıyoruz. Armutun sapı, üzümün çöpü. Başımızı eğip önümüze bakmak yerine başımızı kaldırıp uzaklara bakmanın zamanı geldi bence. Sizin makinanızı kopyalarken tecrübenizi de alamazlar ya. Herkes bence tecrübeli beyinlerini korumaya daha çok odaklanmalı.

Rakip Out Partner In Satınalma Dergisi 7 Gün 7 GündemHerkes korkusuzca bulduklarını, keşfettiklerini, yapacaklarını, yaptıklarını seminerler düzenleyip anlatsın. Gölgesinden korkanlar yapamazlar tabi bunu. Büyük beyinler böyle şeylerden korkmazlar.

Cavit SOY

Görüntüleme Hizmet Alım İhalesinde Aşırı Düşük Savunmanın Uygun Olmaması?

Görüntüleme Hizmet Alım İhalesinde Aşırı Düşük Savunmanın Uygun Olmaması Satınalma Dergisi 7 Gün 7 Gündem

Görüntüleme Hizmet Alım İhalesinde Aşırı Düşük Savunmanın Uygun Olmaması?

Görüntüleme Hizmet Alım İhalesinde Aşırı Düşük Savunmanın Uygun Olmaması Satınalma Dergisi 7 Gün 7 Gündemİtirazen Şikayet Konusu; Başvuru sahibinin dilekçesinde özetle; İhalenin 2’nci kısmı üzerinde bırakılan isteklinin söz konusu ihalede kullanılacak kırtasiye malzeme giderleri ve tıbbi sarf malzeme giderleri için aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında sunduğu fiyat teklifinin usulüne uygun olarak düzenlenmediği, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79’uncu maddesi uyarınca fiyat teklifi üzerinde yer alması gereken ibarelerin usulüne uygun yazılmadığı, meslek mensubunca imzalanmadığı ve iletişim bilgilerinin de belirtilmek suretiyle kaşelenip mühürlenmediği, tutanakların ilan/davet tarihinin içinde bulunduğu aydan önceki üç ay veya bundan önceki üç ay içindeki bilgilerin esas alınarak düzenlenmesinin zorunlu olduğu, ancak düzenlenen tutanakların belirtilen süreler içerisinde olmadığı, üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekirken bu usule uyulmadığı, meslek mensubuna ait faaliyet belgesinin bulunmadığı,

İhalenin 2’nci kısmı üzerinde bırakılan istekli tarafından hizmet alımında basılacak film ve çekim maliyet giderlerinin eksik beyan edildiği, bu çerçevede “1.Bilgisayarlı Tomografi Cihazı için amortisman ya da satın alma bedeli, 2.Kesintisiz Güç Kaynağı (UPS) amortisman ya da satın alma bedeli, 3.Masaüstü Bilgisayar amortisman ya da satın alma bedeli, 4.Salon Tipi Klima amortisman ya da satın alma bedeli, 5.Split Klima amortisman ya da satın alma bedeli, 6.Otomatik Enjektör amortisman ya da satın alma bedeli, 7.Raporlama İş İstasyonu amortisman ya da satın alma bedeli, 8.Kişisel Koruyucu Donanım Malzemeleri olan Kurşun Önlük (Yetişkin), Kurşun Önlük (Pediatrik), Kurşun Gözlük, Kurşun Gonad Koruyucu, Kurşun Triod Koruyucu ve Tekerlekli Askılık için usulüne uygun Fiyat Teklifi, 9.Üç Yıllık Bakım Onarım için usulüne uygun Fiyat Teklifi” gibi giderlere yönelik anılan istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması yapılmadığı ve tevsik edici belge sunulmadığı, dolayısıyla anılan isteklinin teklifinin reddedilmesi gerektiği iddialarına yer verilmiştir.

30.04.2025 Tarih  2025/UH.I-1036 Sayılı Kamu İhale Kurulu Kararına Göre;

Yapılan inceleme ve tespitler neticesinde; 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu; a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması, b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar, c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü, gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir. …” hükmü yer almaktadır.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi… 79.2.2. İstekliler aşırı düşük olarak tespit edilen tekliflerini aşağıdaki yöntemleri kullanarak açıklayabilirler. 79.2.2.1. Üçüncü Kişilerden Alınan Fiyat Teklifleri: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı veya satış tutarı tespit tutanağı düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulacaktır.

Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında olmaması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir. Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir. Kaşeleme işlemi 8.4’üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.

79.2.3. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın ve emsal bedel beyanı ile tutanaklardaki bilgilerin doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır. 79.2.4. Tutanakların ilan/davet tarihinin içinde bulunduğu aydan önceki üç ay veya bundan önceki üç ay içindeki bilgiler esas alınarak düzenlenmesi zorunludur. Örneğin; ilan tarihi 10.03.2024 olan ve açık ihale usulü ile yapılan bir ihalede ilan tarihinin içinde bulunduğu aydan önceki üç ay olan “01.12.2023-29.02.2024” veya bundan önceki üç ay olan “01.09.2023-30.11.2023” aralığına ilişkin tutanaklar sunulur…

79.3. İdarelerin aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirilmesine ilişkin aşağıdaki düzenlemeleri de dikkate almaları gerekmektedir. 79.3.1. Teklifi aşırı düşük olarak tespit edildikten sonra yukarıdaki yöntemlere göre usulüne uygun açıklama yapan isteklilerin teklifleri geçerli kabul edilir. Hayatın olağan akışına veya ticari gereklere aykırılık gibi nedenlerle teklifler reddedilemez. 79.3.2. 79.2.2 nci maddede yer alan yöntemlerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekli tarafından gerekçesi belirtilmek suretiyle, ilgili mevzuatına göre ihale tarihinden önceki son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir. …” açıklaması yer almaktadır.

İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “25.1. Sözleşmenin uygulanması sırasında, ilgili mevzuat gereğince ödenecek ulaşım, sigorta, vergi, resim ve harç giderleri teklif fiyatına dahildir. 25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz. 25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir: 25.3.1. 25.3.1.1.Sözleşmenin uygulanması sırasında, ilgili mevzuat gereğince yapılacak ulaşım, sigorta, vergi, resim ve harç giderleri yükleniciye aittir ve isteklilerce teklif edilecek fiyata dahil edilecektir. 25.3.1.2.Teknik Şartnamede şekli ve içeriği belirtilen yüklenicinin sorumluluğu altında olan tüm giderler teklif fiyatına dahildir. 25.3.1.3.Sözleşmeye ilişkin damga vergileri, Kamu İhale Kurumu payı ve sözleşme giderleri ile amortisman, ihale konusu işte kullanılacak giyim giderleri, eğitim giderleri, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu uyarınca yapılması gerekli tüm giderler, % 4 oranında hesaplanan sözleşme giderleri ve genel giderler, çalıştırılacak işçilerin her türlü işçilik giderleri teklif fiyata dahildir. 25.3.1.4. ……….. Devlet Hastanesi tarafından çalıştırılacak olan Röntgen Teknisyeni/teknikeri brüt asgari ücretin % 20 fazlası üzerinden hesaplanarak ücret ödenecek olup, işçinin ücret bordrosunda gösterilecektir. 25.3.1.5. Ayda 22 (yirmi iki) gün üzerinden işçi başına ve işçinin hastanede fiilen bulunma durumuna göre hesaplanacak brüt 61,54 TL 1 (Bir) günlük gidiş-dönüş yol parası, tüm çalışan personellere nakdi olarak ödenecek ve ücret bordosunda gösterilecektir. İşçinin sağlık tesisine gelmediği günler için yol parası hesaplanmayacaktır. Hastalık, mazeret vb. nedenlerle görevlinin gelmemesi halinde yerine çalıştırılacak işçiye çalıştığı gün dikkate alınarak yol parası ödenecek ve ücret bordrosunda gösterilecektir. 25.3.1.6.İşçilerin yemek ihtiyaçları yüklenici tarafından ayni olarak karşılanacaktır. Yükleniciye yemek ihtiyacının karşılanması noktasında bir bedel ödenmeyecek olup, bu bedelin karşılığı olarak, hizmet alımı kapsamında çalıştırdığı işçilerin yemek ihtiyaçlarını karşılaması için hastanede çıkan yemekten bedelsiz olarak faydalanması imkânı verilecektir. İstekliler de tekliflerinde işçilerin yemek ihtiyaçları için bir bedel öngörmeyeceklerdir. 25.3.1.7………… Devlet Hastanesinde Ulusal bayram ve resmi tatil günlerinde Bilgisayarlı Tomografi için Röntgen Teknikeri / Teknisyeni sayısı 1 kişidir. Röntgen Teknikerlerinin ücretleri asgari ücretin %20 fazlası olarak hesaplanacaktır.

25.3.1.8. Fazla mesai, bayram tatili gibi diğer mali ve sosyal her türlü özlük hakları da teklif fiyata dahildir. 25.3.1.9. Hizmetin verileceği mahalde cihazların işletilmesi için gerekli su ve elektrik giderleri ve mahallerin günlük olağan temizlik işleri hastane idaresi tarafından karşılanacaktır. Cihazların işletimi, bakımı, onarımı ve hizmetin sunumu için otomatik enjektörlerle ilgili olanlar da dahil sarfları ve yedek parçaları da içeren tüm malzemeler yüklenici tarafından karşılanacaktır. 25.3.1.10. Cihazların üretici/yetkili satıcı firmaları, cihazların kullanımı ile ilgili olarak her bir farklı tipte cihaz için hekimlere ve MR-BT birimlerinde görevli tüm radyoloji teknikerlerine/teknisyenlerine cihazların kullanımları konusunda ücretsiz eğitim verecektir. 25.3.1.11. İstekliye ait cihaz ve/veya sistem gerekli yazılım ve donanıma sahip olmalı, idare ile entegrasyonu sağlayacak alt yapıya uygun olmalı ve bununla ilgili tüm çalışma ve giderler yükleniciye aittir. 25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir. 25.5. Kısa vadeli sigorta prim oranları belirtilecektir. Kısa vadeli sigorta kolları prim oranı % 2’25 dir.” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu; a) Verilen hizmetin ekonomik olması, b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar, c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü, gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir.” düzenlemesi yer almaktadır.

Şikayete konu ihalenin 2’nci kısmında idare tarafından ……….. Tıbbi Sistemler San. Tic. Ltd. Şti.ye gönderilen 04.03.2025 tarihli “Beyan edilen bilgileri tevsik eden belgelerin sunulması ve/veya numune/demonstrasyon işlemlerine ilişkin ürün örneklerinin verilmesi/kurulumların yapılması/aşırı düşük teklif açıklamalarının sunulması” konulu yazı ekinde aşırı düşük teklife ilişkin önemli bileşenlerin “1.Hizmet alımı kapsamında kullanılacak olan cihazın kurulum maliyetine ilişkin giderler, 2. Hizmet alımı kapsamında kullanılacak olan cihazın bakım onarım giderleri, 3. Hizmet alımı kapsamındaki kırtasiye malzeme giderleri, 4. Hizmet alımı kapsamında kullanılacak tıbbi sarf malzeme giderleri, 5. Hizmet Alımında Raporlama Maliyeti Giderleri, 6. Hizmet Alımında Basılacak film ve çekim maliyet giderleri, 7. Hizmet alımında kullanılacak olan cihazın tüp maliyet giderleri” şeklinde belirtildiği görülmüştür. – Bunun akabinde anılan istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklamalarının sunulduğu, 20.03.2025 onay tarihli ihale komisyonu kararı ile “…aşırı düşük teklif için istemiş olduğumuz belgeler ve İdari şartnamede kriterleri karşıladığı, teknik şartnameye uygun olduğu görülmüş olup, komisyon tarafından yeterli olduğuna karar verilmiştir.” gerekçeleriyle anılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamaları idarece uygun kabul edilmiştir.

Başvuru sahibinin 2’nci iddiası çerçevesinde yapılan incelemede;

– İhalenin 2’nci kısmı üzerinde bırakılan istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında, kırtasiye malzeme maliyetini (A4 kağıda siyah çıktı, siyah beyaz toner) tevsik etmek üzere ……….. Bilgisayar Ltd. Şti.den alınan 05.03.2025 tarihli fiyat teklifi ve ekinde proforma fatura sunulduğu, “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan 05/03/2025 tarih ve (1) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim” ibaresinin yer aldığı, ancak bu fiyat teklifi üzerinde ilgili meslek mensubunun kaşesinin ve imzasının yer almadığı, meslek mensubuna ait faaliyet belgesinin sunulmadığı, ayrıca fiyat teklifinin dayanağı olarak satış tutarı tespit tutanağının (Ek-O.6) da sunulmadığı,

– Tıbbi sarf malzemesi maliyetini (otomatik enjektör, pamuk, intraket, flaster, etil alkol, enjektör, M/F Line 800PSI, üç yollu musluk, heparinli stoper) tevsik etmek üzere …………. Medikal İnş. Oto. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti.den alınan 05.03.2025 tarihli fiyat teklifi ve ekinde proforma fatura sunulduğu, “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan 05/03/2025 tarih ve (1) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim” ibaresinin yer aldığı, ancak bu fiyat teklifi üzerinde ilgili meslek mensubunun kaşesinin ve imzasının yer almadığı, meslek mensubuna ait faaliyet belgesinin sunulmadığı, ayrıca fiyat teklifinin dayanağı olarak satış tutarı tespit tutanağının (Ek-O.6) da sunulmadığı anlaşılmıştır.

Başvuru sahibinin 3’üncü iddiası çerçevesinde yapılan incelemede; – Anılan istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında, hizmet alımında basılacak film ve çekim maliyetini (CD, CD zarfı, asetat kalem, CD robot kartuşu siyah beyaz, CD robot kartuşu renkli) tevsik etmek üzere ………… Biomedikal San. ve Tic. Ltd. Şti.den alınan 05.03.2025 tarihli fiyat teklifinin sunulduğu, “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan 05/03/2025 tarih ve (1) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim” ibaresinin yer aldığı, ancak bu fiyat teklifi üzerinde ilgili meslek mensubunun kaşesinin ve imzasının yer almadığı, meslek mensubuna ait faaliyet belgesinin sunulmadığı, ayrıca fiyat teklifinin dayanağı olarak satış tutarı tespit tutanağının (Ek-O.6) da sunulmadığı anlaşılmıştır.

Yukarıda aktarılan mevzuat hükümlerinden, ihale komisyonunun verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, idarenin tespit ettiği sınır değere göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit edeceği, bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak isteyeceği, ihale komisyonunun ilgili mevzuat hükümlerine göre aşırı düşük teklifleri değerlendireceği, bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin tekliflerinin reddedileceği,

Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79’uncu maddesinde yer alan açıklamalardan, hizmet alımı ihalelerinde üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması suretiyle yapılacak açıklamalardaki usul ve esasların belirli olduğu, buna göre satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için satış tutarı tespit tutanağı düzenleneceği, tutanağın fiyat teklifinin dayanağı olarak aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulacağı, fiyat teklifinin üzerine meslek mensubu tarafından Tebliğ’in 79.2.2.1’inci maddesindeki ibarenin yazılarak imzalanacağı ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşeleneceği, buna ek olarak tutanakların ilan tarihinin içinde bulunduğu aydan önceki üç ay veya bundan önceki üç ay içindeki bilgiler esas alınarak düzenlenmesi gerektiği anlaşılmaktadır.

Bu doğrultuda gerçekleştirilen inceleme ve tespitler neticesinde, ……… Tıbbi Sistemler San. Tic. Ltd. Şti. tarafından sunulan fiyat teklifinin meslek mensubu tarafından kaşelenip imzalanmadığı, meslek mensubuna ait faaliyet belgesinin sunulmadığı, ayrıca fiyat teklifinin dayanağı olarak satış tutarı tespit tutanağının (Ek-O.6) da sunulmadığı anlaşıldığından anılan istekliye ait aşırı düşük teklif açıklamalarının Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79’uncu maddesine aykırı olduğu sonucuna varılmıştır.

Yukarıda yer verilen 2’nci iddia kapsamında yapılan incelemede, başvuru sahibi …….. Tıbbi Görüntüleme Merkezi San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında, kırtasiye malzeme maliyeti ile tıbbi sarf malzemesi maliyetini tevsik etmek üzere ……… Teknolojik Çöz Medikal İthalat İhr. San. Tic. Ltd. Şti.den alınan 03.03.2025 tarihli fiyat teklifi sunulduğu, “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan 05/03/2025 tarih ve (1) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim” ibaresinin yer aldığı, bu fiyat teklifi üzerinde ilgili meslek mensubunun kaşesinin ve imzasının yer aldığı, meslek mensubuna ait faaliyet belgesinin sunulduğu, ayrıca fiyat teklifinin dayanağı olarak satış tutarı tespit tutanağının (Ek-O.6) sunulduğu, satış tutarı tespit tutanağının bahse konu ihale ilan tarihinin (31.01.2025) içinde bulunduğu aydan önceki üç ay (Ekim-Kasım-Aralık 2024) veya bundan önceki üç ay (Temmuz-Ağustos-Eylül 2024) içindeki bilgiler esas alınarak düzenlenmesi gerektiği, ancak anılan istekli tarafından Şubat/Mart 2025’e ait fatura bilgilerinin belirtildiği, dolayısıyla başvuru sahibi isteklinin aşırı düşük teklif açıklamaları uygun olmadığından teklifinin reddedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, aşırı düşük teklif açıklamaları mevzuata uygun olmayan ……… Tıbbi Sis. San. Tic. Ltd. Şti. ve ……. Tıbbi Görüntüleme Merkezi San. ve Tic. Ltd. Şti.nin ihalenin 2’nci kısmına ilişkin teklifinin reddedilmesi ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Görüntüleme Hizmet Alım İhalesinde Aşırı Düşük Savunmanın Uygun Olmaması Satınalma Dergisi 7 Gün 7 GündemMehmet ATASEVER

Simdata Danışmanlık Y.K. Başkanı

Sağlık Bak. SGB E. Bşk./KİK E. Üyesi

Mhatasever@gmail.com

Mehmetatasever.org

Raylardaki Yeşil Devrim: Demiryolu Lojistiğinin Küresel Oyuncuları ve Sürdürülebilir Ulaşım Mücadelesi!

Raylardaki Yeşil Devrim Demiryolu Lojistiğinin Küresel Oyuncuları Ve Sürdürülebilir Ulaşım Mücadelesi! Satınalma Dergisi 7 Gün 7 Gündem

Raylardaki Yeşil Devrim: Demiryolu Lojistiğinin Küresel Oyuncuları ve Sürdürülebilir Ulaşım Mücadelesi!

Olgar ATASEVEN

Raylardaki Yeşil Devrim Demiryolu Lojistiğinin Küresel Oyuncuları Ve Sürdürülebilir Ulaşım Mücadelesi! Satınalma Dergisi 7 Gün 7 GündemSon iki makalemde dünya üstündeki deniz ve karayolu lojistiği şirketlerini ve bunların çevresel etkisi üzerine yazmıştım. Genelde Türkiye’de atladığımız ama dünyanın birçok gelişmiş ülkesinden olmaz ise olmaz demiryollarını atlar ve hakkında yazmazsam kabul edilemez. Dolayısı ile sırada raylar var! Küresel yük taşımacılığının %17’sini üstlenen demiryolları, karayoluna kıyasla %75 daha az karbon salımıyla iklim kriziyle mücadelede en etkili silahlarımızdan biri. Ancak bu sektörde faaliyet gösteren DB Cargo, Union Pacific, RZD gibi devler sadece raylar üzerinde değil, aynı zamanda politika masalarında da büyük mücadeleler veriyor. Bu makalede, dünya genelindeki 1.3 milyon kilometrelik demiryolu ağına hükmeden şirketleri, teknoloji yatırımlarını ve 2050 karbon nötr hedeflerine giden yolu mercek altına alıyoruz.

1. Demiryolu Lojistik Devlerinin Küresel Hakimiyeti: Pazar Dinamikleri ve Stratejik Hamleler

2024 yılı itibarıyla küresel demiryolu lojistik pazarı 1.3 trilyon dolar değerine ulaşmış olup, özellikle Avrupa, Kuzey Amerika ve Asya-Pasifik bölgelerinde yoğunlaşan güçlü bir büyüme trendi sergilemektedir. Sektörün lider oyuncuları, sadece altyapı yatırımlarıyla değil, aynı zamanda dijital dönüşüm ve sürdürülebilirlik odaklı stratejileriyle de dikkat çekiyorlar.

Başlıca küresel oyuncular ve operasyonel performanslarına bakacak olursak:

DB Cargo (Almanya):

  • 33 ülkede doğrudan operasyonel varlık
  • 5.800 lokomotif ve 72.000 vagonluk filo büyüklüğü
  • 2023 yılında 415 milyon ton gerçekleşen yük taşımacılığı
  • %86 elektrikli, %14 dizel enerji kullanım oranı
  • 2025 hedefi: Tamamen karbonsuz operasyonlar için 2.3 milyar Euro yatırım planı

Union Pacific (ABD):

  • 32.200 km’lik hat uzunluğu ile Kuzey Amerika’nın en büyük demiryolu ağı
  • 8.500 lokomotif ve 55.000 vagonluk filo
  • 2023 geliri: 24.1 milyar dolar (net kar: 7.2 milyar dolar)
  • Akıllı raylı sistemler için yıllık 1.2 milyar dolar AR-GE bütçesi
  • 2030 hedefi: Yakıt verimliliğinde %30 artış

RZD (Rusya):

  • 85.500 km’lik hat uzunluğu ile dünyanın en geniş üçüncü demiryolu ağı. Burada hazır yeri gelmiş iken, bir parantez açıp diğer ülkelerin hat uzunluklarına bakalım. ABD 250,000 km ile birinci sırada. Arkasından 156,000 km ile Çin geliyor ve tabi sonra da Rusya. Merak edenler için söyleyelim, Hindistan ise 65,000 km lik uzunluk ile 4. sırada. Şimdi verileri okurken daha rahat karşılaştırabilme şansınız olacak.
  • Trans-Sibirya Demiryolu’nda günlük ortalama 1.200 konteyner taşıma kapasitesi
  • 2023 Çin-Avrupa taşımalarında %18 büyüme
  • Batı yaptırımlarına rağmen 2023’te 16.9 milyar dolar gelir elde etti

Türkiye’nin Büyüyen Yıldızı! TCDD

  • Orta Koridor’da 2023’te %40 artışla 1.2 milyon ton yük taşıdı
  • 12.000 km’lik hat uzunluğu ve 1.050 lokomotiflik filomuz mevcut
  • 2023 yılında 4.2 milyar TL gelir (yaklaşık 250 milyon dolar)
  • 2025 hedefi: Transit süreleri 7 günden 5 güne düşürme planı

Şirketlerin genel olarak pazar payları ile büyüme oranlarına bakalım. Neden TCDD’ye büyüyen yıldız dediğimi görelim

Şirket Pazar Payı 2023 Geliri Büyüme Oranı
DB Cargo %21 (Avrupa) 18.4 milyar € %4.2
Union Pacific %28 (K.Amerika) 24.1 milyar $ %5.8
RZD %15 (Asya-Avrupa) 16.9 milyar $ %7.1
TCDD Taşımacılık %3 (Orta Koridor) 250 milyon $ %22.4

 

2. Çevresel Etki Analizi: Demiryollarının Sürdürülebilirlik Avantajı

Ulaştırma sektörü küresel karbon emisyonlarının %24’ünden sorumlu olup, demiryolu taşımacılığı bu alanda en çevreci alternatif olarak öne çıkıyor. Gelin detaylı karşılaştırmalı analize bakalım:

Enerji Verimliliği Karşılaştırması (1 ton yükün 1 km taşınması):

Taşıma Türü Enerji Tüketimi (MJ) CO2 Emisyonu (gr) Gürültü Kirliliği (dB)
Karayolu 2.1-2.5 80-120 70-85
Denizyolu 0.8-1.2 40-60 50-65
Havayolu 8.5-10.5 500+ 90-110
Demiryolu 0.4-0.6 20-30 60-75
Elektrikli Demiryolu 0.2-0.3 5-10 55-65

Rakamlarla konuşunca konu daha net gözüküyor. Neden demiryolu dendiğni bir kez daha görüyoruz. Bir de sektör liderlerinin çevresel performanslarına kısaca bakalım.

DB Cargo’nun Karbon Ayak İzi:

  • 2023’te 1.8 milyon ton CO2 tasarrufu sağladı
  • Yenilenebilir enerji kullanım oranı: %68
  • 2030 hedefi: %100 yeşil enerji kullanımı

Union Pacific’in Sürdürülebilirlik Hamleleri:

  • Biyodizel kullanımıyla 2023’te 350.000 ton CO2 azalttı
  • Lokomotiflerde %12 yakıt verimliliği artışı
  • 2030 hedefi: Emisyonlarda %30 mutlak azalma

TCDD Taşımacılık’ın Çevresel Katkısı:

  • Orta Koridor’da karayoluna kıyasla %65 daha az emisyon
  • 2023’te 420.000 ton CO2 tasarrufu sağladı
  • 2025 hedefi: Elektrikli tren oranını %45’e çıkarma

Demiryolu lojistiği, sürdürülebilir kalkınmanın anahtarı konumunda. TCDD Taşımacılık eski kurucu Genel Müdürü Hasan Pezük’ün ifadesiyle: “Orta Koridor, küresel tedarik zincirlerinde yeni bir denge oluşturma potansiyeline sahip.” Ancak bu potansiyelin gerçeğe dönüşmesi için altyapı yatırımlarının hızlandırılması ve teknoloji adaptasyonunun sağlanması gerekiyor. Raylarda görüşmek üzere,

Raylardaki Yeşil Devrim Demiryolu Lojistiğinin Küresel Oyuncuları Ve Sürdürülebilir Ulaşım Mücadelesi! Satınalma Dergisi 7 Gün 7 GündemOlgar ATASEVEN

Girişimci, İş İnsanı, Yazar, Konuşmacı

olgar.ataseven@profesia.com.tr