Dr. Öğr. Üyesi Gözde MERT
Nişantaşı Üniversitesi İktisadi, İdari ve Sosyal Bilimler Fakültesi
İşletme Bölüm Başkanı & Gözde Araştırma Şirketi Kurucusu
“Risk almadan iş hayatında başarılı olamazsınız. Bu kadar basit.” Adena Friedman
Yeni kurulan, büyüme potansiyeli olan ve katma değeri yüksek iş fikirlerine, finansal yatırım yapan, bilgi ve tecrübesini girişimciyle paylaşan kişiler, “melek yatırımcı”, “bireysel katılım yatırımcısı” ya da “iş melekleri” olarak ifade edilebilmektedir.
Melek yatırımcılar, yatırım karar alırken finansal unsurlarla birlikte, finansal olmayan unsurları da düşünürler. Melek yatırımcı, her zaman yatırım karlılığını odak noktası yapmaz. Yatırım kararı, sosyal, ekonomik ya da kişisel faktörlerden etkilenir. Wetzel11, finansal olmayan unsurların melek yatırımcı kararında önemli bir faktör olduğunu belirtmektedir. Melek yatırımcının, girişim faaliyeti içinde bulunma isteği motive edici bir unsur olmaktadır.
Etzioini, melek yatırımcıların yalnızca refah artırma amacında olmadığını ayrıca, kendi çıkarlarının yanında başkalarının veya toplumun faydasını da düşündüğünü ifade etmektedir. Onasbrugge ve Robinson’un çalışmalarında da benzer bulgulara rastlanılmıştır.
Buna göre, melek yatırımcıların, yatırım kararını etkileyen üç ama unsur bulunmaktadır. Bunlar; ekonomik unsurlar, girişim süreci içinde bulunma isteği ve sosyal sorumluluk duygusudur.
Melek Yatırımcıların Özellikleri
Melek yatırımcılık emek, deneyim ve bilgili olmayı gerektiren bir süreçtir. Başarılı bir melek yatırımcının özellikleri aşağıdadır:
- Vizyoner bir bakış açısına sahip olması
- Finansal durumunun güçlü olması
- Para kaybını kabullenebilmesi
- Risk alabilmesi
- Başarısızlığı kabullenmesi
- Düşünce ve davranışlarının tutarlı olması
- Özel yeteneklere sahip olması
- Disiplinli olması
- Öğrenme azminin ve isteğinin olması
- Girişimcilere ve fikirlere saygı duyması.
Melek yatırımcıların diğer özellikleri de aşağıda belirtilmektedir:
- Melek yatırımcılar bireysel şekilde yatırım yapabilecekleri diğer melek yatırımcılarla da birleşip, yatırım yapabilirler.
- Melek yatırımcılar, genellikle finans ve yönetim konusunda uzmanlığa sahiptirler.
- Melek yatırımcılar, kar beklentisinin yanında, manevi sosyal tatmine de önem verirler.
- Melek yatırımcıların ortalama geliri 640 bin doların üzerindedir.
- Melek yatırımcılar, yatırım yaptıkları girişimlerin yönetiminde aktif olarak bulunmak isterler.
- Melek yatırımcılar genellikle, 35-65 yaş arasındadırlar.
- Melek yatırımcıların eğitim düzeyi yüksektir.
- Melek yatırımcılar genel olarak erkektir.
- Melek yatırımcılar; medikal ve sağlık hizmetlerine, e-ticaret, yazılım ve teknoloji alanlarına daha çok yatırım yaparlar.
- Borsaya girmemiş şirketlere, sermayelerinin %5-15’i kadar yatırım yaparlar.
- Melek yatırımcıların yaklaşık %60’ının kendi işi vardır ve bunların büyük çoğunluğu kendi işlerinde kurucu olmaktadır.
Melek yatırımcıların, girişimciye sağladığı fon kaynaklarının yanında sosyal sorumluluk rolüyle girişimciler desteklenmektedir. Girişimci ve melek yatırımcının bu iş birliği neticesinde yeni iş fikirleri ortaya çıkmakta ve istihdam artışı sağlanmaktadır.
Detaylı bilgiler için aşağıdaki eseri okuyabilirsiniz.
Mert, G. (2021). Girişimci ve Melek Yatırımcı İş Birliği, Ed. Himmet Karadal, Küresel Girişimcilik Güncel Gelişmeler, Beta Basım, Ankara.
