Yeni bir iş kurma ya da mevcut işini yenileme/geliştirmede iş modelinin bir yol haritası olması işletme sahipleri ve yöneticileri için önem taşımaktadır. İşletmeler için iş modelleri işin sürdürülebilirliği ve gelişim seyrinde oluşabilecek avantajlar için stratejik nitelik taşımaktadır. 2007 yılında Alexander Osterwalder tarafından geliştirilip literatüre giren Kanvas iş modeli; “İş Modeli Üretimi” adlı kitapta 45 farklı ülkeden 470 yazarın katkıda bulunduğu önemli bir eserdir. Ayrıca yazarlar hazırladıkları web sitesi üzerinden Kanvas iş modelinin kullanımı ile ilgili gerekli araç ve gereçleri paylaşmışlardır. Yazarlara göre; bir iş modeli işletmenin yarattığı değerin, değerin sunuluşunun ve değerin nasıl yakalanabileceğinin nitelikli bir açıklamasıdır.
Kanvas iş modeli, girişimcilere, yeni iş fikirlerinin tedarik zinciri sürecinde yer alan temel ve destek faaliyetleri dokuz yapıtaşı altında kolayca anlayabilecekleri ve anlatabilecekleri bir ortam sunan bir modeldir. Bu yapıtaşları müşteri, ürün, altyapı ve finans olmak üzere dört ana alanı kapsamaktadır. Bu ana başlıkların altında, Kanvas iş modeli tuvalinde doldurulması gereken dokuz başlık bulunmaktadır. Bu ana başlıkların altında, Kanvas iş modeli tuvalinde doldurulması gereken dokuz başlık aşağıdaki şekilde yer almaktadır (Osterwalder ve Pigneur, 2013):
Şekil 1: Kanvas İş Modeli Tuvali
Bir Kanvas uygulamasında, öncelikle yukarıdaki şekildekine benzer kanvas tuvali (A3) boyutunda hazırlanarak, herkesin göreceği şekilde duvara yapıştırılır. Kanvasın en yukarısında çalışmanın kim için ve ne zaman tasarlandığı bilgisi yazılır. Her versiyonda tarihler düzeltilerek uygulama devam eder. Kanvas’ın hazırlanmasının ve duvara yerleştirilmesinden sonra, ilgili bölümler konuyla ilgili kişilerin görüşlerini özgürce ifade edebilecekleri bir platformda post-it’ler yardımı ile doldurulur. Dolayısıyla kişiler görüşlerini özgürce ifade ederler, çözüm üretirler ve alternatif bulurlar. Bu iş modelinin gelişimi, yenilenmesi ve esnekliği açısından oldukça etkili bir yöntem olarak iş/işletme başarısına doğrudan katkıda bulunur.
Kaynak ve ayrıntılı okuma önerisi: Aşağıdaki eserl(er) konu ile ilgili kaynak ve bilgilendirmeyi artırmaya yöneliktir.
- Osterwalder A. ve Y. Pigneur. (2013). İş Modeli Üretimi. (Çev. Levent Gökdem). İstanbul: Optimist Dağıtım Yayın.
