Tek Tıkla Ödeme Kolaylığı
7/24 Canlı Destek
%100 Sorunsuz Alışveriş
7552 Sayılı İklim Kanunu: Temel Düzenlemeler ve Uygulama Çerçevesi
Gül SALDIRANER
Artan sıcaklıklar, uzun süreli kuraklıklar, ani ve şiddetli yağışlar, seller, orman yangınları ve deniz seviyesindeki yükselme gibi etkiler, dünya genelinde yaşamı ve ekonomileri doğrudan tehdit etmektedir. İklim değişikliği, yalnızca çevresel bir sorun olmanın ötesinde, küresel ölçekte sistemik bir risk ve çok boyutlu bir kriz olarak değerlendirilmektedir. Bilimsel veriler, iklim krizinin doğal ekosistemlerin yanı sıra insan sağlığı, gıda güvenliği ve ekonomik kalkınma üzerinde de derin etkiler yarattığını göstermektedir.
Dünya Ekonomik Forumu’nun (WEF) 2025 Küresel Riskler Raporu’na göre, önümüzdeki iki yıl içinde dünyayı bekleyen en büyük riskler arasında aşırı hava olayları ikinci sırada yer almakta; on yıllık perspektifte ise aşırı hava olayları, biyolojik çeşitliliğin kaybı, ekosistem çöküşü ve doğal kaynak kıtlığı ilk sıralarda yer almaktadır. Bu tablo, iklim krizinin sadece kısa vadeli bir tehdit değil, aynı zamanda küresel istikrarı etkileyen uzun vadeli bir yapısal sorun olduğunu ortaya koymaktadır.
Türkiye, 2015 yılında kabul edilen Paris İklim Anlaşması’nı 2021 yılı Ekim ayında resmen onaylayarak, küresel iklim hedeflerine uyum sağlama taahhüdünü hukuken bağlayıcı hale getirmiştir. Bu doğrultuda, 2053 net sıfır emisyon hedefini benimsemiş ve yeşil kalkınma vizyonunu ilan etmiştir. Bu gelişmeler, Türkiye’nin ulusal mevzuatını güçlendirmeye ve iklim politikalarını bağlayıcı düzenlemeler yoluyla hukuki güvence altına almaya yönelik adımlarını hızlandırmıştır.
Paris Anlaşması çerçevesindeki taahhütlerin, birçok ülke tarafından ulusal mevzuatlarına entegre edilmeye başlandığı görülmektedir. Birçok ülke, sera gazı emisyonlarının azaltımı, emisyon ticaret sistemleri, sınırda karbon düzenlemeleri ve yeşil finansman gibi alanları kapsayan bağlayıcı iklim yasaları çıkarmaktadır. Avrupa Birliği’nin 2050 net sıfır hedefini Avrupa İklim Yasası ile yasal zorunluluk haline getirmesi bu sürecin en önemli örneklerinden biridir.
Bu küresel gelişmeler doğrultusunda, 9 Temmuz 2025 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan 7552 sayılı İklim Kanunu ile iklim değişikliğiyle mücadeleye ilişkin temel stratejiler ilk kez bütüncül bir yasal çerçeveye kavuşturulmuştur.
İklim Kanunu’nun Kapsamı ve Temel İlkeleri
Kapsam
İklim Kanunu, iklim değişikliğiyle mücadele ve uyum sürecini bütüncül bir çerçevede ele alan temel yasal düzenlemedir. Yasa; sera gazı emisyonlarının azaltımı, iklim değişikliğine uyum faaliyetleri, karbon fiyatlandırması ve karbon piyasalarının kurulması, emisyon izin süreçleri, finansman araçları, yeşil taksonomi, kurumsal yetkilendirme, denetim ve yaptırımlar gibi alanlarda düzenlemeler getirmektedir.
Sektör ayrımı gözetilmeksizin, sera gazı emisyonuna yol açan tüm faaliyetler bu Kanun kapsamına alınmaktadır.
Temel İlkeler
Kanun, sera gazı emisyonlarının azaltılması ve iklim değişikliğine uyum çalışmalarında aşağıdaki temel ilkeleri esas alır.
- Ülkenin ortak fakat farklılaştırılmış sorumlulukları ve göreceli kabiliyetleri dikkate alınır.
- Eşitlik, iklim adaleti ve ihtiyatlılık ilkeleri gözetilir.
- Katılım, entegrasyon, sürdürülebilirlik ve şeffaflık ilkeleri temel alınır.
- Adil geçiş ve ilerleme yaklaşımları dikkate alınır.
Kamu ve özel sektör, belirlenen tedbirlere ve yükümlülüklere uymakla yükümlüdür. Ulusal Katkı Beyanı hazırlanırken kalkınma öncelikleri dikkate alınır.
İklim Kanunu’nun temel yapısı ve kapsamı aşağıda şematik olarak sunulmaktadır.
İklim Kanunu’nun Temel Yapısı ve Düzenleme Alanları
7552 sayılı İklim Kanunu, sektör ayrımı yapmaksızın sera gazı emisyonuna yol açan tüm faaliyetlerin yasal çerçevede yönetimini hedeflemektedir. Üç ana kısımdan oluşan sistematiğiyle Kanun; iklim değişikliğiyle mücadele ve uyum politikalarından karbon piyasasına, destek mekanizmalarından yaptırımlara kadar çok sayıda düzenlemeyi kapsamaktadır. Türkiye’nin 2053 net sıfır emisyon hedefi doğrultusunda hazırlanan Kanun; sera gazı emisyonlarının azaltılması, uyum faaliyetlerinin planlanması ve iklim finansmanı gibi alanlarda temel yasal çerçeveyi oluşturmaktadır.
Kanunun Düzenlediği Alanlar Nelerdir?
7552 sayılı İklim Kanunu kapsamında düzenlenen başlıca alanlar şunlardır:
- Sera gazı emisyonlarının izlenmesi, raporlanması ve azaltılması,
- İklim değişikliğine uyum önlemlerinin belirlenmesi ve uygulanması,
- Ulusal Katkı Beyanı (NDC) hazırlanması ve güncellenmesi,
- Kurumsal yapılanma: İklim Değişikliği Başkanlığı, Karbon Piyasası Kurulu ve ilgili kurulların görev ve yetkileri,
- Emisyon izin süreçleri ve denetim yükümlülükleri,
- Emisyon Ticaret Sistemi (ETS) ve karbon piyasalarının kurulması,
- Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması (SKDM) oluşturulması,
- Türkiye Yeşil Taksonomisi ile yeşil finansman ve teşvik mekanizmalarının tanımlanması,
- Karbon fiyatlandırması ve karbon kredilendirme sisteminin düzenlenmesi,
- Döngüsel ekonomi ve sıfır atık uygulamalarının geliştirilmesi,
- İklim finansmanı kaynaklarının geliştirilmesi ve kullanımına ilişkin esaslar,
- Denetim, yaptırım ve idari para cezalarına ilişkin hükümler.
Kanunla Getirilen Temel Düzenlemeler Nelerdir?
- Ulusal ve yerel düzeyde iklim strateji belgeleri hazırlanacaktır.
- İşletmeler için sera gazı emisyon izni alma zorunluluğu getirilmiştir.
- Emisyonların yıllık olarak izlenmesi, raporlanması ve doğrulanması yükümlülüğü getirilmiştir.
- ETS kapsamında emisyon tahsisatlarının dağıtılması ve emisyon ticaretinin başlatılması düzenlenmiştir.
- İthal edilen mallara karbon düzenlemesi yapılabilmesi için SKDM kurulabilmesi öngörülmektedir.
- İklim değişikliğiyle mücadeleye ilişkin gelirlerin özel hesapta toplanması hüküm altına alınmıştır.
- Enerji verimliliği, temiz teknoloji kullanımı ve kaynak verimliliği teşvik edilmektedir.
Kanun, uygulama esaslarının ikincil mevzuat kapsamında çıkarılacak yönetmeliklerle detaylandırılacağını düzenlemektedir.
Uygulama ve İzleme Yükümlülükleri
7552 sayılı İklim Kanunu kapsamında sera gazı emisyonlarının azaltılması ve uyum faaliyetlerinin yürütülmesi için işletmelere doğrudan yükümlülükler getirilmiştir. Kanun; uygulama, izleme ve raporlama süreçlerini düzenlemektedir.
- Sera gazı emisyonuna yol açan işletmeler, belirlenen süre içinde sera gazı emisyon izni almakla yükümlüdür.
- ETS kapsamındaki işletmelere yıllık emisyon tahsisatı yapılacaktır.
- Enerji, su ve hammadde verimliliği sağlanması, yenilenebilir enerji kullanımı ve temiz teknoloji uygulamaları teşvik edilmektedir.
- İşletmeler, sera gazı emisyonlarını yıllık olarak izlemek, raporlamak ve bağımsız doğrulamadan geçirmek zorundadır.
- İzleme ve denetim süreçleri, İklim Değişikliği Başkanlığı ile ilgili yetkili kurumlar tarafından yürütülecektir
Cezai Yaptırımlar ve Denetim
- Sera gazı emisyon izni almayan, raporlama yükümlülüğünü yerine getirmeyen veya yanlış bildirimde bulunan işletmelere idari para cezaları uygulanacaktır.
- ETS kapsamındaki yükümlülüklere aykırı hareket eden işletmeler için:
- Emisyon tahsisatı teslimi engellenebilir.
- Faaliyet izinleri iptal edilebilir.
- İdari para cezaları kademeli olarak artırılabilir.
- Pilot uygulama süresince idari para cezaları %80 indirimli şekilde uygulanacaktır.
- Denetim yetkisi İklim Değişikliği Başkanlığı’ndadır. İdari yaptırım kararları Başkanlık tarafından verilecektir.
Düzenleyici Kurumlar ve Kurumsal Yapılanma
Kanun ile merkezi ve yerel düzeyde düzenleyici ve denetleyici kurumların görev, yetki ve sorumlulukları belirlenmiştir.
1. İklim Değişikliği Başkanlığı
- Kanunun uygulanmasından sorumlu ana kurumdur.
- Emisyon izni, izleme, raporlama ve doğrulama süreçlerini yönetir.
- Ulusal iklim stratejilerini koordine eder, ETS’nin kurulmasını sağlar.
- Karbon piyasalarına ilişkin düzenlemeleri yapar.
- Karbon fiyatlandırması ve veri yönetiminde yetkilidir.
2. Karbon Piyasası Kurulu
- ETS piyasası ile ilgili temel politika ve kararları belirler.
- Tahsisat planlarını onaylar, ücretsiz tahsisat oranlarını belirler.
- Piyasa kuralları ve işleyişine ilişkin kararlar alır.
3. İklim Değişikliği Koordinasyon Kurulları
- Valilikler bünyesinde kurulur.
- İl düzeyinde uyum planlarının hazırlanması ve yürütülmesinden sorumludur.
4. Sermaye Piyasası Kurulu (SPK)
- Yeşil finansman araçlarını düzenlemek ve denetlemekle yetkilidir.
- Yeşil tahvil, yeşil sukuk gibi finansal ürünlerin kurallarını belirler.
5. Piyasa İşletmecisi (Borsa İstanbul veya yetkilendirilen kurum)
- Karbon kredilerinin ve tahsisatların işlem göreceği piyasayı kurar ve işletir.
- İşlem kayıt sistemini yönetir.
6. Merkezi Uzlaştırma Kuruluşu
- ETS piyasasında teminat yönetimi ve nakit takas işlemlerini yürütür.
7. Ulusal Coğrafi Bilgi Platformu
- Başkanlık, veri yönetimini bu platform üzerinden yürütür.
- Elde edilen veriler diğer kamu kurumlarıyla paylaşılır.
8. Yetki Devri
- Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, yetkilerini açık ve yazılı şekilde Başkanlığa devredebilir.
Sonuç
9 Temmuz 2025 tarihinde yürürlüğe giren 7552 sayılı İklim Kanunu, iklim değişikliğiyle mücadelede Türkiye’nin uzun vadeli iklim politikalarını ilk kez yasal güvence altına alan temel düzenleme olmuştur. Ülkemizin 2053 net sıfır emisyon hedefi doğrultusunda hazırlanan bu Kanun, iklim değişikliğiyle mücadele ve uyum politikalarına ilişkin uzun vadeli ve bağlayıcı bir yasal çerçeve oluşturmaktadır.
Kanun kapsamında:
- Sera gazı emisyon izni alma, izleme, raporlama ve doğrulama yükümlülükleri getirilmiştir.
- Emisyon Ticaret Sistemi (ETS) kurulması ve işletilmesi hüküm altına alınmıştır.
- Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması (SKDM) oluşturulmasına imkân tanınmıştır.
- Türkiye Yeşil Taksonomisi ve yeşil finansman araçları tanımlanmıştır.
- İklim değişikliğiyle mücadeleye yönelik gelirlerin toplanacağı özel bütçeli bir kaynak oluşturulmuştur.
- Kanun kapsamında belirlenen yükümlülüklere uyulmaması durumunda idari para cezaları ve diğer yaptırımlar uygulanacaktır.
İklim Kanunu, sera gazı emisyonuna yol açan tüm faaliyetleri kapsamaktadır. Kanunun uygulama detayları ve sektör bazlı esasları çıkarılacak ikincil mevzuat ve yönetmeliklerle netleştirilecektir.
Gül SALDIRANER
Bir zamanlar güzellik denince akla ilk gelen şey makyaj çantamızdaki ürünlerdi. Şimdi ise algoritmalar, yapay zekâlar ve 3 boyutlu deneyimler bu dünyanın yeni aktörleri. Sadece ayna karşısında değil, veri tabanlarında ve bulut sistemlerinde de güzelliğin tanımı yeniden yazılıyor. Peki bu dönüşümün merkezinde kim var? L’Oréal. Moda ve teknoloji dünyasının devleriyle kurduğu stratejik iş birlikleri sayesinde güzelliği gelecekle buluşturan bu marka, şimdi de NVIDIA ile yepyeni bir dönemin kapısını aralıyor.
Sağlık kurumlarında stok kontrolü, hem hasta güvenliğini sağlamak hem de işletme verimliliğini artırmak açısından son derece önemli bir süreçtir. İyi bir stok yönetimi, sağlık kuruluşlarının doğru zamanda, doğru malzemeyi temin etmelerini sağlar, atıkları azaltır ve kaynakları daha verimli kullanmalarına yardımcı olur. Sağlık sektörü, özellikle tıbbi malzeme, ilaç ve ekipman tedarik zincirindeki karmaşıklık nedeniyle etkili stok kontrol yöntemlerine ihtiyaç duyar.
Dünya’nın en büyük sürdürülebilirlik inisiyatifi Global Compact’a 2019 yılında üye olan, 2020 yılını “Sürdürülebilirlik Yılı” ilan eden, son 5 yıldır tüm faaliyetlerinin eksenine sürdürülebilirliği oturtan Ege İhracatçı Birlikleri 2025 Yılı Sürdürülebilirlik Raporunu düzenlediği basın toplantısıyla açıkladı.
Ege İhracatçı Birlikleri’nin atık yönetimi konusunda, 2024 yılında tehlikesiz atık miktarında 2023 yılına kıyasla yüzde 5,8’lik düşüş yaşandı.
İtirazen Şikayet Konusu; Başvuru sahibinin dilekçesinde özetle; Teknik Şartname’nin 4’üncü maddesindeki 48 adet yayılmış, boyanmış lam hazırlama sayısı şartını sadece “………………” firması tarafından satışı yapılan sistem tarafından karşılanabildiği, teklif edecekleri …… marka LTS-3000B tam otomatik sıvı bazlı sitoloji cihazlarının saatte 24 adet lamın santrifüjleme işlemini, yaymasını ve boyamasını hazırlayabilme kapasitesine sahip olduğu, 2 adet cihaz ile aranan şartı sağlayabilecekleri iddialarına yer verilmiştir.
Globalleşen dünya, satın alma profesyonellerinin haritasını büyüttü. Artık sadece yerel tedarikçilerle değil, farklı ülkelerden, farklı kültürlerden firmalarla masaya oturuyoruz. Ancak bu yeni düzlem, sadece döviz kurlarıyla değil; kültürel kodlarla da şekilleniyor. Peki biz bu kodları ne kadar biliyoruz?
İş hukuku alanında dünyada yapılan ilk düzenleme, 1802 yılında İngiltere’de dokuma sanayiinde çalışan çocuk işçilerin iş süreleri ve çalışma şartları bakımından korunmasını öngören ve günlük çalışma sürelerini 12 saat ile sınırlandıran Kanun, olarak kabul edilmektedir. Görüleceği üzere, çalışma hayatında yapılan ilk yasal düzenleme ücretlerin iyileştirilmesi ile ilgili değil, çalışma sürelerinin sınırlandırılması ile ilgilidir.
Yurt dışına yapacağımız ihracat işlemlerinde, ihracatçı firma olarak azami titiz ve hassas olunması gereklidir. Global piyasalarda her türlü mala ve tedarikçiye kolaylıkla ulaşılabildiği günümüz dijital çağında, mal satmak istediğimiz ithalatçılara karşı son derece şeffaf, iyi niyetli olmak, ticari işlemlerimizin sürekliliği açısından son derece önemlidir.
Sıklıkla bir firma açıp, bir süre çalıştıktan sonra farklı bir şirket kurarak eski şirketini kapatan firmaların asıl niyetinin basiretli tacir gibi ticaret yapmaktan öte, tek kelime ile çakallık yapmak, anlık vurgun yapma, bir defa mal satıp, ikinci defa bırakın mal satmayı, iletişimi dahi kesen firmaların asıl niyetleri nedir sizce?
İhracatçı ve ithalatçı karşılıklı birbirlerine güven duymaktadırlar. İthalatçının açmış olduğu akreditifle ihracatçı mallarını yükleyecek ve gerekli evraklarını bankasına ibraz ederek mal bedelini alacaktır. Yurt dışındaki ithalatçının emri ile bankası tarafından ülkemizdeki ihracatçının bankasına akreditif açılır, akreditifin şeklen koşullarına uygun bir şekilde ihracatçı firma ihraç konusu mallarını konteynerlere yüklemiş, gümrüklemesini yaptırdıktan sonra ihraç limanındaki gemiye malını yükleyip deniz konşimentosunu alır. Faturasını tanzim eder… Tanzim edilen fatura ve akreditif koşullarında talep edilen diğer evraklarda mala ait detayları yazarken akreditifteki mal tanımını aynen yazar, tam takım evrakları bankasına verir, evrakların incelenmesin müteakip mal bedeli banka tarafından ihracatçıya ödenir.
İşte burada hiçbir SGS kontrolü yapılmamış, karşılıklı güven ön plana çıkmıştır. İthalatçı ve ihracatçı birbirlerine güvenecekler ama bu güven tedbiri elden bırakacak düzeyde aşırı uçta olmamalıdır.
İhraç malları güvenli bir ödeme şekli olan akreditif tahtında yüklenmiştir. Ancak akreditif kurallarını düzenleyen ICC – International Chamber and Commerce akreditiflere ilişkin yeknesak kaide ve kuralları belirleyen UCP 600 – Uniform Custons and Practice for Documantary Credits 2007 Revision’nın 5. Maddesi şöyle der:
Halı ve mobilya sektörünün kalbi, 23-26 Eylül 2025 tarihlerinde Gaziantep’te atacak! Gaziantep Halı ve Mobilya Fuarı, kapılarını açarak yerli ve yabancı sektör profesyonellerini “Üretimin Merkezi”nde buluşturacak.
