Ülkemizde Türk Lirası para transferleri, tüm bankaların TCMB nezdinde bulunan havuz hesapları üzerinden EFT – Elektronik Fon Transferi şeklinde yapılır. EFT mesai saatleri içinde yapılmakla birlikte hiçbir koşul içermeden, aynı gün valörle parayı gönderen amirin talimatı ile parayı alacak olan lehtarın IBAN’nına para aktarılır. Bu işlem saniyeler içerisinde yapılır.

Ancak ülkemizde Türk Lirası transferleri saniyeler içerisinde aynı gün valörle yapılırken, döviz havaleleri transferi için aynı şeyleri söylemek mümkün değildir. Döviz havaleleri SWIFT Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunations sistemi ile yapılmaktadır. Ülkemizdeki bankalar arasında yapılan transferler ile yurt dışındaki bankalar nezdindeki hesaplara yapılacak tüm döviz transferleri SWIFT ile yapılmak zorundadır. Swift ile yapılacak döviz havalelerinde mutlaka yurt dışındaki bir muhabir bankanın kullanılması gerekmektedir.

————– Instance Type and Transmission ———————-Notification (Transmission) of Original sent to SWIFT (ACK)

———————– Message Header —————————–Swift INPUT FIN 103 Single Customer Credit Transfer

———————- User Header ——————————-

———————– Message Text ——————————-

Yukarıdaki örnekten de anlaşılacağı üzere parayı göndermek isteyen Karabank İstanbul, mutlaka yurt dışındaki bir muhabir bankasını kullanmak ve paranın lehtara ödeneceği işlem gününü (valör) belirtmek zorundadır. Yukarıdaki örneğe bakıldığında;
Mesajın çekildiği tarih    : 07.08.2020Valör tarihi                      : 11.08.2020
Bu demektir ki; transfer talimatı 07.08.2020 tarihinde gönderilmesine karşın, paranın lehtara ödeneceği tarih (valör) 11.08.2020’dir.
Swift ile yapılacak döviz transferlerinde dünyadaki saat farklılıkları asli neden olmak üzere mutlaka valörlü yapılmaktadır. Ülkemizdeki Türk Lirası EFT’lerde olduğu gibi valörsüz değil, Swift havalelerinde mutlaka valör kullanılması gerekmektedir. Valör uygulanırken Swift havalesini dünyanın hangi ülkesine yaptığımızın önemi büyüktür.
Örnek; Japonya, Çin, Avustralya, Singapur gibi ülkelerle saat farkımız mevcut olduğundan, Türkiye çalışma mesaisine başladığında Japonya, Çin, Avustralya, Singapur gibi ülkelerin mesaileri sona ermiştir. Mesaisi sora ermiş bir ülkeye bugünkü valörlü (tarihli) bir döviz havalesi gönderilmesi mümkün değildir. Çünkü mesaisi sona ermiş uzak doğu ve Asya ülkeleri bu anlamsız aynı gün valörlü talimatımızı yerine getirmesi teknik olarak olanaksızdır.
VALÖR İSKONTOSU Yurt dışından ülkemiz bankalarına gelen döviz havaleleri mutlaka valörlü gelir. Bu valör aynı gün valörünü taşıyabileceği gibi, ileri tarihli bir valör de olabilir. Ödeme emri niteliğindeki swift havalesi gelmiştir ancak yurt dışından bu mesajı gönderen muhabir banka şöyle demektedir;
“bu işlemi valör tarihinde lehtara öde, ben sana valör tarihinde bu parayı muhabir nezdindeki hesabına alacak kaydedeceğim”
demektedir.
İşte bu durumda, mesajın geldiği tarihte paranın lehtara ödenmesi söz konusu olmayıp, valör tarihinde ödenecektir. Bankacılar bu durumu Ayşe Teyzeye anlatamaz. Anlatsa da Ayşe Teyze ne kadar anlayacaktır? Ayşe Teyzenin düşündüğü bir şey vardır; param gelmesine rağmen bankam bana paramı ödemiyor diye düşünür haklı olarak. Ayse Teyze her zaman haklı olmasa da bankanın onu memnun olacak bir şekilde ikna etmesi veya operasyon yapması beklenebilir.
Bankacılar ne yapabilir bu aşamada? Gerekli kontrolleri yaparak 11.08.2020 valörle gelen gelen havalenin valör iskontosunu yaparak, mesajın geldiği tarih ile valör tarihi arasındaki gün sayısını dikkate alarak belli bir faiz & masraf alarak bakiye kalan net tutarın havale lehtarı Ayşe Teyzeye ödenmesini sağlamaktır. Ancak Ayşe Teyzenin valör iskontosunu anlamasını ve bilmesini bekleyemeyiz. Ayşe Teyzenin bildiği bir konu varsa yurt dışından gelen döviz havalesinin bir şekilde kendisine ödenmesidir.