FKB Ekonomik Görünüm Endeksi Eylül Ayı Değerlendirmesi

Yazar:

27 Eylül 2025

FKB Ekonomik Görünüm Endeksi Eylül Ayı Değerlendirmesi

Finansal Kurumlar Birliği’nin İstanbul Üniversitesi iş birliğinde geliştirdiği “FKB Ekonomik Görünüm Endeksi”nin (FKB-EGE) Eylül ayı bülteni yayımlandı. FKB-EGE; Ağustos ayında bir önceki aya göre 0,32 puan azalarak 100,33 puana geriledi. FKB Ekonomik Görünüm Beklenti Anketi’ne göre Eylül ayı enflasyon beklentisi de yüzde 2,08 olarak kaydedildi.

Türkiye ekonomisini bünyesindeki banka dışı finans sektörü oyuncularıyla büyütmek için faaliyet gösteren Finansal Kurumlar Birliği (FKB), İstanbul Üniversitesi ile geliştirdiği ‘Finansal Kurumlar Birliği Ekonomik Görünüm Endeksi’nin (FKB-EGE) Eylül ayı bültenini yayımladı.

Finansal sistemin sağlıklı işleyebilmesi ve gelişebilmesi için çatısı altındaki 5 sektöre ait 132 şirketle finansmana erişimi kolaylaştırarak, ekonomik gelişmeye katkı sağlayan FKB’nin Ağustos ayı endeksi ve Eylül ayı beklenti anketi verilerinde; orta-uzun vadede uygulanan para politikası duruşunun enflasyon beklentilerine yansımaya devam ettiği ve enflasyon beklentilerinin durağan istikrarlı bir patikaya oturduğu görüldü.

FKB Ekonomik Görünüm Beklenti Anketi Eylül ayı sonuçlarına göre; Eylül ayı enflasyon beklentisi, 2,08 olarak tahmin edildi.

FKB Ekonomik Görünüm Endeksi’nin değişim trendine bakıldığında; 2024 yılının son 6 aylık döneminde (Ağustos ayı hariç) artış yönünde bir eğilim görülürken; Ocak 2025’te 3,09 puanlık bir azalış gerçekleşti. Şubat 2025’te endeks yeniden yükselişe geçip, 2,78 puan artarak 100,68 değerine; Mart ayında da 0,77 puan artarak 101,45 değerine ulaştı. Nisan ayında ise 0,70 puan azalarak 100,75 değerine geriledi. Mayıs ayında 0,79 puan artışla 101,54 değerine yükselen endeks; Haziran ayında 0,79 puan azalarak 100,75 değerini, Temmuz ayında ise 0,10 puan azalarak 100,65 değerini gördü. Endeks son olarak; Ağustos ayındaki 0,32 puan azalışla 100,33 değerine geriledi.

Endeksin Ağustos ayı değeri; 2024 yılının en yüksek değerinin gözlendiği Aralık değeri olan 100,99’un altında, 2024 yılı ortalaması olan 99,34’ün üzerinde ve 2025 yılının ilk 6 ayının ortalaması olan 100,51’in altında yer aldı. Endeksin genel seyrinden; azalış yaşanan ayların artış gözlemlenen aylar ile telafi edildiği ve endeks değerlerinin 2025 yılında ortalama bir değer etrafında küçük dalgalanmalar gösterdiği tespit edildi.

Öte yandan endeksin alt bileşenlerinden Faktoring Endeksi Ağustos 2025’te bir önceki aya göre 0,31 puan azalarak 100,66 değerini aldı. Endeksin diğer alt bileşenleri olan Finansal Kiralama Endeksi 0,09 puan azalarak 104,15 ve Finansman Endeksi ise 0,58 puan azalarak 96,16 değerini gördü.

FKB Ekonomik Görünüm Beklenti Anketi Eylül ayı sonuçları çerçevesinde katılımcıların GSYH büyüme oranı beklentisi; 2025 yıl sonu için Eylül ayında Ağustos ayına göre yüzde 0,23 puan artarak yüzde 3,12 ve 2026 yıl sonu için de yüzde 0,09 artarak yüzde 3,60 oldu. Aynı yıllar için OVP’nin sırasıyla yüzde 3,3 ve yüzde 3,8 ile IMF’nin sırasıyla yüzde 3 ve yüzde 3,3 olan öngörüleriyle karşılaştırıldığında; katılımcıların GSYH büyüme oranı beklentisi, 2025 yıl sonu ve 2026 yıl sonu için OVP öngörüsünün altında ancak IMF öngörüsünün üzerinde oldu.

FKB Endeksi akademik danışmanı ve İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Murat Şeker; FKB Ekonomik Görünüm Endeksi’nin Eylül ayında sınırlı bir gerileme göstermesine rağmen endeks değerinin 100 puanın üzerinde kalmasının, genel seyirdeki istikrarın sürdüğünü gösterdiğini vurguladı. Şeker, enflasyon beklentilerinin durağan bir eğilim sergilemesi ve büyüme tahminlerinin IMF öngörülerinin üzerinde gerçekleşmesinin, ekonomik görünüm açısından temkinli de olsa iyimser bir perspektife işaret ettiğini belirtti. Ayrıca endeksin dalgalı ancak önemli sapmalar içermeyen hareketinin, makroekonomik görünümde dengeli bir tablonun oluştuğunu desteklediğini ifade etmiştir.

FKB-EGE Eylül ayı bültenine aşağıdaki linkten veya ekten ulaşabilirsiniz.

https://www.fkb.org.tr/Sites/1/upload/files/FKB_Eylul_2025_Bulteni-4200.pdf

MÜZAKERE TEKNİKLERİ VE PAZARLIK BECERİLERİ MAKALELERİ
“Taktikler bazen pazarlık sürecinin başı, bazen ortası bazen de sonunda etkilidir.”

PAZARLIK MASASI ve PAZARLIK TAKTİKLERİ

“If you are not at the table, you are on the menu”.

PAZARLIK BECERİ ANKETİ

Pazarlık Stilinizi Öğrenin: Tüm Yönetici Adayları için Tavsiye Edilen Anket

MÜZAKERE & PAZARLIK EĞİTİM TESTLERİ

Teminat Akreditifleri (Standby L/C – SBLC)

Yazar:

Ömer Haluk TURANLI

27 Eylül 2025

Teminat Akreditifleri (Standby L/C – SBLC)

Ömer Haluk TURANLI
Eğitim Yöneticisi / Gümrük Müşavir Yrd.

Merhaba Sayın okurlar. Bu yazımda kanımca en pratik akreditif türü olan Teminat Akreditiflerinden (Standby L/C – SBLC) bahsetmek istedim.

Dış ticaretteki ödeme şekilleri içinde bence en pratik ve ucuz olan akreditif yöntemi olmasına rağmen kullanımı normal akreditiflere göre oldukça sınırlı kalıyor. Zaten ne hikmetse gerek yoğun mevzuat bilgisi gerektirdiği gerekse bürokrasisi çok fazla olduğu için kullanım oranı yerlerde sürünen ve doğru dürüst kullanılamayan standart akreditif en çok kullanılan akreditif tipi olarak karşımıza çıkıyor. Görece daha az bürokrasiye sahip ve daha kullanıcı dostu olan SBLC, süreci tamamen dijitalize etmeyi başarmış, insan eli değmeden ve fiziksel evrak transferi olmadan veri transferi ile ödemenin yapılmasını sağlayan Bank Payment Obligation ya da akreditiflere alternatif olabilecek avalli vesaik mukabili ya da mal mukabili yöntemler neden tercih edilmiyor da kullanımı bu denli zor ve pahalı olan standart akreditif tercih ediliyor orası da bir başka muamma.

SBLC’ye geri dönersek; bu akreditifin işleyiş mantığını anlamak için işe önce “Standby” teriminin ne anlama geldiğiyle başlamak uygun olacaktır. Sözlük anlamı olarak “her an kullanılmaya hazır-yedekte bekleyen şey” olarak tanımlanmakta olan bu terime aslında birçok elektronik eşyada özellikle de televizyonlarda sık rastlardık. TV’nin tamamen değil ama geçici ve kısa bir süreliğine kapanmasını ve hızlıca çalışmasını istediğimiz zamanlarda “On/Off” düğmesi yerine kullandığımız düğme idi “Standby” düğmesi.

İşte bu tanımdan hareketle SBLC, “gerektiğinde kullanılmaya hazır” bir akreditiftir. Bir diğer deyişle normal bir akreditif zaten beklemede değildir, aktiftir. Satıcı yani lehtar akreditif koşullarına uygun evrak düzenlemekle, alıcı yani amir de uygun ibraz durumunda ilgili tutarı ödemekle yükümlüdür. Yani akreditifin işlemesi için kurallara uyulması gerekir. Oysa SBLC alıcı ödemeyi yapmazsa yani kurala uymazsa devreye girer eğer alıcı aldığı evraklara istinaden ödeme yaparsa o zaman devreye girmez, hazırda ve yedekte bekler. Gerçi standart bir akreditif işleminde de prensip olarak amir ödeme yapmazsa bankası yapar ama burada akreditif beklemede değil aktif durumdadır ve şartlarına uyulması gerekir. SBLC’de ise eğer o yönde bir tercih kullanılırsa hiçbir rezerv konusu dahi belirlenmeyebilir.

Tanım olarak bakarsak SBLC, ithalatçının bankası tarafından ihracatçı lehine, ticari sözleşmenin imzalanması sırasında kararlaştırılan bir tutar karşılığında verilen bir garantidir. İthalatçının herhangi bir nedenle ödeme yapamaması durumunda bankanın ödemeyi gerçekleştireceğine dair ihracatçıya garanti sağlar.

Teminat Akreditifi, ödeme yapılmaması riskine karşı bir sigorta olarak kullanılır. İthalatçının iflas etmesi veya sağlanan mal veya hizmetlerin bedelini ödeyememesi durumunda sözleşmelerin yerine getirilmemesini önlemeyi amaçlar. Bir sigorta gibi, Teminat Akreditifi de her şey yolunda gittiğinde devreye girmez. Ancak bir banka, bir işletmenin talebi üzerine bir Teminat Akreditifi düzenlediğinde, işletmenin kredi kalitesini ve geri ödeme kabiliyetlerini bir dereceye kadar temsil eder.

Teminat Akreditifi, bankaların teminat ve kefalet senedi vermesini yasaklayan ABD bankacılık mevzuatını aşmak için Amerika Birleşik Devletleri’nde oluşturulmuştur. ABD’de yasal olarak yalnızca sigorta şirketleri veya benzeri şirketler teminat mektubu verebilir. ABD bankacılık sistemi, teminatların geçerli olması için belirli belgelerin sunulmasını gerektiren teminatlar vererek bu yasağı aşmıştır.

İki tür Teminat Akreditifi vardır: Performans Teminat Akreditifi ve Finansal Teminat Akreditifi.

Performans Teminat Akreditifi, finansal olmayan sözleşmesel yükümlülüklerin zamanında ve tatmin edici bir şekilde yerine getirilmesini sağlamak için düzenlenir. Bu yükümlülükler işin kalitesi, miktarı, teslimat süresi vb. ile ilgili olabilir. Bu yükümlülükler yerine getirilmezse, banka lehtara tam ödeme yapar.

Finansal Teminat Akreditifi ise, finansal sözleşmesel yükümlülüklerin yerine getirilmesini sağlamak için düzenlenir. Bu, ithalatçının, SBLC’nin lehtarı olan ihracatçıdan tüm mal ve/veya hizmetleri alması koşuluyla zamanında ödeme yaptığı anlamına gelir. Ancak Finansal Teminat Akreditifi, ihracatçının bankası lehine de olabilir. Teminat Akreditifleri çoğu zaman finansal niteliktedir.

Teminat akreditifi, her iki taraf için de bazı avantajlar sağladığı için genellikle vesikalı akreditife tercih edilir:

İdari formaliteleri basittir ve çok kısıtlayıcı değildir.
Bankalar aracılığıyla işlem yapmadan belgelerin alıcıya hızlı ve doğrudan gönderilmesini sağlar.
Teslimatlarla ilgili D grubu dahil tüm Incoterms’lere uyarlanmıştır.
Devreye girmez ise maliyeti vesikalı akreditiften daha düşüktür.
Birkaç saat içinde sonuçlanabilir.

Teminat akreditiflerinin düzenlenmesi, işleyişi ve bildiriminin nasıl yapıldığına gelince; SBLC’de yer alan taraflar, standart akreditifte yer alan taraflarla aynıdır.

1. Adım: Taraflarca bir sözleşmenin imzalanması: Bu adım, tüm operasyonun başarısı için çok önemlidir. İki taraf, bir sözleşmeyle işlem şartları üzerinde anlaşır: mallar, nakliye ve sevkiyat düzenlemeleri, teslimat süreleri, alıcı tarafından sağlanması gereken belgeler, ödeme garantisi (bu durumda teminat akreditifi), ödeme aracı, anlaşmazlık durumunda ne yapılacağı (ödeme yapılmaması, mallarda sorun çıkması vb.).

Şirketlerin hatalardan kaçınmak için dış ticaret uzmanlarından destek almaları faydalı olacaktır. Belgeleri hazırlamak gözüktüğü kadar kolay olmayabilir.

Ayrıca, her iki tarafın da sözleşmeyi imzaladıktan sonra değil, imza aşamasında bankalarıyla iletişime geçmeleri daha uygun olacaktır. Bankalar uluslararası ticarette deneyimlidir ve işlemin yasal, lojistik ve finansal açıdan sorunsuz bir şekilde yürütülmesi için değerli tavsiyelerde bulunabilirler.

2. Adım: SBLC talebi: İthalatçı, bankasından ihracatçı lehine bir teminat akreditifi açmasını ister. Bankaya, SBLC’nin şartlarını açıkça belirttiği bir talimat / akreditif açılış formu verir. SBLC, diğer hususların yanı sıra, SBLC’nin devreye girmesi durumunda ihracatçının sunması gereken belgeleri de listelemelidir. Banka, talebin şekil şartları konusunda çok katıdır. SBLC, ithalatçı ve ihracatçı arasındaki sözleşmeye atıfta bulunabiliyorsa, bankanın hiçbir koşulda sözleşme şartlarına bağlı olmadığını belirtmek gerekir keza ilgili mevzuata göre taraflar arasındaki sözleşme akreditifin kendisi için bağlayıcı değildir.

3. Teminat akreditifinin düzenlenmesi: İthalatçının bankası, müşterisinden gelen talep doğrultusunda teminat akreditifi düzenler. SBLC’nin düzenlenmesi, her iki banka da SWIFT ağına bağlıysa genellikle bir SWIFT MT 700 mesajının iletilmesiyle yapılır. Aksi takdirde, şifreli teleks yoluyla veya önceden doldurulmuş Uluslararası Ticaret Odası’nın standart bir formunun postalanmasıyla yapılır. MT 700 gönderimi, SWIFT ağının sunduğu güvenlik ve hız nedeniyle tercih edilen çözümdür.

4. Teminat akreditifinin ihbarı (Teyitli / Teyitsiz): İthalatçının bankasının muhabiri ya da herhangi başka bir banka SBLC’yi aldıktan sonra teyidini ekleyebilir, yani teyit bankası olarak, amir bankanın haricinde, SBLC’de belirtilen koşullar altında ödemeyi yapmayı taahhüt edebilir. Anlatımı daha da karışık hale getirmemek için işlemin teyitsiz ve amir bankada geçerli olduğunu varsayabiliriz. Ancak bankalar arası ilişki her zaman böyle basit olmayabilir.

Her durumda (SBLC teyitli olsun ya da olmasın), lehtar banka, ihracatçıya lehine bir teminat akreditifi açıldığını bildirir ve orijinal metni basılı olarak ihbar formu eşliğinde iletir.

Yukarıda da değindiğim üzere, bu aşamadan sonra iki opsiyon var, biri zaten amir’in yani ithalatçının ödemeyi yapması durumu. Bu durumda süreç uygun bir şekilde tamamlanmış olacak ve SBLC zaten devreye girmeyecek, yani kullanılmayacak.

Diğer opsiyon ise ithalatçının ödemeyi yapamaması ve dolayısıyla SBLC’nin aktif olması, yani kullanılması durumu.

5. Malların ve evrakların gönderilmesi: İhracatçı, sözleşmede kararlaştırılan şartlara uygun olarak malları, ödeme ve gümrük işlemleri için de gerekli tüm orijinal belgeleri gönderir.

6. Ödenmeme teyidi: Vadesi / süresi geçtiği halde ödeme hala yapılmamıştır. İhracatçı bu durumu bankasına bildirerek ödeme talebinde bulunur (bankaya bildirimde bulunmadan önce satıcıya durumu bildirmek faydalı olabilir keza o meyanda satıcı ödemeyi çıkarmış olabilir).

7. Ödeme yapılmadığına dair sertifikanın ve ticari belgelerin kopyalarının teslimi: İhracatçı, Teminat Akreditifini etkinleştirmeye karar verdiğinde, ödemenin yapılmadığına dair bir belge düzenleyip ödeme için gerekli tüm ticari belgelerin kopyalarıyla birlikte bankasına sunmalıdır. Mallar gönderilirken belgelerin asıllarının gönderilmesi sebebiyle bankaya ancak evrak kopyaları ibraz edilebilecektir. Banka, aldığı belgeleri standart bir akreditif işleminde olduğu gibi özenle kontrol eder ve ödemenin gerçekten yapılmadığını da araştırır.

İhracatçının bankası Teminat Akreditifini teyit ettiyse, ihracatçıya doğrudan ödeme yapacaktır. Eğer teyit bankası yoksa o zaman evraklar amir bankaya ulaştığında ve kontroller amir banka tarafından yapıldıktan sonra ödeme yine amir banka tarafından yapılır.

8. Sertifika ve belge kopyalarının ithalatçının bankasına gönderilmesi: İhracatçı tarafından düzenlenmiş olan ödeme yapılmadığına dair belge ve ticari belgeler ithalatçının bankasına iletilir. Banka, kabulde, fonların serbest bırakılmasına geçmeden önce belgelerin eksiksizliğini ve görünürdeki uyumluluğunu da kontrol eder.

9. Ödeme: Ödeme genellikle SWIFT ağı üzerinden MT202 veya MT103 mesajlarından biri gönderilerek yapılır.

10. Ödeme (İthalatçının hesabını borçlandırma): Ödeme için ithalatçının hesabına borç kaydedilir. Teminat Akreditifi düzenlenirken banka, müşterisinden Teminat Akreditifi ödemesi için hesabını borçlandırma yetkisi alır. İthalatçının hesap bakiyesi yeterli değilse ödeme banka kaynaklarından yapılarak ithalatçıya karşı yasal işlem başlatılır.

11. Ödeme (İhracatçının hesabını alacaklandırma): İhracatçının bankası, parayı aldıktan sonra ihracatçının hesabını alacaklandırmak suretiyle parayı ihracatçının hesabına aktarır.

Son bir bilgi ile yazımı tamamlayayım. SBLC’ler aslen ICC (International Chamber Of Commerce) tarafından yayımlanmış olan 590 no’lu broşüre tabidir. Fakat taraflar tercih ederlerse SBLC’yi, standart akreditifler gibi ICC 600 ve ISBP (International Standart Banking Practices) 821 no’lu broşürler kapsamında da kullanabilirler. Dikkat edilmesi gereken SBLC hangi broşüre dahil edilecekse bu durumun akreditif metninde belirtilmesi gerektiğidir.

Ömer Haluk TURANLI
Eğitim Yöneticisi / Gümrük Müşavir Yrd.

Kitap Dağıtımı İşi İhalesinde Personel SGK Belgelerinin Sunulmaması?

Yazar:

Mehmet ATASEVER

26 Eylül 2025

Kitap Dağıtımı İşi İhalesinde Personel Sgk Belgelerinin Sunulmaması Satınalma Dergisi 7 Gün 7 Gündem

Kitap Dağıtımı İşi İhalesinde Personel SGK Belgelerinin Sunulmaması?

Mehmet ATASEVER

Simdata Danışmanlık Y.K. Başkanı

İtirazen Şikayet Konusu; Başvuru sahibinin dilekçesinde özetle; İhale üzerinde bırakılan istekli …………… tarafından ihalede iş deneyimini göstermek üzere sunulan belgelerin mevzuata ve ihalenin niteliğine uygun olmadığı, anılan şirkete ait teklifin değerlendirme dışı bırakılması ve sahte belge düzenlediği gerekçesiyle hakkında ihalelere katılmaktan yasaklama kararı verilmesi gerektiği iddialarına yer verilmiştir.

Konu İle İlgili Emsal Kamu İhale Kurulu Kararına Göre;

Yapılan inceleme ve tespitler neticesinde; Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “İş deneyim belgesi düzenlenemeyen hallerde iş deneyimini gösteren diğer belgeler ve bu belgelerde aranacak kriterler” başlıklı 47’nci maddesinde “(1) Gerçek kişilere veya iş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili olmayan her türlü kurum ve kuruluşa bedel içeren tek bir sözleşmeye dayalı olarak gerçekleştirilen işlerde, iş deneyim belgesi düzenlenemez. Bu durumda, bitirilen işlere ilişkin iş deneyiminin belgelendirilmesinde aşağıdaki esaslar uygulanır:

(a) Yurtdışında gerçekleştirilen işler hariç bu madde kapsamında yer alan işlerde; sözleşme ve bu sözleşmenin uygulanmasına ilişkin olarak 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun ilgili hükümleri çerçevesinde düzenlenen; fatura örnekleri veya bu örneklerin noter, yeminli mali müşavir, serbest muhasebeci mali müşavir veya vergi dairesi onaylı suretleri veya serbest meslek makbuzu nüshaları ya da bu nüshaların noter, yeminli mali müşavir, serbest muhasebeci mali müşavir veya vergi dairesi onaylı suretleri ile sözleşmeye ait damga vergisinin ihale ilan tarihi itibarıyla ödendiğine ilişkin belgeler, personel çalıştırılan işlerde ise bu belgelere ek olarak o işe ait sözleşme kapsamında personel çalıştırıldığını gösteren Sosyal Güvenlik Kurumu internet sayfası üzerinden düzenlenmiş ve idarece teyidi yapılabilen belgeler, iş deneyimini gösteren belgelerdir. Aday veya istekli, iş deneyimini gösteren bu belgeleri başvuru veya teklifi kapsamında sunar. Bu maddede belirtilen işler için iş deneyim belgesi düzenlenmiş olsa bile, ihale komisyonunca dikkate alınamaz.

…

(c) Gerçek kişilere veya iş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili olmayan kurum ve kuruluşlara gerçekleştirilen işlere ilişkin iş deneyim tutarının tespitinde, diğer belgelerin de bu tutarı doğrulaması şartıyla işin sözleşmesinde yazılı bedeli aşmamak üzere fiilen yapılan iş tutarı dikkate alınır. Sözleşmede iş artışına ilişkin hüküm bulunması durumunda, ayrıca sözleşme tutarının % 10’unu aşmamak üzere tamamlanan iş tutarı da dikkate alınır.

(ç) Sözleşmenin, iş eksilişi yapılarak sona erdirilmesi durumunda, tarafların işin bu şekilde tamamlandığı hususunda anlaştığını gösterir belgenin iş deneyimini gösteren diğer belgelerle birlikte sunulması zorunludur.

(d) İş deneyimini gösteren belgelerin değerlendirilmesinde ilk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son beş yıl içinde kabulü gerçekleştirilen işlerde, iş deneyimini gösteren belge tutarı tam olarak dikkate alınır. Kabulü, ihale ve son başvuru tarihi ile ilk ilan veya davet tarihi arasında yapılmış olan işler de bu kapsamda değerlendirilir. Sözleşmede kabul tarihine ilişkin bir düzenleme bulunmuyor ise, iş deneyimini gösteren belgeler kapsamında sunulan faturalardan en son düzenlenen faturanın tarihi kabul tarihi olarak dikkate alınır.

(e) Birim fiyat üzerinden bağıtlanan ve toplam sözleşme tutarı bulunmayan süresi belirli bir sözleşmeye dayalı olarak ve sözleşme süresi içinde gerçekleştirilen işin tutarını gösteren faturalardaki tutarların toplamı, toplam sözleşme tutarı olarak kabul edilir.

(f) İş deneyimini gösteren belgelerin değerlendirilmesinde varsa fiyat farkları ile KDV hariç olarak belirlenen tutarlar dikkate alınır. İş ortaklığı tarafından gerçekleştirilen işlerde, ortakların iş ortaklığındaki hisse oranı esas alınarak iş deneyim tutarı hesaplanır. Ancak ihaleye katılan iş ortaklığının ortakları tarafından ortaklık oranları ve yapısı aynı olmak kaydıyla daha önce kurulmuş olan iş ortaklığının gerçekleştirdiği bir işten elde edilen iş deneyimini gösteren belgelerin sunulması halinde, iş ortaklığının iş deneyim tutarı, ortakların hisse oranlarına bakılmaksızın belge tutarı esas alınarak hesaplanır.” hükümleri,

İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “7.1. İsteklilerin ihaleye katılabilmeleri için aşağıda sayılan belgeler ve yeterlik kriterleri ile fiyat dışı unsurlara ilişkin bilgileri e-teklifleri kapsamında beyan etmeleri gerekmektedir. … 7.5. Mesleki ve teknik yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin taşıması gereken kriterler: 7.5.1. İsteklinin teknolojik ürün deneyim belgesi ya da yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektörde bedel içeren tek bir sözleşme kapsamında taahhüt edilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak; a) İlk ilan tarihinden geriye doğru son beş yıl içinde kabul işlemleri tamamlanan hizmet alımlarıyla ilgili iş deneyimini gösteren belgeleri veya b) Devredilen işlerde devir öncesindeki veya sonrasındaki dönemde ilk sözleşme bedelinin en az % 80’inin gerçekleştirilmesi şartıyla, ilk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son beş yıl içinde kabul işlemleri tamamlanan hizmet işlerine ilişkin deneyimini gösteren belgeleri, sunması zorunludur. İstekli tarafından teklif edilen bedelin % 25’den az olmamak üzere, ihale konusu iş veya benzer işlere ait tek sözleşmeye ilişkin iş deneyimini gösteren belgelerin veya teknolojik ürün deneyim belgesinin sunulması gerekir

İş ortaklığında pilot ortağın, istenen iş deneyim tutarının en az % 70’ini, diğer ortakların her birinin, istenen iş deneyim tutarının en az % 10’unu sağlaması ve diğer ortak veya ortakların iş deneyim tutarı toplamının ise istenen iş deneyim tutarının % 30’undan az olmaması gerekir. Ancak, ihaleye katılan iş ortaklığının ortakları tarafından ortaklık oranları ve yapısı aynı olmak kaydıyla daha önce kurulmuş olan iş ortaklığının gerçekleştirdiği bir işten elde edilen iş deneyimini gösteren belgelerin sunulması halinde, pilot ortak ve diğer ortakların her birinin birinci cümledeki oranlara göre asgari iş deneyim tutarını sağlaması koşulu aranmaz. Konsorsiyumda ise her bir ortağın kendi kısmı için istenen iş deneyim tutarını sağlaması zorunludur. İsteklinin teknolojik ürün deneyim belgesini sunması halinde, iş deneyimine ilişkin yeterlik kriterini sağladığı kabul edilir. İş ortaklığında teknolojik ürün deneyim belgesini sunan ortağın kendisine ait iş deneyim tutarına ilişkin asgari yeterlik kriterini sağladığı kabul edilir. Konsorsiyum ortağının teknolojik ürün deneyim belgesini sunması halinde ise, belgeyi sunduğu kısım veya kısımlar için iş deneyimine ilişkin yeterlik kriterini sağladığı kabul edilir. … 7.5.4. İsteklinin teklifi kapsamında sunması ve/veya sağlaması gerektiği bu şartnamenin 7 nci maddesi dışındaki maddeleri ile teknik şartnamede belirtilen aşağıdaki belgeler ve/veya yeterlik kriterleri:

…

7.5.5 Bu Şartnamenin 7 nci maddesi dışında ihale dokümanında sayılan diğer belgeler ve/veya düzenlenen diğer yeterlik kriterleri tekliflerin değerlendirilmesinde dikkate alınmaz.

7.6. Benzer iş olarak kabul edilecek işler aşağıda belirtilmiştir: HER TÜRLÜ KİTAP, GAZETE, DERGİ BASIM VE YAYIM DAĞITIMI İŞİ … 7.9. Belgelerin sunuluş şekli: 7.9.1. İdarece talep edilmesi halinde istekliler tarafından, e-teklifleri kapsamında beyan edilen bilgi ve belgelerden EKAP veya diğer kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfası üzerinden sorgulanarak teyit edilemeyenler ekleri ile birlikte bu maddede düzenlenen şekil kurallarına uygun olarak sunulur. ” düzenlemesi bulunmaktadır. Şikâyete konu ihalede ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak belirlenen ………….. tarafından yeterlik bilgileri tablosunda iş deneyimini gösteren belgeler satırında, “1185623-631-00001_BROŞÜR, KİTAP VE BENZERİ YAYINLARIN DAĞITIMINA İLİŞKİN HİZMET ALIM SÖZLEŞMESİ.pdf”, 1185623-632-00001_FATURA.pdf ve 1185623-641-00001_İNTERNET VERGİ DAİRESİ ALINDISI.pdf beyan edildiği ve söz konusu sözleşme, sözleşmeye ait fatura ve damga vergisi yatırıldığına dair vergi dairesi çıktısının pdf ortamında EKAP’a kaydedildiği,

EKAP üzerine yüklenen belgelerin içeriği incelendiğinde belgeler arasında …………….ile ……………….Temz. İtihr. San. ve Tic. Ltd. Şti arasında imzalanan 01.06.2025 tarihinde imzalanan sözleşmenin sunulduğu, konusu “işverenin belirleyeceği broşür, kitap, dergi ve benzeri basılı materyallerin araçlı ve personelli olarak belirlenen bölge/bölgelerde dağıtılması işi” olan söz konusu sözleşmenin bedelinin 750.000,00 TL ve dağıtım süresinin “01.06.2025-30.06.2025” olduğu, Sözleşme ekinde, 30.06.2025 tarihli ve KF72025000000009 numaralı, konusu “Yayım Dağıtım Hizmet Bedeli” olan bedeli 750.000,00 TL ve (%20) KDV dâhil bedeli 900.000,00 olan fatura ve %9,48 oranında damga vergisi ödendiğine dair vergi dairesi çıktısının sunulduğu tespit edilmiştir. Aktarılan tespitler çerçevesinde başvuru sahibinin sözleşmeye, fatura ve damga vergisine yönelik muhtelif iddialarının yerinde olmadığı dolayısıyla başvuru sahibinin iddia ettiği hususların aksine iş deneyiminin tevsiki amacıyla sunulan bahse konu belgelerin sahte olduğuna ilişkin bir emareye rastlanmadığı,

Öte yandan, Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “İş deneyim belgesi düzenlenemeyen hallerde iş deneyimini gösteren diğer belgeler ve bu belgelerde aranacak kriterler” başlıklı 47’nci maddesi hükmü gereği, personel çalıştırılan işlerde ise bu belgelere ek olarak o işe ait sözleşme kapsamında personel çalıştırıldığını gösteren Sosyal Güvenlik Kurumu internet sayfası üzerinden düzenlenmiş ve idarece teyidi yapılabilen belgelerin sunulması gerektiği, …………….. tarafından sunulan sözleşme içeriğinde “Araç ve personel sayısı: 5 adet sürücülü araç, Personel özellikleri: Üniformalı, kimlik kartlı, eğitimli vb.” düzenlemelere yer verildiği, söz konusu düzenlemelerden, sözleşme konusu iş kapsamında personel çalıştırıldığının açıkça anlaşıldığı, ancak gerek beyan edilen belgeler arasında personel çalıştırıldığını gösteren Sosyal Güvenlik Kurumu internet sayfası üzerinden düzenlenmiş belgelerin bulunmadığı,

İdarece ………………..’na 21.07.2025 tarihinde gönderilen “Beyan edilen bilgileri tevsik eden belgelerin sunulması ve/veya numune/demonstrasyon işlemlerine ilişkin ürün örneklerinin verilmesi/kurulumların yapılması/aşırı düşük teklif açıklamalarının sunulması” konulu yazıda “Sunulması Gereken Belgeler3:1)İş deneyim belgesi ve ekleri,2)Yeterlilik bilgileri tablosunda beyan ettiğiniz bilgi ve belgeler” ifadelerine yer verildiği, Söz konusu yazıya istinaden ……………… tarafından sunulan bilgi ve belgeler arasında Sosyal Güvenlik Kurumu internet sayfası üzerinden düzenlenmiş belgelere yer verildiği, isteklilerin ihaleye katılabilmeleri için yeterlik kriterleri ile fiyat dışı unsurlara ilişkin bilgileri e-teklifleri kapsamında beyan etmeleri gerektiği, idarece talep edilmesi halinde istekliler tarafından, e-teklifleri kapsamında beyan edilen bilgi ve belgelerden EKAP veya diğer kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfası üzerinden sorgulanarak teyit edilemeyenlerin isteklilerce sunulabileceği dolayısıyla yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilmeyen ve EKAP’a yüklenmeyen ve sonradan sunulan personel çalıştırıldığını gösteren Sosyal Güvenlik Kurumu çıktılarının değerlendirilemeyeceği bu haliyle sunulan sözleşme ve eki belgelerin iş deneyimini tevsik edici belge olarak kabul edilemeyeceğinden başvuru sahibinin iddiasının bu yönüyle yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.

Mehmet ATASEVER

Simdata Danışmanlık Y.K. Başkanı

Sağlık Bak. SGB E. Bşk./KİK E. Üyesi

Mhatasever@gmail.com

Mehmetatasever.org

Otomotiv Sanayii Derneği, 2025’in İlk 8 Aylık Verilerini Açıkladı!

Yazar:

Satınalma Dergisi

25 Eylül 2025

Filo Yönetimi Eğitimi Haber Otomotiv Sanayii Derneği, 2025’in İlk 8 Aylık Verilerini Açıkladı!

Yılın İlk 8 Aylık Döneminde Otomotiv Üretimi Yüzde 4, İhracatı Yüzde 7 Büyüdü!

Otomotiv Sanayii Derneği (OSD) 2025 yılının ilk 8 aylık dönemine ilişkin verileri açıkladı. Geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 4 artış gösteren toplam üretim 908 bin 238 adet olarak gerçekleşti. Geçen yılın ilk 8 aylık dönemine göre yüzde 1 azalan otomobil üretimi ise 564 bin 482 adede ulaştı. Traktör üretimiyle birlikte toplam üretim ise 928 bin 81 adet olarak gerçekleşti.

Ticari araç grubunda, yılın ilk 8 ayında toplam üretim yüzde 13, hafif ticari araç grubunda yüzde 15 artarken ağır ticari araç grubunda yüzde 6 geriledi. 2024 yılının ilk 8 aylık dönemine göre ticari araç pazarı yüzde 2, hafif ticari araç pazarı ise yüzde 4 artarken ağır ticari araç pazarı yüzde 10 geriledi. Yılın ilk 8 ayında, bir önceki yılın aynı dönemine göre, toplam otomotiv ihracatı adet bazında yüzde 7 artarken otomobil ihracatı ise yüzde 6 azaldı.

Bu dönemde, toplam ihracat 682 bin 743 adet, otomobil ihracatı ise 388 bin 462 adet düzeyinde gerçekleşti. 2025’in ocak-ağustos döneminde toplam pazar, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 7 artarak 844 bin 761 adetten kapandı. Bu dönemde, otomobil pazarı da yüzde 8’lik artış sağladı ve 654 bin 413 adede ulaştı.

Türkiye otomotiv sanayisine yön veren 13 üyesiyle sektörün çatı kuruluşu konumunda olan Otomotiv Sanayii Derneği (OSD), 2025 yılının ocak-ağustos dönemine ait üretim ve ihracat adetleri ile pazar verilerini açıkladı. Buna göre, yılın ilk 8 aylık döneminde toplam otomotiv üretimi bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 4 arttı ve 908 bin 238 adede ulaştı. Otomobil üretimi ise yüzde 1 azalarak 564 bin 482 adet olarak gerçekleşti. Traktör üretimiyle birlikte toplam üretim ise 928 bin 81 adedi buldu.

Eğitim Filo Yönetimi Binek Araç Kiralama Satın Alma İdari İşler — Filo Yönetimi Eğitimi, Binek Araç Kiralama, Satın Alma ve İdari İşler

Yılın ilk sekiz aylık döneminde ticari araç grubunda üretim bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 13, hafif ticari araç grubunda yüzde 15 artarken ağır ticari araç grubunda ise yüzde 6 geriledi. Bu dönemde, otomotiv sanayisinin kapasite kullanım oranı yüzde 64 olarak gerçekleşti. Araç grubu bazında kapasite kullanım oranları ise hafif araçlarda (otomobil + hafif ticari araç) yüzde 65, kamyon grubunda yüzde 54, otobüs-midibüs grubunda yüzde 64 ve traktörde yüzde 40 seviyesinde gerçekleşti.

İlk 8 ayda ihracat %12 artış ile 26 milyar doları aştı!

Yılın ilk sekiz aylık döneminde otomotiv ihracatı geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre adet bazında yüzde 7 artarak 682 bin 743 adet olarak gerçekleşti. Bu dönemde otomobil ihracatı bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 6 düşüş kaydederken, ticari araç ihracatı ise yüzde 29 oranında arttı. Traktör ihracatı da 2024 yılının aynı dönemine göre yüzde 30 azalarak 7 bin 218 adet olarak gerçekleşti. Türkiye İhracatçılar Meclisi verilerine göre, toplam otomotiv sanayi ihracatı, 2025’in ilk sekiz aylık döneminde yüzde 17 ile sektörel ihracat sıralamasında liderliğini korudu. Uludağ Otomotiv Endüstrisi İhracatçıları Birliği (OİB) verilerine göre, ilk 8 aylık dönemde toplam otomotiv ihracatı 26,1 milyar dolar oldu. Aynı dönemde otomobil ihracatı ise yüzde 11 artışla 7,5 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti. Bu dönemde, dolar bazında ana sanayi ihracatı yüzde 16, tedarik sanayi ihracatı ise yüzde 7 oranında arttı.

Toplam pazar ilk 8 ayda 844 bin 761 adet oldu!

2025’in ilk 8 aylık döneminde toplam pazar, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 7 artarak 844 bin 761 adet düzeyinde gerçekleşti. Bu dönemde, otomobil pazarı da yüzde 8 oranında artış sağladı ve 654 bin 413 adet oldu. Ticari araç pazarına bakıldığında ise yılın ilk sekiz ayında, bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla toplam ticari araç pazarı yüzde 2, hafif ticari araç pazarı ise yüzde 4 büyürken ağır ticari araç pazarında yüzde 10 gerileme yaşandı. Otomobil satışlarında yerli araç payı, 2024 ocak–ağustos döneminde olduğu gibi 2025 yılının aynı döneminde de %29 seviyesinde gerçekleşti.

Bununla birlikte, 2019–2021 yıllarında %40–41 bandında seyreden otomobil satışlarınında yerli araç payının son yıllarda kademeli bir düşüş gösterdiği kaydedilmektedir. Hafif ticari araç satışlarında yerli araç payı ise 2025 yılı ocak–ağustos döneminde %20 olarak gerçekleşirken, bu oran 2024’ün aynı döneminde %30 seviyesindeydi.

ŞİRKET EĞİTİM KATALOĞU

Şirket eğitimlerine büyük özen gösteriyoruz. Memnuniyetiniz ve referansınız bizim için çok değerli.
Eğitime sizlerle birlikte hazırlanıyoruz. Sizlerden gelen önerileri dikkate alıp özgünleştirmelerle ilerliyoruz.

Güvenilir eğitim hizmetleri ile yanınızdayız. Dolu dolu, güler yüzlü eğitimler dilerim.
Prof. Dr. Murat Erdal

Türkiye’nin Her Yerinde Bire Bir (1-1) Yönetici Ekibi ve Şirket Eğitimleri:
İçerikleri incelemek için tıklayınız.

☐ Filo Yönetimi Eğitimi: “Operasyon ve Planlama İlkeleri” (2 gün)
☐ Sürdürülebilir Tedarik Zinciri Yönetimi ve ISO 20400 Standardı Eğitimi (2 gün)
☐ Dış Ticarette Lojistik Sözleşme Yönetimi Eğitimi (2 gün)
☐ Tedarikçi Performans Değerlendirme ve Tedarikçi İlişkileri Eğitimi (2 gün)
☐ Sözleşme Yönetimi ve Sektörel Kontrat İncelemeleri Eğitimi (2 gün)
☐ Lojistik ve Depo Yönetimi Eğitimi (2 gün)
☐ Satış Mühendisleri için Kurumsal Satış Eğitimi (Rol Canlandırma/Oyun) (2 gün)
☐ Müzakere Teknikleri ve Pazarlık Becerileri (İleri Seviye) Eğitimi (2 gün)

-> İçerikler için Eğitim Kataloğunu İndirebilirsiniz -> https://satinalmadergisi.com/egitim.pdf

Ecovadis Sürdürülebilir Tedarik Zinciri Satın Alma Sürdürülebilirlik — Sürdürülebilir Tedarik Zinciri ve Yeşil Satınalma ISO 20400 Eğitimi

-> Eğitim teklifi almak için -> egitim@satinalmadergisi.com

Afrika Seyahatimin Düşündürdükleri

Yazar:

Turan AKIN

25 Eylül 2025

Afrika Seyahatimin Düşündürdükleri

Turan AKIN

Yıllar önceydi, Aksaray’lı büyük bir çelik Silo üreticimiz; biz yıllardır Silo ihracatı yapıyoruz ama küçük küçük, Mısırlı büyük alıcılar fiyat farkı çok olsa da 7 yıl vade ile Almanya’dan alıyor, biz rekabet edemiyoruz demişti. Durum çok net aslında, Almanya ECA (Export Credit Agency) denen Ülke Kredileri modeli ile (Allianz Trade) Alıcılara uzun vade veriyor, Satıcısına peşin ödeme yapıp finansman ve avantaj sağlıyor.

Danışmanlık hizmetlerim kapsamında geçenlerde gittiğim bir Afrikada ülkesinde birkaç kamu yetkilisi ısrarla ICIEC’i tavsiye etti. ICIEC (The Islamic Corporation for the Insurance of Investment and Export Credit) İslam Kalkınma Bankası Çin rekabetine göre Türkiye oldukça avantajlı denilince ICIEC hizmetlerini inceledim.

ICIEC 1994 yılında kurulmuş olup, merkezi Cidde, Suudi Arabistan’dadır. AAA kredi notuna sahip İslam Kalkınma Bankası Grubu kuruluşlarından olan ICIEC’in Asya, Afrika ve Avrupa’dan 44 üyesi vardır. Dünyada İslami kurallara uygun İhracat Kredi ve Yatırım sigortası yapan tek İhracat Kredi Kurumu’dur.

ICIEC’in temel misyonu ; İslami kurallara uygun ihracat kredi ve yatırım sigortası enstrümanları kullanarak ticari ve politik riskleri azaltmak suretiyle üye ülkelerden yapılan ihracatları ve bu ülkelerde yapılan yatırımları teşvik etmektir.

ORTA ASYA’dan Türkiye, Arnavutluk ve Kazakistan,
MENA (Orta Doğu ve Kuzey Afrika) bölgesinden; Cezayir, Bahreyn, Mısır, Irak, Ürdün, Kuveyt, Lübnan, Libya, Moritanya, Fas, Umman, Filistin, Katar, Suudi Arabistan, Sudan, Suriye, Tunus, BAE, Yemen,

ASYA’dan Bangladeş, Brunei, Endonezya, İran, Malezya, Pakistan,

SAHRA ALTI AFRİKA’dan; Benin, Burkina Faso, Kamerun, Çad, Komorlar, Fildişi Sahilleri, Cibuti, Gabon, Gambiya, Gine, Mali, Mozambik, Nijer, Nijerya, Senegal, Uganda

Peki ICIEC’in kuruluş amacı ve hizmetleri nelerdir;

1) İhracat, İthalat ve Kredi Sigortası
Üye ülkelerden tüm dünyaya yapılan ihracatın desteklenmesi,

a) Minimum 20-30% üye ülke menşei
b) İslami kurallara uygun tüm ürünler

Üye ülkelerin Üye olmayan ülkelerden yaptığı ithalatın desteklenmesi,

a) Sadece sermaye malları (makine, ekipman) veya temel hammadde (buğday, petrol vb.)

2) Yabancı Yatırım Sigortası (FII) ; Tüm dünyadan üye ülkelere yapılan Doğrudan Yatırım ve Proje Finansmanlarını desteklemek.

ICIEC’i farklı kılan özellikler nelerdir?

 Politik & Ticari Risk Mitigasyonu (Azaltması)
 İslam Kalkınma Bankası Grubu sinerjisi (A/B finansman yapısı, Uluslararası İslam Ticaret Finansmanı Kurumu (ITFC), İslam Özel Sektör Kalkınma Kurumu (ICD)) ile uluslararası finansal kurumlardan kaynak sağlanmasına imkan sunması,
 Reasürans piyasasından kapasite yaratması (Lloyd’s, Reasürans Şirketleri)
 Kredi imkanlarını artırma : ICIEC’in Aa3 kredi notu ile üye ülkelerdeki projeler için uluslararası finans kurumlarından daha uzun vadelerde ve daha uygun koşullarda finansman sağlanması (20 yıla kadar)
 Anlaşmazlık Çözümü : Çok taraflı bir kuruluş olan ICIEC’in üye ülkelerdeki projelerdeki anlaşmazlıklara erken müdahalesi olası bir tazmin durumunu ortadan kaldırabilmektedir.

Doğrudan Yabancı Yatırım ve Finansmanda Kapsanan Riskler

1) Savaş, İç Karışıklık ve Terorizm
2) Transfer Kısıtlamaları
3) Kamulaştırma
4) Kontrat İhlali
5) Hükümranın Ödeme Yükümlülüklerini Yerine Getirmemesi,

Yabancı Yatırım Sigortası (FII)

1) Sermaye Yatırımı Sigortası (EIIP) Üye ülkelerde sermaye yatırımı yapan firmalara, savaş/iç karışıklık, transfer kısıtlamaları, kamulaştırma ve kontrat ihlali risklerine karşı sigorta sağlar. (15-20 yıla kadar)
2) Finansmana Yönelik Sigorta Poliçesi (FFIP) Üye ülkelerdeki projelere finansman sağlayan banka ve finansal kurumlara savaş/iç karışıklık, transfer kısıtlamaları, kamulaştırma ve kontrat ihlali risklerine karşı sigorta sağlar. (15-20 yıla kadar)
3) Hükümranın Finansal Yükümlülüklerini Yerine Getirmemesi (NHSFO) Hükümranın ödeme yükümlülüklerini yerine getirmemesi riskine karşı sigorta sağlar. (15-20 yıla kadar)
4) Kamu İktisadi Teşekkülünün Finansal Yükümlülüklerini Yerine Getirmemesi (NHFO-SOE) Kamu İktisadi Teşekkülünün ödeme yükümlülüklerini yerine getirmemesi riskine karşı sigorta sağlar. (15-20 yıla kadar)

Örnek İşlemler
Türkiye’den ICIEC Üye Ülkelerine Yapılan Doğrudan Yabancı Yatırımlar (FDI)

Demir & Çelik Fabrika Yatırımı, Kuzey Afrika

İşlem Detayları:

Proje Şirketi: XYZ Demir-Çelik
• Yatırımcı: XYZ Grubu
• Yatırım Tutarı: XXX milyon USD

ICIEC’İN Rolü:

Poliçe: Sermaye Yatırımı Sigorta Poliçesi
• Poliçe Sahibi: XYZ Grubu
• Poliçe Tutarı: XXX milyon USD
• Teminat Yüzdesi: %90
• Vade: 5 yıl

Kalkınmaya Katkısı

İlkenin profil çelik ithalatında azalma sağlanarak ödemeler dengesine katkı
• Ülkenin ihracat hacminde artış
• 1.500 kişiye iş imkanı sağlanmaktadır

Örnek İşlemler
Türk Müteahhitlerin Üye Ülkelerdeki Projelerinin Desteklenmesi

Proje Detayları

Proje İsmi; Otel, Sergi Salonu ve Spor Kompleksi İnşaatı
• İşveren: Dakar, Senegal (Kamu İktisadi Teşekkülü)
• Müteahhit: XYZ İnşaat, Turkiye
• Sözleşme Tutarı: XXX milyon EUR
• Borçlu: Ekonomi ve Maliye Bakanlığı, Senegal
• Statü: Hizmete açıldı

ICIEC’ in Rolü:

Poliçe Türü: Hükümranın Finansal Yükümlülüklerini Yerine Getirmemesi Riskini Kapsayan Poliçe (NHSO)
• Poliçe Sahibi: Türk Eximbank
• Poliçe Tutarı: XXX milyon EUR
• Teminat Yüzdesi: %95
• Vade: 11 yıl

Kalkınmaya Katkısı

Proje Kapsamında;

Türkiye’nin ihracatına katkı,
• Senegal’in kalkınma hedefleri çerçevesinde ülkenin ekonomik altyapısının gelişmesi,
• Nüfusun %67’sini oluşturan genç nüfus için, spor altyapısının geliştirilmesi,
• İnşaat sırasında ve sonrasında 700 işçiye iş imkanı.

İhracat Kredi Sigortası

Kapsanan Riskler

Ticari Riskler :

1) Alıcının/Akreditif açan bankanın iflası,
2) Alıcının sözleşmeyi keyfi olarak iptali,
3) Alıcının yüklemeden sonrası malları almayı reddetmesi,
4) Alıcının/Akreditif açan bankanın ödeme yapmayı reddetmesi

Politik Riskler:

1) Savaş veya iç karışıklık nedeni ile ödemenin yapılamaması,
2) Kamulaştırmaya bağlı ödemenin yapılamaması
3) Transfer kısıtlaması nedeni ile ödemenin yapılamaması

İhracat & İthalat Kredi Sigortası Ürünleri

Kapsamlı Kısa Vadeli Poliçe (CSTP) birden fazla alıcı için yapılır ve ihracatçıyı ticari ve politik nedenlerle ödeme yapılmaması riskine karşı sigortalar (2 yıla kadar)
2. Özel İşlem Poliçesi (STP) tek bir alıcı için yapılır ve ihracatçıyı ticari ve politik nedenlerle ödemenin yapılmaması riskine karşı sigortalar (7 yıla kadar)
3. Özel İşlem Poliçesi (STP) – Kontrat İfa Güçlüğü (STP-CF): müteahhit firmayı işverenin ticari ve politik nedenlerle ödeme yapmaması riskine karşı sigortalar (7 yıla kadar)
4. Banka Esas Poliçesi (BMP) bankaları müşterilerine sundukları ihracat finansman işlemlerinde, alıcının ticari ve politik nedenlerle ödeme yapmaması riskine karşı sigortalar.
5. Akreditif Sigortası (DCIP) bankaları kendilerine açılan ihracat akreditiflerinin ticari ve politik nedenlerle ödenmeme riskine karşı sigortalar (7 yıla kadar)

Örnek İşlemler Türkiye’den Üye Ülkelere Yapılan İhracat

Proje Detayları

İhracatçı: XYZ Yapı; Özbekistan hükümeti tarafından bir otelin renovasyonu ve iç dizaynı işini almıştır. Bu işlem kapsamında National Bank for Foreign Economic Activity of the Republic of Uzbekistan (NBU) Kuveyt Turk Katılım Bankası’na akreditif açmıştır.
ICIEC’İN Rolü
• Poliçe Sahibi: Kuveyt Turk Katılım Bankası
• Poliçe: Akreditif Sigorta Poliçesi (DCIP)
• Kuveyt Turk Katılım Bankası kendisine açılan XX milyon USD tutarındaki akreditife ICIEC sigortası kapsamında teyit eklemiştir.
• Teminat Yüzdesi: %90

Kalkınmaya Katkısı:
• XYZ Yapı’nın ihracatını artırması ve üye ülkelerde iş hacmini genişletmesine katkı,
• Kuveyt Turk’e kredi limitlerini genişletme imkanı.

Mesela Bangladeş ülke mevzuatı gereği sadece akreditif ile ithalat yapar, ülke riski yüksek olması nedeniyle ihracatçılarımızın çoğu uzak dursa da benzer şekilde Asya Kalkınma Bankası risk paylaşım modeli ile bazı bankalarımız akreditiflere teyit eklemektedir, yani Türk bankamız Alıcı ülke bankasının şartlı ödeme taahhüdüne ek kendi elini de taşın altına koymaktadır.

Görüldüğü gibi projeye detaylarına bağlı olarak Alıcı ya kendi bütçesi olan kamu veya özel şirket olabiliyor, ya itibarı gereği bir finans kurumundan finansman veya alacak sigortası bulabilen bir Alıcı veya teminatı olup anlaşmalı bir bankadan ithalat akreditifi açabilecek bir şirket.

Sistem biraz karışık gibi görünse de işlem bazlı Alıcı tarafta borçlu olacak şirket/kurum ile, finansman sağlayacak banka ile, varsa ayrı finans kurumu ile ve ICIEC ile sıkı çalışma başarıyı getirebilir.

İş dünyasında binlerce örnek işlem olduğuna göre;

Kıssadan Hisse : İş bilenin kılıç kuşananındır.

Turan AKIN

Kaynak; ICIEC Türkiye, Eylül 2025

İşçinin Hatırlatıldığı Halde Görevlerini Yapmama Eyleminde Hatırlatma Kaç Kez Tekrarlanmalıdır?

Yazar:

Lütfi İnciroğlu

24 Eylül 2025

İşçinin Hatırlatıldığı Halde Görevlerini Yapmama Eyleminde Hatırlatma Kaç Kez Tekrarlanmalıdır Satınalma Dergisi 7 Gün 7 Gündem

İşçinin Hatırlatıldığı Halde Görevlerini Yapmama Eyleminde Hatırlatma Kaç Kez Tekrarlanmalıdır?

Lütfi İNCİROĞLU

4857 Sayılı İş Kanunu’nun 25. maddesinin II. Bendinin (h) alt bendine göre, işçinin yapmakla ödevli bulunduğu görevleri kendisine hatırlatıldığı halde yapmamakta ısrar etmesi işveren açısından fesih için haklı bir sebeptir.

Yargıtay Hukuk Genel Kuruluna göre; “işçi iş görme edimini işverenin emir ve talimatlarına uygun olarak yerine getirmekle mükelleftir. Ne var ki, işverenin talimatları işçinin eğitimi, yeteneği, fiziksel yeterliliği ile bireysel ve toplu iş sözleşmesi ile getirtilen sınırlamalara da aykırılık oluşturmamalıdır. 1475 sayılı Kanun’un aksine 4857 sayılı Kanun’da işçinin “görevi yapmamakta ısrar etmesi” koşulu aranmaktadır. Bu nedenle de işçinin görevi hatırlatıldığı halde sadece bir kez yapmaması yeterli görülmemiş, görevin hatırlatılmasının ardından devamlılık arz etmesi şartı aranmıştır.

Yine sadakat borcu, iş ilişkisinin karşılıklı borç doğuran kişisel bir ilişki olmasının doğal bir sonucudur. Sadakat borcunu ihlal eden işçi davranışlarının neler olabileceğinin önceden belirlenmesi ve tek tek sayılması mümkün değildir. İş Kanunu’nun 25. maddesinin II. bendinin “e” fıkrasına göre işçinin “işverenin güvenini kötüye kullanmak, hırsızlık yapmak, işverenin meslek sırlarını ortaya atmak gibi doğruluk ve bağlılığa uymayan davranışlarda bulunması” işverene haklı nedenle derhal fesih hakkı vermekte ise de; hükümde belirtilen doğruluk ve bağlılığa uymayan bazı durumlar örnek olarak sayılmış ve benzeri fiillerin de borcun ihlalini oluşturacağı kabul edilmiştir. Bu durumda, işçinin hangi eyleminin doğruluk ve bağlılığa uymayan davranış olarak kabul edilmesi gerektiği hususunda hakim iş ve çalışma hayatının gerekleri ile toplumsal ilişki ve gelenekleri göz önüne alarak somut olayın özelliklerine göre bir sonuca varmalıdır.

Hal böyle olunca; feshe konu eylemin sadece bir kez meydana geldiği, davacı işçinin aynı eylem nedeniyle çalışma süresi boyunca almış olduğu bir uyarının da bulunmadığı, dolayısıyla görevini yapmamakta ısrar ettiği usulünce ispatlanamadığı gibi, dosya kapsamı itibariyle davacının menfaat elde etme saikiyle hareket ettiğine ve davalı şirketin de bu eylem nedeniyle zarara uğradığına ilişkin herhangi bir bilgi ve belgenin de bulunmadığı, bir kez gerçekleşen eylem nedeniyle iş sözleşmesinin feshedilmesinin ağır sonuçlar ortaya çıkardığı da dikkate alındığında, iş sözleşmesinin haklı nedenle feshedildiği gerekçe gösterilerek davacı işçinin kıdem ve ihbar tazminatı taleplerinin reddine karar verilmesi doğru görülmemiştir”[1].

Yargıtay’ın başka bir kararında ise, “İş görme edimi, işçi tarafından işverenin verdiği talimatlara uygun olarak yerine getirilmelidir.

İşçinin yapmakla ödevli bulunduğu görevleri; kanundan, yönetmelikten, bireysel veya toplu iş sözleşmesinden kaynaklanabilir. İster kanundan, isterse sözleşmeden doğsun, işçinin yapmakla ödevli bulunduğu görevlerinin açık olması gerekir. Söz konusu hükme göre, işçinin yapmakla ödevli olduğu görevlerini yapmaması derhal fesih için yeterli değildir. İşçinin görevlerinin hatırlatılması (tekrar kendisine bildirilmesi), buna rağmen yapmamakta ısrar etmiş olması gerekir. Hatırlatma daha önce belirlenmiş ve işçiye bildirilmiş görevlere ilişkin olmalı ve işçinin görevlerini yerine getirmekten kaçınmasından sonra yapılmalıdır. işçiye daha önce bildirilmiş olan görevleri genişletilerek veya ek görevler verilerek hatırlatma yapılamaz. Hatırlatma sözlü veya yazılı olarak yapılabilir. Yapılmayan işin görev kapsamına girdiğini, hatırlatma yapıldığını ve işçinin yapmamakta ısrar ettiğini kanıtlama yükü, işverendedir. ( Bkz. …Türk İş Hukukunda Haksız fesih 1. B, Eylül 2020, sf. 197-198. )

Bu noktada işverenin hatırlatmasının ardından sadece bir kez görevi yapmama yeterli sayılmamalıdır. İşçinin görevi yapmama eylemi hatırlatmanın ardından da devamlılık arz etmelidir. Devamlılık gösteren görevi yapmama haklı sebep kabul edilmeli, ancak devamlılık göstermeyen görevi yapmama, işyerinde olumsuzluklara yol açmış ise, iş sözleşmesinin feshi geçerli sebep sayılmalıdır”[2].

Sonuç olarak, 4857 sayılı İş Kanunu’nda işçinin “görevi yapmamakta ısrar etmesi” koşulu aranmaktadır. Ancak işçinin görevi hatırlatıldığı halde sadece bir kez yapmaması yeterli değildir. Görevin hatırlatılmasının ardından devamlılık arz etmesi şarttır. Bu kapsamda işçiye verilmiş çok sayıda uyarı cezası olsa da, hatırlatıldığı halde görevini yapmamaktan dolayı iş sözleşmesinin feshedilebilmesi için aynı eylemi uyarıya rağmen ikinci kez yapmamış olması gerekir. Nihayetinde, devamlılık gösteren görevi yapmama haklı sebep kabul edilmeli, devamlılık göstermeyen görevi yapmama işyerinde olumsuzluklara yol açmış ise, sözleşmenin feshi geçerli sebep sayılmalıdır.

Lütfi İNCİROĞLU

[1] YHGK 14.12.2016 T., E.2014/9-1700, K.2016/2123 Legalbank.

[2] YHGK 01.10.2020 T., E.2017/22156, K.2020/10256 Legalbank.

Tedarik Zinciri Gündemi: Küresel Ticarette Çin’in Üretim ve Ticaret Gücü

Yazar:

Prof. Dr. Murat Erdal - Editör

24 Eylül 2025

Küresel Ticarette Demir çelik, E Ticaret, Otomotiv, Elektronik Sektörleri — Küresel Ticarette Demir-Çelik, E-Ticaret, Otomotiv, Elektronik Sektörleri

Tedarik Zinciri Gündemi: Küresel Ticarette Çin’in Üretim ve Ticaret Gücü

Prof. Dr. Murat ERDAL

Sunum Klasörü: İçindekiler

Küresel Ticaret ve Uluslararası Taşımacılık
Çin’in Üretim ve Ticaret Gücü
Ekonomik Büyüme Projeksiyonları
Uluslararası Konteyner Hareketleri
Demir-Çelik, E-Ticaret, Otomotiv, Elektronik, Gemi İnşa Sanayi

Değerli Yöneticiler,

Eylül 2025 Tedarik Zinciri Gündem klasörümüzde, küresel ticaret ve uluslararası taşımacılık dünyasına geniş bir pencere açmak istedim. Konteyner limanlarındaki hareketlilik her yıl artıyor; özellikle Uzakdoğu limanlarında büyüme çarpıcı bir hızla sürüyor. Shanghai limanı 2024 yılında 51.510.000 TEU konteyner elleçlemesi ile rekor kırdı.
Almanya ve Fransa’da ekonomide durgunluktan söz edilirken, Çin ve Hindistan dikkat çekici büyüme rakamlarına ulaştı. Bu bağlamda özellikle Çin’in üretim ve ticaret gücünü vurgulamak istiyorum.

Demir-çelik, gemi inşa, otomotiv, elektronik ve e-ticaret sektörlerinde ise adeta ürkütücü bir büyüme yaşanıyor.

SUNUM KLASÖRÜNÜ İNDİRMEK İÇİN TIKLAYINIZ.

Yeni dönemde de tematik gündemlerle bir arada olacağız.

Eğitim kataloğumuzun linkini http://satinalmadergisi.com/egitim.pdf paylaşıyorum.

Klasör gönderim listesine katılım isteyen arkadaşlarımızın
egitim@SatinalmaDergisi.com a kısa bir dönüş yapmaları yeterli. Ücretsiz gönderimdir 🙂 Saygılarımla, Prof. Dr. Murat ERDAL

– – – – – – – – – – – – – – — – – – – – – – — – – – – – – – — – – – – — – – – – — – – –

ŞİRKET EĞİTİMLERİ
Türkiye’nin Her Yerinde Bire Bir (1-1) Yönetici Ekibi ve Şirket Eğitimleri:
İçerikleri incelemek için tıklayınız.

☐ Dış Ticarette Lojistik Sözleşme Yönetimi Eğitimi (2 gün)
☐ Sürdürülebilir Tedarik Zinciri Yönetimi ve ISO 20400 Standardı Eğitimi (2 gün)
☐ Satınalma ve Tedarik Zincirlerinde YAPAY ZEKA Eğitimi (2 gün)
☐ Tedarikçi Performans Değerlendirme ve Tedarikçi İlişkileri Eğitimi (2 gün)
☐ Satınalma Analitiği; Maliyet ve Fiyat Analizi ( 2 gün)
☐ Sözleşme Yönetimi ve Sektörel Kontrat İncelemeleri Eğitimi (2 gün)
☐ Filo Yönetimi Eğitimi: “Operasyon ve Planlama İlkeleri” (2 gün)
☐ Lojistik ve Depo Yönetimi Eğitimi (2 gün)
☐ Satış Mühendisleri için Kurumsal Satış Eğitimi (Rol Canlandırma/Oyun) (2 gün)
☐ Müzakere Teknikleri ve Pazarlık Becerileri (İleri Seviye) Eğitimi (2 gün)
☐ ISO 37001 Rüşvetle ve Yolsuzlukla Mücadele Yönetim Sistemi Standardı Eğitimi
☐ İdari İşler ve Tesis Yönetimi Eğitimi (2 Gün)

Şirket eğitimlerini standart kalıplarla değil, ihtiyaçlarınıza özel tasarlıyoruz.

Murat Erdal Satın alma ve Tedarik Zinciri Yönetimi

Her program, işletmenizin gerçek problemlerine çözüm üretmek ve ölçülebilir sonuçlar yaratmak için hazırlanır.
Sizlerden gelen geri bildirimlerle eğitimlerimizi özgünleştiriyor, böylece her adımda somut değer katıyoruz.

Mottomuz: “Her eğitim, bir iş probleminin çözümü için tasarlanır.”

Güvenilir, verimli ve profesyonel eğitim hizmetleriyle yanınızdayız.
Dolu dolu, güler yüzlü eğitimler dilerim.
Prof. Dr. Murat Erdal

Eğitim Teklif Alma:

Şirketinizin eğitim ihtiyacı için egitim@satinalmadergisi.com e-posta adresinden teklif alabilirsiniz.

Anahtar Sözcükler: Demir, Çelik, E-Ticaret, Otomotiv, Elektronik, Gemi İnşa, Sanayi, Tedarik Zinciri Gündemi, Satınalma, tedarik, satın alma, tedarik zinciri, dergi, makale, yazı, ticaret, iş hayatı, yönetim, maliyet, liderlik, lojistik, sözleşme, hukuk, mevzuat, dış ticaret, ithalat, operasyonu satış, pazarlama, planlama

Borusan Holding’in Entegre Faaliyet Raporuna Uluslararası Arenada Üç Ödül

Yazar:

Satınalma Dergisi

23 Eylül 2025

Borusan Holding’in Entegre Faaliyet Raporuna Uluslararası Arenada Üç Ödül

Türkiye’de şirketler arasında raporlamanın öncüsü Borusan Holding, 2023 yılı Entegre Faaliyet Raporuyla, dünyanın en prestijli uluslararası ödülleri olan LACP ve ARC’den üç ödül birden aldı.

Finansal performansının yanı sıra çevresel, sosyal, kurumsal yönetişim (ESG) alanındaki sürdürülebilirlik hedeflerini ve somut ilerlemesini kapsamlı bir şekilde paylaşan Borusan Holding, 2023 Entegre Faaliyet Raporu ile uluslararası arenada prestijli ödüllere layık görüldü. Borusan, dünyanın en saygın kurumsal raporlama ödül programları olan LACP ve ARC’den toplamda üç ödül aldı.

İletişim alanında mükemmellik standartlarını belirleyen ve her yıl yüzlerce şirketin raporlarını değerlendiren Amerikan İletişim Profesyonelleri Birliği (League of American Communications Professionals-LACP) tarafından düzenlenen 2024/25 Inspire Awards’ta Platin ödülün sahibi oldu. 100 üzerinden 99 gibi yüksek bir puanla zirveye yerleşen Borusan’ın Entegre Faaliyet Raporu; ilk izlenim, genel anlatım, görsel tasarım ve mesaj netliği gibi kriterlerde tam not almayı başardı. Borusan Holding, aynı zamanda LACP’nin bir diğer önemli kategorisi olan “Global Communications” kategorisinde, global sıralamada ilk 10’a girerek önemli bir başarıya imza attı. Paydaşlarıyla şeffaf, etkili bir iletişim kurma konusundaki taahhüdünü ödülle tescilleyen Borusan Holding, 10. sırada yer aldı.

Borusan Holding ayrıca, küresel çapta fark yaratan şirketlerin faaliyetlerini onurlandıran ARC (Annual Report Competition) Ödülleri’nde “Integrated AR & ESG: Europe/USA/Americas” kategorisinde Bronz ödülün sahibi oldu. ARC’de elde edilen bu ödül, Borusan’ın entegre bakış açısını ve raporlama çalışmalarındaki başarısını ortaya koydu.

Geçtiğimiz yıl 80. yaşını kutlayan Borusan Holding, yine LACP Vision Awards ve ARC Awards’tan toplamda beş ödül kazanarak bu anlamlı yıldönümünü taçlandırmıştı. 2023 Entegre Faaliyet Raporu ile rekor sayıda başvuru yapılan LACP’den; bir altın, iki gümüş ve bir bronz ödül ile dönmüştü. ARC’de ise ‘Çok Uluslu Holding’ kategorisinde gümüş ödüle layık görülmüştü.

Türkiye’de holdingler arasında Entegre Faaliyet Raporu yayımlayan ilk şirket olan Borusan Holding, 2021’den bu yana stratejik vizyonunu, hedeflerini ve performansını tam bir şeffaflıkla paylaşıyor. Otomotiv, lojistik, enerji, üretim, makine ve güç sistemleri gibi kilit sektörlerdeki faaliyetlerini mercek altına alarak, her bir alandaki büyüme ivmesini, inovasyonları ve dönüşüm süreçlerini derinlemesine analizlerle aktarıyor. Rapor, Borusan Holding’in iklim, insan ve inovasyon odak alanlarındaki sürdürülebilirlik yaklaşımını da detaylandırarak, bu alanlardaki somut ilerlemelerini ve gelecek taahhütlerini sunuyor.

Borusan Holding İnsan, İletişim ve Sürdürülebilirlik Grup Başkanı Nursel Ölmez Ateş, konuyla ilgili yaptığı açıklamada, “Dünya çapında saygın kuruluşlardan aldığımız bu takdir, sadece doğru yolda olduğumuzu değil, aynı zamanda paydaşlarımızla kurduğumuz iletişimin kalitesini ve bütüncül bakış açımızın gücünü de tescilliyor. Bu başarıda emeği geçen tüm çalışma arkadaşlarımıza ve bize güvenen tüm paydaşlarımıza teşekkür ediyorum. Borusan olarak, gelecekte de değer yaratmaya ve şeffaf iletişimle sektörümüze öncülük etmeye devam edeceğiz.” dedi.

– – – – – – – – – – – – – – — – – – – – – – — – – – – – – – — – – – – — – – – – — – – –

ŞİRKET EĞİTİMLERİ
Türkiye’nin Her Yerinde Bire Bir (1-1) Yönetici Ekibi ve Şirket Eğitimleri:
İçerikleri incelemek için tıklayınız.

Şirket eğitimlerini standart kalıplarla değil, ihtiyaçlarınıza özel tasarlıyoruz.

Mottomuz: “Her eğitim, bir iş probleminin çözümü için tasarlanır.”

Güvenilir, verimli ve profesyonel eğitim hizmetleriyle yanınızdayız.
Dolu dolu, güler yüzlü eğitimler dilerim.
Prof. Dr. Murat Erdal

Eğitim Teklif Alma:

Şirketinizin eğitim ihtiyacı için egitim@satinalmadergisi.com e-posta adresinden teklif alabilirsiniz.

Anahtar Sözcükler:

Sürdürülebilir tedarikçi, Sürdürülebilirlik, satın alma, çevre, sustainability, supply, procurement, tedarik zinciri, tedarik, ISO 20400, ISO 45001, Standart, Sürdürülebilir Tedarik Standardı, Sustainable Procurement, Purchasing, satınalma, strateji, yeşil, kaynak, ISO 26000, ISO 14064, danışmanlık, proje, eğitim, Ecovadis, etik, sürdürülebilir satınalma, sustainable procurement, Eğitim, iklim, gelişim planı, Kapsam 3, Karbon Ayak İzi, Su Ayak İzi, derecelendirme, TSRS1, TSRS2, Karbon Saydamlık Projesi, Carbon Disclosure Project, CDP, Raporlama Standartları, Mevzuat, Emisyon Ticaret Sistemi, Denetim, Değer Zinciri,

ISO 37001 Rüşvetle ve Yolsuzlukla Mücadele Yönetim Sistemi Standardı Eğitimi

Yazar:

Satınalma Dergisi

23 Eylül 2025

Rüşvetle Ve Yolsuzlukla Mücadele Yöneti̇m Si̇stemi̇ Standardi Eği̇ti̇mi̇ — RÜŞVETLE VE YOLSUZLUKLA MÜCADELE YÖNETİM SİSTEMİ STANDARDI EĞİTİMİ

ISO 37001 RÜŞVETLE VE YOLSUZLUKLA MÜCADELE
YÖNETİM SİSTEMİ STANDARDI EĞİTİMİ

ISO 37001 Anti-Bribery Management System Standard

Eğitim Teklif Alma:

Şirketinizin eğitim ihtiyacı için egitim@satinalmadergisi.com e-posta adresinden teklif alabilirsiniz.

Eğitim Amacı:

Bu eğitimin temel amacı, kurumların rüşvet ve yolsuzluk risklerini sistematik biçimde tanımlayıp yönetebilmeleri için gerekli bilgi, yöntem ve iyi uygulamaları kazandırmaktır. Katılımcılar;

ISO 37001 standardının gerekliliklerini ve uluslararası yasal çerçeveyi (OECD, FCPA, UK Bribery Act vb.) anlayarak kurumlarında etkin bir anti-bribery yönetim sistemi kurabilecek,
Risk temelli yaklaşım ve iç kontrol mekanizmalarıyla rüşvet girişimlerini önceden tespit edip önleyebilecek,
Şirketin etik iş kültürünü güçlendirerek paydaş güvenini, marka değerini ve sürdürülebilirlik performansını artırabilecek,
ESG’nin “Governance” boyutunda ve BM Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları’nın (özellikle Amaç 16: Barış, Adalet ve Güçlü Kurumlar) beklentilerini karşılayacak yönetişim standartlarına uyum sağlayabilecektir.

Eğitim; yolsuzlukla mücadeleyi kurumsal sürdürülebilirlik stratejisinin ayrılmaz bir unsuru hâline getirerek uzun vadeli itibar ve rekabet avantajı yaratmayı hedefler.

Bu eğitim aracılığıyla şirketler; ulusal ve uluslararası mevzuatla uyum düzeylerini güçlendirerek, ESG raporlamasında yönetişim boyutuna ilişkin sağlam bir gösterge sunmakta, kurumsal itibar risklerini minimize etmekte ve etik iş kültürünü örgütsel yapının kalıcı bir unsuru olarak kurumsallaştırmaktadır.

Yararlı Araçlar:

Rüşvet ve Yolsuzlukla İlgili ( 10 KPI ) Performans göstergeleri incelenmektedir.
Etik konusunda iki vaka çözülmektedir.

Eğitim İçeriği :

Giriş ve Temel Kavramlar

Yolsuzluk ve rüşvetin küresel ve yerel boyutu: tanımlar, örnek vakalar
ISO 37001 standardının amacı, kapsamı ve faydaları
Sürdürülebilirlik ve ESG bağlamında yolsuzlukla mücadele

ISO 37001 Standart Yapısı ve Gereklilikleri

ISO 37001’in temel bölümleri
Kuruluşun bağlamı: iç ve dış faktörlerin analizi
Liderlik ve üst yönetim taahhüdü
Planlama: risk temelli yaklaşım ve amaçların belirlenmesi

Anti-Bribery Politikası ve Kontroller

Rüşvetle mücadele politikası oluşturma ve duyurma
Sorumluluklar: üst yönetim, uyum görevlisi (compliance officer)
Gözetim, yetki matrisi ve kontrol mekanizmaları

Risk Değerlendirmesi ve Uygulama

Rüşvet risklerinin tanımlanması ve derecelendirilmesi
Üçüncü taraf risk analizi (tedarikçi, aracı, danışman)
Riskleri azaltmaya yönelik önleyici aksiyon planları

Operasyonel Gereklilikler

Finansal ve ticari kontroller (hediye, ağırlama, sponsorluk, bağış)
Tedarik zincirinde yolsuzlukla mücadele uygulamaları
İhale ve sözleşme süreçlerinde kontrol noktaları

Destekleyici Süreçler

Eğitim ve farkındalık programları
İletişim ve raporlama kanalları (whistleblowing, ihbar hatları)
Belgelendirme ve kayıt yönetimi

İzleme, Denetim ve Sürekli İyileştirme

İç denetim planlaması ve yürütme
Yönetim gözden geçirmesi ve performans ölçümü
Sürekli iyileştirme ve düzeltici/önleyici faaliyetler

Uyum, Hukuki Çerçeve ve Uluslararası Standartlar

OECD, AB, ABD FCPA, UK Bribery Act gibi uluslararası düzenlemeler
Türk Ceza Kanunu ve ilgili ulusal mevzuat
Diğer yönetim sistemleri ile entegrasyon (ISO 9001, ISO 14001 vb.)

Uygulamalı Çalışmalar ve Vaka Analizleri

Gerçek şirket örnekleri ve grup tartışmaları
Rüşvet risk analizi atölyesi
Politika ve prosedür şablonlarının gözden geçirilmesi

Belgelendirme ve Sertifikasyon Süreci

ISO 37001 belgelendirme adımları ve denetim kriterleri
Sertifikasyon sonrası sürdürülebilir uygulamalar

ISO 37001 RÜŞVETLE VE YOLSUZLUKLA MÜCADELE YÖNETİM SİSTEMİ STANDARDI
ISO 37001 Anti-Bribery Management System

1.Standart Tanıtımı ve Amaç

ISO 37001, kuruluşların rüşvetiönleme, tespit etme ve ele alma yeteneğini geliştirmek amacıyla hazırlanmış bir yönetim sistemi standardıdır.
Hem kamu hem özel sektörde ve kâr amacı gütmeyen kuruluşlarda uygulanabilir.
Bağımsız bir sistem olarak ya da diğer yönetim sistemleri (ISO 9001, ISO 14001 vb.) ile entegre kullanılabilir.

2.Kapsam ve Kullanım Alanları

Faaliyet gösterilen ülkedeki yolsuzluk mevzuatı, paydaşların beklentileri ve kuruluşun iç/dış bağlamı göz önünde bulundurulur.
Operasyon, tedarik zinciri, üçüncü taraf ilişkileri, hediyeler/ikramlar/bağışlar gibi alanları kapsar.

3.Standart Maddeleri / Yapısı (Annex SL Uyumlu)

Kuruluşun Bağlamı:Kuruluş ve bağlamını anlama; paydaş ihtiyaç ve beklentileri; sistem kapsamının belirlenmesi; risk değerlendirmesi
Liderlik:Üst yönetimin taahhüdü; rüşvetle mücadele politikası; roller, sorumluluklar, yetkiler
Planlama:Risk ve fırsatların belirlenmesi; hedefler ve bunlara ulaşmak için planlar
Destek:Kaynaklar; yetkinlik; farkındalık ve eğitim; iletişim; dokümante bilgi
Operasyon:Kontrol önlemleri; durum tespiti, finansal ve finansal olmayan kontroller; hediyeler/ikramlar, bağışlar; soruşturma ve muamele
Performans Değerlendirme:İzleme, ölçme, analiz; iç tetkikler; yönetim gözden geçirmesi
İyileştirme:Uygunsuzluk ve düzeltici faaliyetler; sürekli iyileştirme

4. Temel Kontrol Unsurları ve Gereklilikler

Politikalar:Rüşvetle mücadeleye dair açık, yazılı bir politika.
Risk Değerlendirmesi:Organizasyonun maruz kalabileceği rüşvet riskleri tanımlanmalı, değerlendirilip önlem planları oluşturulmalı.
Kontroller:Finansal kontroller, şeffaf sözleşmeler, hediyeler/ikramlar ve bağış işlemleri için prosedürler, üçüncü taraf incelemeleri.
Eğitim ve Farkındalık:Tüm çalışanlara ve yönetişim kademelerine yolsuzluk ve rüşvet riskleri konusunda aktif eğitim.
İhbar Kanalları / Şikâyet Yönetimi:Endişelerin bildirilmesi ve soruşturma süreçleri.
İzleme & Denetim:İç tetkikler ve diğer performans değerlendirmeleri ile sistemin etkinliği ölçülmeli.

5. Faydalar & Katma Değerler

Kurumsal itibar ve güven kazanımı.
Yasal risk ve finansal kayıpların azaltılması.
Paydaş beklentilerine uygunluk (yatırımcılar, müşteriler, denetleyiciler) ve uluslararası rekabet avantajı.
Etik kültürün pekişmesi ve organizasyonda şeffaflığın artması.

6. Uygulama Adımları Önerisi

Mevcut durumu değerlendirme: riskler, kontroller, politika durumu
Üst yönetimin taahhüdünü sağlama ve bir lider/uyum görevlisi atama
Politika, prosedür ve iç kontrollerin geliştirilmesi
Eğitim ve farkındalık çalışmalarının yaygınlaştırılması
İzleme, iç denetim ve yönetim gözden geçirmeleri ile sistemin etkinliğini kontrol etme
Sürekli iyileştirme faaliyetlerini planlama ve uygulama

🎯 Hedef Kitle

Eğitim, özellikle rüşvet ve yolsuzluk riski yüksek alanlarda faaliyet gösteren satın alma, satış, finans ve hukuk/uyum birimleri ile politika belirleyici lider kadroları kapsayacak şekilde planlanmalıdır. Böylece kurumsal düzeyde stratejik taahhüt pekiştirilirken, operasyonel kontrol mekanizmaları da eşzamanlı olarak güçlendirilerek bütünsel bir uyum ve yönetişim altyapısı oluşturulur.

Üst Yönetim ve Kurumsal Yönetişim

Yönetim kurulu üyeleri, genel müdür ve üst düzey yöneticiler
Kurumsal risk yönetimi veya kurumsal yönetişim birimleri

Bu grup, rüşvetle mücadele politikalarını onaylar, liderlik ve taahhüt sağlar.

Hukuk ve Uyum (Legal & Compliance)

Hukuk departmanı
İç denetim ve etik/uyum ofisleri

Yasal çerçeveye uyum, iç politika ve prosedürlerin geliştirilmesi bu ekiplerin sorumluluğundadır.

İnsan Kaynakları

İnsan Kaynakları (HR) yöneticileri
Eğitim ve gelişim birimleri

Etik kültürün kurum geneline yayılması, personel farkındalığı ve disiplin süreçlerinde önemli rol oynarlar.

Satın Alma ve Tedarik Zinciri

Satın alma, tedarik zinciri ve lojistik ekipleri

Tedarikçilerle ilişkiler, sözleşmeler ve üçüncü taraf risk yönetimi bu grupların kritik alanıdır.

Finans ve Muhasebe

Mali işler, muhasebe ve finans departmanları

Ödeme onay süreçleri, finansal kontroller ve şeffaflık açısından risklerin önlenmesinde kilittirler.

Satış, Pazarlama ve İş Geliştirme

Satış ve iş geliştirme yöneticileri
Müşteri ilişkileri ekipleri

Müşteri ve distribütörlerle temas, promosyon, hediye ve ağırlama süreçleri risk yaratabileceği için eğitime dahil edilmelidir.

Operasyon ve Saha Ekipleri

Proje yönetimi, saha operasyonları
Yüksek riskli bölgelerde faaliyet gösteren saha ekipleri

Yerinde uygulamalarda ve günlük operasyonlarda rüşvet risklerini tespit edebilmek için eğitime ihtiyaç duyarlar.

Bilgi Teknolojileri (Opsiyonel)

IT ve bilgi güvenliği ekipleri

Etik ihbar kanalları, dijital kayıt ve veri gizliliği konularında destek sağlarlar.

Eğitim Teklif Alma:

Şirketinizin eğitim ihtiyacı için egitim@satinalmadergisi.com e-posta adresinden teklif alabilirsiniz.

Eğitim Kazanımları

ISO 37001 Rüşvetle ve Yolsuzlukla Mücadele Yönetim Sistemi Eğitimi

Eğitimin sonunda katılımcılar ;

Standart Bilgisi ve Uygulama Yetkinliği

ISO 37001 standardının yapısını, temel kavramlarını ve gerekliliklerini ayrıntılı biçimde açıklar.
Standardın kurumda kurulması için gerekli politika, prosedür ve süreç adımlarını planlar.

Risk Tabanlı Yaklaşım ve Kontrol Mekanizmaları

Rüşvet ve yolsuzluk risklerini sistematik olarak tanımlar ve derecelendirir.
Üçüncü taraf (tedarikçi, aracı, danışman) risk değerlendirmesini yapar ve kontrol önlemleri geliştirir.
Hediye, bağış, sponsorluk ve ağırlama gibi alanlarda uygun kontrol prosedürlerini tasarlar.

Kurumsal Yönetişim ve ESG Uyumu

Kurumun etik iş kültürünü güçlendirecek anti-bribery politikası oluşturur.
ESG’nin “Governance” boyutu ve BM Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları (Amaç 16) ile uyumlu uygulamalar geliştirir.
Uluslararası düzenlemeler (OECD, FCPA, UK Bribery Act vb.) ve Türk mevzuatına uygunluk sağlama yollarını bilir.

Entegrasyon ve Sürekli İyileştirme

ISO 9001, ISO 14001 gibi mevcut yönetim sistemleriyle entegre bir anti-bribery yönetim sistemi kurgular.
İç denetim ve yönetim gözden geçirmesi süreçlerini planlar, sürekli iyileştirme mekanizmalarını uygular.

Operasyonel ve Stratejik Etki

Şirketin itibarını ve paydaş güvenini artıracak stratejik adımlar belirler.
Rüşvet ve yolsuzluk risklerinden kaynaklanabilecek finansal, hukuki ve itibar kayıplarını önleyici aksiyon planları oluşturur.

ŞİRKET EĞİTİMLERİ
Türkiye’nin Her Yerinde Bire Bir (1-1) Yönetici Ekibi ve Şirket Eğitimleri:
İçerikleri incelemek için tıklayınız.

☐ Dış Ticarette Lojistik Sözleşme Yönetimi Eğitimi (2 gün)
☐ Sürdürülebilir Tedarik Zinciri Yönetimi ve ISO 20400 Standardı Eğitimi (2 gün)
☐ Satınalma ve Tedarik Zincirlerinde YAPAY ZEKA Eğitimi (2 gün)
☐ Tedarikçi Performans Değerlendirme ve Tedarikçi İlişkileri Eğitimi (2 gün)
☐ Satınalma Analitiği; Maliyet ve Fiyat Analizi ( 2 gün)
☐ Sözleşme Yönetimi ve Sektörel Kontrat İncelemeleri Eğitimi (2 gün)
☐ Filo Yönetimi Eğitimi: “Operasyon ve Planlama İlkeleri” (2 gün)
☐ Lojistik ve Depo Yönetimi Eğitimi (2 gün)
☐ Satış Mühendisleri için Kurumsal Satış Eğitimi (Rol Canlandırma/Oyun) (2 gün)
☐ Müzakere Teknikleri ve Pazarlık Becerileri (İleri Seviye) Eğitimi (2 gün)
☐ İdari İşler ve Tesis Yönetimi Eğitimi (2 Gün)

Şirket eğitimlerini standart kalıplarla değil, ihtiyaçlarınıza özel tasarlıyoruz.

Mottomuz: “Her eğitim, bir iş probleminin çözümü için tasarlanır.”

Güvenilir, verimli ve profesyonel eğitim hizmetleriyle yanınızdayız.
Dolu dolu, güler yüzlü eğitimler dilerim. Prof. Dr. Murat Erdal

Eğitim Teklif Alma:

Şirketinizin eğitim ihtiyacı için egitim@satinalmadergisi.com e-posta adresinden teklif alabilirsiniz.

Anahtar Sözcükler:

Anti-Bribery Management System, Anti-Bribery, rüşvet, yolsuzluk, sürdürülebilirlik, sürdürülebilir şirket, yönetişim, sosyal, çevre, ISO 37001, ecovadis, UK Bribery Act, etik, iş ahlakı, usülsüzlük, hediye, Legal, Compliance, hukuk, uyum, ihbar, ISO 20400, ISO 9001, ihbar hattı, etik hat, prosedür, politika, gizlilik, şeffaflık, eğitim, training, standart, itibar, iş kültürü

İhracatçılar Ne İster – Bölüm 2

Yazar:

Reşat BAĞCIOĞLU

23 Eylül 2025

İhracatçılar Ne İster – Bölüm 2

İhracatçı Ne İstemez ki?

Reşat BAĞCIOĞLU

Finansmana erişim
Rasyonelliği yansıtan döviz kurları,
Düşük enflasyon

İhracatçımızın gerçek anlamda istediği bunlardır.

Neden Rasyonellik

Rasyonellik kelimesini ilk defa benden duyduğunuzu söylemiyorsunuz umarım.

Piyasa gerçeklerine uygun ve mantık ölçüleri piyasada var olduğu sürece ekonomiye dair göstergelerin sağlıklı işleyeceği bir gerçektir. Durum öyle olunca piyasada ağlayan ve sızlayan pek kalmaz.

Döviz Kurları ve Enflasyon

Döviz kurlarına nereden bakarsanız bakınız, ortalama aylık %1 civarında artış sağlamaktadır. Ne dünyadaki döviz ve parite hareketleri ne ülkemizdeki faiz indirimleri ne ülkemizde yaşanan tansiyonu yüksek olaylar karşısında döviz hiç tepki vermiyor. Adeta bulunduğu yere çakılmış, kendisini piyasadan soyutlamış, finansal verileri etkileyecek hiçbir olay dövizi yerinden oynatmıyor. Çünkü kontrollü bir döviz hareketi var. Daha doğrusu hareketsizliği var.

Bir de enflasyon tarafına göz atalım.

Enflasyon denildiğinde aklımıza tek bir enflasyon gelmiyor. Çeşitli enflasyon verileri geliyor aklımıza.

Şöyle ki;

TÜİK enflasyonu
İTO Enflasyonu
ENAG Enflasyonu
Kamunun yaptığı zamlar karşısındaki enflasyon
Hatçe Teyzenin çarşı Pazar enflasyonu

TÜİK’in 2024 Yılı Enflasyonu

Yıllık enflasyon verisi kurumdan kuruma, kurumdan Hatçe Teyzenin çarşı Pazar enflasyonu değerlendirmeleri maalesef aynı değil.

Keşke çarşı Pazar enflasyonu TÜİK enflasyon verisi kadar artmış olsa. TÜİK’in 2024 yılı enflasyon verisi %44,38 demesine karşın, bu sene çarşı pazarda tüm ürünlerin fiyatı %44,38 oranında mı arttığını düşünüyorsunuz? Sağlık enflasyonundan eğitim enflasyonuna, gıda enflasyonundan konut ve diğer her kalem enflasyonun TÜİK enflasyon verisinin en az 2 veya 3 kat daha fazla arttığına üzülerek tanık oluyoruz. Kirazın, şeftalinin, çileğin, taze fasulyenin fiyatını bir tarafa bırakalım, 2025 yılında meyve, sebze, domates fiyatlarına bakınız. TÜİK enflasyon rakamı kadar mı artış gösterdi? Bakın etin fiyatını gündeme getirmedim. Elbette değil. Daha fazla arttı.

Bu enflasyon sarmalına neden girdim derseniz? Enflasyonun aylık artışı ortalama %4 veya 5, döviz kurlarının aylık artış hızı ise sadece %1.

Enflasyon bu kadar hızlı artarken döviz kurlarının sadece %1 oranında arttığı günümüz piyasasında ihracatçımız her geçen gün sıkıntıya girmektedir. Gerçek enflasyon gerçeği ile karşı karşıya kalan ihracatçımızın döviz kurlarını ise sadece %1 dolayında artış göstermesi ihracatçının elini günden güne zora sokmaktadır. Pazar kaybı olduğu bir gerçektir.

Bundan en fazla etkilenen ise tekstil sektörü olduğunu belirtmek isterim. Döviz kurlarının artışı ile enflasyon rakamları aynı oranda artsaydı tekstil sektörü neden peş peşe işyeri kapatsın, neden ülkemizi terk edip Mısır ve farklı ülkelere gidip fabrika kursun.

İhracatçı Üzülmekte Haklıdır

Ülkemizde belli bir enflasyon ve bunun etkisinde fiyat artışı varken, ihracatçılar, hammadde veya tarımsal ürünleri ülkemizden sağlama yoluna gittiğinde, enflasyon karşısında ürün fiyatlarının arttığını ancak bununla beraber maliyet hesabı yapan ihracatçımız, kâr edebilmesi için muhtemel dövizdeki kur artışını da maliyet hesaplarına ilave ederek, kâr etmeyi düşünür. Ancak küresel piyasalarda durum farklıdır. Ülkemizdeki yüksek enflasyon karşısında üretim maliyetleri yüksek, kur düşük hatta geride kalıyorsa, ihracatçımız üzülecektir. Çünkü vereceği fiyatlar dünya piyasalarında kabul görmeyecektir. Zira ihracatçımızın önünde acımasız bir rekabet pazarı vardır ki satılacak ürünü üreten ve pazarlayan satan sadece bizim ihracatçımız değil, dünyanın her tarafında aynı ürünü pazarlayan farklı üreticilerin de var olduğunu unutulmamalıdır.

Adeta bir el kurların üzerinde, kur kafasını yukarıya kaldırdıkça, dövizin tepesindeki bir el hemen dövizin kafasına vuruyor ve dövizi bitkisel hayata sokuyor. Döviz yerinde kalmış. Bir ay boyunca enflasyon alabildiğine yükselmesine rağmen döviz kurları sabit. Anlayacağınız 30 günlük süre içinde dalgalı piyasada yer alan döviz kuru bir arpa boyu yükselememiş. Dövizi baskılamanın maliyeti ülkemiz için oldukça fazladır. Bu maliyetin üretici ve ihracatçıya destek olarak kullanıldığında dövizi baskılamaya da gerek kalmazdı. Ülkemizin ihracat rakamı artar, üretici malını yurt dışına satar, ülkemize döviz gelir.

Ben bu filmi defalarca görmüştüm. Her defasında kahraman döviz, tepesinde dolaşan eli kırıyor ve döviz şahlanıyordu.

Dövizin tepesinde bir müdahale eli dolaşacağına, üretimin ve üretilen ürünlerin yurt dışına ihracında daha fazla destekler verilmesinin ihracatçıyı ve üreticiyi daha fazla memnun edeceği ortadadır. Üretici ve ihracatçı üzülmez.

Piyasa Gerçeği

Tüm verilerin rasyonel olması halinde hiçbir sorun kalmaz. Birden fazla enflasyon verisi de olmaz.

Çok basit bir örnek;

Kamu alacaklarının gecikme faizi %54,
Banka mevduat faizi bankadan bankaya değişim gösterse de %47,
TÜİK enflasyonu Eylül 2025 ayı için %33,50,
Emeklinin aldığı 6 aylık zam %17
Sebze, meyve ve gıdanın yıllık artışı… Bu rakamı da siz yazın.

Reşat BAĞCIOĞLU

ICC Uluslararası Ticaret Odaları

Türkiye Milli Komitesi

Türkiye Bankacılık Komite Başkanlığı Üyesi

1...141516...779 779 Sayfanın 15. Sayfası

Satınalma Dergisi

Dahilde İşleme Rejimi (DİR) Kapsamında Üretilmiş Eşyanın İhracatında İzlenecek Yol

Tıbbi Sarf Malzemesinin Farklı Marka Olması Gerekçe Gösterilerek İptal Edilen İhale?

DHL’in 2025 Yılındaki En Sıra Dışı Teslimatları

Şirketler ve Yapay Zekanın Geleceği: “Microsoft AI & Security Summit”

Tedarik Zinciri Yönetimi Yüksek Lisans Programları

Çevrimiçi Perakende Hızlı Teslim “Satınalma Süreci” Teorik Alt Yapısı

Vesaik Mukabili Ödeme Satınalmada Avantaj Sağlar

Stratejik Satın alma Eğitimi

FKB Ekonomik Görünüm Endeksi Eylül Ayı Değerlendirmesi

Teminat Akreditifleri (Standby L/C – SBLC)

Kitap Dağıtımı İşi İhalesinde Personel SGK Belgelerinin Sunulmaması?

Otomotiv Sanayii Derneği, 2025’in İlk 8 Aylık Verilerini Açıkladı!

Afrika Seyahatimin Düşündürdükleri

İşçinin Hatırlatıldığı Halde Görevlerini Yapmama Eyleminde Hatırlatma Kaç Kez Tekrarlanmalıdır?

Tedarik Zinciri Gündemi: Küresel Ticarette Çin’in Üretim ve Ticaret Gücü

Borusan Holding’in Entegre Faaliyet Raporuna Uluslararası Arenada Üç Ödül

ISO 37001 Rüşvetle ve Yolsuzlukla Mücadele Yönetim Sistemi Standardı Eğitimi

İhracatçılar Ne İster – Bölüm 2