Laboratuvar Hizmet Alım İhalesinde Şikayet Eden Firmanın Değerlendirme Dışı Bırakılması?

Mehmet ATASEVER
Simdata Danışmanlık Y.K. Başkanı

İtirazen Şikayet Konusu; İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, İhalenin 13’üncü kısmında ihale üzerinde bırakılan X Tıbbi Ürünler San. ve Tic. A.Ş.nin teklif ettiği “Octo M model” cihazın Teknik Şartname’nin 5’inci, 12’nci, 15’inci ve 19’uncu maddelerini karşılamadığı, şöyle ki;

• Teknik Şartname’nin “İmmünohematolojik Testler ile Birlikte Verilecek Cihazın Teknik Özellikleri” kısmının 5’inci maddesinde “Sistemin bütün modülleri tek bir cihaz üzerinde mevcut olmalı ve tam otomatik olarak (rutin olarak kullanıcı müdahalesine gerek olmadan) çalışmalıdır. İnkübatör. okuma bloğu, yıkama istasyonu, santrifüj, pipetleme istasyonları, kart yükleme, kart taşıma kolu gibi modüllerin hepsi cihaz üzerinde bulunmalıdır.” düzenlemesinin ve 12’nci maddesinde “Cihaz reaktif ve numune barkod okuyucuya sahip olmalıdır.” düzenlemesinin yer aldığı; ihale üzerinde bırakılan isteklinin teklif ettiği cihazın, kit/reaktif olan LISS solüsyonu ve dilüsyon plağı değişiminde veya yüklenmesinde, kullanıcı müdahalesini gerektirdiği, söz konusu cihazın, kullanıcı müdahalesi olmaksızın tam otomatik olarak çalışması ve sonucun da otomatik olarak değerlendirilmesi gerektiği, Teknik Şartname’de ifade edilen “rutin olarak kullanıcı müdahalesine gerek olmadan” şartının sağlanmadığı, teklif edilen cihazın dilüsyon plağı ve LISS Dilüent yükleme modüllerinin gerek çalışma esnasında, gerekse de cihaz dururken kullanıcı tarafından yönlendirilerek, kullanıcının hatalı bir seçimde bulunmasına imkân verebilecek şekilde tasarlandığı, cihazın kullanıcı müdahalesi olmadan otomatik olarak çalışmadığı; cihazın, LISS Dilüent gibi ÜTS de kayıtlı bir reaktifi (GMDN-52718-Düşük iyonik kuvvetli salin (LISS) immünohematoloji reaktifi IVD) ve seyreltme plakası (Dilution Plate) gibi sonuca direkt etki edebilecek bir malzemeyi, kullanıcı müdahalesi olmadan, cihazın içerisinde yer alan bir barkod okuyucu ile değil de, dışarıda yer alan ve kullanıcı tarafından yönlendirilen bir barkod okuyucu ile ve cihazın kendi atayacağı bir konum yerine, kullanıcının reaktifi nereye koyduğunu kendisinin belirttiği bir şekilde çalıştığı, belirtilen malzemelerin, reaktiflerin kullanıcı müdahalesi ile ve tam otomatik olmadan yüklenmesinin hayati riskler doğuracağı ve insan sağlığını tehdit edeceği,
• Teknik Şartname’nin “İmmünohematolojik Testler İle Birlikte Verilecek Cihazın Teknik Özellikleri” kısmının 15’inci maddesinde “Sistemde kullanılan kitlerin son kullanma tarihleri cihaz tarafından takip edilmeli ve gerekliğinde sesli ve görsel olarak kullanıcıyı uyarmalıdır.” düzenlemesinin yer aldığı; ihale üzerinde bırakılan isteklinin teklif ettiği cihaz tarafından otomatik olarak tespit edilmesi gereken son kullanma tarihi vb. bilgilerin LISS Diluent için cihaza hiçbir şekilde ne otomatik ne de manuel olarak tanımlanamadığı,
• Teknik Şartname’nin “İmmünohematolojik Testler İle Birlikte Verilecek Cihazın Teknik Özellikleri” kısmının 19’uncu maddesinde “Kullanılması mümkün olabilecek zamanı geçmiş reaktiflerin sistemde kullanılması cihaz tarafından otomatik olarak engellenmelidir.” düzenlemesinin yer aldığı; ihale üzerinde bırakılan isteklinin teklif ettiği cihazın bu özelliği karşılamadığı iddialarına yer verilmiştir.

11.09.2024 tarihli ve 2024/UH.I-1116 sayılı Kamu İhale Kurulu Kararına Göre;

Yapılan inceleme ve tespitler neticesinde; 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur.” hükmü, Aynı Kanun’un “Şartnameler” başlıklı 12’nci maddesinde “İhale  konusu mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin her türlü özelliğini belirten idari ve teknik şartnamelerin idarelerce hazırlanması esastır. Ancak, mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin özelliği nedeniyle idarelerce hazırlanmasının mümkün olmadığının ihale yetkilisi tarafından onaylanması kaydıyla, teknik şartnameler bu Kanun hükümlerine göre hazırlattırılabilir. İhale konusu mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin teknik kriterlerine ihale dokümanının bir parçası olan teknik şartnamelerde yer verilir. Belirlenecek teknik kriterler, verimliliği ve fonksiyonelliği sağlamaya yönelik olacak, rekabeti engelleyici hususlar içermeyecek ve bütün istekliler için fırsat eşitliği sağlayacaktır. Teknik şartnamelerde, varsa ulusal ve/veya uluslararası teknik standartlara uygunluğu sağlamaya yönelik düzenlemeler de yapılır. Bu şartnamelerde teknik özelliklere ve tanımlamalara yer verilir. Belli bir marka, model, patent, menşei, kaynak veya ürün belirtilemez ve belirli bir marka veya modele yönelik özellik ve tanımlamalara yer verilmeyecektir. Ancak, ulusal ve/veya uluslararası teknik standartların bulunmaması veya teknik özelliklerin belirlenmesinin mümkün olmaması hallerinde “veya dengi” ifadesine yer verilmek şartıyla marka veya model belirtilebilir.” hükmü,

Anılan Kanun’un 53’üncü maddesinin (b) bendinde “…Kurum, görevlerinin yerine getirilmesinde resmi ve özel bütün kurum, kuruluş ve kişilerden belge, bilgi ve görüş isteyebilir…” hükmü,

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Teknik Şartname” başlıklı 16’ncı maddesinde “(1) İşin teknik ayrıntılarını ve şartlarını gösteren bir teknik şartname hazırlanarak ihale dokümanına dâhil edilir. Teknik şartnamelerde belirlenecek teknik kriterlerin, verimliliği ve fonksiyonelliği sağlamaya yönelik olması, rekabeti engelleyici hususlar içermemesi ve bütün istekliler için fırsat eşitliği sağlaması zorunludur. Bu şartnamelerde yerli isteklilerin katılımını engelleyici düzenlemelere yer verilemez. (2) Teknik şartnamede, varsa ulusal ve/veya uluslararası teknik standartlara uygunluğu sağlamaya yönelik düzenlemeler de yapılır. Bu şartnamede teknik özelliklere ve tanımlamalara yer verilir. Belli bir marka, model, patent, menşei, kaynak veya ürün belirtilemez ve belirli bir marka veya modele yönelik özellik ve tanımlamalara yer verilemez. Ancak, ulusal ve/veya uluslararası teknik standartların bulunmaması veya teknik özelliklerin belirlenmesinin mümkün olmaması hallerinde “veya dengi” ifadesine yer verilmek şartıyla marka veya model belirtilebilir…” hükmü,

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın; a) Adı: 16 KISIM LABORATUVAR HİZMET ALIMI b) Türü: Hizmet alımı c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği … e) Miktarı: 16 KISIM Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır. f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: Teknik Şartnamelerde belirtilen sağlık tesisleri” düzenlemesi,

İhalenin 13’üncü kısmına (Otomatize İmmunohematoloji Cihazları) ilişkin Teknik Şartname’nin “İmmünohematolojik Testler ile Birlikte Verilecek Cihazın Teknik Özellikleri” kısmının; 5’inci maddesinde “Sistemin bütün modülleri tek bir cihaz üzerinde mevcut olmalı ve tam otomatik olarak (rutin olarak kullanıcı müdahalesine gerek olmadan) çalışmalıdır. İnkübatör. okuma bloğu, yıkama istasyonu, santrifüj, pipetleme istasyonları, kart yükleme, kart taşıma kolu gibi modüllerin hepsi cihaz üzerinde bulunmalıdır.” düzenlemesi, 12’nci maddesinde “Cihaz reaktif ve numune barkod okuyucuya sahip olmalıdır.” düzenlemesi, 15’inci maddesinde “Sistemde kullanılan kitlerin son kullanma tarihleri cihaz tarafından takip edilmeli ve gerekliğinde sesli ve görsel olarak kullanıcıyı uyarmalıdır.” düzenlemesi, 19’uncu maddesinde “Kullanılması mümkün olabilecek zamanı geçmiş reaktiflerin sistemde kullanılması cihaz tarafından otomatik olarak engellenmelidir.” düzenlemesi, Aynı Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “…7.5. Mesleki ve teknik yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin taşıması gereken kriterler: …

Yapılan incelemede, ………….. İl Sağlık Müdürlüğü tarafından, 27.05.2024 tarihinde birim fiyat üzerinden, e-teklif alınmak suretiyle gerçekleştirilen ihalenin “16 Kısım Laboratuvar Hizmet Alımı” olduğu, toplam 40 adet ihale dokümanının indirildiği ihalenin başvuruya konu 13’üncü kısmının “Otomatize İmmunohematoloji Cihazları” olduğu,

İhalenin şikâyete konu kısmına 5 isteklinin teklif verdiği, bir isteklinin teklifinin geçici teminatının uygun olmadığı gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı, teklifi sınır değerin altında olan 3 isteklinin bulunduğu, en düşük teklif sahibi ilk 2 isteklinin aşırı düşük teklif sorgulamasına tabi tutulduğu ve sunulan açıklamaların uygun kabul edildiği, 18.07.2024 tarihli ihale komisyonu kararı ile ihalenin en düşük teklif sahibi X Tıbbi Ürünler San. ve Tic. A.Ş.nin uhdesinde bırakıldığı, aşırı düşük teklif açıklaması uygun kabul edilen diğer istekli olan başvuru sahibi Y Laboratuvar Tıbbi Cihaz ve Sarf Malz. San. Tic. Ltd. Şti.nin de ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlendiği görülmüştür.

04.06.2024 tarihinde EKAP üzerinden tebliğ edilen “Beyan edilen bilgileri tevsik eden belgelerin sunulması ve/veya numune/demonstrasyon işlemlerine ilişkin ürün örneklerinin verilmesi/kurulumların yapılması/aşırı düşük teklif açıklamalarının sunulması” konulu yazı ile yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilen ve sorgulanamayan tüm belgelerin sunulmasının talep edildiği, yazının “Kısımlara İlişkin Bilgiler” bölümünde, başvuruya konu kısma ilişkin olarak “Teknik Şartnamede İstenen Diğer Belgeler”in sunulmasının istenildiği,

İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “ürün/barkod bilgileri, ÜTS kaydı, kapsam dışı beyanı, katalog/doküman, teknik şartnameye cevap ile Zayıf Rh testlerinde kullanılacak olan anti D ve minör antijenlerin farklı marka verilmesi durumunda reaktifler ile kitlerin uyumuna ilişkin belge”nin mesleki ve teknik yeterliğe ilişkin belgeler olarak düzenlendiği görülmüştür.

Yukarıda belirtilen mevzuat hükümleri doğrultusunda, ihale konusu mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin her türlü özelliğini belirten idari ve teknik şartnamelerin idarelerce hazırlanmasının esas olduğu, teknik şartnamelerde belirlenecek teknik kriterlerin, verimliliği ve fonksiyonelliği sağlamaya yönelik olması, rekabeti engelleyici hususlar içermemesi ve bütün istekliler için fırsat eşitliğini sağlaması gerektiği, kural olarak belli bir marka, model, patent, menşei, kaynak veya ürünün belirtilemeyeceği ve belirli bir marka veya modele yönelik özellik ve tanımlamalara yer verilemeyeceği,

İhalelerde, doğruluğu teyit edilmek üzere, ihale konusu mal veya hizmetin teknik bilgilerinin yer aldığı katalog vb. teknik dokümanları, teknik şartnameye cevapları ve açıklamaları içeren doküman ile fotoğrafların ayrı ayrı veya birlikte istenebileceği, teklif edilen mal veya hizmetin idarece istenen teknik kriterlere uygunluğunu belirlemek amacıyla sunulan katalog ile Teknik Şartname’ye cevapları ve açıklamaları içeren doküman üzerinden ilgili teknik kriterlerin karşılanıp karşılanamadığının değerlendirileceği anlaşılmaktadır.

Başvuru sahibinin söz konusu iddialarının değerlendirilebilmesi amacıyla, 22.08.2024 tarihli ve 58020 sayılı yazı ile akademik bir kuruluştan “İhalenin 13’üncü kısmına ilişkin olarak ihale üzerinde bırakılan istekli olan X Tıbbi Ürünler San. ve Tic. A.Ş., başvuru sahibi Y Laboratuvar Tıbbi Cihaz ve Sarf Malz. San. Tic. Ltd. Şti. ve diğer geçerli teklif sahibi istekli olan Z Diagnostik Ür. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından teklif edilen ürünlerin, Teknik Şartname’nin 5’inci, 12’nci, 15’inci ve 19’uncu maddelerini karşılayıp karşılamadığı”  hususlarında teknik görüş talep edilmiştir.

Söz konusu akademik kuruluş tarafından gönderilen ve 06.09.2024 tarihinde Kurum kayıtlarına alınan teknik görüş cevap yazısında; “…Buna göre;

Teknik Şartname’nin 5’inci maddesi “Sistemin bütün modülleri tek bir cihaz üzerinde mevcut olmalı ve tam otomatik olarak (rutin olarak kullanıcı müdahalesine gerek olmadan) çalışmalıdır. İnkübatör. okuma bloğu, yıkama istasyonu, santrifüj, pipetleme istasyonları, kart yükleme, kart taşıma kolu gibi modüllerin hepsi cihaz üzerinde bulunmalıdır.”

X Tıbbi Ürünler San. ve Tic. A.Ş.: X’e ait teknik doküman ve katalog adlı pdf dosyada Ek-9 sayfa 226-227 ve 306’da görüldüğü üzere ilgili maddeyi karşılamaktadır.

Y  Laboratuvar Tıbbi Cihaz ve Sarf Malz. San. Tic. Ltd. Şti.: Y’a ait teknik doküman ve katalog adlı pdf dosyada Ek-10’da (sayfa numaraları belirtilmemiş) görüldüğü üzere ilgili maddeyi karşılamaktadır.

Z Diagnostik Ür. San. ve Tic. Ltd. Şti.: Z’e ait teknik doküman ve katalog adlı pdf dosyada Ek-11’de tam otomatik kan grubu analizörünün üzerinde reaktif modülü, santrifüj, jel kart kutusu ve barkod tarayıcı olduğu görülmüş, fakat inkübatör okuma bloğu, yıkama istasyonu, pipetleme istasyonu gibi bölümlerin olduğu görülememiştir, bu noktada ilgili maddeyi karşılamadığı düşünülmektedir.

Teknik Şartname’nin 12’inci maddesi “Cihaz reaktif ve numune barkod okuyucuya sahip olmalıdır.”

 X  Tıbbi Ürünler San. ve Tic. A.Ş.: X’e ait teknik doküman ve katalog adlı pdf dosyada Ek-9 sayfa 49’da görüldüğü üzere ilgili maddeyi karşılamaktadır.

Y  Laboratuvar Tıbbi Cihaz ve Sarf Malz. Sa. Tic. Ltd. Şti.: Y’a ait teknik doküman ve katalog adlı pdf dosyada Ek-10’da sunulan cihazın reaktif ve numune barkod okuyucuya sahip olduğu bilgisine rastlanmamıştır, bu noktada ilgili maddeyi karşılamamaktadır.

Z  Diagnostik Ür. San. ve Tic. Ltd. Şti.: Z ‘e ait teknik doküman ve katalog adlı pdf dosyada Ek-11’de tam otomatik kan grubu analizörünün 2 adet barkod tarayıcıya (örnek ve reaktif için 1, jel kart için 1) sahip olduğu bilgisi görülmüştür, ilgili maddeyi karşılamaktadır.

Teknik Şartname’nin 15’inci maddesi “Sistemde kullanılan kitlerin son kullanma tarihleri cihaz tarafından takip edilmeli ve gerekliğinde sesli ve görsel olarak kullanıcıyı uyarmalıdır.”

X Tıbbi Ürünler San. ve Tic. A.Ş.: X’e ait teknik doküman ve katalog adlı pdf dosyada Ek-9 sayfa 53. sayfa 245 ve sayfa 325’de görüldüğü üzere ilgili maddeyi karşılamaktadır.

Y Laboratuvar Tıbbi Cihaz ve Sarf Malz. Sa. Tic. Ltd. Şti: Y’a ait teknik doküman ve katalog adlı pdf dosyada Ek-10’da sunulan cihazın kullanılan kitlerin son kullanım tarihini takip ettiği ve gerektiğinde herhangi bir uyarı verdiği bilgisine rastlanmamıştır, buna göre ilgili maddeyi karşılamamaktadır.

Z  Diagnostik Ür. San. ve Tic. Ltd. Şti: Z ‘e ait teknik doküman ve katalog adlı pdf dosyada Ek-11’de sunulan cihazın kullanılan kitlerin son kullanım tarihini takip ettiği ve gerektiğinde herhangi bir uyan verdiği bilgisine rastlanmamıştır, buna göre ilgili maddeyi karşılamamaktadır.

Teknik Şartname’nin 19’uncu maddesi “Kullanılması mümkün olabilecek zamanı geçmiş reaktiflerin sistemde kullanılması cihaz tarafından otomatik olarak engellenmelidir.”

X Tıbbi Ürünler San. ve Tic. A.Ş.: X’e ait teknik doküman ve katalog adlı pd dosyada Ek-9 sayfa 245 ve 325’de görüldüğü üzere ilgili maddeyi karşılamaktadır.

Y Laboratuvar Tıbbı Cihaz ve Sarf Malz. Sa. Tic. Ltd. Şti: Y’a ait teknik doküman ve katalog adlı pdf dosyada Ek-10’da sunulan cihazın zamanı geçmiş reaktiflerin kullanımını sistemde otomatik olarak engellediğine dair bilgi görülmemiştir, buna göre ilgili maddeyi karşılamamaktadır.

Z Diagnostik Ür. San. ve Tic. Ltd. Şti.: Z’e ait teknik doküman ve katalog adlı pdf dosyada Ek-H’de sunulan cihazın zamanı geçmiş reaktiflerin kullanımını sistemde otomatik olarak engellediğine dair bilgi görülmemiştir, buna göre ilgili maddeyi karşılamamaktadır…” şeklinde görüş verilmiştir.

Söz konusu teknik görüş yazısı incelendiğinde, ihale üzerinde bırakılan X Tıbbi Ürünler San. ve Tic. A.Ş.nin ihalenin 13’üncü kısmına ilişkin olarak teklif ettiği ürünün Teknik Şartname’nin 5’inci, 12’nci, 15’inci ve 19’uncu maddelerini karşıladığı görülmüş olup, başvuru sahibinin söz konusu iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır. 

Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihalenin 13’üncü kısmına ilişkin olarak, başvuru sahibi Y Laboratuvar Tıbbi Cihaz ve Sarf Malz. San. Tic. Ltd. Şti.nin ve Z Diagnostik Ür. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir

Mehmet ATASEVER

Simdata Danışmanlık Y.K. Başkanı

Sağlık Bak. SGB E. Bşk./KİK E. Üyesi

Mhatasever@gmail.com

Mehmetatasever.org

Anahtar Kelimeler; Sağlık Hizmet Alımları, Hizmet Alımları, Sağlık İhaleleri, Laboratuvar İhaleleri, Sağlık Sektörü, Düzeltici İşlem, İhaleye Şikayet, Teknik Şartname, Eşit Muamele İlkesi, Akademik Görüş