Satınalma Yönetiminde Minimum Sipariş Miktarı Sorunu Nedir?
Prof. Dr. Murat ERDAL
Bu yazımda satınalma yönetiminde özellikle belirli ürün kategorilerinde yaşanan;
- Minimum sipariş miktarı (minimum order quantity) sorunu nedir?
- Tedarikçiler neden minimum sipariş miktarı talep eder?
- Alıcı ve satıcı tarafta öne çıkan senaryolar nelerdir?
- Minimum adetlerdeki siparişler üzerine müzakere edilebilir mi?
- İhtiyaç fazlası elimizde kalan malzeme (atıl stok) ne olacak?
sorularını inceleyeceğim.
Minimum Sipariş Miktarı, alıcı-tedarikçi ilişkilerinde sıklıkla gündeme gelen bir konudur. Tedarikçi, alıcıdan gelen malzeme (parça) talebi için bir alt sınır belirtir. Bu alt sınırı işaret eden bir sipariş büyüklüğü (örneğin en az 5.000 adet) ya da parasal bir tutar (en az 20.000 TL) olabilmektedir.
Minimum Sipariş Miktarı, sektöre, faaliyet alanına, ürüne (malzemeye) ve firmalar arası ilişkinin geçmişine göre değişebilmektedir. İmalat sektörlerinde üretilmesi gereken parçanın niteliği (kalitesi) ve niceliği (miktarı) önem kazanır. Tüm sektöre sunulan standart bir ürün söz konusu olduğunda zaten sipariş hemen cevaplanır. Fakat müşteri talepleri özgün, ürün özellikli (karmaşık) ve üretimi ilave işlemler gerektiriyorsa ek maliyetler oluşur. Tedarikçi bu noktada katlanacağı maliyetleri; iş gücü, makine, genel giderler, zaman, vd. hesaplayıp ona uygun bir teklif sunmaktadır.
Satıcı ilişkilerinde de benzer durum yaşanabilmektedir. Sektörün tamamında bilinen bir ürün grubunda her gelen müşteri talebine göre ürünü bölme, kesme ya da ayrıştırma yapılamamaktadır. Perakende mağazalar haricinde ürün piyasaya sunulduğu şekli ile bir bütün olarak satın alınmak zorundadır. Müzakere edilmesi son derece zordur. Satıcı ayrıştırılmış (paketi açılmış, bölünmüş ya da kesilmiş) artık ürünü hızlı bir şekilde satamayacağını gayet iyi bilir. Rafta bekleyen ürün birer maliyet kalemidir.
Konuya minimum sipariş miktarına etki eden faktörleri inceleyerek başlayalım.
Şirketler için Eğitim Hizmetleri:
Satınalma ve Tedarik Zinciri Yönetimi konusunda ileri seviye eğitimleri incelemek için https://satinalmadergisi.com/egitim.pdfEğitim Kataloğunu indirebilirsiniz.
Ekibinizin ihtiyacı doğru teklifi almak için egitim@satinalmadergisi.com talebinizi iletebilirsiniz.
