Sürdürülebilir Tedarik Stratejisi Nedir? Nasıl Geliştirilir?
ISO 20400 Sürdürülebilir Tedarik Standardı – II
Prof. Dr. Murat ERDAL
İstanbul Üniversitesi Tedarik Zinciri Yönetimi Anabilim Dalı Başkanı
merdal@istanbul.edu.tr
ISO 20400 Sürdürülebilir Tedarik Standardı Yol Haritası ve Adım Adım Sıfır Emisyon Hedefi başlıklı makalemde yeşil satınalma ve sürdürülebilir tedarikçi ilişkilerinin şirketlerimizin için ne kadar stratejik olduğunu ve artık kaybedecek vaktimizin kalmadığına vurgu yapmıştım. Kaldığım yerden devam ediyorum.
Sürdürülebilir Tedarik Stratejisi Nedir? Nasıl Geliştirilir?
ISO 20400 Sürdürülebilir Tedarik Standardı – II
Tedarik Stratejisi Nerede Başlar? Nerede Biter?
Bilindiği gibi firma iş stratejisinin belirlenmesinde makro çevre faktörleri (politik, ekonomik, sosyal, teknolojik, çevre, yasal, etik ve demografik) ve mikro çevre faktörleri rol oynamaktadır. Tedarik stratejisi de doğal olarak bütün bu faktörlerin etkisi altındadır. Firmanın pazar stratejisi, rekabetteki konumu ile doğrudan bağlantılıdır. Tedarik stratejisi, aynı zamanda işletmenin diğer tüm fonksiyonel stratejileri (finans, operasyon /üretim, pazarlama, insan kaynakları vd.) ile sürekli etkileşim halindedir. Bütünün bir parçasıdır. Tek başına bağımsız değildir.
Tedarik Stratejisini “Pazar Talebi” Tetiklemektedir
Hedef pazar ve müşterilerin firma ürün ve hizmetlere olan ilgisi ölçüsünde kurumsal ihtiyaçların niteliği (kalitesi), niceliği (miktarı) ve alım sıklığı ise şekillenmektedir. O nedenle tedarik stratejisinin meydana getirilmesinde,
hedef pazar dinamikleri ve müşteri taleplerinden başlayarak bir etki zinciri anlayışı içerisinde analiz etmemiz yerinde olacaktır. Satış operasyon ve planlama (S & OP) analizleri, tedarik zinciri planlama ve operasyonlarına yön verecektir.
Tedarik stratejisinin belirlenmesinde, işletmenin sahip olduğu kaynaklar ve operasyonel yetenekleri ön plandadır. İşletme kaynakları (finansal, üretim, İK vd.) sonsuz değildir. Tam tersine sınırlıdır. Her şirketin bir faaliyet alanı (endüstri dalı) ve ürettiği ürün ailesi vardır. Üretimin (operasyonun) gereksinim duyduğu ürün ve hizmetlerin niteliği (teknik özellikleri), ne miktarda, ne sıklıkla ve ne maliyette temin edilmesi gerektiği üzerine detaylı bir analiz ortaya konmaktadır.
Operasyonların emniyetli ve güvenli bir şekilde sürdürülmesi için gerekli hammadde, hazır parça ve yarı mamul temininde üzerinde çalışılmış kurallar setine göre hareket edilmektedir.
Sürdürülebilirlik anlayışının bugün geldiği noktada tüm tedarik stratejisini köklü bir dönüşüme sokmuştur.
Sürdürülebilir Tedarik Stratejisi
Sürdürülebilir tedarik stratejisi, küresel çapta faaliyet gösteren tüm şirketler için işin olmazsa olmazı haline geldi. İçerisinde bulunulan doğayı korumak, insana saygı duymak sadece bireylerin değil tüm iş hayatının ortak sorumluluğu.
Üretim faaliyetlerine, ürün ve hizmetlere sürdürülebilirlik perspektifinden olması gerektiği gibi bakabilme iradesini göstermek gerekiyor. Yerel ve uluslararası mevzuatın zorlayıcılığı olmadan inisiyatif alabilmek, öncelikli alanları belirlemek ona uygun yol haritaları oluşturabilmek gerekiyor.
Öncelik “saygı duymak”, öncelik “korumak”, öncelik “kirletmemek”. Gelecek nesillere ve tüm canlılara temiz, sağlıklı yaşanabilir bir çevre bırakabilmek.
ISO 20400 Sürdürülebilir Tedarik Standardı Ne Getiriyor?
Her şeyden önce ISO 20400 Sürdürülebilir Tedarik Standardı son derece kapsayıcı.
ISO 20400 Standardı şirketin sadece satınalma bölümünü ilgilendirmiyor, tüm şirketi doğrudan ilgilendiriyor. O nedenle şirket tepe yönetimleri, ISO 20400 Standardı için dar bakış açısıyla satınalma departmanının işi derse büyük hata eder.
ISO 20400 Sürdürülebilir Tedarik Standardında yer verilen tüm gereklilikler, doğrudan şirketin pazardaki rekabet stratejisi ile ilgili. Firmanın gelecek vizyonuyla ilgili.
Firmanız Pazarda Nerede Olmak İstiyor?
Şirket olarak pazar payınızı korumak (ve yükseltmek) istiyorsanız, ISO 20400 Sürdürülebilir Tedarik Standardı yükümlülükleri sadece sizi değil, tedarikçilerinizi de bekliyor. Kurumsal ihtiyaçların karşılanması, operasyonların emniyetli ve güvenli koşullarda sürdürülmesi için ISO 20400 standardında yer verilen tüm kilit noktaların özümsenmesi ve uygulamaya dönüştürülmesi gerekiyor.
Sürdürülebilirlik perspektifini ve gerekliliklerini, tüm tedarik zinciri boyunca yayabildiğinizde rekabet gücünüz artacaktır. Bu işi öteledikçe, geri plana attıkça sıkıntınız artacak ileride daha büyük maliyetlerle karşı karşıya geleceksiniz.
Piyasa koşulları sürdürülebilirlik konusunda adım atmayan firmalar için zorlaşıyor. Birçok pazarda durum acımasız hale geliyor.
Sürdürülebilir Tedarik Stratejisine Neden İhtiyaç Duyuyoruz?
Bir işletme olarak ürün/hizmet üretiyorsanız, sürdürülebilirlik odaklı hareket etmek yaşam tarzınız haline gelmelidir. Uçtan uca paydaş etkileşimlerinizi, tedarik ve dağıtım sistemlerinizi mercek altına almanız gerecektir.
Sürdürülebilir tedarik bakış açısında satınalma operasyonu ürün ve hizmet alımının çok ötesine geçti. Tüm dünyada şirketler, iş ilişkilerini; çevre, sosyal ve yönetişim (ESG) perspektifi ile birlikte değerlendiriyor. Tedarikçi ESG programları işin hayati parçası haline geldi. Paydaş firmanın sürdürülebilirlik anlayış ve uygulamaları analiz ediliyor. Tedarikçinin içinde bulunduğu dünyaya, çevreye, topluma, çalışanlara, tüketiciye ve mevzuata saygısı etraflıca değerlendiriliyor. Dünyada şirketler sürdürülebilirlik kriterlerine uymayan firmalarla yan yana gelmek ve onlarla iş ilişkisinde bulunmak istemiyor.
Şirket olarak çevre, sosyal ve kurumsal yönetişim (ESG) alanlarında göstermelik değil, esaslı bir dönüşüm yaşadığınızda yeni bir şirket olursunuz. İş hayatında temiz bir sayfa açarsınız. Çağa ayak uydurur rekabet gücünüzü artırırsınız. ISO 20400 Sürdürülebilir Tedarik Standardı yeni dönemin anahtarı olarak değerlendirilmektedir.
Satınalma Bölümü Şirketin Tüm Bölümleriyle Etkileşim Halindedir
Satınalma bölümü kurumsal ihtiyaçların tedarikinde ön saftadır. Talep sahibinden başlayarak tedarikçi ve satıcılardan ürün ve hizmet temininde bir organizatör kimliğe sahiptir. Satınalma bölümünün üzerine aldığı sorumluluk şirketin sorumluluğudur. Bütün departmanların üzerinde mutabakata vardıkları bir tedarik stratejisi olmalıdır. Üretim, kalite, finans ve muhasebe katkı koymalıdır.
ISO 20400 Sürdürülebilir Tedarik Standardı firmaların geleneksel satınalma politika ve stratejilerini köklü bir biçimde yeniden ele almasını sağlıyor.
Satınalma departmanları, talep sahiplerinden kendisine iletilen kurumsal ihtiyaçları, şirket dışından temin etmekle sorumludur. Satınalma bölümü, sürdürülebilirlik stratejisi ve gereklerinin tedarikçi (satıcı, fason vb.) tüm paydaşlara aktarılması ile yeni görevler üstlenmektedir.
ISO 20400 Sürdürülebilir Tedarik Standardı ve
Sürdürülebilir Tedarik Stratejisinin Belirlenmesi
ISO 20400 Standardı, sürdürülebilir tedarik stratejisinin oluşturulabilmesini dört temel bileşenin gücüne dayandırmaktadır (1). Bunlar;
Sonuç ve Değerlendirme
Bütünsel dönüşüm için bugün aksiyon alan şirketlerimiz, sürdürülebilir tedarik stratejisini rekabette bir avantaja dönüştürecekler. Geç kalanlar ise birikmiş ödevleri sıkışmış dönemde çözmenin zorluklarını ve ilave maliyetlerini yaşayacaklar.
ISO 20400 Sürdürülebilir Tedarik Standardı’nın gereklilikleri, yol haritasının hazırlanması irade gerektirmektedir. Sürdürülebilir tedarikçi ilişkileri, tedarikçi eğitim programları, sürdürülebilir tedarikçi performans göstergeleri ve sözleşmelerin revizyonu gibi pek çok konu gündeme gelecektir. Tüm süreçlerin gözden geçirilmesi, başlangıç eğitimlerinin tamamlanması, yeni anlayış ve yeni uygulamaların oturtulması için en az bir senelik geçiş dönemine ihtiyaç bulunmaktadır.
Yarın çok geç olmadan ISO 20400 Sürdürülebilir Tedarik Standardı ve Sürdürülebilir Kaynak (=sourcing) strateji çalışmalarınızda eğitim ve danışmanlık almanızı öneririm. Bu hamle, en kıymetli varlığınızı, “zamanınızı” doğru yönetmenize yardım edecektir.
Sürdürülebilir tedarik stratejisi, yeni bir vizyon oluşturmaktır. Yönetim Kurulu ve tüm yöneticiler sürdürülebilir tedarik zinciri anlayış ve uygulamalarına sahip çıkarak bunun uçtan uca olgunlaşması için kararlı adımlar atmalıdır.
“Rekabet Avantajı için Sürdürülebilir Tedarik Zinciri Yönetimi”
Kaynaklar:
- TS ISO 20400 Sürdürülebilir Tedarik Standardı, Türk Standartlar Enstitüsü.
- TS ISO 14040 Çevre Yönetimi- Hayat Boyu Değerlendirme- İlkeler ve Çerçeve, Türk Standartlar Enstitüsü, s:5.
- Lena Nikel, Cradle-to-Grave in LCA – What is it & How does it work? https://ecochain.com/blog/cradle-to-grave-in-lca/
Sürdürülebilir Tedarik Stratejisi Nedir? Nasıl Geliştirilir?
ISO 20400 Sürdürülebilir Tedarik Standardı – II
What is a Sustainable Procurement / Sourcing Strategy? How to Develop It?
ISO 20400 Sustainable Procurement Guidance – International Standard
SÜRDÜRÜLEBİLİR TEDARİK ZİNCİRİ YÖNETİMİ VE YEŞİL SATIN ALMA
MAKALE DİZİSİ -> Prof. Dr. Murat ERDAL
- Sürdürülebilir Tedarik Stratejisi Nedir? Nasıl Geliştirilir? ISO 20400 Sürdürülebilir Tedarik Standardı – II
- ISO 20400 Sürdürülebilir Tedarik Standardı Yol Haritası ve Adım Adım Sıfır Emisyon Hedefi
- Yeşil Satınalma ve Sürdürülebilir Tedarik Zinciri Yönetimi Nedir?
- Demir Çelik Sektörü ve Sürdürülebilirlik Performans Göstergeleri (KPI)
- Sürdürülebilirlik Test-1
- Sürdürülebilirlik Test-2
SÖZLEŞME YÖNETİMİ ve KONTRAT YÖNETİCİLİĞİ MAKALE DİZİSİ
MAKALE DİZİSİ -> Prof. Dr. Murat ERDAL
TEDARİKÇİ ÜRETİM SÖZLEŞMESİ
- Satınalma Kontrat Yöneticiliği ve Riskler – 1
Bölüm-I: Tedarikçi Üretim Sözleşmelerinde Kalite Yönetimi, Kontrol, Uygunsuzluklar - Satınalma Kontrat Yöneticiliği ve Riskler – 2
Bölüm-II: Numune ve Ürün Dosyası, Seri Üretim Onayı, Garanti, Ambalaj - Satınalma Kontrat Yöneticiliği ve Riskler – 3
Bölüm-III: Teslimat, Teslim Yeri ve Nakliye, İade, Fiyat, Ceza - Satınalma Kontrat Yöneticiliği ve Riskler – 4
Bölüm-IV: Fesih, Mücbir Sebep, İhtilaf, Kalıp, Ekipman, Sözleşme Ekleri
OTOMOTİV SEKTÖRÜ MİLK-RUN SÖZLEŞME İNCELEMESİ
- Milk-Run Lojistik Sözleşme İncelemesi – I
Bölüm-I: Taşıma Esasları – Araç Spesifikasyonları (Madde 1-5 arası)
- Milk-Run Lojistik Sözleşme İncelemesi – II Bölüm-II: Nakliyecinin Yükümlülükleri ve diğer. Madde (6-21 arası)
DANIŞMANLIK HİZMET ALIMLARI VE SÖZLEŞMELER
- – Danışmanlık Hizmet Alımları ve Sözleşmeler: Kontrol Listesi-II
- – Danışmanlık Hizmet Alımları ve Proje Esaslı Satınalma Yönetimi – I
SATIN ALMA ve TEDARİK ZİNCİRİ YÖNETİMİ MAKALELERİ
-> Prof. Dr. Murat ERDAL
- Tedarikçi Günü Nasıl Planlanır? Organizasyon ve Yürütme için Yol Haritası
- Satınalma Yönetiminde Minimum Sipariş Miktarı Sorunu Nedir?
- E-Satınalma Yatırımları Satınalma Departmanlarını Güçlendirir
- Danışmanlık Hizmet Alımları ve Proje Esaslı Satınalma Yönetimi – I
- Danışmanlık Hizmet Alımları ve Sözleşmeler: Kontrol Listesi-II
- Satınalma Check-Up ile Operasyonlarınızı Ölçümleyin
- Yeşil Satın Alma ve Sürdürülebilir Tedarik Zinciri Yönetimi Nedir?
- Tedarik Zinciri Yönlendiricileri ve Performans Ölçümleme
- Tedarik Zinciri Kurmak İstiyoruz. Nereden Başlamalıyız ?
- Güçlü Alıcılar Dönemindeyiz
- Tedarikçi Bilgi Formları Kurumsal Özgeçmiş mi ? Bumerang Etkisi
- Tedarikçi Araştırması ve Örgütsel Pazarlarda Yeni İstihbarat Kaynakları
- Tedarikçi Müşteri Seçiyor, Alıcılar Ürün Bulamıyor
- Tedarik Zincirinin Amacı Ne?
- Küresel Tedarik Zinciri Atmosferi
- Ürün Hayat Eğrisi ve Tedarik Zinciri Operasyonları
- Satınalmacı Olmak Ülkemizde Zordur
- Yemek Sektöründe Restoran Zincirleri ve Satınalma Yönetimi
- Satınalma ve Tedarik Zinciri Yönetimi Vaka Çalışması
- Satınalma Nedir? İşin Başladığı Yer – Doğru Talep ve Satın alma Mesleğinin Doğruları
- Satın Alırken Kazanmanın Koşulları
- Tedarikçi Performans Değerlendirme ve Tedarikçi Geliştirme Eğitimi
- Tedarik Zinciri Entegratörlüğü Nedir? 4. Parti Lojistik ve İlerisi
- Satınalma Pazarlık Çevresi
- Şirket Operasyonlarında Ulaştırma ve Filo Yönetimi
- Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) Nedir?
Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) Nasıl Hesaplanır? Çalışma Sistemi Nedir? - Deniz Ticareti ve Konteyner Taşımaları
- Dış Ticaretin Sıcak Gündemi: Konteyner Taşıma Fiyatları
- Dünya Ticaretini Konteyner Liman Hareketleri Üzerinden Değerlendirmek
- Havayolu Taşımacılığı Büyüme Trendinde. Yolcu ve Kargo Hareketleri Olumlu.
- Tedarik Zincirlerinde Hatlar ve Rekabet: Denizyolu Konteyner Taşımacılığının Liderleri
- İstanbul Havalimanı Tedarik Zincirlerinin Neresinde?
SATIN ALMA EĞİTİM TESTLERİ
PAZARLIK BECERİ ANKETİ
Kitap Önerileri :
- MÜZAKERE TEKNİKLERİ ve PAZARLIK BECERİLERİ (E-Kitap 2. Baskı), Prof. Dr. Murat ERDAL, Erişim için profesyonel üyelik işlemlerinizi tamamlamanız gerekmektedir.
- SATINALMA ve TEDARİK ZİNCİRİ YÖNETİMİ, Prof. Dr. Murat ERDAL, (Beta Yayıncılık), 4. Baskı.
-> Eğitim Kataloğunu İndirebilirsiniz -> https://satinalmadergisi.com/egitim.pdf
-> ŞİRKET EĞİTİMLERİNİZ İÇİN TEKLİF ALIN -> egitim@satinalmadergisi.com
