FAİZ DÜŞER Mİ?

Faiz düşmez. Düşmez diyorsam inanın faiz düşmez .

Faiz düşmez şeklindeki sözüm, normal koşullarda faiz düşmez diyorum.

Ülkemizdeki enflasyonun;

• TÜİK’e göre % 36,
• bağımsız enflasyon araştırma kurumlarının verilene göre % 80,
• halkın hissettiği çarşı pazar enflasyonu % 100 civarında

hissedildiği ekonomimizde TCMB’nin politika faizinin % 14 olduğu bir ekonomik tabloda faizler nasıl düşecek?

TCMB’nin politika faizi % 14 ancak sadece gösterge faizi olarak yer alan bu faizi daha da düşürseniz ekonomimiz daha iyi mi olacak? Elbette olmayacak. Çünkü TCMB politika faizini % 14 olarak belirleyerek, TCMB’den borç alan kurumlara bu politika faizi uygulanmakta, ancak TCMB ve Türk Eximbank kurumları dışında kullanılan faizler, politika faizlerinin oldukça üzerindedir. Politika faizlerinin çok üzerinde derken 1 veya 2 puan şeklinde değil, tüketici kredileri, ticari faizler, çeşitli nam altında verilen faizler % 20 ila % 35 arasında değişkenlik göstermektedir.

Kredi faizleri açısından bakıldığında % 14’lük politika faizleri ile % 20 ila % 35 arasında değişkenlik gösteren çeşitli nam altında verilen faizler hemen hemen ikiye katlanmış durumda.

Bu durumda faizleri düşülürse ne olacak? İnanın kocaman bir “hiç” olacak.

Anlayacağınız; ekonomik ve iktisadi dinamikler çerçevesinde faizler düşmez. “Faizler düşecek” söylemleri ile ekonomik ve iktisadi gelişmelerin koşullarını hiç hesaba katmadan, hiçbir koşulda değerlendirmeye almadan söylenmiş bir sözdür. “Faizler düşecek” denildi ama ekonomik koşullar uygun değil. Bu durumda alınacak aksiyon arka kapıdan faizler çeşitli isimler altında desteklenecek. Zaten adına faiz dememek için ilave olarak verilen faizin aldığı “hibe”, “katkı” gibi isimler beni güldürmeye başladı. Yahu arkadaş hibe de olsa, katkı da olsa verilen bu puanlar faiz değil mi? Düşük kalan politika faizinin üzerine tekrar faiz verilmiyor mu? Bu fikrimin tersini söyleyecek bir kişi varsa bir adım öne gelsin lütfen.

FAİZ DÜŞECEK YA TÜRK LİRASI MEVDUAT FAİZİ NE OLACAK?

Şimdi geldik zurnanın zırt dediği yere.

Çarşı Pazar enflasyonunun % 80 ila % 100 olduğu günümüzde bankalarda Türk Lirası mevduat tutacak kimse olur mu? Normal koşullarda olmayacak. Çünkü şu anda uygulanan faiz negatif getiri sağlayan faizdir. Türk Lirası mevduat sahibi kişi enflasyon karşısında parasının değerini asla koruyamamaktadır. Bugün bankalarımız TCMB ve T.C. Hazinesi destekli kur korumalı Türk Lirası mevduat hesaplarını desteklemeye çalışıyorlar.

Kur korumalı mevduat hesabında ise;

• Politika faizi + 3 puan ilave faiz + serbest piyasa koşullarına göre oluşan ilave faiz

derken % 14 olarak seyreden politika faizinin üzerine 3 puan ilave faiz konuluyor ve dahası pazarlık gücüne bağlı olarak bankalardan bu faizlere ilave olarak 3 veya 4 puan daha faiz verilebilmektedir.

Politika faizimiz % 14 ama sadece rakamlarda kalmış. Bankaların verdikleri faizler politika faizinin oldukça üzerinde. Politika faizi olan % 14 ile bankaların uyguladıkları faiz oranı arasında kalan fark faizin adı nedense faiz olarak adlandırılmıyor. Bu fark faize ya hibe, ya katkı ya da başka bir isim veriliyor. Kimin işine nasıl gelirse öyle isim veriyorlar bu aradaki fark faize.

Soruyorum size TCMB politika faizini % 14 değil de % 10 yapsa ne olacak? Arka kapı operasyonları ile faizin adı değişiyor ve gerçekte verilen faiz, politika faizinin çok üzerinde oluyor.

Bir taraftan faizler düşecek deyip, faizleri düşürüp dolaylı şekilde yine faizlere destek verilmesi durumunda düşülen faizlerin bir anlamı kalıyor mu?

TCMB VE SÖYLEMLER

Geçtiğimiz hafta içinde  27 Ocak 2022 tarihinde TCMB Enflasyon Raporu Bilgilendirme Toplantısı’ndaki açıklama şu şekildedir:

• 20 Aralık’ta Merkez Bankası’nın tek kuruş satmadığı belirtilmiş, bilançoda rezervlerdeki düşüşte BOTAŞ’a yapılan döviz satışının etkili olduğu kaydedilmiştir.

Bir BOTAŞ ile TCMB rezervleri bu hale mi geldi ya? Hem de 20 Aralıkta.

Hiçbir yorum yapmadan aşağıdaki grafikleri paylaşıyorum.

Sürekli harcanmış ve piyasaya müdahale edilmiş.

Tablolara bakıldığında döviz rezervlerinin hızla eksiye döndüğü tarih 2021 Aralık ayını göstermektedir.

TCMB tek kuruş satmamış olduğunu düşünelim. 17 – 31 Aralık tarihinde TCMB döviz rezervleri hızla azalarak -56 Milyar dolara kadar gerilemiştir. Nedeni?

TCMB tek kuruş satmadım diyorsa, bu grafiklerin izahı nasıl olacak? TCMB satmadıysa farklı kurumlar aracılığı ile sattırdı fikri aklıma geliyor.

Yapılacak yorum çok olsa da, siz benim sözüme bakmayın, işte grafikler, yorumları siz yapın.

FAİZ DÜŞECEK

Rakamsal olarak faiz düşürülse de uygulamada faizler piyasanın gerektirdiği yerdedir.  İstediğiniz yere kadar düşürün faizi ne yazar…

Faizi düşürün, üstü örtülü faiz desteğini de vermeyin, bu enflasyonist ortamda dövizi tutabilene aşk olsun. Her gün yeni rekorlar kırar.

REŞAT BAĞCIOĞLU