Pandemi başladıktan itibaren bugüne kadar küçüklü büyüklü 40 bin yeni e-ticaret sitesi açıldığını ifade eden TOBB E-ticaret Meclisi Üyesi, Ticimax E-ticaret Sistemleri Kurucusu Cenk Çiğdemli, “Pandemiyle beraber e-ticaret sektöründeki bu hızlı büyüme, sektöre hareket kazandırdığı gibi bazı hataların da göze batmasına neden oldu” dedi. Çiğdemli, altyapıdan kargo süreçlerine, reklamdan müşteri deneyimine kadar e-ticarette en sık yapılan ve tüketicileri online alışverişten soğutan 20 hatayı sıraladı.

1-Bir e-ticaret sitesinin yapabileceği en hatalı davranışlardan biri, KVKK kapsamında izinli dahi olsa cep telefonu numaralarına devamlı mesaj atmak olacaktır. Potansiyel müşterinin alışveriş yapacağı varsa da bu kadar sık rahatsız edildiğinde yapmayacaktır. Bir site, SMS ve bildirim göndermek için izinli olduğu kendi kayıtlı müşterisine bile ayda birkaç seferden faza mesaj veya e-posta göndermemelidir. Mobil uygulama üzerinden ise haftada bir iki defadan fazla bildirim göndermek itici olur.

2-E-ticaret sitesi kaotik bir temaya sahipse, hey yerden pop-up’lar, renkli kutular çıkıp duruyorsa, kullanıcı hiçbir şey satın almadan siteden çıkacaktır. Aynı şekilde sitenin çok yavaş olması, ödeme adımı dahil her kategoride uzun süre beklemek zorunda kalması da kullanıcı deneyimini negatif yönde etkileyecektir. Siteye mobilden giriş yapan kullanıcıya masaüstü site gösterilmesi de siteden derhal çıkma sebebidir. Bu tür siteler Google’da bile artık görünür olamamalarına rağmen hala var.

3-Alışveriş adımlarında formu ne kadar uzatır ve gereksiz bilgi isterseniz müşteriyi o kadar çok itersiniz. Bir e-posta adresi, cep telefonu, şifre ve adres bilgisi yeterlidir. Bazı eski sitelerde, kullanıcı siteye üye olmasına rağmen her seferinde adres ve kredi kartı bilgilerini yeniden girmek zorunda kalıyor. Bu tür sitelerde kaydet özelliği bulunmuyor. Bu da alışverişlerde pratiklik arayan e-ticaret müşterisi için sıkıcı bir durum.

4- E-ticaret altyapısını mutlaka profesyonel bir altyapı firmasından sağlamalısınız. Çok ucuza e-ticaret sitesi yapılamaz. Yapılan en büyük hatalardan biri ucuza, firma bile olmayan şahıslara site yaptırmaktır. İnternette ucuza e-ticaret sitesi ilanı veren firmalarla çalışmamalısınız. Bu tür ilanlar veren yazılım firmalarının paravan, sahte yapılanmalar olma olasılığı var. Ayrıca sitenizde açık kaynak kodlu ücretsiz yazılımlar kullanılmadığından da emin olmalısınız. Ücretsiz yazılımlar başınıza dert açabilir, yaşayacağınız problemler zarar etmenize yol açarak atarı yüzünden pahalıya denk gelecektir.

5-Ürün fotoğrafının çok küçük olması, üzerinde oynanarak gerçek ürünle alakasız hale getirilmiş olması, satılan ürün yerine daha kaliteli bir benzerinin fotoğrafının konulması sahtekarlıktır ve kullanıcıları sitenizden soğutur. Ürün görselleri müşterinin ürünü kafasında canlandırabileceği kadar net olmalıdır. Birkaç farklı açıdan fotoğraf çekilmelidir.

6-Ürün açıklamaları detaylı olmalı ancak en önemli bilgiler ilk üç cümlede aktarılmış olmalıdır. Çünkü çoğu insan uzun açıklamaları okumak istemez. Ancak okumak isteyen detaycılar için de özenli bir açıklama yazısı hazırlanmalıdır.

7-Müşterinizi doğru entegre edilmemiş reklamlarla da bezdirebilirsiniz. Örneğin müşteri bir paten aldı diyelim, site müşterinin bilgisayarına bir çerez atıyor ve ürünü satın almış olsa bile aylarca internette çeşitli sayfalarda paten reklamı göstermeye devam ediyor. Bu da kullanıcı deneyimini negatif etkiliyor.

8-Çalışmayan ve yanlış yönlendirilen butonlar e-ticaret sitelerinde sık yapılan hatalardan biridir. Mesela sepete eklenen ürünü göstermeyen butonlar yüzünden birçok müşteri sepete geldiğinde aynı üründen on tane eklemiş olduğunu fark ediyor. Mutlaka eklenen ürünlerin sepette olduğu bilgisi verilmeli, hatta müşteri önce sepete yönlendirilmeli, ardından alışverişe kaldığı yerden devam etme butonuyla devam etme seçeneği olmalı. En büyük sorunlardan biri de geri git butonlarında yaşanıyor. Geri git butonları daima bir önceki sayfaya götürmelidir ama çoğu zaman en başa, ana sayfaya yönlendirir. Bu da kullanıcının tüm adımları baştan alması anlamına gelir ki çoğu kişi bunu yapmak istemez ve siteden çıkar.

9-Kullanıcı müşteri hizmetlerinden bilgi almak isteyip de ulaşamazsa, yaptığı alışveriş hakkında sorgulama yapamazsa siteye olan güveni sarsılır. En başarılı e-ticaret sitelerinin müşteri hizmetlerine en çok önem veren firmalar olması tesadüf değildir.

10-İnternetten alışverişin en önemli kuralı, sitelerin bir iade politikası olmasıdır. Kullanıcı, hangi şartlarda ürünü iade etme hakkı olduğuna dair mutlaka bilgilendirilmelidir.

11-Mobil uygulamanın çok yavaş çalışması ve uygulamanın kullanıcı deneyimine önem verilmeden geliştirilmiş olması da sık rastlanan sıkıntılardan biri.

12-Uygulamanın web siteden farklı içeriğe sahip olması yapılan hatalardan biridir. Web sitesiyle mobil uygulama arasında kampanya, indirim veya stok bilgileri konusunda entegrasyon yapılmayabiliyor bazen. Uygulamada görünen bir ürün aslında stoklarda bitmiş olabiliyor. Aynı anda güncelleme olmaması tüketicinin sinirlerini bozacak ve sosyal medyada sizi şikayet edecek duruma gelecektir.

13-Web sitesi ile mobil uygulamanın fırsatlar konusunda birbirinden ayrılmaması da büyük hata. Eğer biri sizin uygulamanızı telefonuna indirmişse ona bir ayrıcalık tanımanız, özel fırsatlar, kampanyalar sunmanız gerekir. Uygulamayı indirmenin bir avantajı olmayacaksa, kullanıcı biraz inceleyip, alacağını alıp uygulamayı telefonundan silmeye meyilli olacaktır.

14-Sosyal medya hareketlerine bakacak olursak, markanın hesaplarında fazlaca paylaşım yapması da bir hatadır. Kullanıcı zaman akışında her an sizi görmeyi istemez. Ayrıca sosyal medyada paylaşılan ürünün, sitede veya uygulamada nasıl bulunacağına dair bir ibare yazılmaması veya bir yönlendirme yapılmaması da en sık karşılaşılan yanlışlardan biri. Sosyal medya hesaplarında sahte takipçi satın alınması çok sık yapılan bir yanlış. Ne kadar çok takipçim olursa o kadar güvenilir veya popüler görüneceğini sanıyor bazı satıcılar. Oysa sosyal medyada aktif olan hemen herkes artık sahte takipçili hesabı ayırt edebilecek tecrübeye sahip. Her şeyin organik büyümesi lazım. 100 bin takipçiniz var ama paylaşımlarınızı 3 kişi beğeniyorsa, bu durum marka algısı açısından güçsüz görünmenize yol açar.

15-Sitenizi açtıktan sonra dikkat etmeniz gereken en kritik konulardan biri de veri yedeklemesidir. Verilerinizi en azından birkaç günde bir yedeklemelisiniz. Böylece sitenizin olası bir siber saldırıya uğrama ihtimaline karşı verilerinizi korumuş olursunuz. Veri yedeklememek sık karşılaşılan hatalardan biri. Ayrıca bir e-ticaret sitesinde SSL sertifikası mutlaka olmalıdır. Bunun yanı sıra 3D Secure hizmetinin de açık olması tavsiye edilir. Çünkü 3D Secure ile müşteri, ödemeyi yaptığına dair bir SMS onaylaması yapmak zorundadır. Bu onaylama, hem müşteri hem de satıcı için güveni artırır. Özellikle e-ihracat için 3D Secure çok kritik. Bazen art niyetli kişiler ürün eline ulaştıktan sonra ‘ben böyle bir alışveriş yapmadım’ diyerek bankasından para iadesi alabiliyor. Bu durumda mağdur olan site sahibi oluyor. Hem parasını alamıyor hem de üründen oluyor.

16-Sadece Instagram gibi sosyal medya hesaplarından satış yaparak, kullanıcının sizi ziyaret edebileceği bir e-ticaret sitenizin olmaması da hata. Sosyal medya hesapları aracılığıyla yapılan e-ticaret modeli s-ticaret olarak adlandırılıyor ve gitgide yaygınlaşıyor. Ama bir e-ticaret siteniz olmadığı sürece insanlara kredi kartıyla satış yapmak zor olur. E-ticaret sitesi olmayan bir sosyal medya satıcısına kimse güven duymayacaktır. Bir kere alışveriş yapanın da ikinci defa yapması zor olacaktır. Güven sorunundan dolayı kredi kartı ile ödeme alamaması satıcının işlerinin büyümesine engel olduğu gibi, kapıda ödeme seçeneğinin dezavantajlarına da maruz kalıyor. Müşteri vazgeçtiği zaman kapıda ürünü çevirebiliyor.

17-Sosyal medyada gelen iyi veya kötü yorumlara mutlaka hızla geri dönüş yapmak gerekir. Aldığı üründen hayal kırıklığına uğramış, memnun olmamış tek bir kişi kısa sürede binlerce, on binlerce kişiye ulaşarak markanızı kötüleyebilir. Buna meydan vermemek için en ufak bir sorunda bile müşterinin gönlünü alacak şekilde samimi bir diyalog kurmalı ve sorunu halletmelisiniz.

18-Çok fazla reklam vermek de hatalı bir davranış. Özellikle Y kuşağı, samimi olmayan, her yerde önüne çıkan, sosyal bir yanı bulunmayan tanıtımları itici buluyor. Yeni trend inanılır ve gerçek hikayeler üretmek. Bunun için güvenilir sosyal medya fenomenleri ve takipçi sayısı çok olmasa da saygınlığı olan influencer’lar ile kampanyalar düzenlenebilir. Görece az takipçisi olan influencer’ları küçümsemeyin. Sizin markanıza uygun 30 bin takipçili bir hesap, sizinle alakasız olan 1 milyon takipçili hesaptan daha iyidir.

19-Eğer e-ihracat yapacaksanız profesyonel bir altyapı firması ile çalışmalısınız. Sitenizin çoklu dil ve lokasyon seçeneğine sahip olması, her ülkenin kendi para birimiyle mal alımı yapabilmesine olanak sağlayacak bir altyapıya sahip olması gerekir. Özellikle hedeflediğiniz bir ülke var ise, o ülkenin kültürel kodlarına uygun bir web sitesi tasarlanması da önemlidir. Bunun için site arayüzü ülkelere göre ayarlanabilecek bir altyapı gerekir. Aksi halde yaptığınız reklam harcamaları boşa gidecektir.

20- Kargo ücretleri ne kadar yüksek ve kargo hizmeti ne kadar kalitesizse müşterinin sitenizden ikinci kez alışveriş yapma olasılığı o kadar düşer. Ürünü geç çıkarmak en büyük hatadır. Söz verilen güne kadar gönderim yapılmalıdır. Online alışveriş yapan müşteriler, yaptıkları alışverişin kendilerine tam olarak kaça mal olacağını da bilmek ister. Alışveriş tamamlanmadan önce, sepet bedeline ilave olarak gönderinin kargo bedelinin de eklenmesi, belirsizliğin giderilmesi adına önemlidir.